Εργαστηριακή διάγνωση της HIV λοίμωξης Λεμονιά Σκούρα Λέκτορας, Α Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ

Διάρθρωση της παρουσίασης HIV, AIDS: βασικά χαρακτηριστικά ιού και συνδρόμου μέθοδοι: βασικές αρχές-ερμηνεία αποτελεσμάτων- διαγνωστικά προβλήματα σύγχρονοι προβληματισμοί στην εφαρμογή των μεθόδων προτεινόμενες στρατηγικές εφαρμογής στόχοι-προοπτικές συμπεράσματα

HIV & AIDS (Ι) 1981: πρώτη περιγραφή AIDS

HIV & AIDS (ΙΙ) 1983/84 απομόνωση HIV-1 1986 απομόνωση HIV-2 Luc Montagnier Robert Gallo HIV-2 εμφανίζει 40% ομολογία νουκλεοτιδίων με τον HIV-1

Αναπαραγωγή του ιού…..

Αναπαραγωγή του ιού….. Κύκλος ζωής ιού διαρκεί 2.6 ημέρες 10 billion HIV σωματίδια παράγονται κάθε ημέρα Μέση ζωή ιού στο πλάσμα είναι 6 ώρες

Πορεία HIV λοίμωξης

Εξέλιξη HIV λοίμωξης παράγοντες ξενιστή Πολυμορφισμοί γονιδίων μορίων φυσικής και ειδικής ανοσίας Συνυποδοχείς HIV λοίμωξης ιικό φορτίο viral “set point”

Κλινικές εκδηλώσεις Οξεία HIV λοίμωξη πυρετός κεφαλαλγία κυνάγχη εξάνθημα γενικευμένη λεμφαδενοπάθεια

HIV λοίμωξη εργαστήριο διάγνωση της HIV λοίμωξης

Δείκτες- μέθοδοι εργαστηριακής διάγνωσης HIV λοίμωξης γενετικό υλικό του ιού Μοριακές τεχνικές αντιγόνα του ιού Ορολογικές τεχνικές αντισώματα του ξενιστή

Ιικοί δείκτες εργαστηριακής διάγνωσης HIV-1 λοίμωξης gp120 Genomic RNA gp41 p17 p24 p66/51 P66/51

Eμφάνιση δεικτών στην πορεία της HIV λοίμωξης Μοριακές τεχνικές

Ορολογικές μέθοδοι Μέθοδοι προκαταρκτικού ελέγχου (screening) Enzyme immunoassays (EIAs) Chemiluminescent immunoassays (CLIAs) Immunochromatography Membrane immunoconcetration Ταχείες διαγνωστικές μέθοδοι Επιβεβαιωτικές/συμπληρωματικές δοκιμασίες Μέθοδοι ανοσοαποτύπωσης Western blot Line immunoassays

Προκαταρκτικός έλεγχος ELISA αντιγόνου-αντισώματος 4ης γενιάς ταυτόχρονη ανίχνευση Ag & Αb (IgG & IgM) ταυτόχρονη ανίχνευση αντισωμάτων έναντι HIV-1 & HIV-2 ανίχνευση αντιγόνου p24 από την 16η ημέρα από τη μόλυνση

Βασική αρχή ELISA αντιγόνου-αντισώματος

Αποτελέσματα ELISA ΘΕΤΙΚΟ ΑΡΝΗΤΙΚΟ

ELISA: εκτίμηση-ερμηνεία αποτελεσμάτων Ψευδώς θετικά αποτελέσματα πολλαπλές μεταγγίσεις, αντισώματα HLA αντιγόνα υπεργαμμασφαιριναιμία, πρόσφατος εμβολιασμός, αιμοδιάλυση, αυτοανταντισώματα Ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα υπογαμμασφαιριναιμία, ανοσοκαταστολή διαγνωστικό παράθυρο, περιορισμοί «kit»

Ταχείες διαγνωστικές μέθοδοι

Ανάγνωση 20-40 min

Ταχείες διαγνωστικές μέθοδοι: κλινικές εφαρμογές Ταχείες διαγνωστικές μέθοδοι: κλινικές εφαρμογές Επαγγελματική έκθεση Πριν από τον τοκετό-χωρίς έλεγχο κατά την κύηση Ασθενείς υψηλού κινδύνου, που προσέρχονται στα επείγοντα με άγνωστο «HIV status»

Western blot (I) Ανίχνευση αντισωμάτων σε συγκεκριμένες πρωτεΐνες HIV-1 ή 2

Western blot (II) p17 p66/51

Αποτελέσματα WB θετικό αποτέλεσμα 2 από τα 3 αντιγόνα p24, gp41, CDC, 1991

Ακαθόριστα (Indeterminate) αποτελέσματα με WΒ Αίτια μη ειδικές αντιδράσεις υπεργαμμασφαιριναιμία διασταυρούμενη αντίδραση (εγκυμοσύνη, HTLV I/II) λοίμωξη με HIV-2 αυτοάνοσα νοσήματα

Μοριακές μέθοδοι Transcription- PCR Mediated Amplification ποιοτική HIV-1 RNA PCR ποιοτική HIV-1 proviral DNA HIV-1 DNA + RNA HIV-2 RNA ποσοτική HIV-1 RNA Branched DNA (signal amplification) ποσοτική HIV-1 RNA

Μοριακές τεχνικές: εκτίμηση αποτελεσμάτων Ψευδώς θετικά αποτελέσματα Επιμόλυνση Μη ειδική υβριδοποίηση Παροδική αύξηση ιικού φορτίου σε άλλες λοιμώξεις (HSV, λοιμώξεις αναπνευστικού) και εμβολιασμούς

Νεότερες μέθοδοι Real-time immuno PCR (IPCR) Am J Clin Pathol 2004

Σύγχρονοι προβληματισμοί στη διάγνωση της HIV λοίμωξης Διάρθρωση της παρουσίασης μέθοδοι: βασικές αρχές-ερμηνεία αποτελεσμάτων- διαγνωστικά προβλήματα σύγχρονοι προβληματισμοί στην εφαρμογή των μεθόδων προτεινόμενες στρατηγικές εφαρμογής στόχοι-προοπτικές συμπεράσματα

Επιλογή μεθόδου εργαστηριακής διάγνωσης? Μέθοδοι εργαστηριακής διάγνωσης HIV λοίμωξης Ευαισθησία 99 % Ειδικότητα 98 % GUIDANCE ON PROVIDER-INITIATED HIV TESTING AND COUNSELLING IN HEALTH FACILITIES, WHO 2007 Επιλογή μεθόδου εργαστηριακής διάγνωσης? Προτεινόμενοι αλγόριθμοι

Αλγόριθμος ορολογικού screening ELISA HIV1/2 &O - + AΡΝΗΤΙΚΟ HIV-1 WB + AMΦΙΒΟΛΟ - HIV-1 ΛΟΙΜΩΞΗ HIV-2 WB ΜΟΡΙΑΚΗ

σε περίπτωση αμφίβολου ή αρνητικού Θετικά αποτελέσματα με ταχείες διαγνωστικές μεθόδους επιβεβαίωση με WB σε περίπτωση αμφίβολου ή αρνητικού αποτελέσματος επανάληψη σε 4 εβδομάδες από το αρχικό αποτέλεσμα

Ακαθόριστα (Indeterminate) αποτελέσματα με WΒ επανάληψη σε 2-4 εβδομάδες σε υψηλού κινδύνου και 3 – 6 μήνες σε χαμηλού κινδύνου HIV-1 RNA ή proviral DNA

Εφαρμογή των μοριακών τεχνικών HIV-1 DNA : περιορισμένη διαγνωστική χρησιμότητα στους ενήλικες HIV-1 RNA : «επικουρικά» στα διαγνωστικά προβλήματα των ορολογικών μεθόδων HIV-1 DNA & RNA : εργαστηριακή διάγνωση κάθετης μετάδοσης

Εργαστηριακή διάγνωση κάθετης μετάδοσης Εργαστηριακή διάγνωση κάθετης μετάδοσης 2 δείγματα αίματος (dried blood spots) 2 διαφορετικές ημερομηνίες γέννηση 4η-7η εβδομάδα 8η-16η εβδομάδα King SM, Pediatrics 2004 εφαρμογή ποιοτικής HIV-1 DNA (PCR), HIV-RNA (TMA) ή ποσοτικής HIV-RNA (PCR)

Αποκλεισμός κάθετης μετάδοσης HIV  2 αρνητικές ιολογικές εξετάσεις ηλικία  1 μήνα ηλικία  4 μήνες  2 αρνητικές εξετάσεις προσδιορισμού Abs σε ηλικία  6 μήνες

Έλεγχος HIV λοίμωξης: WHO συστάσεις εργαστηριακός έλεγχος ρουτίνας σε όλα τα άτομα (13-64 ετών) συγκατάθεση στο πλαίσιο του γενικού ελέγχου επανάληψη κάθε χρόνο σε άτομα υψηλού κινδύνου Revised recommendations for HIV testing of Adults, Adolescents, and Pregnant Women in Health-Care Settings. MMWR 2006 / 55(RR14);1-17

Έλεγχος HIV λοίμωξης στην εγκυμοσύνη: WHO συστάσεις εξέταση στο 1ο τρίμηνο επαναληπτικός έλεγχος στο δεύτερο τρίμηνο σε άτομα υψηλού κινδύνου Revised recommendations for HIV testing of Adults, Adolescents, and Pregnant Women in Health-Care Settings. MMWR 2006 / 55(RR14);1-17

Συμπεράσματα πληθώρα διαγνωστικών μεθόδων εργαστηριακής διάγνωσης επιλογή κατάλληλης μεθόδου διεύρυνση προκαταρκτικού ελέγχου- εξέταση όλων των ατόμων τουλάχιστον μία φορά στη διάρκεια της ζωής τους

Ευχαριστώ