Τι είναι μη λεκτική επικοινωνία; Όλα τα μηνύματα εκτός από τις λέξεις, που οι άνθρωποι χρησιμοποιούν στις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις (Hecht & De Vito, 1990 cited in Canfield, 2002, p. 26).

Σημασία της μη λεκτικής επικοινωνίας (Kristen Amundson, 1993, cited in Irmsher, 1996, Mehrabian and Wiener, 1967, cited in Schyns & Mohr, 2004, Miller, 1984 cited in Gorsuch & Walker, 1994)

Μη λεκτικά κανάλια οπτικά (έκφραση προσώπου, οπτική επαφή, τοποθέτηση στο χώρο, στάση σώματος, χειρονομίες) και μη οπτικά (άγγιγμα και φωνή) (Day et al., 1990)

Στάση του σώματος Στάση σώματος: στάσεις + αυτοεικόνα Ανοιχτές, χαλαρές στάσεις του σώματος με τάση να γέρνουν μπροστά = αυτοπεποίθηση Κλειστές, «τεντωμένες» στάσεις= αγωνία, απειλή, βαρεμάρα, εσωστρέφεια ή ακόμη και έλλειψη αυτοπεποίθησης. (Boyd, 2000, Day et al, 1990, Gorsuch & Walker, 1994, Gousie, 1997, Moorhead & Ricky, 1995, Irmsher, Neill, 1991, 1996, Rolle, 2002, Rollman & Roach, 2000). Classics, folding hands and legs, primitive reactions to protecting the vital body organs. putting hands in pocket, shifting from leg to leg, humping, shrinking of the body, folded arms and crossed legs

Χειρονομίες Νοήματα κεφαλιού και χέρια Εμβλήματα= σήματα που έχουν άμεσο λεκτικό νόημα. Μια ανοιχτή παλάμη μπορεί να σημαίνει “σταμάτα”, ένας δείχτης του χεριού πάνω στα χείλη «ησυχία», ένα γνέψιμο για το «ναι» Αναπαραστάτες= υποστηρίζουν και αναπαριστούν τι λέμε (Bancroft, 1995, Boyd, 2000, Hartley, 1999, McLeod, 2003, Neill, 1991, Rolle, 2002, Tauber, 1999, Wragg, 1994). It is significant for gestures to be used with openness (avoiding clenched fists) and in normal frequencies. If not, it indicates stress, weakness and lack of confidence. Excessive use of gestures can distract attention from the verbal message (Tauber, 1999, Rolle, 2002).

Απόσταση ατόμων Μοντέλο του Hall Η απόσταση συσχετίζεται με την σχέση που έχουν τα άτομα μεταξύ τους. (Arias, 1996, Hartley, 1999, Irmsher, 1996). Activity (na vrei kati pou einai grammeno kapou): Ask one of the students to leave the room for some purpose. explain "personal space." When the unsuspecting student (Student "A") returns to the room, ask him or her to remain at the front to help with a demonstration. Say that you and the class want to observe the gestures mentioned in the first activity as he or she has a casual conversation with another student (Student "B"). At first, they will be standing a normal distance apart. As they converse, Student "B" has been asked to move closer and closer. Have the class observe discomfort on the part of Student "A," and estimate how many inches they are from one another when Student "A" finally backs away from Student "B." After explaining the exercise to Student "A," ask how he or she felt as Student "B" closed in. Have the two students demonstrate what they consider to be a comfortable space between them as they converse. Intimate Either bodily contact or between 6 and 18 inches (15 to 45 cm). Very close intimate relationships Personal From 18 inches up to 48 inches (45 to 120 cm). Close friends Social From 4 to 12 feet (120 to 360 cm) During formal introductions or in general public situations. Public or theatrical occasions.

(Gorsuch & Walker, 1994, Irmsher, 1996) Η ρύθμιση της απόστασης μεταξύ ατόμων μπορεί να δώσει διαφορετικά συναισθηματικά αποτελέσματα. (Gorsuch & Walker, 1994, Irmsher, 1996) Your personal space is like an invisible bubble that surrounds you. If people move inside this bubble when they are talking to you, it may make you feel uncomfortable. The bubble is larger if you are talking to a stranger. The better you know the person you're talking to, the smaller the bubble may be. The bubble is usually larger for two men than for two women. The bubble may be very small for a man and a women if they are in a relationship. The bubble may be larger than normal for a man and a women who are strangers to each other. The bubble size may differ for different cultures.

Φωνή Τηλεφωνική συζήτηση: οι άνθρωποι διαισθάνονται συναισθήματα από την ποιότητα της φωνής. Τόνος, ένταση, ρυθμός, παύσεις και κυματισμός (Boyd, 2000, Day et al, 1990, Lörscher, 2002, Tauber, 1999). Με τον κατάλληλο τόνο τα άτομα μπορούν να δείξουν απογοήτευση, ειλικρίνεια, ενδιαφέρον, αυτοπεποίθηση, ακόμα και φόβο. (Bancroft, 1995, Kello, 2007).

Το εξάγωνο πιο κάτω είναι ένα παράδειγμα από την φωνητική ανάλυση ενός ομιλητή. www.eloquential.co.uk/voice.html

Άγγιγμα Το άγγιγμα είναι επίφοβο στον τομέα των επιχειρήσεων λόγω της παραβίασης του προσωπικού χώρου. Το πιο ασφαλές μονοπάτι στον κόσμο των επιχειρήσεων είναι να μην χρησιμοποιείται καθόλου το άγγιγμα, με εξαίρεση τις χειραψίες. Although, touch: waitresses increase of tips Handshakes activity: "When you enter the room for an interview, what is the first thing that is going to happen?" the "pumper" who shakes and shakes forever; the "crusher," who always provides a painful experience; the person with a limp handshake; and, worst of all, the person who "takes" your hand.

Έκφραση προσώπου Η έκφραση του προσώπου είναι ένα μη λεκτικό κανάλι που λαμβάνει τεράστια προσοχή από τους ερευνητές. Αυτό είναι αναμενόμενο από τη στιγμή το κεφάλι είναι ο χώρος που βρίσκονται τα περισσότερα αισθητήρια όργανα συν ο εγκέφαλος και το στόμα. Στατική και δυναμική έκφραση προσώπου. (χωρίς έκφραση, μόνο η φυσιογνωμία) (με έκφραση)

Στατική έκφραση προσώπου (φυσιογνωμία). … 100 ms είναι αρκετά για να βγάλουμε συμπέρασμα από το πρόσωπο κάποιου (Willis and Todorov, 2006, p. 596) Baby face= αθωότητα, λιγότερο σκληρός χαρακτηριστικά «αρπακτικού»= φαίνεται πιο μυστήριος και σκληρός

Ενδιαφέροντα ευρήματα που αφορούν την φυσιογνωμία Τα άτομα που έχουν παιδικά χαρακτηριστικά (baby-face) θεωρούνται από τους άλλους πιο αθώα και λιγότερο επιβλητικά.

Ενδιαφέροντα ευρήματα που αφορούν την φυσιογνωμία Όταν συναντούμε κάποιο για πρώτη φορά, ασυνείδητα υποθέτουμε ότι έχει χαρακτηριστικά παρόμοια με άλλα άτομα ή αρχέτυπα με τα οποία έχει ομοιότητες... Μια εφαρμογή... Cat eyes Cat eyes Cat eyes

Ενδιαφέροντα ευρήματα που αφορούν την φυσιογνωμία Μια ενδιαφέρουσα υπόθεση από τον κόσμο της έρευνας: οι εκφράσεις προσώπου που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια της ζωής τους με την πάροδο του χρόνου αφήνουν τα ίχνη τους στη δομή του προσώπου (Hubbard, 1994).

Δυναμική έκφραση προσώπου Χρησιμοποιούμε τη δυναμική έκφραση του προσώπου συνέχεια για να βελτιώνουμε την επικοινωνία μας ακόμη και σε κάποιες περιπτώσεις γραπτής έκφρασης (sms, MSN). «…σε μισώ» «…σε μισώ » Ο ανθρώπινος νους είναι προγραμματισμένος να «μεταφράζει» τις δυναμικές εκφράσεις του προσώπου σε συναισθήματα και προθέσεις. Όταν βλέπουμε κάποια συμπεριφορά προσπαθούμε να βρούμε την αιτία που την προκαλεί. Συμπεριφορά/έκφραση: Κλαίει Γιατί; Συναίσθημα: Λύπη Αιτιολόγηση:… Vonk (1994) supports that during an event, people tend to recall inferences rather than the actual behaviours.

Το πρόσωπο της Μαρίας χωρίς έκφραση Καινούργια πληροφορία Η αντίδραση της Μαρίας   Ο προϊστάμενός της απολύθηκε. Με λίγα λόγια εκλαμβάνουμε από μια κατάσταση πολύ περισσότερα από ότι μπορούμε να δούμε.

Τι νιώθει; Ποιο συναίσθημα είναι ζωγραφισμένο στο πρόσωπό της; Το συγκείμενο και η επιρροή του στην ερμηνεία των εκφράσεων του προσώπου Φωτογραφία (Carroll and Russell, 1996, σ. 205) Συγκείμενο 1: Φανταστείτε ότι η γυναίκα αυτή ψάχνει να βρει ένα παλιό βιβλίο στη σοφίτα της η οποία δεν έχει φώς. Κατεβαίνει στη σοφίτα για να ψάξει για το βιβλίο και ακούει ένα παράξενο θόρυβο! (Έκφραση προσώπου) Συγκείμενο 2: Φανταστείτε ότι η γυναίκα αυτή ήταν σε επαγγελματικό ταξίδι στο εξωτερικό και επιστρέφει πίσω για να κάνει έκπληξη στον σύζυγό της της. Ανοίγει την πόρτα του υπνοδωματίου και τον «πιάνει στα πράσα» με μια άλλη γυναίκα. (Έκφραση προσώπου) Τι νιώθει; Ποιο συναίσθημα είναι ζωγραφισμένο στο πρόσωπό της;

Οπτική επαφή Χρησιμοποιώντας την οι άνθρωποι μπορούν να εκφράσουν αυτοπεποίθηση, ενδιαφέρον, σεβασμό, να παίρνουν ανατροφοδότηση, να ελέγχουν τη συζήτηση. (Bancroft, 1995, Hartley, 1999, Irmsher, 1996, Moorhead & Ricky, 1995) Αποφεύγοντας την μπορεί να σημαίνει το αντίθετο: έλλειψη αυτοπεποίθησης και προσοχής, ελάττωση αξιοπιστίας και χάσιμο πολλών οπτικών πληροφοριών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για ανατροφοδότηση. Business look Vs Personal look Vs no Look Αποφεύγοντας την οπτική επαφή μπορεί να σε κάνει να φαίνεσαι ανασφαλής! Eyes are directly connected with brain activity. Examples from everyday life: sunglasses hide the eyes mysterious look “you cannot read my mind”.

Το φαινόμενο του ανελκυστήρα Σκέψου μια ομάδα ανθρώπων (2 ή περισσότερους) σε ένα ανελκυστήρα. Που είναι πιθανότερο να κοιτάζουν? Γιατί? Nonverbal balance which is adjusted to the familiarity between people. The proximity with strangers requires a “safety” level which is not to close. In the elevator this safety level brakes down so the balance is restored by turning the bodies on a direction which does not faces the other and by looking in an other direction, for the current situation, the door which is about to open.

Εξαπάτηση και μη λεκτική επικοινωνία. Ερώτηση: Πώς μπορείς να καταλάβεις αν ένα άτομο λέει ψέματα; Lie to the students: say a true and a false statement and ask them to judge. Talk about high versus low stake lies and the factor of arousal.

Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι η εξαπάτηση μπορεί να εντοπιστεί μέσω της παρακολούθησης του προσώπου. ΜΥΘΟΣ (Akehurst, 1997) Οι έρευνες έδειξαν ότι το ψέμα ανιχνεύεται πρώτα από τον τόνο της φωνής, μετά από τις κινήσεις του σώματος και τελευταίο έρχεται το πρόσωπο (Akehurst, 1997, Ambady & Rosenthal, 1998, Snodgrass and Rosenthal, 1985). Εξήγηση: «η εξάσκηση του προσώπου για σκοπούς εξαπάτησης ξεκινά από την πρώιμη ηλικία» (Ekman and Friesen, 1969, cited in Snodgrass and Rosenthal, 1985). Η εξαπάτηση μπορεί να εντοπιστεί από λάθη στην ομιλία, πιο αργές αντιδράσεις, φωνή που τρέμει (ή γενικά ένταση στη φωνή), ένταση στη στάση του σώματος, και αύξηση των adaptors (κινήσεις που δεν είναι απαραίτητες και η λειτουργία τους είναι να απελευθερώνουν ένταση π.χ. ξύσιμο προσώπου, νευρικό παίξιμο με την πένα), και λιγότερο ευχάριστες εκφράσεις προσώπου. Η ένταση στο άτομο που λέει ψέματα προκαλείται από το φόβο του να μην πιαστεί. Γνωστικό φορτίο Σε γενικές γραμμές, η εξαπάτηση διαφέρει από την κανονική συμπεριφορά, φαίνεται αφύσικη (φτιαχτή) και πολλές φορές έχει το στοιχείο της υπερβολής.

Γενικές Ενδείξεις Εξαπάτησης Όταν αλλάζει το θέμα, νιώθει καλύτερα και χαλαρώνει. Δεν αγανακτεί όταν κατηγορείται άδικα. Χρησιμοποιεί φράσεις, όπως «Για να είμαι ειλικρινής», «Για να σου πω την αλήθεια» ή «Γιατί να σου πω ψέματα;» Έχει απάντηση για όλα Καθυστερεί ζητώντας σας να επαναλάβετε την ερώτηση ή απαντώντας στην ερώτηση με ερώτηση. Εκδηλώνει ακούσιες αντιδράσεις άγχους. Αναφέρει, δήθεν τυχαία, κάτι που αξίζει περισσότερη προσοχή. Η ιστορία είναι τόσο απίθανη, που δυσκολεύεστε να την πιστέψετε. Όμως την πιστεύετε γιατί σκέφτεστε ότι αν ήθελε να πει ψέματα, θα επινοούσε κάτι πιο πειστικό

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας!