διακοσμητικές εφαρμογές/σχεδιασμός επιφανειών ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΣΓΤΚΣ ΤΜΗΜΑ ΕΑΔΣΑ ΡΩΜΟΥΔΗ ΕΛΕΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΣΓΤΚΣ ΤΜΗΜΑ ΕΑΔΣΑ ΡΩΜΟΥΔΗ ΕΛΕΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ

Γύρω από την έννοια και το περιεχόμενο της διακόσμησης «…η διακόσμηση που ήταν κάποτε ο χώρος του χειροτέχνη, έγινε υπόθεση του συνειδητού designer» E. H. Gombrich. Η σύγχρονη έννοια της διακόσμησης έχει προκύψει με την βιομηχανική επανάσταση η οποία οδήγησε στην εξειδίκευση των ρόλων του αρχιτέκτονα, του διακοσμητή, του βιομηχανικού σχεδιαστή κλπ., αλλά και στην ανατροπή της σχέσης χειροτεχνίας-τέχνης μέσα στην κοινωνική οργάνωση «…άρα η διακόσμηση σήμερα κατέληξε να είναι κάτι άλλο» Φιλιππίδης 1998 Ο όρος design επικρατεί σήμερα. Το design περιγράφεται σα μια μεθοδική διαδικασία η οποία συστηματικά συλλέγει πληροφορία, καθιερώνει αντικειμενικούς σκοπούς και υπολογίζει τη σχεδιαστική λύση, ακολουθώντας τις αρχές της λογικής αφαίρεσης, των συμπερασμάτων και μαθηματικών τεχνικών. Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός από δημοσιευμένους ορισμούς του design http://en.wikipedia.org/wiki/Design το design είναι trendy Γύρω από την έννοια και το περιεχόμενο της διακόσμησης ΜΑΘΗΜΑ 1

Τι είναι το design και γιατί υπάρχει Πως εργάζονται οι designers brainstorming fast visualisation character profiles focus groups observation physical prototyping role playing scenarios user diaries Γύρω από την έννοια και το περιεχόμενο της διακόσμησης ΜΑΘΗΜΑ 1

design εναντίον styling “ornament and crime” http://en.wikipedia.org/wiki/Ornament_and_crime Ο αρχιτέκτονας Adolf Loos, το 1908 στο δοκίμιό του, διακήρυττε ότι «η εξέλιξη του πολιτισμού συμβαδίζει με την απόρριψη της διακόσμησης από τα χρήσιμα αντικείμενα». “less is more” http://en.wikipedia.org/wiki/Minimalism#Minimalist_design Ο αρχιτέκτονας Ludwig Mies van der Rohe, υιοθέτησε το μότο για να περιγράψει την αισθητική τακτική του, σύμφωνα με την οποία συνήθιζε να οργανώνει με τέτοιο τρόπο τα πολυάριθμα απαραίτητα συστατικά ενός κτηρίου, έτσι ώστε να δημιουργείται η εντύπωση της ακραίας απλότητας. “form follows function” http://en.wikipedia.org/wiki/Form_follows_function Η αρχή δηλώνει ότι η φόρμα ενός κτηρίου ή ενός αντικειμένου πρέπει πρώτα να βασίζεται στη λειτουργία και το σκοπό για τον οποίο αυτό προορίζεται. design εναντίον styling L. M. van der Rohe, P. Johnson 1958 Seagram building New York P. Johnson, J. Burgee 1984 Sony building New York Γύρω από την έννοια και το περιεχόμενο της διακόσμησης ΜΑΘΗΜΑ 1

Γύρω από την έννοια και το περιεχόμενο της διακόσμησης «H κατάλληλη και προσεκτική διακόσμηση του προϊόντος, που να μπορεί να δώσει μια καινούργια γοητεία και μια καινούργια κομψότητα στο αντικείμενο έστω κι’ αν αφήνει κατά μέρος αυτό καθ’ αυτό τον τεχνικό και λειτουργικό λόγο ύπαρξής του, μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα διαμορφώνοντας νέες ποιότητες προορισμένες να δεχτούν περαιτέρω εξελίξεις» Dorfles 1988 «…η καταστροφή του διάκοσμου από το μοντέρνο κίνημα ήταν ένα από τα πολιτισμικά εγκλήματα της εποχής μας» Fuller 1989 Σήμερα το κόσμημα και επομένως η διακόσμηση απαλλαγμένη από αυστηρά αισθητικά δόγματα μπορεί να έχει κοινωνική χρησιμότητα. Στη νέα κουλτούρα, το κόσμημα θεωρείται λειτουργικό καθιερώνοντας πολιτισμικές και συμβολικές ταυτίσεις. Μπορεί να αναγγείλει την ξεχωριστή ταυτότητα ενός κτηρίου ή αντικειμένου, να επισημαίνει την κλίμακά του, να προσελκύει νέους πελάτες, να επικοινωνεί εν πάση περιπτώσει με το κοινό του. Ουσιαστικά η διακόσμηση απαντά στην ανάγκη διαμόρφωσης ενός αισθητικά συγκροτημένου οπτικού περιβάλλοντος, που καθιστά την επικοινωνία ευχάριστη και αποτελεσματική. Murray A. Helen Boontjie Tord Ehoova Petra Karim Racid Jiricna Eva Wanders Marcel Γύρω από την έννοια και το περιεχόμενο της διακόσμησης ΜΑΘΗΜΑ 1

decoration ornament articulation Διακόσμηση και εκφραστικότητα Η επικοινωνιακή δύναμη της διακόσμησης έχει την ικανότητα να προκαλέσει ένα εύρος σκέψεων και συναισθημάτων, ανεξάρτητα αν το περιεχόμενό της ανήκει στο παραστατικό ή το αφηρημένο ή συμβολικό επίπεδο οπτικής αντίληψης. Τα εικαστικά στοιχεία (γραμμές, φόρμες, χρώμα κλπ.) και τα υλικά είναι «εύγλωττα». διαμεσολαβητές της εκφραστικότητας (Botton2007) νύξεις έμψυχων μορφών μεταφορές αλληγορίες αναφορές Οι E.Gombrich, R.Barthes, J.Durand συσχέτισαν τα τεχνάσματα που χρησιμοποιούνται στην κλασσική ρητορική με εκείνα που εφαρμόζονται στην εικόνα. Η εκφραστική δυνατότητα της διακόσμησης είναι το δυνατό της σημείο αν και, σπάνια γίνεται συζήτηση ενώ αντίθετα στεκόμαστε περισσότερο στις ιστορικές πηγές και τους στυλιστικούς ρυθμούς αν δεν παραμείνουμε αποκλειστικά σε ζητήματα μόδας και γούστου. διακόσμηση decoration δράση που συμπληρώνει κάτι, το κάνει τέλειο (Grabar 1992) φορέας ομορφιάς και ευχαρίστησης σε κάθε τι που διακοσμείται Η διακόσμηση φαίνεται να ολοκληρώνει ένα αντικείμενο, ένα τοίχο ή ένα άτομο, παρέχοντάς του ταυτόχρονα ποιότητα (Grabar 1992) κόσμημα ornament εκφραστικότητα articulation η διακόσμηση προσθέτει επί πλέον εκφραστικότητα στη καθαρή δομή (Gombrich 1984) «Έκφραση και decoration είναι ένα και το αυτό, ο δεύτερος όρος όντας συμπυκνωμένος μέσα στον πρώτο» (Matisse 1956) «Είναι μεγάλο λάθος κρίσης το να δίνουμε κακό νόημα στη λέξη decorative… Πρέπει να είμαστε καταρχήν Decoratifs. Η ουσία δεν αρκεί, χρειάζεται επίσης και το περιτύλιγμα» (Matisse 1951) «Η διακόσμησις δεν αποτελεί κάτι το ξεχωριστό, το ιδιαίτερο από το αντικείμενο που διακοσμείται αλλά συστείνει την οπτική γλώσσα, που, μέσω της, το σύνολο μπορεί να μιλά στην ψυχή και το νου. Δεν είναι ένα μέσον για να γίνη ένα πράγμα πιο ενδιαφέρον ή πιο αξιοπαρατήρητο, αλλά το μέσον δια του οποίου μπορεί να εκφράζεται σαν να μιλά το κάθε τι» (Μακρής 1959) Ο designer που γνωρίζει άριστα τη γλώσσα της οπτικής επικοινωνίας έχει τη δυνατότητα, συσχετίζοντας συστηματικά μέσα, εικαστικά στοιχεία και αρχές, να μεταφέρει συναισθήματα και ιδέες επικοινωνώντας κατάλληλα με ένα ορισμένο κοινό. Διακόσμηση και εκφραστικότητα ΜΑΘΗΜΑ 1

Ο απόλυτος και αέναος πολυθεϊσμός της ομορφιάς στην εποχή μας (Eco 2006) θεωρητικοί και designers, συμφωνούν ότι δεν ισχύουν πια σταθερές αρχές όπως «αισθητική αξία» ή «καλό γούστο» (Φραγκόπουλος 2006) Στο μεταμοντέρνο κλίμα, υπάρχει ο χώρος για νέους πειραματισμούς ξαναδουλεύοντας τη παράδοση ακόμα και πέρα από την απεικόνιση. Ο μελλοντικός σχεδιαστής, ο οποίος θα εργαστεί στο περιβάλλον αυτό, πρέπει να γνωρίζει καλά την έννοια και το περιεχόμενο της διακόσμησης στο παρόν αλλά και στο παρελθόν, μια που θα είναι ο αυριανός δημιουργός της νέας εικόνας της διακόσμησης, επιλέγοντας τις φόρμες, ορίζοντας τις συμβάσεις αυτές που θα τη μεταφέρουν στις επόμενες γενιές. ομορφιά κάτι που μας αρέσει beauty μια ασαφής και κενή, αφηρημένη έννοια αλλά ποια ομορφιά? ♥ συναίσθημα «όμορφο είναι κάτι το οποίο αν ήταν δικό μας θα μας προξενούσε ευχαρίστηση αλλά, ωστόσο, παραμένει εξίσου όμορφο ακόμα κι αν ανήκει σε κάποιον άλλον» (Eco 2006) Ο σύγχρονος designer οφείλει αφενός να είναι συνειδητοποιημένος για τη διεργασία διαμόρφωσης ενός προσωπικού ύφους και αφετέρου να καλλιεργεί και να κατανοεί την πλευρά του θεατή/χρήστη ώστε να υπάρξει μια ουσιαστική εξέλιξη στο θέμα των προτιμήσεων (γούστου). Η σαφής αντίληψη της ψυχολογίας των προτιμήσεων, μπορεί να τον βοηθήσει να δραπετεύσει από την άποψη ότι υπάρχει ένα μόνο αποδεκτό «όμορφο» οπτικό στυλ ή ότι όλα τα στυλ είναι εξίσου έγκυρα. ☻ ποιοτικό χαρακτηριστικό «ομορφιά είναι η υπόσχεση της ευτυχίας» (Σταντάλ) Με άλλα λόγια σε αυτό που μας αρέσει, μέσα από υλικά, σχήματα και χρώματα, εκθειάζονται αξίες τις οποίες θεωρούμε σημαντικές όπως η φιλικότητα, η ευγένεια, η λεπτότητα, η δύναμη και η εξυπνάδα. Η αίσθηση που έχουμε περί ομορφιάς και ο τρόπος με τον οποίο κατανοούμε τη φύση μιας καλής ζωής αλληλοσυνδέονται. Αν δεχτούμε την άποψη ότι η ομορφιά είναι ένας απαραίτητος όρος για την επιβίωση του ανθρώπου ότι δηλαδή αποτελεί ένα είδος πρώτης ανάγκης όπως η τροφή, η στέγη κ.α., μπορούμε να πούμε ότι ο ορισμός του Σταντάλ συνταιριάζεται απόλυτα με την ομορφιά που υπόσχεται η διακόσμηση και παραμένει επίκαιρος ιδιαίτερα στην σύγχρονη εποχή όπου η στενή σχέση μεταξύ Ομορφιάς και Τέχνης δεν είναι τόσο δεδομένη όσο πολλοί πιστεύουμε. Διακόσμηση και ομορφιά ΜΑΘΗΜΑ 1

Σκοπός της διακόσμησης Το τεστ του κοσμήματος, είναι η φόρμα του. Καταλαμβάνει ένα χώρο, εκπληρώνει ένα σκοπό, προσαρμόζεται στο υλικό και στη διαδικασία επεξεργασίας του. Δηλαδή στη διακόσμηση όπως και οπουδήποτε αλλού, υπάρχει η σωστή και η λάθος χρήση της. Η φόρμα του κοσμήματος πρέπει να καθορίζεται: από το σκοπό (χρήση- λειτουργία) από το υλικό κατασκευής του αντικειμένου το οποίο διακοσμείται από το στυλ Γενικά, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι ούτε ο σκοπός της διακόσμησης ούτε οι όροι της παραγωγής επιτρέπουν μεγάλο πεδίο για νατουραλισμό στη διακόσμηση. Οι μορφές της παράγονται, λίγο-πολύ, από τη παρατήρηση της φύσης ή του κατασκευασμένου περιβάλλοντος, αλλά η επιτυχία εξασφαλίζεται καλύτερα μετά από κάποιο στυλιζάρισμα το οποίο απαιτεί μια επεξεργασία του πρωτογενούς υλικού, ανάλογα με το είδος του και σύμφωνα με τη διαμόρφωσή του. Ο σχεδιαστής στη διακόσμηση αποφεύγει να μιμηθεί τις φυσικές φόρμες. Η πρώτη του σκέψη είναι να λύσει ένα δοσμένο πρόβλημα στο σχεδιασμό και το λύνει ίσως πιο σίγουρα, με όρους αφηρημένης διακόσμησης. αληθινή διακόσμηση είναι αυτή που παρέχει ποιότητα στο συνολικό σχεδιασμό. ► ► ποιότητα είναι ο συνδυασμός πρωτοτυπίας και απλότητας απλότητα σημαίνει πως η διακόσμηση πρέπει να είναι οργανικά συνδεδεμένη με τη λειτουργική φόρμα έτσι που να μην μπορεί να αποσυνδέεται από την υπόλοιπη εφαρμογή (αντικείμενο, τοίχο ή άτομο) χωρίς να καταστρέφεται όλη της η γοητεία ► σήμερα το κόσμημα εφαρμόζεται με τη σαφή αίσθηση της ακεραιότητας και κυριότητας της λειτουργικής φόρμας. ► το κόσμημα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της εφαρμογής, δεν προστίθεται εκ των υστέρων αλλά αρθρώνεται με την έναρξη του σχεδιασμού και με την εκτίμηση της ομορφιάς. ► Σκοπός της διακόσμησης ΜΑΘΗΜΑ 1

ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΣΓΤΚΣ ΤΜΗΜΑ ΕΑΔΣΑ ΡΩΜΟΥΔΗ ΕΛΕΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ