Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2012-13 ΤΜΗΜΑ:Α4 Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ

Τεχνολογική εξέλιξη μεχρι το 1968 Τολιόπουλος Σάκης Σελενίτσα Φιρντέους Χυσενλάρι Ιωάννης Χριστόπουλος Δημήτρης Τεχνολογική εξέλιξη μεχρι το 1968

Πρώιμος κινηματογράφος 1888 : πρώτη προσπάθεια για καταγραφή της κίνησης. Ο Aime Augustin Louis Le Prince χρησιμοποιώντας μία μηχανή με μονό φακό, δημιουργεί ένα «video» 2 δευτερολέπτων και μόλις τεσσάρων πλαισίων. Οι «πρωταγωνιστές» εμφανίζονται να περπατούν εντός της περιοχής που εμφανίζεται στην κάμερα.

Η λέξη «κινηματογράφος» επινοήθηκε από το Λεόν Μπουλί, ο οποίος βάφτισε έτσι αυτό που θεωρήθηκε ως εφεύρεση των αδελφών Λουί και Ογκίστ Λιμιέρ (Louis και Auguste Lumières). Οι αδερφοί Λιμιέρ, δεν ήταν οι εφευρέτες του κινηματογράφου, ήταν όμως αυτοί που τον βελτίωσαν, τον καθιέρωσαν και τον διέδωσαν στο ευρύ κοινό. Ο όρος κινηματογράφος σήμαινε, αρχικά, τη μηχανή εκείνη που είχε τη δυνατότητα να καταγράφει την κίνηση. Η αίσθηση της κίνησης που δημιουργείται όταν βλέπουμε μια ταινία βασίζεται στην εκμετάλλευση δύο οπτικών φαινομένων: το πρώτο είναι η διατήρηση της οπτικής εικόνας στον εγκέφαλο για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου μετά την προβολή της στο φακό του ματιού (persistence of vision), ενώ το δεύτερο δημιουργεί την ψευδαίσθηση της κίνησης, όταν οι εικόνες διαδέχονται η μία την άλλη. .

Τα δύο αυτά φαινόμενα μαζί αποτελούν τη βάση του κινηματογράφου από φυσιολογικής πλευράς, ενώ από την τεχνική υπάρχει ένα φιλμ, που προβάλλει συνεχόμενες εικόνες σε συγκεκριμένο ρυθμό. Αυτός ο ρυθμός είναι συνήθως 16 καρέ ανά δευτερόλεπτο για τις βουβές ταινίες και 24 για τις ταινίες με ήχο. Η διαφορά αυτή των 8 καρέ εξηγεί το γεγονός ότι πολλές από τις βουβές ταινίες εμφανίζονται να διαδραματίζονται σε ταχύτερους από τη φυσιολογική κίνηση ρυθμούς, όταν προβάλλονται από σύγχρονες μηχανές προβολής των 24 καρέ ανά δευτερόλεπτο.

ΠΡΩΤΗ ΤΑΙΝΙΑ ΠΡΩΙΜΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ Την 1η του Σεπτέμβρη 1902, έκανε πρεμιέρα στη Γαλλία η ταινία «Le Voyage dans la Lune» του Georges Méliès. Εμπνευσμένη από το έργο του Ιουλίου Βερν «Από τη Γη στη Σελήνη», θεωρείται η πρώτη ταινία επιστημονικής φαντασίας που δημιουργήθηκε ποτέ. Σε μια σύναξη αστρονόμων, προτείνεται η πραγματοποίηση ενός ταξιδιού στη Σελήνη. Μετά από διαφωνίες, εν τέλει οι παρευρισκόμενοι συναινούν και αρχίζουν να φτιάχνουν το διαστημόπλοιο τους και, με τη βοήθεια ενός τεράστιου κανονιού, εκτοξεύονται στο διάστημα.

Η εικόνα του προσώπου του φεγγαριού, όταν στο μάτι του έχει σφηνωθεί το διαστημόπλοιο των ανήσυχων αστρονόμων θεωρείται κλασική και έχει τυπωθεί από μπλουζάκια μέχρι και σε σερβίτσια γεύματος. Σεναριογράφος, σκηνοθέτης και παραγωγός της ταινίας ήταν ο Γάλλος Georges Méliès, ένας πρωτοπόρος στις τεχνικές και αφηγηματικές εξελίξεις του πρώιμου κινηματογράφου, ο οποίος πριν ασχοληθεί με τον κινηματογράφο δούλευε σαν μάγος σε γαλλικό θέατρο. Λόγω του ιδιαίτερου αγγίγματός του και των πολλών ανακαλύψεων που έκανε στις τεχνικές των ειδικών εφέ κ.α. κατέληξε να τον αποκαλούν «Σινεμάγο». Η ταινία κόστισε 10.000 φράγκα, ποσό σημαντικό για την αρχή του 20ου αιώνα. Από την παρουσίαση του έργου του στην Αμερική, ο Méliès δεν κέρδισε τίποτα. Είναι αξιοσημείωτο ότι η ταινία του Méliès έπεσε θύμα πειρατείας από τον γνωστό εφευρέτη Thomas Edison, ο οποίος έκανε αντίγραφα κάποιες και τις διένειμε στις ΗΠΑ, αποκομίζοντας ο ίδιος τα κέρδη.

Βωβός κινηματογράφος Ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις ταινίες (βουβές ταινίες) που δεν είχαν συγχρονισμένο ηχογραφημένο ήχο και πιο συγκεκριμένα δεν είχαν ηχητικούς διαλόγους. Στις βουβές ταινίες, οι διάλογοι γίνονται μέσω παντομίμας και κάρτες τίτλων-διαλόγων. Η ιδέα συνδυασμού κινούμενων εικόνων με ήχο είναι παλιά αλλά λόγω τεχνικών δυσκολιών ο συγχρονισμός διαλόγων έγινε πρακτικός στο τέλος της δεκεατίας του 1920. Η οπτική ποιότητα των βουβών ταινιών- ειδικά αυτών που δημιουργήθηκαν μετά το 1920- ήταν συχνά πολύ καλή. Όμως υπάρχει η εσφαλμένη αντίληψη ότι αυτές οι ταινίες είναι πρωτόγονες με τα σύγχρονα δεδομένα. Αυτή η αντίληψη υπάρχει επειδή συχνά οι βουβές ταινίες παίζονται σε λάθος ταχύτητα και λόγω της φθοράς της ταινίας με το πέρασμα του χρόνου.

Γνωρίσματα βωβού κινηματογράφου Γνωρίσματα βωβού κινηματογράφου Το ερώτημα που τίθεται είναι για ποιο λόγο κάποιος να δει βουβό σινεμά. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι πρόκειται για ασπρόμαυρες εικόνες, με ενοχλητικό πολλές φορές κοντράστ, λάθος ταχύτητα και ανθρωπάκια που υπερβάλλουν σε κινήσεις και εκφράσεις. Παντελής απουσία ήχου, μόνο μια υποβλητική δήθεν μουσική και κάτι καρτέλες με επεξηγηματικούς τίτλους. Βαρεμάρα σκέτη. Ο βουβός κινηματογράφος μια αυτόνομη μορφή έκφρασης… Η έλλειψη του ήχου επέβαλε τελείως διαφορετική προσέγγιση της εικόνας, της υποκριτικής και της αφήγησης, στο δράμα, στην περιπέτεια και φυσικά στην κωμωδία. Αποτελεί τον πρόγονο του σημερινού σινεμά, αφού επί των ημερών του γεννήθηκαν τα «στούντιο», το «σταρσίστεμ», τα οπτικά «εφέ», οι επικίνδυνες σκηνές, η γλώσσα του «μοντάζ» και τα κινηματογραφικά είδη…

Οι ταινίες της εποχής ήταν διάρκειας δέκα έως δεκαπέντε λεπτών . Το 1911 ο θεωρητικός Ριτσιότο Κανούντο, αποκάλεσε τον κινηματογράφο «Έβδομη τέχνη» και τον τοποθέτησε πλάι στις άλλες έξι, δηλαδή τη Γλυπτική, τη Ζωγραφική, τον Χορό, την Αρχιτεκτονική, τη Μουσική και τη Λογοτεχνία. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1920 ο κινηματογράφος παρέμενε χωρίς ήχο (βουβός κινηματογράφος) και συχνά οι προβολές ταινιών συνοδεύονταν από ζωντανή μουσική.

Κορυφαίες Ταινίες Βωβού Κινηματογράγου Ο Σερ Τσαρλς Σπένσερ Τσάπλιν (16 Απριλίου 1889 - 25 Δεκεμβρίου 1977), γνωστότερος με το υποκοριστικό Τσάρλι και, στην Ελλάδα, κυρίως, με το προσωνύμιο "Σαρλό", υπήρξε Άγγλος ηθοποιός και σκηνοθέτης, που μεγαλούργησε στις πρώτες δεκαετίες του Χόλυγουντ. Είναι χρονικά η πρώτη παγκόσμια αναγνωρίσιμη φιγούρα της κινηματογραφικής τέχνης, κυρίως, μέσω του χαρακτήρα του Σαρλό που ενσάρκωνε στις πρώτες ταινίες του.

Ένα κωμικό ζευγάρι του βωβού κινηματογράφου αποτελούν ο Σταν και ο Ολι Ένα κωμικό ζευγάρι του βωβού κινηματογράφου αποτελούν ο Σταν και ο Ολι. Ο Χονδρός και ο Λιγνός ήταν ένα χαρισματικό ντουέτο που όσο τσακώνονταν και αλληλοσπαράζονταν στην οθόνη τόσο πιο μεγάλη απήχηση είχε στο κοινό. O Xοντρός και Ο Λιγνός είναι παγκοσμίως γνωστοί ως ένα από τα πιο κωμικά κινηματογραφικά δίδυμα στην Ιστορία. Η καριέρα τους απογειώθηκε από το 1920 ως τα μέσα του 1940.

Ο Σεργκέι Μιχαήλοβιτς Αϊζενστάιν ήταν Ρώσος σκηνοθέτης, θεωρητικός της τεχνικής του κινηματογράφου και ένας από τους πρωτοπόρους του σοβιετικού αλλά και παγκόσμιου κινηματογράφου. Ο Αϊζενστάιν ήταν πρωτοπόρος στη χρήση του μοντάζ και το έργο του επηρέασε σημαντικά τους πρώτους σκηνοθέτες ταινιών. Το 1924 ξεκίνησε η καριέρα του στον κινηματογράφο σκηνοθετώντας το έργο Απεργία που έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση, παρ' όλες τις αδυναμίες του. Το 1925 σκηνοθέτησε το αριστούργημά του, το Θωρηκτό Ποτέμκιν, σε δικό του σενάριο, βασισμένο στα γεγονότα της ανταρσίας στο θωρηκτό Ποτέμκιν του ρωσικού ναυτικού το 1905. Γυρίστηκε μέσα σε λίγες μόνο βδομάδες στην πόλη και στο λιμάνι της Οδησσού. Με αυτή την ταινία, στα 27 του χρόνια καθιερώθηκε ως μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες που πέρασαν από τον κινηματογραφικό χώρο.

Το Μετρόπολις είναι βουβή κινηματογραφική ταινία επιστημονικής φαντασίας σε σκηνοθεσία του Φριτς Λανγκ. Η πλοκή του λαμβάνει χώρα σε μία μελλοντική αστική δυστοπία. Η ταινία περιέχει ειδικά εφέ και σκηνικά που ακόμα και σήμερα εντυπωσιάζουν το σύγχρονο κοινό με την επιβλητικότητά τους. Το φιλμ συνδέεται αισθητικά και θεματικά με τον Γερμανικό Εξπρεσιονισμό, αν και η αρχιτεκτονική στην ταινία βασίζεται μάλλον στο σύγχρονο της Μοντερνισμό και στην Αρ Ντεκό. Ιδιαίτερα η τελευταία ήταν ένα καινούργιο στυλ στην Ευρώπη τότε, που δεν είχε αρχίσει ακόμα να παράγεται μαζικά και θεωρούνταν έμβλημα της άρχουσας τάξης.

Το Αρ Ντεκό εργαστήριο του Ροτβανγκ, με το φωτισμό του και τις βιομηχανικές συσκευές θεωρείται από πολλούς πρόδρομο στυλ του Μοντέρνου στυλ steamline, που επηρέασε ιδιαίτερα την οπτική των εργαστηρίων των «τρελών επιστημόνων» τύπου Φρανκενστάιν στην ποπ κουλτούρα. Ο ειδικός των εφέ, Eugen Schüfftan, δημιούργησε οπτικά εφέ που εντυπωσίασαν και συζητήθηκαν τα επόμενα χρόνια από την παραγωγή της ταινίας. Ανάμεσά στα εφέ που χρησιμοποιήθηκαν ήταν μικρογραφίες της Μετρόπολις, κάμερες σε κίνηση και κυρίως μία διαδικασία που ονομάστηκε επεξεργασία Schüfftan, η οποία και χρησιμοποιήθηκε αργότερα και από τον Άλφρεντ Χίτσκοκ.

Το ρομπότ, το οποίο υποδύεται η Μπριγκίτε Χελμ δημιουργήθηκε από τον Βάλτερ Σούλτσε-Μίτεντορφ. Μία κατά τύχη ανακάλυψη δείγματος ενός «πλαστικού ξύλου», μίας χημικής ουσίας που χρησιμοποιούνταν για γέμισμα σε σκηνικά, του επέτρεψε να κατασκευάσει το κοστούμι σαν μία πανοπλία πάνω από ένα γύψινο εκμαγείο της ηθοποιού. Το κοστούμι στη συνέχεια βάφτηκε με ένα χρώμα μείγμα ασημένιου και μπρούντζινου, το οποίο φαινόταν πολύ εντυπωσιακό στην οθόνη. Η Helm υπέφερε κατά τα γυρίσματα καθώς το κοστούμι την γέμιζε μελανιές και κοψίματα. Παρ’ όλα αυτά, ο Λανγκ επέμενε να το παίξει αυτή, παρά το ότι το κοινό δε θα έβλεπε ότι ήταν αυτή.

THE ARTIST The Artist είναι γαλλική αισθηματική ταινία, παραγωγής 2011. Η ταινία είναι ασπρόμαυρη και σχεδόν ολόκληρη βωβή. Απέσπασε εξαιρετικές κριτικές ενώ έχει λάβει πολλά βραβεία και υποψηφιότητες. Βραβεύτηκε με τρεις Χρυσές Σφαίρες συμπεριλαμβανομένης και Καλύτερης Ταινίας Κωμωδία/Μιούζικαλ, 12 υποψηφιότητες για BAFTA κερδίζοντας 7, μεταξύ των οποίων Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας και Α' Ανδρικού Ρόλου και 10 υποψηφιότητες για Όσκαρ κερδίζοντας 5, μεταξύ των οποίων Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας και Α' Ανδρικού Ρόλου.

Μετάβαση στον ομιλούντα κινηματογράφο Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1920, ο κινηματογράφος παρέμενε χωρίς ήχο και συχνά οι προβολές ταινιών συνοδεύονταν από ζωντανή μουσική. Η ιστορία του ηχογραφημένου κινηματογραφικού ήχου ξεκίνησε το 1926, όταν η Warner Brothers παρουσίασε μία συσκευή (Vitaphone), η οποία έδινε τη δυνατότητα αναπαραγωγής μουσικής, μέσω ενός δίσκου που συγχρονιζόταν με την μηχανή προβολής της ταινίας. Βασισμένη σε αυτή τη νέα τεχνολογία, στα τέλη του 1927, κυκλοφόρησε η ταινία The Jazz Singer, η οποία αν και κατά το μεγαλύτερο μέρος της ήταν βουβή, υπήρξε η πρώτη που περιείχε διαλόγους.

ΕΓΧΡΩΜΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Περίπου την ίδια περίοδο με την προσαρμογή του ήχου, ξεκίνησαν συστηματικές προσπάθειες για την προσθήκη χρώματος. Έγχρωμες ταινίες είχαν ήδη εμφανιστεί από τις αρχές του 20ου αιώνα, μέσω του χρωματισμού των κινηματογραφικών καρρέ με το χέρι, μέθοδος που εγκαταλείφθηκε σταδιακά, σε συνδυασμό και με την αύξηση της διάρκειας των ταινιών. Ανάμεσα στις πρώτες συνθετικές μεθόδους προσθήκης χρώματος, υπήρξε η Technicolor, η οποία τελειοποιήθηκε το 1941 (Monopack Technicolor), αν και παρέμενε ακριβής λόγω των περίπλοκων σταδίων διαχωρισμού και εμφάνισης των χρωμάτων. Μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, εμφανίστηκε επιπλέον το έγχρωμο αρνητικό φιλμ της εταιρίας Eastman Kodak, το οποίο δεν απαιτούσε διαδικασία διαχωρισμού των χρωμάτων. Αν και μέχρι τη δεκαετία του 1950, η παραγωγή έγχρωμων ταινιών μειοψηφούσε, κατά τη δεκαετία του 1960 και χάρη στην ανάπτυξη της σχετικής τεχνολογίας, ο έγχρωμος κινηματογράφος επικράτησε.

Μία σπουδαία ανακάλυψη έκανε το Εθνικό Μουσείο των Media της αγγλικής πόλης Bradford, καθώς βρήκε την πρώτη ταινία με έγχρωμες κινούμενες εικόνες, η οποία ήταν ξεχασμένη σε ένα παλιό κουτί εδώ και 110 χρόνια! Σημειώνεται ότι οι ειδικοί κάνουν λόγο για επανάσταση στην ιστορία του κινηματογράφου, ενώ ο Michael Harvey, του Εθνικού Μουσείου των Media και ο Bryony Dixon, του Βρετανικού Ινστιτούτου Ταινιών, επισημαίνουν τη σπουδαιότητα της ανακάλυψης. Ο Turner ξεκίνησε να γυρνάει τις δοκιμαστικές του ταινίες το 1902, άλλα η πρωτοποριακή του δουλειά διεκόπη με εντελώς άδοξο τρόπο, καθώς πέθανε από καρδιακή προσβολή. Η εικόνα στο βάθος είναι από την ταινία του Turner.