Παρουσίαση των ΝΑΠ Προσχολικής Εκπαίδευσης στους ΕΔΕ Δημοτικής Δεκέμβριος 2011 (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Μικρά βήματα για μεγάλες αλλαγές ΝΑΠ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΑΠ ΚΟΥΛΑ ΚΟΥΡΣΑΡΟΥ (ΠΛΕ) ΜΑΡΙΑ ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ (ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΣ ΠΙ) ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΜΕΛΕΤΙΟΥ (ΝΑΠ) ΡΟΔΟΥΛΑ ΚΑΡΑΠΑΤΑΚΗ (ΝΑΠ) ΕΛΕΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥ (ΝΑΠ) (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΕΥΤΥΧΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ο Barrow (1980) ερεύνησε τη σχέση εκπαίδευσης και ευτυχίας. Επισημαίνει ότι τα δύο δεν είναι συνυφασμένα. ‘Η εκπαίδευση δεν ‘υπονοεί’ τίποτα για ευτυχία και η ευτυχία δεν υπονοεί τίποτα για εκπαίδευση’ «Η Ευτυχία και η Εκπαίδευση συνδέονται στενά μεταξύ τους. Η Ευτυχία πρέπει να αποτελεί στόχο της εκπαίδευσης, και μια καλή εκπαίδευση θα πρέπει να συμβάλει σημαντικά στην προσωπική και συλλογική ευτυχία» (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΕΥΤΥΧΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Η Noddings (2003) περιγράφει πολύ εύστοχα τη σχέση μεταξύ των συναισθημάτων και της μάθησης. «Μέσα από περισσότερες από πέντε δεκαετίες διδασκαλίας και μητρότητας, έχω παρατηρήσει, ότι τα παιδιά αλλά και οι ενήλικες μαθαίνουν καλύτερα όταν είναι ευτυχισμένοι» (σελ. 2). (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ τις βασικές παιδαγωγικές αρχές που πλαισιώνουν τη φιλοσοφία του ΝΑΠ της προσχολικής ηλικίας τις μορφές οργάνωσης της μάθησης, τον ρόλο της/του νηπιαγωγού ως παιδαγωγού, την ένταξη των παιδιών με ειδικές ανάγκες, τον τρόπο διαχείρισης της πολυπολιτισμικότητας, του γλωσσικού και του θρησκευτικού πλουραλισμού που χαρακτηρίζει τον μαθητικό πληθυσμό στις σύγχρονες κοινωνίες, (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ τις σχέσεις που υπάρχουν ή που μπορούν να αναπτυχθούν μεταξύ σχολείου και οικογένειας, ώστε να βοηθηθεί η μαθησιακή διαδικασία, την αξιολόγηση των παιδιών και των μαθησιακών αποτελεσμάτων, την τεχνολογία και την κατάλληλη χρήση της, τους τομείς ανάπτυξης των παιδιών και τα γνωστικά αντικείμενα που εισάγονται από το νηπιαγωγείο και τον τρόπο προσέγγισής τους. Σύνδεση των γνωστικών αντικειμένων με τους τομείς ανάπτυξης μέσα από καλές πρακτικές (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Together Everyone Achieves More

ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Η σημασία της προσχολικής εκπαίδευσης συχνά δικαιολογείται σε σχέση με τις επιπτώσεις της στη μελλοντική εκπαιδευτική ζωή των παιδιών. Ωστόσο, η προσχολική εκπαίδευση «είναι, ή θα πρέπει να είναι, μια κατάσταση χάριτος, μια μεγάλη εισπνοή: τόσο όσο μια «είμαι-εδώ-τώρα» όσο και μια στιγμή για την αποθήκευση ‘πλούτου’ για το μέλλον» (Jenkinson, 2001: xvi). ‘is, or should be, a state of grace, a big in-breath: both a “being-here-now time” and a time for storing riches for the future’ (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Η Nutbrown (1999) καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει μια αίσθηση επείγουσας κατάστασης για την προσχολική ηλικία - βιασύνη για πρόοδο, για επιτάχυνση της ανάπτυξης. Αναρωτιέμαι, λέει, αν ο επείγων χαρακτήρας απορρέει από το ενδιαφέρον μας για τα παιδιά ή από κάποια πεποίθηση ή αξία η οποία λέει ότι η κατάσταση της προσχολικής ηλικίας είναι μικρότερης αξίας από αυτή της ενηλικίωσης και έτσι πρέπει να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια να φθάσουμε την ημερομηνία που η παιδική ηλικία τελειώνει. (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΦΩΝΗ ΚΑΙ ΑΠΟΨΗ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΕΝΕΡΓΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΑΤΟΜΙΚΟΥΣ ΡΥΘΜΟΥΣ ΜΑΘΗΣΗΣ Το ΝΑΠ στηρίζεται σε παιδαγωγικές αρχές που ενισχύουν τη νηπιαγωγό να οργανώσει την εργασία της, να στηρίξει ατομικά το παιδί και την οικογένειά του. Έχει ως επίκεντρο το παιδί και κτίζει πάνω στις ανάγκες και ικανότητές του. Στηρίζεται στην αλληλεπίδραση παιδιού, συνομηλίκων και ενηλίκων, έχοντας ως εργαλείο μάθησης το παιγνίδι, ελεύθερο και δομημένο το οποίο στοχεύει μέσα από την απόκτηση εμπειριών και με την ενεργό συμμετοχή , την κοινωνικοποίηση και τη συνεργασία να οικοδομηθεί το εννοιολογικό του δέντρο. Το παιδί μαθαίνει και ακολουθεί εξελικτική πορεία μέσα από τη διερεύνηση , το παιγνίδι και τη συζήτηση και συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία δόμησης των εμπειριών και της ζωής του. Το κάθε παιδί είναι μοναδικό και ξεχωριστό, έχει τους ατομικούς ρυθμούς μάθησης, έχει τη δική του φωνή και ενθαρρύνεται να συμμετέχει σε ένα δημοκρατικό διάλογο για τις αποφάσεις που το αφορούν. Είναι μέσο πρόληψης της σχολικής αποτυχίας και του κοινωνικού αποκλεισμού, γιατί του δίνεται χρόνος να ωριμάσει και να ανακαλύψει τις δυνατότητές του, μέσα από δομημένες δραστηριότητες του ωρολογίου προγράμματος. Ήταν σοφή η ενέργεια του Υπουργείου να ετοιμάσει ένα ενιαίο αναλυτικό πρόγραμμα προσχολικής, δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης, σε μια προσπάθεια σμίκρυνσης του χάσματος μεταξύ των βαθμίδων, προσφέροντας ταυτόχρονα την ευκαιρία στους εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιήσουν δραστηριότητες για ενδυνάμωση των μαθητών τους, των οποίων η πνευματική δε συνάδει με τη χρονολογική τους ηλικία. Διευκρινίζεται ‘ότι η εκπόνηση του ΝΑΠ έγινε λίγο μετά την έναρξη της εκπόνησης των ΝΠΣ των διαφόρων γνωστικών αντικειμένων καθώς τούτο κρίθηκε σκόπιμο από την Επιτροπή Διαμόρφωσης Α.Π. Ο λόγος που ώθησε την Επιτροπή να πάρει αυτή την απόφαση ήταν αφενός η ελαχιστοποίηση του κινδύνου σχολειοποίησης του νηπιαγωγείου και η ανάγκη διαφύλαξης της φιλοσοφίας, των εμφάσεων και των βασικών παιδαγωγικών αρχών του νηπιαγωγείου και αφετέρου η ανάγκη να καλύψει την ηλικία των τρίχρονων και τετράχρονων παιδιών. Σημειώνεται ότι το ΠΣ που αναφέρεται στην προσχολική ηλικία των 4,8-5,8 συναντάται και στα ΝΑΠ που έχουν εκδοθεί σε τόμους Α΄και Β΄και στα οποία εκπονήθηκαν ΠΣ στα διάφορα γνωστικά αντικείμενα. ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΜΑΘΗΣΗΣ ΤΟ ΠΑΙΓΝΙΔΙ ΟΡΟΣΗΜΟ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΟΜΗΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΟΛΟΠΛΕΥΡΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΡΟΛΩΝ τεχνολογία ΜΜΕ Κοινωνικό περιβάλλον Οικογένεια παιδί (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ (SOCIOCULTURAL CONSTRUCTIVISM) ΕΝΕΡΓΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ (ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΕΝΙΣΧΥΟΥΝ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ) ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Το Π.Σ. της Προσχολικής Εκπαίδευσης είναι σφαιρικό και αναπτυξιακό Δίνει έμφαση στην ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού (προσωπική και κοινωνική συνειδητοποίηση, συναισθηματική ισορροπία, κινητικές δεξιότητες και γνωστική ανάπτυξη), τα γνωστικά αντικείμενα αποτελούν το μέσο για την ενίσχυση της ολόπλευρης ανάπτυξης. Αποτελεί πλαίσιο μέσα από το οποίο αντλεί η νηπιαγωγός για να διαμορφώσει το μαθησιακό περιβάλλον. Η συνάντηση της νηπιαγωγού με το ΠΣ είναι μια συνεχής δημιουργική και προσωπική διαδικασία. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΜΑΘΗΜΑΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (α) προσφέρει ευκαιρίες για εμπλοκή σε παιχνίδι σε όλες του τις μορφές (β) συνδέει τη μάθηση με τις καθημερινές εμπειρίες, τα ενδιαφέροντα και τις ερωτήσεις των παιδιών (γ) παρέχει πρόσβαση στη μάθηση με διαθεματικό-διαπλεκόμενο τρόπο (δ) επιτρέπει στο κάθε παιδί να κάνει τις δικές του επιλογές, ακολουθώντας τους δικούς του ρυθμούς και (ε) συνδυάζεται με την κατάλληλη στήριξη, καθοδήγηση και ενθάρρυνση των ενηλίκων, (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΜΟΡΦΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΔΟΜΗΜΕΝΟ ΔΟΜΗΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΔΟΜΗΜΕΝΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΑΦΗΓΗΣΗΣ ΔΟΜΗΜΕΝΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ Ή ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ PROJECT APROACH ΣΧΕΔΙΟ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού 16

ΠΑΙΧΝΙΔΙ τον φυσικό τρόπο μάθησης και ανάπτυξης. ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στο παιχνίδι αφού αυτό αποτελεί και το κύριο μέσο για την ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού. (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΕΙΔΗ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ κοινωνικο-δραματικό συμβολικό φανταστικό δημιουργικό πειραματικό οικοδομικό κινητικό με κανόνες παιχνίδι με παιδαγωγικό υλικό (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού 18

Παράδειγμα φανταστικού-συμβολικού παιχνιδιού Δάσος Κάστρο Πειρατικό Πλοίο Σοφίτα Διαστημόπλοιο Δωμάτιο Ονείρων Το σπίτι με τις μαγικές πόρτες Τίτλος παραμυθιού: Ο πράσινος λύκος (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Ελεύθερο Παιχνίδι Κατά τη διάρκεια του ελεύθερου παιχνιδιού η νηπιαγωγός προσφέρει ευκαιρίες ώστε τα παιδιά να εμπλακούν σε κοινωνικο-δραματικό, φανταστικό-συμβολικό, οικοδομικό, δημιουργικό, κινητικό, διερευνητικό-πειραματικό παιχνίδι και παιχνίδι με παιδαγωγικό υλικό. (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ Νηπιαγωγός (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού οργανώνει μεσολαβεί παίζει συμμετέχει παρατηρεί αναπτύσσει (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ Τι είδους παιχνίδι Αντικείμενα Παιδί Τι είδους παιχνίδι Συμπαίκτες Πόσοι συμπαίκτες διάρκεια Αντικείμενα (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΔΟΜΗΜΕΝΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ Αποτελεί προκαθορισμένο κ άμεσο κομμάτι ενός ευρύτερου πλαισίου εξελικτικών δραστηριοτήτων Διαφοροποιείται η εμπλοκή της νηπιαγωγού- παρατηρεί, οργανώνει, αναπτύσσει, μεσολαβεί για να διατηρηθεί το παιχνίδι, συμμετέχει παίζοντας με τα παιδιά και στοχεύει στην σύνδεση των εμπειριών των παιδιών με τους συγκεκριμένους στόχους δομημένων δραστηριοτήτων Παράδειγμα - Ιστόγραμμα 4 (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΔΟΜΗΜΕΝΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ Αυτό που διαφοροποιεί το δομημένο από το ελεύθερο παιχνίδι είναι ότι το δομημένο παιχνίδι αποτελεί με άμεσο και προκαθορισμένο τρόπο και κομμάτι ενός ευρύτερου πλαισίου εξελικτικών δραστηριοτήτων. Η νηπιαγωγός εμπλέκεται στο παιχνίδι των παιδιών, για να το καθοδηγήσει, να το ενισχύσει και να το εμβαθύνει με στόχο να συνδέσει προηγούμενες εμπειρίες ή να δημιουργήσει νέες εμπειρίες οι οποίες διαπλέκονται με τους συγκεκριμένους στόχους μιας δομημένης δραστηριότητας ή ενός σχεδίου εξελικτικών δραστηριοτήτων. Τέλος, το δομημένο παιχνίδι στο τέλος της ημέρας προσφέρει την ευκαιρία για ανακεφαλαίωση και αναστοχασμό για τα όσα διαδραματίστηκαν κατά τη διάρκεια των δομημένων δραστηριοτήτων και του παιχνιδιού και για περαιτέρω εμβάθυνση στους στόχους τόσο από τη νηπιαγωγό όσο και από τα παιδιά. (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Κέντρα Μάθησης πλαίσιο ενός είδους παιχνιδιού ανάλογα υλικά και έπιπλα γενικούς κ συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς στόχους (τομείς ανάπτυξης ή τα γνωστικά αντικείμενα) ευκαιρίες για εξερεύνηση και ανακάλυψη σε βάθος χρόνου. ένα, δύο ή περισσότερα είδη παιχνιδιού (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Κέντρα Μάθησης Εικαστικά (π.χ. ζωγραφική, επαφή με νέο υλικό, κολλητική, ζυμαράκι) Αμμοδοχείο Υδροδοχείο Κουκλοθέατρο Μουσική Κουκλόσπιτο (βλέπε κοινωνικο-δραματικό παιχνίδι για παραλλαγές) Οικοδομικό Υλικό Ηλεκτρονικός Υπολογιστής Παιχνίδι με Παιδαγωγικό Υλικό (π.χ. puzzles, χάντρες, dominos, παιχνίδι αντιστοίχισης) Μεταμφίεση (βλέπε φανταστικό-συμβολικό παιχνίδι για παραλλαγές) Βιβλιοθήκη Φύση (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΥ Η νηπιαγωγός ως ερευνήτρια Να οικοδομεί κουλτούρα μάθησης Να προωθεί ένα θετικό κοινωνικό περιβάλλον ώστε τα παιδιά να νιώθουν ότι ανήκουν σε μια κοινότητα Να έχει ενεργό ρόλο στο παιχνίδι των παιδιών είτε ελεύθερο είτε δομημένο (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΥ -ΙΣΤΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Προτεινόμενος τρόπος προγραμματισμού που συνάδει με τις αρχές και τη φιλοσοφία των ΝΑΠ Δίνει την ευκαιρία στη νηπιαγωγό να δει τις συνδέσεις μεταξύ κέντρων μάθησης, γνωστικών αντικειμένων και τομέων ανάπτυξης Προκύπτουν τα σχέδια εξελικτικών δραστηριοτήτων (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Τα Όνειρα μας (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ΓΛΩΣΣΑ Τα παιδιά να: Μιλούν για τα όνειρα και τους εφιάλτες τους. Εκφράζουν τα συναισθήματα που τους προκαλούν τα όνειρα και οι εφιάλτες τους. Εκφράζονται χρησιμοποιώντας πλούσιο λεξιλόγιο. Φτιάχνουν ιστορίες με στοιχεία από τα όνειρα/εφιάλτες τους. Γνωρίσουν το γράμμα ο. Λένε λέξεις που αρχίζουν με τη φωνή ο. Αναγνωρίζουν το γράμμα ο. Συμμετέχουν στη συζήτηση ως ομιλητές και ως ακροατές. Εμπλουτίσουν το λεξιλόγιο τους Εκφράζονται με ορθά δομημένες προτάσεις. Κοινωνική συνειδητοποίηση Συναισθηματική Ισορροπία ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ Τα παιδιά να: Σέβονται τους συνομιλητές τους ως καλοί ακροατές. Να συνεργάζονται σεβόμενοι τη δυναμική της ομάδας για την ολοκλήρωση των ομαδικών εργασιών. Δωμάτιο των Ονείρων Γνωστική Ανάπτυξη ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Αναγνωρίζουν τα νανουρίσματα ανάμεσα σε άλλες μουσικές ακροάσεις. Τραγουδούν σωστά, συγχρονισμένα με έκφραση. Εκφραστούν εικαστικά ακούγοντας το τραγούδι. (Ενεργητική Μουσική Ακρόαση). Συνοδεύουν το τραγούδι με μουσικά όργανα. Χορεύουν στο ρυθμό του τραγουδιού. Δημιουργούν μουσικό μοτίβο με τις φωνές τους. (Κορίτσια / Αγόρια εναλλάξ). Τα Όνειρα μας ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ Τα παιδιά να: Συνδέουν τα συναισθήματα και τα όνειρα τους με χρώματα. Γνωρίσουν πίνακες ζωγραφικής διαφόρων καλλιτεχνών. Εκφράσουν την προτίμηση τους σε πίνακες ζωγραφικής, χρώματα και να τη δικαιολογήσουν. Αντιληφθούν ότι η ζωγραφική αποτελεί μέσο έκφρασης σκέψεων και συναισθημάτων. Επενδύουν με τις ζωγραφιές τους τραγούδια και ιστορίες. Προσωπική Συνειδητοποίηση Γωνιά μουσικής Δωμάτιο των Ονείρων ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Τα παιδιά να: Να αναπαριστούν το όνειρο / εφιάλτη τους σε αντίστοιχη στήλη γραφικής παράστασης. Να μελετούν τη γραφική παράσταση και να ανακοινώνουν τις παρατηρήσεις τους. Να εντοπίζουν ποια ομάδα έχει τα περισσότερα και ποια τα λιγότερα. Να αναγνωρίζουν τον πληθικό αριθμό ενός συνόλου. Να αναπαριστούν στο χαρτί τα αντίστοιχα σύνολα. Αναγνωρίζουν τα αριθμητικά σύμβολα 1 και 2. Να αντιστοιχούν τα αριθμητικά σύμβολα 1 και 2 με τα αντίστοιχα σύνολα. Αναγνωρίζουν μοτίβα. Συνεχίζουν δοσμένα μοτίβα. Δημιουργούν μοτίβα με τα εφιαλτικά και τα ονειρικά χαλιά. ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Ταξινομούν διάφορα αντικείμενα σε μαλακά και σκληρά. Περιγράφουν τη διαδικασία που ακολούθησαν ταξινομώντας τα υλικά. Να δίνουν οδηγίες σε κάποιον για να μπορεί να αναγνωρίσει ένα μαλακό από ένα σκληρό αντικείμενο. ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Τα παιδιά να: Εξοικειωθούν με τα σακουλάκια. Αναπτύξουν συντονισμό ματιού – χεριού με το ρίξιμο – πιάσιμο. Ρίχνουν και να πιάνουν σακουλάκια σε όλα τα επίπεδα (χαμηλό, μεσαίο, ψηλό). Ρίχνουν και να πιάνουν σακουλάκια σε ζευγάρια. Συντονισμός και έλεγχος μυών Κινητικές Δεξιότητες (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Παιδιά με ειδικές ανάγκες Κατοχυρωμένο δικαίωμα παρακολούθησης Αναθεωρεί τις προσεγγίσεις, το περιβάλλον και τα υλικά Στάσεις αποδοχής και κοινωνικής συνείδησης Συνεργασία με τους γονείς και ειδικούς (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Πολιτισμικός, γλωσσικός και θρησκευτικός πλουραλισμός Διαφορετικότητα Πολιτισμός, γλώσσα και θρησκεία Τα παιδιά να αναπτύξουν Αυτοεικόνα Ταυτότητα της ομάδας Κριτική σκέψη Λύση προβλήματος (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ η τεχνολογία δεν αντικαθιστά τις βιωματικές εμπειρίες των παιδιών αλλά τις ενισχύει και τις εμπλουτίζει Η αναπτυξιακά κατάλληλη χρήση της τεχνολογίας αποτελεί το βασικότερο κριτήριο για την ένταξη της στο νηπιαγωγείο. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ηλεκτρονικά παραμύθια, παραμύθια ή παιχνίδια με ήχους, λογισμικά που ενισχύουν την λύση προβλήματος και άλλες δεξιότητες, λογισμικά που βοηθούν τα παιδιά να φτιάχνουν ιστορίες ( π.χ. Kidspiration, Inspiration, Story Book Weaver, Movie Maker, StageCast Creator, KidPad, powerpoint, διαδύκτιο, διαδραστικός πίνακας, smart notebook). (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Οικογένεια και νηπιαγωγείο Βασικότερος συνεργάτης Ενισχύει εμπειρίες όλων (παιδιών, γονιών, εκπ.) Στόχος για γονείς αυτοεικόνα περισσότερες γνώσεις για ανάπτυξη κ μάθηση Θετική στάση στο έργο μας Εμπλακούν ενεργά (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Αξιολόγηση Λόγος Χρόνος Τρόπος Παρατήρηση Portfolio Αυτούσια αποσπάσματα Λίστα ελέγχου Ημερολόγιο Portfolio Συλλογή της δουλειάς του παιδιού με την εμπλοκή του (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΤΟΜΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού 36

ΔΟΜΗ ΚΑΘΕ ΤΟΜΕΑ ΑΞΟΝΕΣ: γενικότερο πλαίσιο ικανοτήτων ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ: Ικανότητες ή δεξιότητες ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ: Προσδοκίες Ενδεικτικές δραστηριότητες που υποστηρίζουν τους άξονες και ικανοποιούν τις επιδιώξεις (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ EΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ   Αναγνωρίζει και αντιδρά κατάλληλα στα συναισθήματα των άλλων παιδιών. Δείχνει να νοιάζεται για τα συναισθήματα των άλλων παιδιών. Λύνει καβγάδες που αφορούν ένα παιχνίδι Σέβεται την περιουσία των άλλων παιδιών. Το παιδί να κάνει προσπάθεια για να παρηγορήσει ενήλικες ή άλλα παιδιά Αναγνωρίζει τη διαφορετικότητα όσον αφορά τα συναισθήματα που μπορεί να βιώνει κάποιος για την ίδια κατάσταση ή και αντικείμενο Όποτε ένα παιδί νιώθει άσχημα τα υπόλοιπα παιδιά αναλαμβάνουν να βρουν τρόπους να του αλλάξουν τη διάθεση και αναφέρουν προσωπικές εμπειρίες Τα παιδιά εκφράζουν με διάφορους τρόπους τα συναισθήματα που έχουν νιώσει με το αυγό–μωρό τους. Μιλούν για τα πιθανά συναισθήματα των γονιών τους (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΙΔΙΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΠΑΙΔΙΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΣ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΓΟΝΕΙΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΚΛΕΙΔΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΩΡΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΧΟΛΙΑ   (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ Σχολείο: …………………...... Ημερ.: ............... ΟΝΟΜΑ: .......................   ΕΚΦΡΑΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ Ονομάζει ή/και αναγνωρίζει τα δικά του συναισθήματα της χαράς, της λύπης κ.λπ. Μιλά για τα συναισθήματά του σε συνομήλικους ή ενήλικες. Εκφράζει μη λεκτικά τα συναισθήματά του (Φωνή/Πρόσωπο/Σώμα/Σχέδιο κλπ). ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ Ορίζει (λεκτικά ή μη) τα διάφορα συναισθήματα. Εξηγεί/αναφέρει περιπτώσεις όπου βιώνονται διάφορα συναισθήματα. Δίνει παραδείγματα συναισθηματικά φορτισμένων καταστάσεων. Περιγράφει εικόνες με συναισθηματικό ‘περιεχόμενο’. (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΠΑΙΔΙΑ Δραστηριότητα 2 : Εξηγώ τα συναισθήματα στο ρομπότ Ο στόχος αυτής της δραστηριότητας είναι να δώσει την ευκαιρία στα παιδιά να περιγράψουν συγκεκριμένα συναισθήματα ή/και καταστάσεις που προκαλούν κάποια συναισθήματα. Σε σχέση με τους στόχους της έρευνας αυτή η δραστηριότητα βοηθά να διαπιστώσουν αν και σε ποιο βαθμό τα παιδιά κατανοούν κάποια συναισθήματα. Για να πετύχουμε μέγιστο βαθμό συνεργασίας των παιδιών δείχνουμε στα παιδιά ένα ρομπότ λέγοντας ‘Αυτό είναι ένα ρομπότ. Αυτό το ρομπότ δεν έχει συναισθήματα και δεν ξέρει τι σημαίνουν τα διάφορα συναισθήματα. Μπορείς να βοηθήσεις το ρομπότ να καταλάβει τι σημαίνει χαρά’. Τα παιδιά καλούνται να εξηγήσουν τι σημαίνουν τα διάφορα συναισθήματα και να αναφέρουν καταστάσεις που προκαλούν τα διάφορα συναισθήματα. Το ρομπότ χρησιμοποιείται για να έχει η συγκεκριμένη διαδικασία νόημα και ουσία για το παιδί η οποία δεν περιορίζεται στην λεκτική επεξήγηση αλλά περιλαμβάνει και υπόδηση ρόλων. (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Αγαπητοί ΕΔΕ, Μέσα στα πλαίσια της επιμόρφωσης για τα ΝΑΠ Προσχολικής Εκπαίδευσης θα εφαρμόσουμε τις μέρες αυτές ένα πείραμα της κοινωνικής ψυχολογίας. Το πείραμα - παιγνίδι έχει τίτλο « το αυγό-μωρό μου». Συγκεκριμένα θα πρέπει να φέρετε ένα αυγό βρασμένο και αυτό το αυγό θα είναι το μωρό σας για μια βδομάδα. Θα πρέπει να φροντίζεται το αυγό-μωρό σας όπως ακριβώς ένας γονιός φροντίζει το μωρό του (μπορούν για παράδειγμα να του ετοιμάσουν κρεβατάκι, ρούχα, κ.λ.π.). θα πρέπει να παίρνεται το μωρό σας στο σπίτι το μεσημέρι και να το φέρνουν την επόμενη μέρα στο ΠΙ. Το παιγνίδι θα τελειώσει την Παρασκευή 16/12/11 Κατά διαστήματα τα παιδιά θα αναφέρεται πώς έχετε φροντίσει τα μωρά σας. Στο τέλος θα αναδείξουμε όλους τους υπεύθυνους γονείς οι οποίοι θα πάρουν το σχετικό δίπλωμα. Παρακαλώ όπως φέρετε το αυγό- μωρό σας στο ΠΙ. (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

ΤΟ ΑΥΓΟ-ΜΩΡΟ ΜΟΥ (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Αγάπη 2008-2009 Η πραγματική αγάπη μοιάζει με τη φλόγα του κεριού. Όσα κεράκια κι αν ανάψεις η αρχική φλόγα παραμένει ακέραια. Δε λιγοστεύει καθόλου και κάθε νέο κεράκι έχει τόση φλόγα όση και τα άλλα. Γέρων Επιφάνιος (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Σύνδεση τομέων ανάπτυξης με τα γνωστικά αντικείμενα Στο Αναλυτικό Πρόγραμμα θα συμπεριληφθούν τα πιο κάτω γνωστικά αντικείμενα Μαθηματικά/Φυσικές Επιστήμες Γλώσσα Μουσική Εικαστικές Τέχνες Κοινωνικές Σπουδές Φυσική Αγωγή (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Προσωπική και Κοινωνική Συνειδητοποίηση Άξονες Επιδιώξεις Προσδοκίες Ενδεικτικές Δραστηριότητες Προσωπική Ανάπτυξη Το παιδί να αντιληφθεί τις πολλαπλές του ταυτότητες (π.χ. κορίτσι, αδελφή, φίλη, από τη Λευκωσία κλπ) Να αναφέρει τα άτομα της οικογένειας του και τις σχέσεις τους. Το κάθε παιδί ζωγραφίζει την οικογένειά του στο χαρτί και ονομάζει τα μέλη της (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Μαθηματικά – Φυσικές Επιστήμες Άξονες Επιδιώξεις Ενδεικτικές Δραστηριότητες Δεξιότητες Επιστημονικής μεθόδου Ταξινόμηση Η οργάνωση αντικειμένων, γεγονότων, δεδομένων ή ευρύτερα πληροφοριών μέσα από την αναγνώριση και εφαρμογή συγκεκριμένων κριτηρίων. Βασίζεται στον εντοπισμό διαφορών και ομοιοτήτων. Περιλαμβάνει ομαδοποίηση ή σειροθέτηση και μοτίβα. Τα παιδιά ταξινομούν τις ζωγραφιές τους (οικογένειές τους) με βάση των αριθμών των μελών της. (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Σύνδεση Προσωπικής και Κοινωνικής Συνειδητοποίησης με το γνωστικό αντικείμενο των Μαθηματικών Τα παιδιά ζωγραφίζουν τα μέλη της οικογένειάς τους με σκοπό να αναφέρουν τα άτομα της οικογένειάς τους και τις σχέσεις τους. Στη συνέχεια η δραστηριότητα μπορεί να πάρει μαθηματικό χαρακτήρα αφού τα παιδιά κληθούν να ταξινομήσουν τη ζωγραφιά τους με κριτήριο τον αριθμό των μελών κάθε οικογένειας ή τον αριθμό των παιδιών κάθε οικογένειας ή με όποιο άλλο κριτήριο εισηγηθούν τα παιδιά. (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Ενδεικτικές Δραστηριότητες Γνωστική Ανάπτυξη Άξονας Επιδιώξεις Προσδοκίες Ενδεικτικές Δραστηριότητες Δημιουργικό- τητα – Δημιουργική σκέψη Τα παιδιά να χρησιμοποιούν με ένα καινούριο τρόπο κάτι παλιό και οικείο. Τα παιδιά να χρησιμοποιούν με διάφορους τρόπους ένα παιχνίδι Τα παιδιά δοκιμάζουν τις ιδέες τους Τα παιδιά προτρέπονται να σκεφτούν και να χρησιμοποιήσουν ένα κομμάτι εφημερίδας με διάφορους τρόπους. (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Γλωσσική Αγωγή Άξονες Επιδιώξεις Πρακτικές εφαρμογές Ομιλία Ικανότητα χρήσης λεξιλογίου και δομών της γλώσσας: ποσότητα και ποιότητα λεξιλογίου, χρησιμοποιούν γραμματικά /συντακτικά φαινόμενα Εφαρμόζουν βασικούς μηχανισμούς στους οποίους στηρίζεται μια συνομιλία Τα παιδιά εκφράζονται και δημιουργούν διαλόγους κατά τη διάρκεια του κοινωνικού-δραματικού παιχνιδιού χρησιμοποιώντας τα αντικείμενα που έχουν φτιάξει με το φύλλο από την εφημερίδα τους. (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Σύνδεση Γνωστικής Ανάπτυξης με το γνωστικό αντικείμενο Γλωσσικής Αγωγής Τα παιδιά συμμετέχουν σε κοινωνικό-δραματικό και φανταστικό παιχνίδι με τις διάφορες χρήσεις της εφημερίδας. Κατά την εξέλιξη της δραστηριότητας τους δίνεται η ευκαιρία να εκφραστούν και να επικοινωνήσουν μέσω λεκτικών μηνυμάτων (διαλόγου) μεταξύ τους. (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Ενδεικτικές Δραστηριότητες Κινητικές Ικανότητες Άξονας Επιδιώξεις Προσδοκίες Ενδεικτικές Δραστηριότητες Χρήση, συντονισμός και ο έλεγχος μικρών μυών Το παιδί να χειρίζεται μικρά εργαλεία, αντικείμενα και υλικά- ελέγχει τους μυς των χεριών του. Το παιδί χρησιμοποιεί μαρκαδόρους/ παστέλ/χοντρά μολύβια στο χαρτί. Ζωγραφίζει με πινέλο χωρίς να λερώνεται και να λερώνει. Κόβει με ψαλίδι Εικαστικές ενασχολήσεις με παστέλ, χρώματα, νερομπογιές. (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Εικαστικές Τέχνες Άξονες Επιδιώξεις Ενδεικτικές Δραστηριότητες Εμπειρίες με υλικά και ιδέες: Εξερεύνηση υλικών και ιδεών Να αντιληφθούν τις ποιότητες και δυνατότητες των υλικών/μέσων που χρησιμοποιούν κατά τη διάρκεια της εικαστικής δημιουργίας. Τα παιδιά καλούνται να χρησιμοποιήσουν ποικιλία υλικών και τεχνικών για να παρουσιάσουν στο χαρτί «τι είδαν κατά την επίσκεψή τους στον ελαιώνα». (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Σύνδεση Κινητικής Ανάπτυξης με το γνωστικό αντικείμενο Εικαστικής Αγωγής Τα παιδιά συμμετέχουν σε μία εικαστική δραστηριότητα όπου καλούνται να αποτυπώσουν στο χαρτί ως μικροί ζωγράφοι τι είδαν στον ελαιώνα την προηγούμενη μέρα. Κατά την εξέλιξη της δραστηριότητας τα παιδιά για διάφορα ζητήματα χρησιμοποιούν κατάλληλα υλικά(χρώμα και υφή χαρτιού-υφάσματος) αλλά και τεχνικές (κολλητική , τύπωμα , χρήση τροχού). Ταυτόχρονα επεμβαίνουν στα υλικά (χρωμάτισμα ή κόψιμο) για να τα κάνουν κατάλληλα να ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους. Όλες οι πιο πάνω δραστηριότητες απαιτούν άσκηση και έλεγχο των μυών των χεριών. (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

«Εκπαίδευση η οποία έχει ως στόχο την ευτυχία, δεν μπορεί να ικανοποιηθεί απλώς με τη διδασκαλία των μαθητών του για το τι είναι ευτυχία. ... η ποιότητα ζωής στα σχολεία πρέπει να δίνει κάποια ευτυχία, και οι μαθητές πρέπει να ενθαρρύνονται να βάζουν σε πράξη όσα έχουν μάθει. ... Η ευτυχία δεν είναι ο μοναδικός στόχος της εκπαίδευσης ή της ζωής, αλλά αυτή αποτελεί κεντρικό στόχο, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μια αξιολογική οθόνη μέσω της οποίας να κρίνουμε όλα όσα κάνουμε. Αυτό το είδος της αξιολόγησης μπορεί να αλλάξει τη ζωή των εκπαιδευτικών και των μαθητών (Noddings, 2003:5). (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Σας ευχαριστούμε ! (c) Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού