ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ (1) ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ (1) Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ (1) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (Αθήνα-1896) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (Παρίσι-1900) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (ΗΠΑ-1904) Μεσο-Ολυμπιακοί αγώνες (Αθήνα-1906) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (Λονδίνο-1908) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (Στοκχόλμη-1912) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (Βερολίνο-1916) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (Αμβέρσα-1920) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (Παρίσι-1924)

ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ (2) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (Άμστερνταμ-1928) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (ΛοςΆντζελες-1928) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (Βερολίνο-1936) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (Παρίσι-1924) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (1940-1944) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (Λονδίνο-1948) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (Ελσίνκι-1952) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (Μελβούρνη-1956) Οι Ολυμπιακοί αγώνες (Ρώμη-1960)

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ (1896) Πήραν μέρος 311 αθλητές (Ελλάδα-230, Γαλλία-19, Γερμανία-19, ΗΠΑ-14, Αγγλία-8, Ουγγαρία-8, Αυστρία-4, Δανία-4, Αυστραλία-1, Χιλή-1, Βουλγαρία-1, Ελβετία-1, Σουηδία-1) Ένα καινούριο αγώνισμα ήταν ο Μαραθώνιος δρόμος. Οι θεατές που βρίσκονταν μέσα στο στάδιο ήταν 75.000 περίπου, ενώ άλλες 50.000 βρίσκονταν και παρακολουθούσαν από τους παρακείμενους λόφους (Η Αθήνα τότε είχε 130.000 κατοίκους). Οι πρώτοι Ολυμπιακοί αγώνες είχαν πετύχει και ο ενθουσιασμός και η χαρά των αθλητών-θεατών πολύ ζωηροί.

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ 1900 (ΠΑΡΙΣΙ) Στους αγώνες αυτούς δεν υπήρχε οργάνωση, δεν υπήρχε ο ενθουσιασμός του κοινού που υπήρχε στην Αθήνα και δεν υπήρχε διάθεση και ενδιαφέρον εκ μέρους των διοργανωτών της Διεθνούς Έκθεσης (αφού οι αγώνες αποτέλεσαν ένα μέρος της) να δώσουν έμφαση στους αγώνες. Οι θεατές προτιμούσαν να παρακολουθούν τις άλλες δραστηριότητες της Διεθνούς Έκθεσης, παρά τους Ολυμπιακούς. Κατά μέσο όρο, οι θεατές δεν υπερέβαιναν τους 2.500.

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ 1904 (ΑΓ. ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ-ΗΠΑ) Οι αγώνες αυτοί ήταν μέρος μιας άλλης διεθνούς εκδήλωσης (εορτασμός εκατό χρόνων από την απόκτηση της Λουϊζιάνας από τις ΗΠΑ). Οι Ολυμπιακοί αγώνες του 1904 δε σημείωσαν επιτυχία, αφού πολλές χώρες δεν έστειλαν αθλητές (ίσως ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ιαπωνίας να ήταν μία από τις αιτίες της μικρής συμμετοχής ξένων αθλητών).

ΟΙ ΜΕΣΟ-ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ (1906) Οι αγώνες του 1900 και 1904 κόντεψαν να σβήσουν τελείως το θεσμό. Η μεσοολυμπιάδα της Αθήνας θα μπορούσε να δώσει την αίγλη που κέρδισε το 1896, μια καινούρια ώθηση και πνοή στους αγώνες (γιατί οι Έλληνες είχαν προετοιμαστεί κατάλληλα έχοντας και την πείρα που απόκτησαν το 1896). Οι μεσοολυμπιακοί της Αθήνας είχαν σημειώσει μεγάλη επιτυχία από κάθε άποψη. Η διοργάνωση ήταν πολύ καλή, οι εγκαταστάσεις αρκετές και καλά φτιαγμένες, ο ενθουσιασμός μεγάλος, η συμμετοχή των θεατών το ίδιο και οι επιδόσεις των αθλητών εξαιρετικές. Παρόλα αυτά η ΔΟΕ ποτέ δεν αναγνώρισε τους αγώνες αυτούς σαν Ολυμπιακούς, ούτε φυσικά τους νικητές σαν Ολυμπιονίκες.

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ (1908) Οι Άγγλοι, παρά την έλλειψη χρόνου κατόρθωσαν να έχουν άρτια οργάνωση σ’ αυτούς τους αγώνες. Ήταν να γίνουν στη Ρώμη, αλλά η Ιταλία παραιτήθηκε δύο χρόνια πριν, λόγω έκρηξης του ηφαιστείου Βεζούβιου. Σ’ αυτούς τους αγώνες ήταν φανερή η εχθρότητα μεταξύ Άγγλων και Αμερικανών, όπου τα επεισόδια δεν έλειψαν από τους Ολυμπιακούς αυτούς, στους οποίους φάνηκε καθαρά ο αντιαμερικανισμός των Άγγλων, οι οποίοι πίστευαν ότι οι περισσότεροι από τους Αμερικανούς αθλητές ήταν Ιρλανδοί, οι οποίοι θα μπορούσαν να αγωνιστούν με την αγγλική ομάδα.

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ ΣΤΟΚΧΟΛΜΗΣ (1912) Αυτοί οι αγώνες ήταν καλύτεροι από τους τρεις προηγούμενους (1900, 1904, 1908). Θύμισαν κατά κάποιο τρόπο, την Ολυμπιάδα και τη Μεσο-Ολυμπιάδα της Αθήνας σε παλμό και οργάνωση. Μετά τους Ολυμπιακούς αγώνες της Στοκχόλμης, ο Coubertin άρχισε πλέον να γίνεται δεκτός και να αναγνωρίζεται διεθνώς σαν ο αναβιωτής των Ολυμπιακών αγώνων, οι οποίοι άρχιζαν να κερδίζουν έδαφος και υποστηρικτές σε όλες τις χώρες.

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ (1916) Το Βερολίνο είχε από πολύ νωρίς ετοιμαστεί και προβλεπόταν ότι οι αγώνες του 1916 θα ξεπερνούσαν σε μεγαλοπρέπεια και οργάνωση αυτούς του 1912. Δυστυχώς, ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος ματαίωσε κάθε ελπίδα τέλεσής τους. Αν και οι αγώνες του 1916 δεν έλαβαν χώρα, εντούτοις έμειναν στην ιστορία σαν οι 6οι Ολυμπιακοί, κάτι που πίστευαν ότι ταίριαζε με τις αρχαίες παραδόσεις. Το 1914, όταν η ΔΟΕ αποφάσισε να γίνουν οι προσεχείς Ολυμπιακοί αγώνες στην Αμβέρσα (1920), αποφασίστηκε και η δημιουργία της Ολυμπιακής σημαίας με τους πέντε χρωματιστούς κύκλους (μπλε, κίτρινος, μαύρος, πράσινος και κόκκινος) σε άσπρο πλάνο, που συμβολίζει την ενότητα των αθλητών και θεατών των πέντε Ηπείρων.

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ ΑΜΒΕΡΣΑΣ (1920) Οι Ολυμπιακοί της Αμβέρσας πέτυχαν, παρά τα προβλήματα που υπήρχαν (λόγω του πολέμου), διαψεύδοντας αυτούς, που πίστευαν ότι δεν θα υπήρχαν Ολυμπιακοί μετά το τέλος του πολέμου. Η διοργάνωση αυτή πρόσφερε στην ανθρωπότητα κάτι πολύ σπουδαίο: βοήθησε ψυχολογικά να πιστέψουν ότι εκτός από τους πολέμους και τις καταστροφές, η ανθρώπινη ράτσα έχει κοινά ενδιαφέροντα που την ενώνουν. Η Ολυμπιακή σημαία κυμάτιζε για πρώτη φορά στο στάδιο και για πρώτη φορά επίσης είχε ακουστεί ο όρκος του αθλητή. Σ’ αυτή την Ολυμπιάδα, οι νικημένοι του πολέμου, δηλ. η Αυστρία, η Γερμανία, η Ουγγαρία και η Βουλγαρία, δυστυχώς δεν προσκλήθηκαν να πάρουν μέρος, κάτι που αποτελεί μέχρι σήμερα μια μαύρη σελίδα στην ιστορία του θεσμού, ο οποίος έχει σκοπό να συμφιλιώνει τους λαούς και τους ανθρώπους.

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΠΑΡΙΣΙΟΥ (1924) Το Παρίσι έγινε η πρώτη πόλη που τελούσε τους Ολυμπιακούς για δεύτερη φορά. Ο Coubertin το ήθελε πολύ για δυο κυρίως λόγους, πρώτον για να διορθώσει την κακή εντύπωση που δημιούργησε η Ολυμπιάδα του 1900 που έγινε στην ίδια πόλη, και δεύτερον να προεδρεύσει της ΔΟΕ για τελευταία φορά, αφού τον επόμενο χρόνο θα είχε παραιτηθεί από την προεδρεία. Τόσο οι εγκαταστάσεις, όσο και η διοργάνωση και η συμμετοχή των κρατών ήταν χωρίς προηγούμενο (οι ελπίδες του Coubertin για μια λαμπρή Ολυμπιάδα δικαιώθηκαν απόλυτα). Στην Ολυμπιάδα αυτή η μεγάλη έκπληξη ήταν η Φιλανδία, που κατόρθωσε να νικήσει σε τόσα πολλά αγωνίσματα.

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ (1928) Για πρώτη φορά στην Ολυμπιάδα αυτή υπήρχαν αγωνίσματα γυναικών. Ανέλαβε καθήκοντα ο καινούριος πρόεδρος της ΔΟΕ. Γενικά, οι Ολυμπιακοί αυτοί αγώνες σημείωσαν επιτυχία και έδωσαν καινούρια ώθηση στο Ολυμπιακό κίνημα, το οποίο άρχισε να αποκτά όλο και περισσότερους οπαδούς.

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ (1932) Η διοργάνωση του Λος Άντζελες έμεινε στην ιστορία σαν «πρότυπο Ολυμπιακών αγώνων», αφού πέτυχε από κάθε άποψη. Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Charles Curtis, κήρυξε την έναρξη των αγώνων, μετά από μια ιστορική ομιλία του προέδρου του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, ο οποίος αναφέρθηκε στο ρόλο που έπαιξαν οι αρχαίοι Ολυμπιακοί στη ζωή των Ελλήνων και το μεγαλείο που γνώρισε ο θεσμός αυτός στην κλασσική αρχαιότητα.

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ (1936) Ποτέ άλλοτε καμιά χώρα δεν είχε ετοιμαστεί, τόσο καλά για μια τέτοια διοργάνωση. Όσα χρήματα κι αν χρειάζονταν για τη διοργάνωση και τις εγκαταστάσεις, θα τα διέθετε το κράτος, με σκοπό να μείνει στην ιστορία η Ολυμπιάδα αυτή σαν η πιο λαμπρή, την οποία φυσικά οργάνωσε το Γ΄ Ράιχ. Η προσπάθεια του Χίτλερ και των συνεργατών του να αναλάβουν οι ίδιοι την Ολυμπιάδα και να την τελέσουν, όπως αυτοί ήθελαν, απέτυχε χάρη στην έγκαιρη επέμβαση της ΔΟΕ. Ο Χίτλερ αρνήθηκε να απονείμει τα μετάλλια και να σφίξει το χέρι του Owens (μορφή των αγώνων) επειδή ο αθλητής ήταν μαύρος, αφού ήταν γνωστά τα αισθήματα του δικτάτορα για τους μαύρους, τους Εβραίους και γενικά αυτούς που πίστευε ότι δεν ανήκαν στην Αρεία φυλή. Η Ολυμπιάδα του Βερολίνου σημείωσε πολύ μεγάλη επιτυχία, αλλά έγινε φανερό ότι ένα τόσο μεγάλο διεθνές γεγονός θα μπορούσε και στο μέλλον να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης για πολιτικούς σκοπούς από αυτούς που αγνοούν το πραγματικό νόημα των αγώνων και τα ιδεώδη που συμβολίζουν (ο Χίτλερ ήταν ένας από αυτούς).

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ 1940 ΚΑΙ 1944 Οι Ολυμπιακοί αγώνες του 1940 και 1944 δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω της κήρυξης του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Είναι απορίας άξιο το γεγονός ότι σε διάστημα 50 περίπου ετών είχαν ματαιωθεί 3 φορές οι Ολυμπιακοί, ενώ στην αρχαία Ελλάδα δεν συνέβη ποτέ κάτι τέτοιο στα 1000 και πλέον χρόνια που κράτησαν.

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ (1948) Οι Ολυμπιακοί αγώνες του Λονδίνου πέτυχαν για δύο λόγους: πρώτον, παρά την άσχημη οικονομική κατάσταση που επικρατούσε, η συμμετοχή των χωρών και των αθλητών ήταν χωρίς προηγούμενο και δεύτερον οι αγώνες αυτοί βοήθησαν ψυχολογικά τους ανθρώπους να ξεχάσουν για αρκετό καιρό τις καταστροφές και τη φρίκη του πολέμου και να θυμηθούν ότι οι λαοί έχουν πολλά κοινά μεταξύ τους, τα οποία μπορούν να μοιράζονται σε παρόμοιες διεθνείς εκδηλώσεις. Μετά τους Ολυμπιακούς του Λονδίνου, αρχίζει μια νέα λαμπρή περίοδος για τους αγώνες, οι οποίοι γίνονται το μεγαλύτερο και σπουδαιότερο αθλητικό γεγονός.

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΕΛΣΙΝΚΙ (1952) Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ολυμπιάδα του Ελσίνκι σημείωσε μεγάλη επιτυχία, παρά τις προβλέψεις για ενδεχόμενες συγκρούσεις και άσχημα περιστατικά μεταξύ αθλητών και αντιπροσώπων από τις δυτικές και ανατολικές χώρες. Η Ολυμπιάδα αυτή έδωσε σε όλους να καταλάβουν πόσο κοντά μπορεί να έλθουν οι λαοί και οι άνθρωποι, παρά τις διαφορές τους και τα πολιτικά τους συστήματα, στη διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων.

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ ΜΕΛΒΟΥΡΝΗΣ (1956) Οι Ολυμπιακοί της Μελβούρνης πέτυχαν απόλυτα το σκοπό τους και σημείωσαν επιτυχία. Σ’ αυτό συνετέλεσαν η θέληση του λαού της Αυστραλίας, η υπέροχη φιλοξενία του προς όλους και η χαρισματική προσωπικότητα του νέου προέδρου της ΔΟΕ Avery Brundage, τον οποίο διέκρινε δυναμισμός και έντονη πίστη στις αρχές του Ολυμπισμού και του ερασιτεχνικού αθλητισμού (σωστά είχε χαρακτηριστεί σαν ο «απόστολος του ερασιτεχνισμού στον αθλητισμό).

ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ (1960) Οι Ολυμπιακοί της Ρώμης πέτυχαν απόλυτα, ανοίγοντας συγχρόνως μια καινούρια εποχή στην ιστορία των αγώνων, μια εποχή λαμπρών και εντυπωσιακών Ολυμπιάδων, με πολυτελείς εγκαταστάσεις (οι οποίες είναι αντίθετες με το πνεύμα των αγώνων), με μεγάλη συμμετοχή κρατών και αθλητών και με μια έντονη επιθυμία για κατάρριψη κάθε προηγούμενης επίδοσης.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Μουρατίδης, Ι. (1998). Ιστορία Φυσικής Αγωγής (με στοιχεία φιλοσοφίας). Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Χριστοδουλίδη. Γιαννάκης, Θ. (1990). Ιστορία φυσικής αγωγής. Αθήνα. Γιάτσης, Σ. (1989). Εισαγωγή στην ιστορία της φυσικής αγωγής στον ελληνικό κόσμο. Θεσσαλονίκη, ΑΠΘ.