ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ

Εισηγητής: Ζουρμπάνος Θεόδωρος ( Δ)

Ο άνθρωπος πρέπει να έχει έναν κυρίαρχο σκοπό και κίνητρο: την ΑΥΤΟΠΡΑΓΜΑΤΩΣΗ Δύο δρόμοι υπάρχουν για την αυτοπραγμάτωση: Η διερεύνηση του εαυτού και η δράση. Maslow

Αν υπάρχει φως στην ψυχή, Θα υπάρχει ομορφιά στον άνθρωπο. Αν υπάρχει ομορφιά στον άνθρωπο, Θα υπάρχει αρμονία στο σπίτι. Αν υπάρχει αρμονία στο σπίτι, Θα υπάρχει τάξη στο έθνος. Αν υπάρχει τάξη στο έθνος, Θα υπάρχει ειρήνη στον κόσμο. Κινέζικη παροιμία

Ως «συναίσθημα» ορίζεται οτιδήποτε νιώθει ένα άτομο, όταν αξιολογεί ένα γεγονός με συγκεκριμένο τρόπο και συνήθως συνοδεύεται από χαρακτηριστικές αλλαγές στον οργανισμό του και τη συμπεριφορά του. Η «συναισθηματική ανάπτυξη» αναφέρεται τόσο στα συναισθήματα όσο και στην ικανότητα του ατόμου να τα ελέγχει και να τα διαμορφώνει ανάλογα με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Τόσο η ανάπτυξη όσο και η ρύθμιση των συναισθημάτων διαφοροποιούνται ανάλογα με την ηλικιακή περίοδο στην οποία βρίσκεται το άτομο. Οι διαφορές που παρατηρούνται στην έκφραση των συναισθημάτων στα δύο φύλα, σχετίζονται με διαφορές που εντοπίζονται στην ιδιοσυγκρασία, στην κοινωνικοποίηση, στα ενδοατομικά χαρακτηριστικά, και στις πολιτισμικές αξίες των αγοριών και των κοριτσιών.

Η Συναισθηματική Νοημοσύνη δεν περιορίζεται στις γνωστικές ικανότητες, στις γνώσεις που έχουν αποκτηθεί μέσα από σπουδές και εκπαίδευση και στην τεχνική εξειδίκευση.

Η επιτυχία στη ζωή δεν είναι απαραίτητα συνυφασμένη με τον υψηλό ΔΝ, αλλά κυρίως με μια άλλη πτυχή της ανθρώπινης ικανότητας, τη «συναισθηματική νοημοσύνη». Κι όταν μιλάμε για «συναισθηματική νοημοσύνη, εννοούμε την ικανότητα του ανθρώπου για: αυτοεπίγνωση, αυτοκυριαρχία και αυτοέλεγχο, την ευσυνειδησία και τη δυνατότητα να μπαίνει στη θέση των άλλων και να τους κατανοεί, να ακούει προσεκτικά και να ασκεί επιρροή, να επικοινωνεί ουσιαστικά και να συνεργάζεται. Με τον όρο «συναισθηματική επάρκεια» δηλώνεται η ικανότητα ενός ατόμου να εκφράζει τα συναισθήματά του αποτελεσματικά κατά την αλληλεπίδρασή του με τους άλλους και προϋποθέτει ορισμένες δεξιότητες.

Χρήση του λεξιλογίου συναισθημάτων, Ενσυναίσθηση, Ικανότητα διαχείρισης των συναισθημάτων μέσω στρατηγικών αυτορύθμησης, με σκοπό τη μείωση της έντασης, Αποδοχή της συναισθηματικής έκφρασης των άλλων,κ.α.

Η συναισθηματική νοημοσύνη αναφέρεται στην ικανότητα αντίληψης, έκφρασης και χειρισμού των συναισθημάτων, στον αυτοέλεγχο, στην ενσυναίσθηση, στην ποιοτική επικοινωνία, στη διαδικασία επίλυσης συγκρούσεων, στη διεκδικητική στάση, στην προσωπική υπευθυνότητα, στην αυτό-επίγνωση και αυτοαποδοχή. Η συναισθηματική αγωγή αφορά όλα τα παιδιά και όλους τους ενήλικες που ασχολούνται με τα παιδιά. Ο συναισθηματικός, όμως, τρόπος διαπαιδαγώγησης απαιτεί εκμάθηση νέων δεξιοτήτων από τους ενήλικες, ώστε να είναι σε θέση να «εκπαιδεύσουν» τα παιδιά σε κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ Ορίζω το συναίσθημα Καθορίζω τα αίτια των συναισθημάτων Προσδιορίζω τις συνέπειες των συναισθημάτων Κατηγοριοποιώ τα συναισθήματα Δραματοποιώ τα συναισθήματα Γράφω ένα ποίημα ή ένα τραγούδι για ένα συναίσθημα Αναλύω συναισθήματα από ένα τραγούδι, κείμενο, έργο τέχνης, ταινία, παιχνίδι.. Ζωγραφίζω συναισθήματα Χαρτογραφώ τη διαβάθμιση των συναισθημάτων Ποιο συναίσθημα σου ταιριάζει σήμερα;

Συγκρίνω και αντιπαραθέτω συναισθήματα Συμπληρώνω δηλώσεις «Νιώθω…όταν…» Συμμετέχω σε συνεργατικά projects Συζητώ τα συναισθήματα ιστορικών προσώπων Κρατώ ημερολόγιο των συναισθημάτων μου Το συναισθηματικό μου λεξικό Από τα αρνητικά στα θετικά συναισθήματα Μαντεύω τα συναισθήματα από φωτογραφίες Παιχνίδια με συναισθήματα Το θερμόμετρο των συναισθημάτων Το album των συναισθημάτων

Η συναισθηματική αγωγή περιλαμβάνει πέντε στάδια: την επίγνωση των συναισθημάτων των παιδιών, την αναγνώρισή τους, την ακρόαση με ενσυναίσθηση των συναισθημάτων του παιδιού, τη βοήθεια που παρέχεται στο παιδί να κατονομάσει λεκτικά τα συναισθήματα του και τον καθορισμό ορίων παράλληλα με παροχή βοήθειας στη διερεύνηση στρατηγικών για την επίλυση των προβλημάτων.

ΑΥΤΟΑΝΤΙΛΗΨΗ-ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ Πολλοί θεωρούν την αυτοαντίληψη συνώνυμη με την αυτοεκτίμηση. Οι δύο αυτές έννοιες όμως δεν πρέπει να συγχέονται. Στην ουσία η αυτοαντίληψη αποτελεί τη γνωστική πλευρά της αυτογνωσίας και αναφέρεται σε ένα γενικότερο προβληματισμό σχετικά με τον εαυτό του. Η αυτοεκτίμηση αντιπροσωπεύει τη συναισθηματική πλευρά και δείχνει το βαθμό στον οποίο το άτομο αποδέχεται και επιδοκιμάζει τον εαυτό του.

Πιο συγκεκριμένα, η αυτοεκτίμηση ενός ατόμου εξαρτάται από το βαθμό, στον οποίο το άτομο έχει πετύχει τους στόχους του Είναι μια προσωπική εκτίμηση όλων των διαστάσεων του εαυτού, αναφορικά με το τι θέλει ή δε θέλει να είναι, σε σχέση με τις αξίες και τα «πιστεύω» του.

το πολιτισμικό πλαίσιο του ατόμου, η προσωπική ιστορία του ατόμου. Οι βασικότεροι παράγοντες που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της αυτοαντίληψης και της αυτοεκτίμησης του παιδιού είναι οι εξής: η οικογένεια, το σχολείο, το πολιτισμικό πλαίσιο του ατόμου, η επίδραση του φύλου, η φυσική εμφάνιση και η προσωπική ιστορία του ατόμου.

Ερευνητικά δεδομένα υποστηρίζουν την υπόθεση ότι οι προσδοκίες των εκπαιδευτικών μπορούν να «προβλέψουν» αλλαγές στην επίδοση και τη συμπεριφορά των μαθητών, ανεξάρτητα από τις προηγούμενες επιδόσεις και τα κίνητρά τους. Πολύ συχνά τα παιδιά αποτυγχάνουν στο σχολείο, γιατι οι δάσκαλοί τους αλλά και οι γονείς τους, δεν πιστεύουν ότι μπορούν να μάθουν, δεν προσδοκούν ότι θα μάθουν και άρα δεν ενεργούν με τέτοιο τρόπο, που να τα βοηθήσουν να μάθουν. ( Looking glass self, η αυτοεικόνα τους εξαρτάται αρκετά από τις αξιολογήσεις των άλλων…) Εμείς οι εκπαιδευτικοί πιστεύουμε στις δυνατότητες των μαθητών μας, και γινόμαστε οι ποιο ισχυροί σύμμαχοι στην προσπάθειά τους για εξέλιξη και ανάπτυξη όλων των πλευρών της προσωπικότητάς τους.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΕΝΙΣΧΥΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Γνωρίζω τις πολλαπλές νοημοσύνες και τις προσαρμόζουμε στη διδασκαλία μας Γνωρίζουμε το στιλ μάθησης και το προσαρμόζουμε στη διδασκαλία μας Δημιουργούμε ευκαιρίες επιτυχίας για κάθε μαθητή Αναθέτουμε ευθύνες Επαινούμε τις θετικές συμπεριφορές Μαθαίνουμε το παιδί να δέχεται την αποτυχία Αποφεύγουμε συγκρίσεις και τον ανταγωνισμό Δημιουργούμε ευκαιρίες συνεργατικής μάθησης Αποφεύγουμε την υπερπροστασία Ενθαρρύνουμε το παιδί να ρισκάρει Ζητούμε τη γνώμη του παιδιού Επιτρέπουμε στο παιδί να συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων