ΟΜΙΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΟΜΙΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ LOGICOMIX 2ο ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ 2012-13

Νεφέλη Αγγελιδάκη

Ludwig Wittgenstein

1889-1919 τα παιδικά χρόνια, οι σπουδές, η γνωριμία με τη λογική, ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος

Τα παιδικά χρόνια Γεννήθηκε στις 26 Απριλίου του 1889 Γεννήθηκε στις 26 Απριλίου 1889 Φοίτησε στη Realschule στο Linz 1903-1906 Γεννήθηκε στις 26 Απριλίου του 1889 Φοίτησε στη Realschule στο Linz 1903-1906 Ήρθε σε επαφή με το έργο του Karl Kraus και του Schopenhauer Ενδιαφέρον για τη φιλοσοφία των επιστημών Ενδιαφέρον για την αεροναυπηγική Ενδιαφέρον για τη φιλοσοφία των επιστημών Ενδιαφέρον για την αεροναυπηγική

Οι σπουδές Άνοιξη 1908 Manchester Φθινόπωρο 1908 Εργάστηκε στο Kite Flying Upper Atmosphere Station Φθινόπωρο 1908 Τμήμα μηχανικών του Manchester Ενδιαφέρον για τα μαθηματικά Πρόβλημα της λογικής θεμελίωσης των μαθηματικών “ The Principles of Mathematics”, “Grundgesetze”

Υποτροφία 1910-1911 Καλοκαίρι 1910 Πριν το καλοκαίρι του 1911 18 Οκτωβρίου 1911: Συνάντηση Russell-Wittgenstein Εγκατάλειψη σπουδών στην αεροναυπηγική Συζήτηση με τον Frege

Η γνωριμία με τη λογική Ο ιδανικός μαθητής του Russell 1η Φεβρουαρίου 1912: δεκτός στο Trinity College του Cambridge Εισαγωγή Wittgenstein στους «Αποστόλους» Γνωριμία με τον David Pinset Πίσω στη Βιέννη: 15 Ιουλίου 1912 Επιστροφή στο Λονδίνο: Σεπτέμβριος 1912

Το πρόβλημα του συμπλέγματος Παραίτηση από τους Αποστόλους Μετά το τέλος του τριμήνου: συνάντηση με τον Frege Το πρόβλημα του συμπλέγματος Τι είναι εκείνο που αντιστοιχεί σε μιαν ατομική πρόταση αν αυτή είναι αληθής;

Πριν το ταξίδι: καταγραφή των ιδεών από τον Russell 27 Ιανουαρίου 1913 Τέλη Απριλίου 1913 Τέλη Αυγούστου 1913 Απόφαση για αυτοεξορία στη Νορβηγία Επιστροφή στο Cambridge Διάλειμμα από τη λογική Συνάντηση με τους Russell & Whitehead Μέρος των Notes on Logic Πριν το ταξίδι: καταγραφή των ιδεών από τον Russell Του απέμεναν λίγοι μήνες ζωής Ο Russell ήλπιζε να κάνει χρήση αυτών των ιδεών

Αναχώρηση για τη Νορβηγία 8 Οκτωβρίου 1913 26 Μαρτίου 1914 Αναχώρηση για τη Νορβηγία Επίσκεψη George Moore Οι λεγόμενες λογικές προτάσεις δείχνουν τις λογικές ιδιότητες της γλώσσας και επομένως του κόσμου, δεν λένε τίποτα. Μέρος της Logik

Θεωρία της απεικονιστικότητας της γλώσσας Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος Κατετάγη εθελοντής στον αυστριακό στρατό στις 7 Αυγούστου 1914 Το “Gospel in Brief”έγινε ένα είδος φυλαχτού Μεγάλη ανακάλυψη το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου Θεωρία της απεικονιστικότητας της γλώσσας

Δέχτηκε ερεθίσματα από τον Friedrich Nietzsche Χριστούγεννα του 1914 προήχθη σε αξιωματούχο Αρχές Φεβρουαρίου 1915 Προσπάθησε να δώσει μορφή βιβλίου στην τελευταία του δουλειά στη λογική Υπεύθυνος σιδηρουργείου Πρώτη μορφή Tractatus Απεικονιστική θεωρία του νοήματος Μεταφυσική του «λογικού ατομισμού» Την ανάλυση της λογικής επί τη βάση των διδύμων εννοιών της ταυτολογίας και της αντίφασης Τη διάκριση μεταξύ λέγειν και δείκνυται Τη μέθοδο των πινάκων αληθείας

Μάρτιος 1916: μετάθεση στο μέτωπο «Αναμφίβολα, η γνώση του θανάτου και, μαζί μ’ αυτήν ο στοχασμός πάνω στον πόνο και την αθλιότητα της ζωής, είναι που δίνουν την ισχυρότερη παρόρμηση για φιλοσοφική σκέψη και μεταφυσικές εξηγήσεις του κόσμου» Schopenhauer, Die Welt als Wille und Vastellung

« Τι γνωρίζω για τον Θεό και τον σκοπό της ζωής; » Τέλη Μαρτίου 1916: τοποθέτηση σε μάχιμη μονάδα στο ρωσικό μέτωπο 4 Μαΐου 1916: νυχτερινή βάρδια στο παρατηρητήριο 11 Ιουνίου 1916: « Τι γνωρίζω για τον Θεό και τον σκοπό της ζωής; » Η λογική μορφή δεν μπορεί να εκφραστεί μέσα στη γλώσσα, διότι είναι η μορφή της ίδιας της γλώσσας Η λογική μορφή φανερώνεται στη γλώσσα, ανάλογα, οι ηθικές και θρησκευτικές αλήθειες φανερώνονται μεσ’ στη ζωή.

Υιοθέτηση λατινικής φράσης που χρησιμοποιούσε ο Spinoza Sub specie aeternitatis ( υπό το πρίσμα της αιωνιότητας ) Μεγάλη επιρροή από τον Schopenhauer: υιοθέτηση της ίδιας ορολογίας: Βούληση, παράσταση, ιδέα Επικοινωνία με Frege, Russell Προτάθηκε για παρασημοφόρηση Προαγωγή σε Voimeister ( = Υποδεκανέας πυροβολικού ), Korporal ( = Δεκανέας ) Φθινόπωρο 1916: γνωριμία με τον Paul Engelmann

Χειμώνας 1917-1918 Αρχές Νοεμβρίου 1918 Το Tractatus άρχισε να παίρνει την τελική του μορφή Αιχμάλωτος από τους Ιταλούς Επικοινωνία Russell – Wittgenstein Ενημέρωση Russell για το “ Logish-Philosophische Abhandlung ” Καλοκαίρι 1919 Αφέθηκε ελεύθερος στις 21 Αυγούστου 1919 Τρία αντίγραφα σε Russell, Frege, Engelmann

Tractatus Logico - Philosophicus

6.41 Το νόημα του κόσμου πρέπει να βρίσκεται έξω από τον κόσμο. Στον κόσμο όλα είναι όπως είναι, και όλα συμβαίνουν όπως συμβαίνουν. . μέσα στον κόσμο δεν υπάρχει καμιά αξία-και αν υπήρχε, δε θα είχε καμιά αξία. Αν υπάρχει μια αξία, που να έχει αξία, πρέπει να βρίσκεται έξω από όλα όσα συμβαίνουν και είναι έτσι. Γιατί όλα όσα συμβαίνουν και είναι έτσι, είναι συμπτωματικά. Αυτό που τα κάνει να μην είναι συμπτωματικά δεν μπορεί να βρίσκεται μέσα στον κόσμο, γιατί τότε θα ήταν και αυτό συμ- πτωματικό. Πρέπει να βρίσκεται έξω από τον κόσμο.

6.4311 Ο θάνατος δεν είναι συμβάν της ζωής. Το θάνατο δεν τον ζούμε. Αν με την αιωνιότητα δεν εννοούμε άπειρη χρονική διάρκεια αλλά αχρονικότητα, τότε αιώνια ζει αυτός που ζει στο παρόν. Η ζωή μας είναι το ίδιο δίχως τέρμα, όπως το οπτικό μας πεδίο είναι δίχως όρια.

η έκδοση του Tractatus, η απόπειρα διδασκαλίας 1919-1928 η έκδοση του Tractatus, η απόπειρα διδασκαλίας

Δυσκολία προσαρμογής στις συνθήκες ειρήνης Θεωρείτο ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους της Ευρώπης Σεπτέμβριος 1919 Απόπειρες έκδοσης του Tractatus: Στα γραφεία του Wilhelm Braumuller Στο περιοδικό Philosophie des deutschen Idealismus Στο περιοδικό Der Brenner Γράφτηκε στην Παιδαγωγική Ακαδημία στην Kundmanngasse

Εκδοτικός οίκος Reclam στη Λειψία Συνάντηση με Russell στη Χάγη στις 10 Δεκεμβρίου 1919 Προσέγγιση ενός άλλου εκδότη με τη βοήθεια του Engelmann Εκδοτικός οίκος Reclam στη Λειψία Πρόταση Russell για τύπωση του Tractatus στην Αγγλία 7 Ιουλίου 1920 Κηπουρός στη μονή Klosterneuburg Δίπλωμα του δασκάλου

Trattenbach: νότια της Βιέννης Ταξίδι στη Νορβηγία κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών Αμέσως μετά την επιστροφή του Μετάφραση στα αγγλικά: Frank Ramsey-18χρονος σπουδαστής στο King’s εύρεση εκδότη για τοTractatus Σε μια σειρά μονογραφιών “ The International Library of Psychology, Philosophy and Scientific Method ”

Προτάσεις για την ονομασία του βιβλίου ( Tractatus ) “ Logisch-Philosophische Abhandlung ” στη Βιέννη “ Logico-Philosophical Treatise ” κατά λέξη “ Philosophical logic ” από τον Russell “ Tractatus Logico-Philosophicus ” από τον Moore

Συνάντηση με Russell στο Innsbruck αποτυχία Τελευταία φορά που οι δυο τους συναντιούνται ως φίλοι Σεπτέμβριος 1922: καινούριο σχολείο στο Trattenbach Νοέμβριος 1922: σε δημοτικό στο Puchberg, αντίτυπα του Tractatus 1922: 1. Πανεπιστήμιο της Βιέννης, μαθηματικός Hans Hahn 2. Κύκλος των Λογικών Θετικιστών της Βιέννης Ιανουάριος 1923: πρώτη δημόσια συζήτηση για το Tractatus

Worterbuch fur Volksschulen Σεπτέμβριος 1924: μαθήματα στο σχολείο του χωριού Otterhal Σύνταξη ορθογραφικού λεξικού για τη διδασκαλία στα δημοτικά: Worterbuch fur Volksschulen 26 Απριλίου 1926: υποβολή παραίτησής του Κηπουρός στους ιωαννίτες μοναχούς στο Hutteldorf

Καλοκαίρι 1926: συνεργασία με Paul Engelmann για τον σχεδιασμό του σπιτιού της αδερφής του Wittgenstein Τελικό σχέδιο: 13 Νοεμβρίου 1926 Γνωριμία με τη Marguerite Respinger Γνωριμία με τον Moritz Schlick Αρχές Ιανουαρίου 1929: επιστροφή στο Cambridge

1929-1941 η επάνοδος, η διδασκαλία στο Cambridge, γλωσσικά παιχνίδια, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος

Ετοιμασίες για το διδακτορικό, με επόπτη τον Ramsey Θρυλική φυσιογνωμία Ετοιμασίες για το διδακτορικό, με επόπτη τον Ramsey Αρχή συγγραφής των Φιλοσοφικών Ερευνών Ημερολόγιο Αίτηση για ερευνητικό βοήθημα στο Trinity Καλοκαίρι 1929: Some Remarks on Logical Form Τέλη 1929: ιδέα αυτοβιογραφίας

Δεκτή με ενθουσιασμό από τα μέλη του Κύκλου Χριστούγεννα 1929 Η βιτγκενσταϊνική Αρχή της Επαλήθευσης Δεκτή με ενθουσιασμό από τα μέλη του Κύκλου Η πεμπτουσία του λογικού θετικισμού Το νόημα μιας πρότασης είναι ο τρόπος επαλήθευσής της

Σαφής αντίληψη της ορθής μεθόδου στη φιλοσοφία Αρχές 1930: επιστροφή στο Cambridge-θάνατος Ramsey Σειρά διαλέξεων για το Τμήμα Ηθικών Επιστημών Πρώτο τρίμηνο σπουδών Τέλος τριμήνου Επιστροφή στο Cambridge ωριαίο μάθημα στη Σχολή Καλών Τεχνών οικονομικά προβλήματα Σαφής αντίληψη της ορθής μεθόδου στη φιλοσοφία

1931: προσηλωμένος στην ιδέα συγγραφής μιας αυτοβιογραφίας Επιρροή από το έργο του Oswald Spengler: “ Der Untergang des Abendlandes: Umrisse einer Morphologie der Weltgeschischte ” Τέλος φθινοπωρινού τριμήνου 1930: υποτροφία Εταίρου από το Trinity College 1931: προσηλωμένος στην ιδέα συγγραφής μιας αυτοβιογραφίας Αρχές καλοκαιριού 1931: τερματισμός σχέσης με Marguerite Προσπάθεια αποπεράτωσης του βιβλίου: Philosophische Grammatik Τα γνωστά έργα του ύστερου Wittgenstein: Φιλοσοφικές παρατηρήσεις Φιλοσοφικές έρευνες Bemerkungen uber die Philosophie der Pscychologie Φιλοσοφική γραμματική Bemerkungen uber die Grundlagen der Mathematik Πολιτισμός και Αξίες Zettel

Τεχνική επινόησης γλωσσικών παιχνιδιών Καλοκαίρι 1932: The Big Typescript Η δουλειά του στα μαθηματικά, η σημαντικότερη συνεισφορά του στη φιλοσοφία Ακαδημαϊκό έτος 1932-1933: επίθεση Wittgenstein κατά του κύρους των καθαρών μαθηματικών Δύο κύκλοι μαθημάτων: 1.Φιλοσοφία, 2.Φιλοσοφία για μαθηματικούς Τεχνική επινόησης γλωσσικών παιχνιδιών

Φιλοσοφία για μαθηματικούς Γνωριμία με Francis Skinner Ακαδημαϊκό έτος 1933-1934: δύο κύκλοι μαθημάτων Φιλοσοφία Φιλοσοφία για μαθηματικούς εισαγωγή έννοιας «γλωσσικό παιχνίδι» Ομάδα φοιτητών: Francis Skinner Louis Goodstein H.M.S. Coxeter Margaret Masterman Alice Ambrose « Το Μπλε Βιβλίο »

Περιγραφή Ιερού Αυγουστίνου για το πώς έμαθε να μιλάει Πανεπιστημιακό έτος 1934-1935 Brown Book ( Το Καφέ βιβλίο ) Α’ ΜΕΡΟΣ Περιγραφή Ιερού Αυγουστίνου για το πώς έμαθε να μιλάει 73 αριθμημένες ασκήσεις « Πού πηγαίνει το παρόν όταν γίνεται παρελθόν, και πού είναι το παρελθόν; »

Επιθυμία μετανάστευσης στη Ρωσία Σεπτέμβριος 1935: σύντομο ταξίδι στη Ρωσία Φθινόπωρο 1935: τελευταία χρονιά στο Cambridge Μαθήματα με θέμα: “ Sense Data and Private Experience ” Επίσκεψη στη Νορβηγία, Αύγουστος 1936 Εξομολογήσεις σε μέλη τις οικογένειάς του & σε φίλους του Χριστούγεννα 1936-Βιέννη-Εξομολόγηση σε Engelmann, μέλη της οικογένειάς του Cambridge-Εξομολόγηση σε Francis Skinner κ.α. 1937: συγχώρεση από τα παιδιά που είχε χτυπήσει

Τελευταίους δύο μήνες στη Νορβηγία: παρατηρήσεις που απαρτίζουν το πρώτο μέρος των Παρατηρήσεων γύρω από τη θεμελίωση των Μαθηματικών Επιστροφή στην Αυστρία: Δεκέμβριος 1937 12 Μαρτίου 1938: η Αυστρία κομμάτι της ναζιστικής Γερμανίας-ο Wittgenstein στο Δουβλίνο 17 Μαρτίου: Cambridge-συζήτηση με Sraffa 2 Ιουνίου 1939: βρετανικό διαβατήριο Επιστροφή στο Cambridge ως καθηγητής Προσπάθεια εύρεσης δουλειάς σχετική με τον πόλεμο Θάνατος Francis Skinner: 11 Οκτωβρίου 1941

ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Story’s end 1941-1951 ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Story’s end

1941: ως βοηθός στο φαρμακείο του Guy’s Hospital Φιλία με τον Gilbert Ryle Παρατηρήσεις για τα μαθηματικά Φιλία με τον Roy Fouracre Νοέμβριος 1942: Newcastle Φεβρουάριος 1944: επιστροφή στο Cambridge Swansea: σκοπός να τελειώσει το βιβλίο του Οκτώβριος 1944: επιστροφή στο Cambridge Φθινόπωρο 1944: συνάντηση με Russell IV-VII: Bemerkungen uber die Grundlagen der Mathematik

Παραδόσεις του: προβλήματα της φιλοσοφίας της ψυχολογίας Πρώτο & δεύτερο τρίμηνο 1945-1946: Α’ Μέρος Φιλοσοφικών Ερευνών Πολιτικά προαισθήματα: προς την Αριστερά Απαισιοδοξία για την τύχη της ανθρωπότητας 1946: γνωριμία με Ben Richards 26 Οκτωβρίου 1946: ιστορική διαμάχη με Karl Popper Μάρτιος 1947: ομιλία στην Jowett Society Τελευταίος κύκλος μαθημάτων

Ομιλία στο Moral Science Club Στόχος τους η διάλυση των συγχύσεων που πηγάζουν από την αντίληψη ότι η ψυχολογία είναι η επιστήμη των «νοητικών φαινομένων» Ομιλία στο Moral Science Club Τι πιστεύω ότι είναι η φιλοσοφία ή η μέθοδος της φιλοσοφίας Καλοκαιρινό τρίμηνο 1947 τέλος μαθημάτων Στόχος φιλοσοφικής μεθόδου η αλλαγή της άποψης που έχουμε για ορισμένα πράγματα

Σ Κ Ι Τ Σ Ο Τ Η Σ Π Α Π Ι Α Σ - Λ Α Γ Ο Υ Σ Κ Ι Τ Σ Ο Τ Η Σ Π Α Π Ι Α Σ - Λ Α Γ Ο Υ

Πίσω στο Cambridge: υποβολή παραίτησης Ιρλανδία: αποπεράτωση του βιβλίου του Α’ Μέρος των Φιλοσοφικών Ερευνών Bemerkungen uber die Philosophie der Psychologie, ΤΟΜΟΣ Ι Πρόβλημα του να βλέπεις κάτι ως κάτι Πρόβλημα δυσπεψίας-περίοδος βαθιάς κατάθλιψης 28 Απριλίου 1948: εγκατάσταση στη δυτική ακτή της Ιρλανδίας

Καλοκαίρι 1948: Rosro Αύγουστος στο πατρικό του Bemerkungen uber Philosophie der Psychologie, ΤΟΜΟΣ ΙΙ: Ιρλανδία 16 Οκτωβρίου 1948: πίσω στο Δουβλίνο Ιανουάριος 1949: αρρώστησε Τέλη Μαρτίου 1949: άγονη περίοδος-διάβασε πολύ: Essays Critical and Historical, του Macaulay Life of Cromwell, του Morley L’ Histoire de Napoleon, του Segur Gedanken und Erinnerungen, του Bismarck Την περιγραφή του Λιβίου για τον Β΄ Καρχηδόνιο Πόλεμο Letzte Schriften uber die Philosophie der Psychologie

Β’ Μέρος των Φιλοσοφικών Ερευνών Μάιος 1949: επίσκεψη στον καθηγητή ιατρικής του Trinity Περίοδος ανάρρωσης στο Δουβλίνο Αναχώρηση για τις ΗΠΑ: 21η Ιουλίου 1949 Επιστροφή από ΗΠΑ: Uber Gewiβheit Τέλη Οκτωβρίου 1949: επιστροφή στο Λονδίνο Β’ Μέρος των Φιλοσοφικών Ερευνών 25 Νοεμβρίου 1949: καρκίνος του προστάτη 24 Δεκεμβρίου 1949: Βιέννη Ιανουάριος 1950 μελέτη της Farbenlehre του Goethe

23η Μαρτίου 1950: Λονδίνο 4η Απριλίου 1950: Cambridge 25η Απριλίου 1950: Οξφόρδη Οκτώβριος 1950: Νορβηγία με Ben Richards Δύο τελευταίοι μήνες της ζωής του: με τον Δρ Bevan, στο Storeys End 27η Απριλίου: τελευταία παρατήρηση του Περί της βεβαιότητας Θάνατος: 29η Απριλίου 1951 Καθολική κηδεία: St Gile’s Church, Cambridge Μέρος ΙΙΙ των Παρατηρήσεων πάνω στα χρώματα

Πείτε τους πως έζησα μιαν υπέροχη ζωή

Β Ι Β Λ Ι Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α Ι Β Λ Ο Γ Ρ Α Φ Edmonds D. & Eidinow J., Η οργή του Βιττγκενστάιν, Πατάκης, Αθήνα, Ιούνιος 2004 Monk Ray, Λούντβιχ Βιτγκενστάιν: Το χρέος της μεγαλοφυΐας, Scripta, Αθήνα 2002 Wittgenstein Ludwig, Tractatus Logico-Philosophicus, Παπαζήση, Αθήνα 1978