ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΣΗ ΧΕΙΡΟΛΑΒΩΝ ΜΕΛΙΣΣΙΝΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΙΑ ΠΑΠΑΝΗ ΜΑΡΙΑ

Γιατί αποστειρώνουμε τις χειρολαβές; Για καταστροφή όλων των ιών,μικροβίων και σπορίων ο ιός HIV και η pseudomonas aeruginosa επιβιώνουν στις χειρολαβές μετά από απολύμανση, αν παγιδευτούν στο λιπαντικό η πρόληψη της μετάδοσης λοιμώξεων μπορεί να επιτευχθεί ΜΟΝΟ με ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΣΗ των χειρολαβών

Στάδια Καθαρισμός: βούρτσισμα Λίπανση Αποστείρωση ASSISTINA ειδική συσκευή για αυτόματο καθαρισμό - λίπανση - απολύμανση όλων των χειρολαβών

Διεθνή πρότυπα Οι οδηγίες της ADA και CDC* υποχρεώνουν τους οδοντιάτρους να αποστειρώνουν τις χειρολαβές μεταξύ ΚΆΘΕ ασθενή Υπάρχουν συγκεκριμένα στάδια που ακολουθούμε πριν την καθεαυτό αποστείρωση (καθαρισμός-λίπανση) CDC*=Center for disease control

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΣΗΣ Με το τέλος της συνεδρίας: Λειτουργία χειρολαβής με νερό και αέρα για 20” Εξωτερικός καθαρισμός χειρολαβής χωρίς τη χρήση υπερήχων ή αλδεϋδών Λειτουργία μόνο με αέρα, για το στέγνωμα του εσωτερικού της χειρολαβής για άλλα 5” Λίπανση και λειτουργία μόνο με αέρα για 20’’ πριν από τη διαδικασία της αποστείρωσης Αποστείρωση χειρολαβής Λίπανση μετά την αποστείρωση, ώστε να υπάρχει το ειδικό λάδι στο εσωτερικό της όταν θα χρησιμοποιηθεί Η αποστείρωση προτείνεται να γίνεται σε διαφορετικό χώρο από αυτόν της εργασίας.

Μέθοδοι αποστείρωσης χειρολαβών Χρήση υγρής θερμότητας Χρήση οξειδίου του αιθυλενίου Χρήση μικροκυμάτων

Υγρή θερμότητα Οι συσκευές αυτές λειτουργούν με θερμότητα και υδρατμούς σε συνθήκες αυξημένης πίεσης: Αυτόκαυστα τύπου Β, κυρίως Μικρά αυτόκαυστα-κασέτας για αποστείρωση χειρολαβών

Αυτόκαυστος κλίβανος τύπου Β Εξασφαλίζει γρήγορη αποστείρωση και μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολλές φορές τη μέρα Οι συνήθεις κύκλοι αποστείρωσης είναι 121οC γιά 20',και 133οC για 3' Οι οδηγίες των κατασκευαστών προτείνουν για συσκευασμένες χειρολαβές το μεγαλύτερο κύκλο αποστείρωσης

Αυτόκαυστα-τρόπος λειτουργίας vacuum [κενό αέρα] Πιο αποτελεσματικό Αρχίζοντας ο κύκλος αποστείρωσης, όλος ο περιεχόμενος αέρας απορροφάται και στο επιτυγχανόμενο κενό μπαίνει ο ατμός με πίεση για την αποστείρωση. Μία λύση στο πρόβλημα των κοινών αυτόκαυστων-χωρίς κενο αέρος είναι η χρήση λιπαντικού στις χειρολαβές, το οποίο να περιέχει αντιμικροβιακό.

Αυτόκαυστα με vacuum Πλεονέκτημα: αποκλείεται να παγιδευτεί σε κάποια κοιλότητα χειρολαβών μολυσμένος αέρας. Μειονέκτημα: το κόστος τους, που είναι περίπου διπλάσιο ενός κανονικού αυτόκαυστου.

Μικρά αυτόκαυστα Π.χ. Statim: αυτόκαυστο κασέτας τύπου S Χρόνος αποστείρωσης: 6-14 λεπτά τρόπος λειτουργίας: απομακρύνει παλμικά τον αέρα από το θάλαμο αποστείρωσης με ελεγχόμενη διείσδυση ατμού. λόγω πολύ μικρότερου όγκου, οι xρόνοι αποστείρωσης είναι μικρότεροι Καταπονεί λιγότερο τις χειρολαβές Κατάλληλο για αποστείρωση μεταξύ ασθενών Χρησιμοποιείται ευρέως στις ΗΠΑ

Οξείδιο του αιθυλενίου Χημική ουσία που αναγνωρίζεται από την ADA και το CDC ως αποδεκτό μέσο αποστείρωσης Επιδρά τοξικά σε όλους τους ιούς βακτήρια και σπόρους προκαλώντας μη αντιστρεπτές βλάβες στα νουκλεικά οξέα και τις πρωτεΐνες των μικροοργανισμών χρησιμοποιείται κυρίως από βιομηχανίες και νοσοκομεία

Κλίβανος με Οξείδιο του αιθυλενίου Η λειτουργία του κλιβάνου στηρίζεται στη χρήση του συγκεκριμένου αερίου Χρόνος:8-10 ώρες για αποστείρωση και επιπλέον χρόνος για απομάκρυνση υπολειμμάτων αερίου Υψηλή διεισδυτικότητα στις δυσπρόσιτες περιοχές των χειρολαβών.

Οξείδιο του αιθυλενίου Πλεονέκτημα: το αέριο απομακρύνεται τελείως από τα υλικά-δεν αφήνει τοξικά υπολείμματα Μειονέκτημα: μεγάλο κόστος ,μεγάλος κύκλος αποστείρωσης και επιπλέον χρόνος για αερισμό των χειρολαβών

Οξείδιο του αιθυλενίου ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ: οι συγκεκριμένοι κλίβανοι είναι αποτελεσματικό μέσο αποστείρωσης χειρολαβών ευαίσθητων στις υψηλές θερμοκρασίες και στην υγρασία, επειδή χρησιμοποιεί θερμοκρασία: 55-59 βαθμούς (τα αυτόκαυστα 121-133 βαθμούς)

Μικροκύματα Προτεινόμενος σύγχρονος τρόπος αποστείρωσης Η αποστείρωση δεν οφείλεται μόνο στα μικροκύματα, αλλά στον συνδυασμό τους με το υγρό εμβάπτισης και την αυξημένη θερμοκρασία στον κλίβανο(>94ο). Κυκλοφορούν ειδικές συσκευές μικροκυμμάτων π.χ. Sterivelox 90 sterilizer

μικροκύματα Σε 15’ καταστρέφονται όλοι οι παθογόνοι μικροοργανισμοί Η συσκευή διαθέτει περιστρεφόμενη τράπεζα στις 3 διαστάσεις του χώρου, σφαιρίδια χαλαζία για ομοιογένεια του Η/Μ πεδίου Οι χειρολαβές εμβαπτίζονται σε ειδικό υγρό για την ασφάλεια της συσκευής, διότι υπάρχει πιθανότητα να δημιουργηθεί βολταϊκό τόξο που θα καταστρέψει την πηγή μικροκυμάτων Δεν συσκευάζονται Πλεονέκτημα: βραχύς χρόνος αποστείρωσης

Μετά την αποστείρωση Αποστειρωμένες παραμένουν οι χειρολαβές που διατηρούνται στην ακέραιη συσκευασία τους κάτω από κατάλληλες συνθήκες περιβάλλοντος (στεγνός και καθαρός χώρος) μέχρι τη χρήση τους. Δεν μπορούν να θεωρηθούν ως αποστειρωμένες αυτές που συσκευάζονται μετά την αποστείρωση τους ούτε και τα αυτές που αποθηκεύονται μη συσκευασμένες

ΦΘΟΡΑ Η απαίτηση της ADA είναι, οι χειρολαβές να αντέχουν τουλάχιστο 250 κλιβανισμούς χωρίς απώλεια απόδοσης.Μετά από αυτό το όριο είναι αποδεκτή μία 20% απώλεια απόδοσης, όσον αφορά τον αριθμό στροφών, παραγόμενο ήχο και μείωση έντασης φωτός Η ξηρή θερμότητα καταστρέφει τα μη μεταλλικά μέρη της χειρολαβής και η οξείδωση του λιπαντικού αφήνει κατάλοιπα που μειώνουν την απόδοσή της

μη αποστειρώσιμες χειρολαβές Οδηγίες Cdc –απολύμανση υψηλού βαθμού -ροή νερού μέσα από αυτές για 20-30’’ -βούρτσισμα με νερό για απομάκρυνση αίματος κ ουσιών -περιτύλιξη της με γάζα εμποτισμένη σε γλουταραλδεύδη για 10’ βήματα υποχρεωτικά για κάθε συνεδρία

συμπεράσματα Οι χειρολαβές δεν τοποθετούνται σε κανενός είδους λουτρό και πάντοτε ακολουθούμε τις οδηγίες των κατασκευαστών Απαγορεύεται η χημική αποστείρωση Τα αυτόκαυστα στους κύκλους Β και S είναι πιο αποτελεσματικά στην αποστείρωση των χειρολαβών σε σχέση με τους κλιβάνου Οξειδίου του αιθυλενίου η συσκευασία επιβάλλεται μόνο για την αποστείρωση χειρολαβών που δε θα χρησιμοποιηθούν άμεσα

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Dr. Francis S W Chau-3.4.2 Methods of sterilizing turbine handpieces and associated problems http://hub.hku.hk/bitstream/10722/50885/1/FullText.pdf?accept=1 Association for European Safety & Infection Control in Dentistry February 2010 http://www.aesic.eu/uploads/ftp_pdfs/Handpieces%20text.pdf http://www.mednet.gr/stomsoc/pdf/64-3-03.pdf Υγιεινή οδοντιατρείου Σωτήρης Κάλφας σελ.56-58.71-73 Στοματολογία τόμος 53,τεύχος 3,ιούλιος-σεπτέμβριος 96 Οδοντιατρικό βήμα, τεύχος 20, Μάρτ- Απρ. 2005, σελ.27