Υπεύθυνη Αγωγής Υγείας Διεύθυνσης Π.Ε. Ανατ. Θεσσαλονίκης ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ: Δυνατότητες παρεμβάσεων για την επιθετικότητα και τον εκφοβισμό στα ελληνικά σχολεία Xατζηνικολάου Σοφία Υπεύθυνη Αγωγής Υγείας Διεύθυνσης Π.Ε. Ανατ. Θεσσαλονίκης

Η επιθετικότητα τείνει να αναδειχθεί σε συστατικό στοιχείο της εκπαιδευτικής καθημερινότητας του ελληνικού σχολείου όλων των βαθμίδων

Χαρακτηριστικά του σχολείου => παράγοντες ενίσχυσης του φαινομένου της παιδικής επιθετικότητας Η ταχύτητα με την οποία το σχολείο αφουγκράζεται τις αλλαγές στην κοινωνία και τον κόσμο Η εμμονή του σχολείου στον εκπαιδευτικό και όχι στον παιδαγωγικό του ρόλο Η μετάδοση γνώσεων ξεκομμένων από την πραγματικότητα και τις πραγματικές ανάγκες των παιδιών

Στόχος εφαρμογής προγραμμάτων ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Ουσιαστική συμβολή του σχολείου – μέσα από την ενεργητική και βιωματική μάθηση – στην αλλαγή στάσης και συμπεριφοράς των μαθητών/τριών, με σκοπό την ενίσχυση της υπευθυνότητας, της αυτοεκτίμησης, της αυτοπεποίθησης, της προσωπικότητας και της ικανότητάς τους για την υιοθέτηση θετικών τρόπων και στάσεων ζωής. (ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ)

Η αδυναμία – πολλές φορές – του σχολείου να ενσωματώσει μαθητικούς πληθυσμούς με διαφορετική κουλτούρα Η μεταβίβαση αρχών και αξιών άγνωστων στην κοινωνική τάξη προέλευσης των μαθητών Η ελλιπής κατάρτιση των επαγγελματιών της εκπαίδευσης σε θέματα διαπροσωπικών σχέσεων και διαχείρισης κρίσεων Η απουσία επικοινωνίας του σχολείου με την τοπική κοινωνία και η έλλειψη οικογενειακής συμμετοχής στο σχολείο

Ψυχική Υγεία - Διαπροσωπικές σχέσεις Διαφορετικότητα Προγράμματα Αγωγής Υγείας που μπορούν να συμβάλλουν στην πρόληψη της επιθετικότητας και του εκφοβισμού είναι όλα εκείνα που αφορούν: Ψυχική Υγεία - Διαπροσωπικές σχέσεις Διαφορετικότητα Ανθρώπινα Δικαιώματα & Τα Δικαιώματα των Παιδιών Αντιμετώπιση προκλήσεων, πιέσεων και επιρροών Διαφυλικές σχέσεις – Σεξουαλική αγωγή

επειδή στοχεύουν: στην ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης των μαθητών/τριών στην καλλιέργεια κοινωνικών δεξιοτήτων στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησής τους

και προάγουν: την επικοινωνία και την ενσυναίσθηση τη συνειδητοποίηση, την αποδοχή και το σεβασμό της διαφορετικότητας την ενεργό συμμετοχή την ικανότητα λήψης αποφάσεων

Τα προγράμματα Αγωγής Υγείας γίνονται περισσότερο αποτελεσματικά: Όταν οι εκπαιδευτικοί - είναι κατάλληλα καταρτισμένοι, ενημερωμένοι και επιμορφωμένοι έχουν απαραίτητο και συγκεκριμένο εκπαιδευτικό υλικό το οποίο προσαρμόζουν ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών/τριών τους. (ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ)

Όταν οι εκπαιδευτικοί συνεργάζονται - μεταξύ τους και με τους γονείς των μαθητών τους, - με τους/τις Υπεύθυνους/ες Αγωγής Υγείας, υποστηρικτικούς φορείς (όπως τα Κέντρα Πρόληψης, οι Συμβουλευτικοί Σταθμοί Νέων, Κοινωνικές Υπηρεσίες των Δήμων, κ.λπ.) (ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ)

Συμβολή των Υπευθύνων Α.Υ. Προσαρμογή του προγράμματος στις ιδιαιτερότητες και ανάγκες της κάθε ομάδας παιδιών Παροχή δυνατοτήτων για: - επιμόρφωση και συνεχή εκπαίδευση κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό συνεργασία με άλλα σχολεία, δίκτυα, φορείς αξιολόγηση και πιθανή αναπροσαρμογή του προγράμματος

Εκπαιδευτικό υλικό Α.Υ. για την πρόληψη της επιθετικότητας «Το σπίτι των παιδιών» Στοχευμένο υλικό προγράμματος αντιμετώπισης της παιδικής επιθετικότητας για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση

Ψυχική Υγεία - Διαπροσωπικές σχέσεις – Επικοινωνία «Ο Πυξιδούλης και η Πυξιδούλα στο Νηπιαγωγείο» «Διαπροσωπικές σχέσεις για μαθητές ηλικίας 6-8 ετών» (Εγχειρίδιο για τον εκπαιδευτικό & Τετράδιο για το μαθητή) «Διαπροσωπικές σχέσεις για μαθητές ηλικίας 9-12 ετών» (Εγχειρίδιο για τον εκπαιδευτικό & Τετράδιο για το μαθητή)

Ψυχική Υγεία - Διαπροσωπικές σχέσεις – Επικοινωνία «ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ: ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ-ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ 11-14 ετών» «Συζητήσεις Εφήβων»

Εκπαιδευτικό υλικό Πρόληψης «Δεξιότητες για παιδιά του Δημοτικού» (TACADE) «Ο κήπος με τις 11 γάτες» «Στηρίζομαι στα πόδια μου»

Σεξουαλική Αγωγή Διαφυλικές Σχέσεις «ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ: ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ-ΔΙΑΦΥΛΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ 11-14 ετών» Σεξουαλική Αγωγή-Διαφυλικές Σχέσεις για μαθητές ηλικίας 6-8 ετών (Εγχειρίδιο για τον εκπαιδευτικό & Τετράδιο για το μαθητή) Σεξουαλική Αγωγή-Διαφυλικές Σχέσεις για μαθητές ηλικίας 9-12 ετών (Εγχειρίδιο για τον εκπαιδευτικό & Τετράδιο για το μαθητή)

Το πρόβλημα με την πρόληψη της παιδικής επιθετικότητας είναι ότι δεν αρκεί ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την αντιμετώπισή του. Μόνο μια ενιαία πολιτική αντιμετώπισης του προβλήματος μπορεί να φέρει ορατά αποτελέσματα.

Τα σχολεία οφείλουν: να φτιάξουν ομάδες δράσης που θα αποτελούνται από γονείς, εκπαιδευτικούς, μαθητές, επαγγελματίες της υγείας και άλλα μέλη της κοινότητας να έχουν ένα σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση του προβλήματος να εμπλέξουν τους μαθητές σε όσο γίνεται περισσότερους τομείς λειτουργίας του σχολείου και να εξασφαλίσουν τον δημοκρατικό τρόπο λειτουργίας της τάξης

Τα σχολεία οφείλουν: να αποφύγουν μια στιγματιστική πολιτική για τους θύτες και τα θύματα να πληροφορήσουν γονείς, μαθητές και εκπαιδευτικούς για τους κανόνες που εξασφαλίζουν την ομαλή συμβίωση στο χώρο του σχολείου και για τις συνέπειες οποιασδήποτε παράβασης να πρωτοστατήσουν στην ίδρυση σχολών γονέων

Τα σχολεία οφείλουν: να ενισχύσουν το θεσμό της διαμεσολάβησης μεταξύ συνομηλίκων να βελτιώσουν την επίβλεψη κατά τη διάρκεια του διαλείμματος να διαμορφώσουν πιο καλαίσθητο, ασφαλές και υγιεινό σχολικό περιβάλλον να ασχοληθούν ιδιαίτερα με το θέμα της ομαλής ροής των μαθητών προς τις τάξεις, την είσοδο και την έξοδο

Τα σχολεία οφείλουν: να ενισχύσουν τη συνεργασία τους με τις τοπικές κοινωνικές υπηρεσίες και ειδικούς της εκπαίδευσης (παιδοψυχολόγους, κοινωνιολόγους κλπ.) να ενδυναμώσουν την ατομική ευθύνη των μαθητών για καταγγελία των περιστατικών εκφοβισμού και για την προστασία των συμμαθητών/τριών τους

Όταν μεγαλώσω, εκτός από το να ξέρω «γράμματα», θέλω: να μην κουβαλώ κανενός είδους ενοχές που δεν μου αξίζουν να μην έχω κόμπλεξ και κόμπους που να με κρατούν πίσω να μπορώ να εμπιστεύομαι τον εαυτό μου να μπορώ να εμπιστεύομαι τους ανθρώπους να μην είναι ο φόβος που θα αποφασίζει για τη ζωή μου να μπορώ να ελέγξω τον θυμό μου πριν γίνει οργή

να μάθω να μιλάω με ουσία να δίνω αξία και τιμή στους φίλους να κάνω την μιζέρια εχθρό μου να συγχωρώ πιο εύκολα τους άλλους από τον εαυτό μου να ξέρω να δίνω στα γεγονότα την αξία που έχουν να σέβομαι τη ζωή σε κάθε της μορφή να μπορώ να μπω στη θέση του άλλου να ζητήσω τα δύσκολα γιατί τελικά αυτά αξίζουν να μάθω ότι: η ταπεινότητα κυβερνά το σύμπαν και δεν εξοντώνεται από κανέναν

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!