ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΕ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΗΜΕΡΙΔΑ Σ.Ε.Χ.Β. (PRISME-2) Α. ΜΕΛΙΣΣΕΙΔΗΣ Χημικός Μηχανικός - Dow Hellas Ιούλιος 2009

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΣΚΟΠΟΣ Η Βιομηχανική Υγιεινή είναι η Επιστήμη που ασχολείται με την Αναγνώριση, την Πρόληψη, την Εκτίμηση και τον Έλεγχο όλων των παραγόντων (φυσικών, χημικών, βιολογικών, περιβαλλοντικών...) που υφίστανται στους εργασιακούς χώρους, και οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στην υγεία (μόνιμες ή προσωρινές), ασθένειες ή δυσφορία, τόσο στους εργαζόμενους, όσο και στους κατοίκους των γειτονικών περιοχών Σκοπός της σημερινής παρουσίασης είναι να εστιάσουμε στην προστασία της υγείας των εργαζομένουν του κλάδου των Χημικών Προϊόντων, από κινδύνους που προέρχονται από τη χρήση, επαφή και διαχείριση χημικών ουσιών, καθώς και μέσω της κατάρτισης ενός προγράμματος Βιομηχανικής Υγιεινής για μια εταιρεία του κλάδου.

ΙΣΤΟΡΙΑ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Το 1700, πρώτος ο Ιταλός Ramazzini ασχολήθηκε με τη συσχέτιση εργασιακών ασθενειών και παθήσεων με συγκεκριμένα επαγγέλματα Ο προσδόκιμος βίος το 1870 ήταν: Τυπογράφοι 31 χρόνια Μεταλλορύχοι 33 χρόνια Σιδηρουργοί 42 χρόνια Κηπουροί 50 χρόνια Αμαξάδες 52 χρόνια Από τότε, οι διαρκής βελτίωση στο εργασιακό περιβάλλον έχει αλλάξει δραστικά προς το καλύτερο το επίπεδο της ζωής μας, (σε συνδυασμό με την ιατρική φροντίδα, τις κοινωνικές παροχές, την ποιότητα του αέρα, τις κατασκευές των σπιτιών και των χώρων εργασίας, τον περιορισμό των καπνιστών, κ.λπ...)

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ Χημικοί παράγοντες και ουσίες Σκόνη Θόρυβος Εργονομία Φυσικοί παράγοντες (θερμοκρασία, ραδιενέργεια...) Βιολογικοί παράγοντες

ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΧΗΜΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΧΗΜΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ

ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΑΚΡΟΝΥΜΙΑ (ανώτερα επιτρεπτά όρια έκθεσης) ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΑΚΡΟΝΥΜΙΑ (ανώτερα επιτρεπτά όρια έκθεσης) CEILING Ceiling limits are concentrations not to be exceeded at any time. 8-HOUR TWA The exposure limit for a Time Weighted Average exposure of eight hours in a 24 hour period. ERPG Emergency Response Planning Guides.  The maximum airborne concentration below which it is believed that all individuals could be exposed for up to 1-hour without experiencing or developing irreversible or other serious health effects or symptoms that could impair their abilities to take protective action. OEL Occupational Exposure Limit is used generically to describe either recommended or legal exposure limits set by manufacturers, associations/organizations or governments. Odor Threshold Odor threshold is the average minimum concentration of odorant stimulus necessary for detection. It is not uncommon for reported odor threshold values to range over four orders of magnitude for the same chemical. Major sources of this variability include the type of data source, the characteristics of human olfactory response, and differences in experimental methodology. STEL Short Term Exposure Limit. A short-term limit is usually taken as the time weighted average exposure of 15 minutes duration. TLV® Threshold Limit Values are published by the American Conference of Governmental Industrial Hygienists® (ACGIH). Although not a statutory requirement, the TLV® is often adopted by governments and organizations all over the world as legal standards. TLV®'s are reviewed and, if necessary, revised annually. WEEL Workplace Environment Exposure Guides are published by the American Industrial Hygiene Association (AIHA). This is a list of exposure guides for less common chemicals.

OCCUPATIONAL EXPOSURE LIMITS TWA (Time Weighted Average 8-hours): Είναι η μέγιστη επιτρεπτή συγκέντρωση, κατά μέσο όρο, σε 8-ωρη βάση, στην οποία μπορεί νε εκτεθεί ένας εργαζόμενος χωρίς συνέπειες στην υγεία του. STEL (Short Term Exposure Limit, 15-min) Είναι η μέγιστη επιτρεπτή συγκέντρωση, κατά μέσο όρο, σε διάστημα 15-λεπτης διάρκειας, στην οποία μπορεί να εκτεθεί ένας εργαζόμενος χωρίς συνέπειες στην υγεία του. Τα 15-λεπτα αυτά διαστήματα δεν πρέπει να ξεπερνούν τις 4 φορές την ημέρα, με διαλλείματα τουλάχιστον 60 λεπτών μεταξύ τους. Ceiling Είναι η μέγιστη επιτρεπτή συγκέντρωση, η οποία δεν επιτρέπεται να ξεπεραστεί καμία στιγμή, κατά τη διάρκεια της ημέρας.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ TWA-8hrs

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ STEL

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ CEILING

ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΑΚΡΟΝΥΜΙΑ (κίνδυνος καρκινογέννεσης) ACGIH Cancer Classifications A1 Confirmed Human Carcinogen A2 Suspected Human Carcinogen A3 Confirmed Animal Carcinogen with unknown relevance to humans A4 Not classifiable as a Human Carcinogen A5 Not suspected as a Human Carcinogen

ΜΕΡΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ... ΧΗΜΙΚΗ ΟΥΣΙΑ CAS# 8-hrs TWA STEL Cancer Class Odor Ακετόνη 67-64-1 500 750 A4 13 Αμμωνία 7664-41-7 25 35 -  5.2 Βενζόλιο 71-43-2 0.5 2.5 A1 12 Μεθανόλη 67-56-1 200 250 100 Στυρόλιο 100-42-5 20 40 0.32 Αιθυλοβενζόλιο 100-41-4 125 A3 2.3 ...

ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΕΝΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ Καταγραφή Δεδομένων Ποιοτική εκτίμηση κινδύνων Ποσοτική εκτίμηση κινδύνων Μετρήσεις Αναλύσεις Διορθωτικές και Προληπτικές Ενέργειες Επανέλεγχος και Επανεκτίμηση Ιατρός Εργασίας – Check up - Ενημέρωση

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Καταγραφή εργασιών που εκτελούνται Καταγραφή χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται Καταγραφή επιτρεπτών ορίων Καταγραφή τοξικότητας/επικινδυνότητας των χημικών ουσιών (Risk Phrases) Καταγραφή εμπλεκόμενου προσωπικού Καταγραφή συχνότητας και διάρκειας εργασιών

ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Όταν ολοκληρώσουμε... Τη σωστή καταγραφή των εργασιών και των δεδομένων που έχουμε Την κατηγοριοποίηση των χημικών ουσιών ανάλογα με την επικινδυνότητά τους Την καταγραφή των ανώτερων επιτρεπτών ορίων για κάθε χημική ουσία που χρησιμοποιούμε (TWA 8-hrs ή/και STEL) … μπορούμε να καταλήξουμε σε μια πρώτη ποιοτική εκτίμηση των κινδύνων έκθεσης του προσωπικού σε χημικές ουσίες, από επαφή ή εισπνοή

ΟΔΟΙ ΕΙΣΟΔΟΥ ΧΗΜΙΚΩΝ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ Εισπνοή (είναι η πιο σημαντική οδός προς τον ανθρώπινο οργανισμό) Επαφή του δέρματος Κατάποση

ΚΑΜΠΥΛΗ ΔΟΣΟΛΟΓΙΑΣ - ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΟΣΟΛΟΓΙΑΣ-ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ 2 ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΟΣΟΛΟΓΙΑΣ-ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ 2 ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ

ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Ακολούθως, μπορούμε να ποσοτικοποιήσουμε τους κινδύνους, λαμβάνοντας υπόψη τους 3 σημαντικότερους παράγοντες που συμβάλουν στη διαμόρφωση του βαθμού επικινδυνότητας: Κίνδυνος επαφής (Κλίμακα 0-8) Συχνότητα και Διάρκεια εκτέλεσης της εργασίας και επαφής με τη χημική ουσία (Κλίμακα 1-4) Βαθμός Επικινδυνότητας/Τοξικότητας της χημικής ουσίας (Κλίμακα 0-8) Το γινόμενο των 3 παραγόντων δίνει το συνολικό βαθμό επικινδυνότητας της συγκεκριμένης εργασίας, ως προς την έκθεση σε χημικές ουσίες

ΣΧΕΣΗ ΡΙΣΚΟΥ, ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗΣ ΡΙΣΚΟ είναι η πιθανότητα που υπάρχει ώστε ο εργαζόμενος να υποστεί βλάβη από έναν εργασιακό κίνδυνο ΚΙΝΔΥΝΟΣ είναι το μέτρο της εγγενούς επικινδυνότητας του χημικού (τοξικότητα, ερεθιστικότητα, ευφλεξιμότητα, κ.λπ...) ΕΚΘΕΣΗ, είναι η πιθανότητα επαφής με το χημικό, και εξαρτάται από τον τρόπο εργασίας, τη διάρκεια και τη συχνότητα

ΕΝΑ ΑΠΛΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ:

ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Κίνδυνος επαφής Συντελεστής Ανύπαρκτος Αμελητέος / Πολύ μικρός 1 Χαμηλός 2 Μέτριος 4 Υψηλός / Σημαντικός 8

ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Συχνότητα / Διάρκεια Βαθμός < 5 ημέρες / έτος (ετησίως) < 5 λεπτά/ημέρα 1 5 - 25 ημέρες / έτος (μηνιαίως) 5 - 60 λεπτά/ημέρα 2 25 - 100 ημέρες / έτος (εβδομαδιαίως) 60 - 240 λεπτά/ημέρα 3 >100 ημέρες / έτος (ημερησίως) >240 λεπτά/ημέρα 4

ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Επικινδυνότητα Χημικής Ουσίας (Επιπτώσεις στον οργανισμό) Συντελεστής Εντελώς Ακίνδυνο Ελαφρά Επικίνδυνο 1 Βλαβερό - Επικίνδυνο 2 Πολύ Επικίνδυνο -Τοξικό 4 Ισχυρά Τοξικό - Καρκινογόνο 8

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΣΕ ΧΗΜΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ Θα συγκρίνουμε τις ακόλουθες εργασίες που εκτελούνται σε μια χημική μονάδα: Εργασία Α: Αλλαγή φίλτρων, τοξικής ουσίας Α, 1 φορά την εβδομάδα, διάρκειας 15 λεπτών, με έντονη εισπνοή από τον εργαζόμενο Εργασία Β: Ανάμιξη πρώτων υλών, μη επικίνδυνων, 1 φορά την ημέρα, επί 3 ώρες, από εργαζόμενο Εργασία Γ: Καθημερινή 8-ωρη απασχόληση εργαζομένων, πλησίον ανοικτής αναδευόμενης δεξαμενής, ερεθιστικής ουσίας Εργασία Δ: Παραλαβή ισχυρά τοξικής ουσίας, 1 φορά το μήνα, σε μεγάλες ποσότητες, και αποθήκευση σε δεξαμενές, διάρκειας 16 ωρών Εργασία Ε: Μετάγγιση βλαβερής ουσίας από βαρέλια σε δεξαμενή, 1 φορά το χρόνο, διάρκειας 2 ωρών, με μικρή πιθανότητα εισπνοής από τον εργαζόμενο

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΦΗΣ / ΕΙΣΠΝΟΗΣ (Χ) ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ x ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ (Υ) ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΧΗΜΙΚΟΥ(Ζ) ΣΥΝΟΛΟ: (Χ)x(Υ)x(Ζ) Α 8 3 x 2 4 192 Β 4 x 3 Γ 2 4 x 4 1 32 Δ 2 x 4 256 Ε 1 x 3 6

ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ Οργανώνουμε ένα πρόγραμμα μετρήσεων: Δίνοντας προτεραιότητα στις εργασίες που εκτιμήθηκαν σαν πιο “υψηλού ρίσκου” Σε κρίσιμα σημεία της εγκατάστασης Σε κρίσιμα σημεία χημικών διεργασιών Σε σημεία όπου υπάρχει ή μπορεί να υπάρξει επαφή/εισπνοή χημικών από εργαζόμενους Σε κρίσιμα στάδια της διεργασίας (σταματήματα/ξεκινήματα μονάδων, φορτώσεις, εκφορτώσεις, κ.λπ...) Προσπαθούμε να κάνουμε μετρήσεις υπό τις δυσμενέστερες συνθήκες, ώστε τα αποτελέσματά μας να είναι πάντοτε “από την ασφαλή πλευρά” Επιδιώκουμε οι μετρήσεις μας να είναι αντιπροσωπευτικές και να καλύπτουν όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων της εγκατάστασης (παραλαβές Α’ υλών, χημικές διεργασίες, παραγωγή, αποθήκευση, φορτώσεις, κ.λπ...)

ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ Επιλέγουμε τις κατάλληλες μεθόδους για τις αναλύσεις που θέλουμε να κάνουμε Κάνουμε μετρήσεις είτε σε 8-ωρη βάση, είτε σε σύντομα διαστήματα (15-20 λεπτά), ανάλογα με τη φύση της εργασίας πάνω στην οποία θέλουμε να εστιάσουμε Υπάρχουν πολλές πηγές που μπορούμε να συμβουλευτούμε: Βιβλιογραφία, Internet, Παγκόσμιοι Οργανισμοί, Παγκόσμια Πρότυπα, κ.λπ... Μετρήσεις μπορούν να γίνουν είτε από την ίδια τη χημική εταιρεία εάν διαθέτει τους απαραίτητους πόρους (χημείο, κατάλληλο εξοπλισμό και όργανα, εξειδικευμένο προσωπικό, τεχνογνωσία...), είτε από συνεργαζόμενο πιστοποιημένο εξωτερικό εργαστήριο που ειδικεύεται σε τέτοιου είδους δραστηριότητες Καλό είναι να λαμβάνονται διπλά δείγματα (ή διαδοχικά δείγματα, με μικρή χρονική απόκλιση), ώστε να επιβεβαιώνεται η ακρίβεια και η αξιοπιστία των μετρήσεων Ακολουθούν μερικά παραδείγματα αναλυτικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται για μετρήσεις βιομηχανικής υγιεινής...

ΜΕΘΟΔΟΙ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΕ ΒΕΝΖΟΛΙΟ Method ID Concurrent Agents Sampling Media Desorption Solvent Method References 4   Chlorobenzene, para-dichlorobenzene, ortho-dichlorobenzene were originally evaluated under methods [3] and [4] (see below). The method for benzene was re-evaluated without these compounds due to a change in the Exposure Guideline.   1-gram charcoal tube (800-mg front/200-mg back)   Carbon disulfide chilled with dry ice   [1] HEH2.12-38-1(27)R; [2] HEH2.12-38-(27); [3] ML-AM-81-2 and [4] DLI-AM-81-1   46   None   3M 3520 Sample Badges   Carbon Disulfide   UCC 38C-B2A1-BCG   47   carbon tetrachloride, chloroform, 1,4-dioxane, toluene, trichloroethylene, m-xylene, o-xylene, p-xylene, benzene   Charcoal, 400 mg/200 mg   UCC 38C-10S-TCG   526   Benzene, p-tert-butyltoluene, cumene, ethylbenzene, alpha-methylstyrene, naphthalene, styrene, toluene, vinyltoluene isomers, xylene isomers   150-mg charcoal tube (100-mg front/50-mg back)   Carbon Disulfide (dry ice chilled)   NIOSH 1501   63   1,3-Butadiene; Benzene; Toluene; m-Xylene, o-Xylene, p-Xylene, Styrene   Assay Technology Model AT-566 Organic Vapor Monitor   Carbon disulfide   Assay Technologies Validated Report   29   Butyl Acrylate, Ethyl Acrylate, 2-ethylhexyl acrylate, methyl methacrylate, styrene, vinyl acetate, acrylonitrile, toluene, ethyl benzene, benzene   3520 Sample Badges   Carbon Disulfide/ 2% acetone   38C-22T1-BCGb; 38C-B2A1-BCG [1]; HEH40065 [2]  

ΜΕΘΟΔΟΙ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΕ ΤΟΛΟΥΟΛΙΟ Method ID Concurrent Agents Sampling Media Desorption Solvent Method References 353   p-Xylene, Toluene, methyl ethyl ketone   1-gram charcoal tube (800-mg front/200-mg back)   Carbon disulfide chilled with dry ice.   CS-IHM-81-2   471   none   3M 3500 Organic Vapor Monitor   Carbon Disfulfide chilled with dry ice.   3M Technical Data Bulletin #119   2   butyl acrylate, butyl alcohol, butyl CELLOSOLVE solvent, MEK, toluene, vinyl acetate, 2-ethylhexyl acrylate   3520 Sample Badges   5% Isopropanol in Carbon Disulfide   UCC 38C-2C1-BCGb   47   carbon tetrachloride, chloroform, 1,4-dioxane, toluene, trichloroethylene, m-xylene, o-xylene, p-xylene, benzene   Charcoal, 400 mg/200 mg   Carbon Disulfide   UCC 38C-10S-TCG   526   Benzene, p-tert-butyltoluene, cumene, ethylbenzene, alpha-methylstyrene, naphthalene, styrene, toluene, vinyltoluene isomers, xylene isomers   150-mg charcoal tube (100-mg front/50-mg back)   Carbon Disulfide (dry ice chilled)   NIOSH 1501   63   1,3-Butadiene; Benzene; Toluene; m-Xylene, o-Xylene, p-Xylene, Styrene   Assay Technology Model AT-566 Organic Vapor Monitor   Carbon disulfide   Assay Technologies Validated Report   29   Butyl Acrylate, Ethyl Acrylate, 2-ethylhexyl acrylate, methyl methacrylate, styrene, vinyl acetate, acrylonitrile, toluene, ethyl benzene, benzene   Carbon Disulfide/ 2% acetone   38C-22T1-BCGb; 38C-2C1-BCGb [1]; HEH40065[2]  

ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Αφού ολοκληρωθεί η εκτίμηση των κινδύνων και οι μετρήσεις, εφαρμόζουμε διορθωτικές και προληπτικές ενέργειες, εστιάζοντας την προσοχή μας στις εργασίες που οι συγκεντρώσεις είναι υψηλότερες ή πιο κοντά στα ανώτερα επιτρεπτά όρια (TWA-8hrs, STEL). Οι ενέργειες αυτές μπορεί να είναι: Εκσυγχρονισμός/Αλλαγή/Βελτίωση εξοπλισμού Αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας Διοικητικά Μέτρα Αλλαγή διαδικασίας Αναθεώρηση διάρκειας και συχνότητας Εναλλαγή προσωπικού κατά την εκτέλεση της εργασίας Εκπαίδευση προσωπικού Συντήρηση εξοπλισμού Τάξη, Καθαριότητα, Υγιεινή Μέσα Ατομικής Προστασίας

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ

ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΕΚΤΙΜΗΣΗ Μετά την εφαρμογή των διορθωτικών και προληπτικών ενεργειών, επανεκτιμούμε την κατάσταση και την αποτελεσματικότητα των μέτρων, μέσω: Νέας σειράς μετρήσεων Εσωτερικών επιθεωρήσεων Συζήτησης και επικοινωνίας με το προσωπικό Κατόπιν, κρίνουμε κατά περίπτωση αν πρέπει να προβούμε σε περαιτέρω ενέργειες, ή απλά μπορούμε να περιοριστούμε σε περιοδικούς επανελέγχους...

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ – CHECK UP – ΙΑΤΡΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Καθόλη τη διάρκεια του προγράμματος, σημαντικό ρόλο έχει η αμφίδρομη επικοινωνία με το προσωπικό: Αφενός μπορούμε να εισπράξουμε παρατηρήσεις και πληροφορίες από εργαζόμενους που εκτελούν εργασίες και αντιμετωπίζουν προβλήματα, και αφετέρου τους ενημερώνουμε για τις μετρήσεις, τις πρωτοβουλίες και τις ενέργειες που έχουν γίνει ώστε να επιλυθούν τα προβλήματα. Μαθήματα και συναντήσεις για εκπαίδευση κρίνονται απαραίτητα, ιδίως σε περιπτώσεις αλλαγών στον τρόπο εργασίας. Η συμβολή του ιατρού εργασίας μπορεί να είναι επίσης πολύτιμη (ανταλλαγή πληροφοριών, γνωματεύσεις, συμβουλές...) Τα τακτικά check up δίνουν μια εικόνα στον ιατρό εργασίας για πιθανές επιπτώσεις στους εργαζόμενους, με βάση τον προσωπικό φάκελο του καθενός (εφαρμογή ιατρικού απορρήτου)

ΣΚΟΝΗ Μέτρηση εκπομπής σκόνης προς το περιβάλλον σε επιβαρυμένα σημεία της εγκατάστασης (μετράμε mg/m3) Εστιάζουμε την προσοχή μας σε εργαζόμενους που απασχολούνται σε σημεία/περιοχές με υψηλές συγκεντρώσεις σκόνης, και μετράμε την εισπνεόμενη, θωρακική και αναπνέυσιμη σκόνη Συγκρίνουμε τα αποτελέσματα με τα ανώτερα επιτρεπτά όρια, και λαμβάνουμε τα απαραίτητα μέτρα (φίλτρα κατακράτησης σκόνης, αναρροφήσεις, χρήση μάσκας, κ.λπ...) Ακολουθεί παράδειγμα αναλυτικής μέτρησης σκόνης, σύμφωνα με το σχετικό πρότυπο, από ειδικό όργανo:

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΣΚΟΝΗΣ ΣΕ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΧΩΡΟ

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΣΚΟΝΗΣ ΦΥΣΙΚΟΣ ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΣ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ ΜΕΣΩ ΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗΣ

ΘΟΡΥΒΟΣ Κάνουμε μετρήσεις θορύβου σε όλα τα κρίσιμα σημεία της μονάδας Με βάση της μετρήσεις, δημιουργούμε τον αντίστοιχο χάρτη θορύβου, με χρωματική απεικόνιση της έντασης του θορύβου Εστιάζουμε την προσοχή μας στα σημεία με θόρυβο >85 dBA, και στη συνέχεια στην περιοχή 80-85 dBA Πραγματοποιούμε μετρήσεις προσωπικής έκθεσης σε θόρυβο των εργαζομένων, σε 8-ωρη βάση, χρησιμοποιώντας “personal noise dose meters”. Το ανώτερο επιτρεπτό όριο είναι το 100%, που αντιστοιχεί σε 8-ωρη έκθεση σε 85 dBA Ακολουθεί ο πίνακας με την αντιστοίχιση dBA, (%) προσωπικής δόσης, και της ανώτερης χρονικής διάρκειας της έκθεσης στο θόρυβο, ανάλογα με τη έντασή του:

Equivalent % Allowable DOSE for a work shift of: Full-Shift TWA Equivalent % Allowable DOSE for a work shift of: Daily Total Duration Allowed before exceeding the allowable exposure level dBA 8 hours 10 hours 12 hours minutes 80 31 39 47 Unlimited 81 40 50 60 82 63 75 960 83 79 94 760 84 99 119 605 85 100 125 150 480 86 126 157 189 380 87 159 198 238 300 88 200 250 240 89 252 315 378 190 90 317 397 476 91 400 500 600 120 92 504 630 756 95 93 635 794 952 800 1000 1200 1008 1260 1512 48 96 1270 1587 1905 38 97 1600 2000 2400 30 98 2016 2520 3024 24 2540 3175 3810 19 3200 4000 4800 15 115 102400 128000 153600 0.5

ΘΟΡΥΒΟΣ (συνέχεια) Κοινοποιούμε τα αποτελέσματα των μετρήσεων στους εργαζόμενους Τοποθετούμε την κατάλληλη σήμανση στις περιοχές με θόρυβο >85 dBA, όπου απαιτείται χρήση Μέσων Ατομικής Προστασίας Κάνουμε διορθωτικές κινήσεις όπου είναι εφικτό (ηχομόνωση, κ.λπ...) Επαναλαμβάνουμε τις μετρήσεις μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα Το προσωπικό πραγματοποιεί τακτικά ακοογράμματα (κάθε 1 ή 2 χρόνια), ώστε να καταγραφεί και να διερευνηθεί η πορεία της ακοής των εργαζομένων, από ειδικό ιατρό

ΕΡΓΟΝΟΜΙΑ Γίνεται εκτίμηση των εργονομικών κινδύνων με βάση τους ακόλουθους παράγοντες: Επιβάρυνση σώματος λόγω στάσης/θέσης Επιβάρυνση σώματος λόγω άσκησης δύναμης/φορτίου Επιβάρυνση σώματος λόγω επαναλαμβανόμενης κίνησης Επιβάρυνση σώματος λόγω δίαρκειας και συχνότητας στην εκτέλεση της εργασίας Ακολουθεί συζήτηση με τους άμεσα εμπλεκόμενους, αποφασίζονται διορθωτικές ενέργειες και μετα την εφαρμογή τους γίνεται επανεκτίμηση της κατάστασης

ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Εργασία υπό συνθήκες ισχυρού ψύχους ή δυνατού καύσωνα. Πρέπει να λαμβάνονται συγκεκριμένα μέτρα προστασίας, ανά περίπτωση Ραδιενέργεια: Έλεγχοι και μετρήσεις κοντά σε πηγές ιοντικής ακτινοβολίας. Αδειοδότηση από ΕΕΑΑ. Ενημέρωση του προσωπικού. Ποιότητα αέρα: Έλεγχος αέρα σε κλειστούς χώρους, ανακύκλωση αέρα, κλιματισμός, κ.λπ...

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Βιολογικοί Κίνδυνοι: Εφαρμόζονται πρακτικές βιο-ασφάλειας, για προσωπικό που εργάζεται με βιολογικά υλικά (μύκητες, ιούς, καλλιέργειες, κ.λπ...)

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΣΤΗ DOW HELLAS Κύριο επικίνδυνο χημικό που χρησιμοποιείται: Στυρένιο (Xn, R10, R20, R36/38, δηλ. επιβλαβές, εύφλεκτο, βλαβερό κατά την εισπνοή, ερεθίζει μάτια και δέρμα) TWA 8-hrs: 20ppm, STEL:40ppm Εντοπίσθηκαν και έγιναν μετρήσεις σε όλες τις κρίσιμες και επικίνδυνες εργασίες, μετά από εκτίμηση της επικινδυνότητας για την υγεία με βάση τους παράγοντες που προαναφέραμε Πραγματοποιήθηκαν επίσης μετρήσεις θορύβου (και προσωπική δόση θορύβου των χειριστών παραγωγής), καθώς και συγκέντρωσης σκόνης σε σημεία όπου απασχολούνται εργαζόμενοι Όλες οι μετρήσεις ήταν εντός των ανώτερων επιτρεπτών ορίων.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΣΤΗ DOW HELLAS Ακολουθεί πίνακας με τις 5 πιο επιβαρυμένες εργασίες που εντοπίσθηκαν: ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ TWA, STEL Αλλαγή φίλτρων στυρενίου Εισπνοή στυρενίου 5-25 ppm 40 Αλλαγή πληρωτικού υλικού alumina beds 3-12 ppm 20 Καθαρισμός χοάνης rubber 1-4 ppm Πατάρι Α΄υλών Εισπνοή σκόνης 0.2 - 3.0 mg/m3 10 Θόρυβος σε σημεία εντός του χώρου παραγωγής Υψηλός όρυβος 70-90 dBA 85

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΣΤΗ DOW HELLAS Ελήφθησαν διορθωτικά μέτρα όπως: Νέος τύπος φίλτρων τροφοδοσίας (basket filters) Αλλαγή στη συχνότητα αντικατάστασης αλούμινας (1 φορά το χρόνο αντί για 2) Εναλλαγή χειριστών στην αντικατάσταση αλούμινας Επανεκπαίδευση στη χρήση Μ.Α.Π. Καμπίνες με καλύτερο σύστημα ηχομόνωσης Νέο σύστημα αναρρόφησης σκόνης και επανατροφοδοσία της σκόνης σαν πρόσθετο Διαδικασίες τάξης και καθαριότητας

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΣΤΗ DOW HELLAS Καθιερώθηκε πρόγραμμα τακτικών μετρήσεων (χημικών, θορύβου, σκόνης) σε τακτική βάση από πιστοποιημένα εργαστήρια, που πιστοποιούν την αποτελεσματικότητα των διορθωτικών ενεργειών Εκδίδεται ετησίως αναφορά Βιομηχανικής Υγιεινής με αναφορά στις επιδόσεις και τις μετρήσεις του περασμένου έτους Υπάρχει εγχειρίδιο Υγιεινής και Ασφάλειας με πλήρη και αναλυτική περιγραφή όλων των κινδύνων και των τρόπων αντιμετώπισής τους, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Νομοθεσίας Γίνονται τακτικά check up όλου του προσωπικού, και υπάρχει στενή συνεργασία με τον Ιατρό Εργασίας

ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ, ΜΕΡΙΚΑ ΧΡΗΣΙΜΑ SITES ΣΤΟ INTERNET: www.elinyae.gr www.cdc.gov/niosh www.osha.gov