ΟικοΚοινωνία Η Συμβολή στην Ανάδειξη & Διατήρηση της Πολιτισμικής Κληρονομιάς των Τσιγγάνων: δράσεις νέων για νέους Ηλεκτρονική Εφημερίδα Φύλλο 1 ο

“Λατσό τουμαρό μπρες” «Καλή Χρονιά»

Η ΟικοΚοινωνία από τον Απρίλιο του 2007 υλοποιεί στον οικισμό του Δενδροποτάμου το έργο “Η Συμβολή Στη Διατήρηση Της Πολιτισμικής Κληρονομιάς Των Τσιγγάνων: δράσεις νέων για νέους”, με στόχο την αναβίωση αναμνήσεων γύρω από έθιμα και δοξασίες που αλλάζουν ή χάνονται με το πέρασμα του χρόνου, την συλλογή παλιών φωτογραφιών, τραγουδιών, παροιμιών, συνταγών και κάθε μορφής πολιτισμικών στοιχείων και χαρακτηριστικών αλλά και την προβολή τους ώστε να γίνουν πιο γνωστά και στην υπόλοιπη κοινωνία. Επίσης δεν θα μπορούσαμε να ξεχάσουμε την ρομανές, την γλώσσα των Τσιγγάνων με τις πολλές παραλλαγές που δεν έχει γραφή και οφείλουμε να την διατηρήσουμε ζωντανή. Η ομάδα εργασίας αποτελείται από νέες γυναίκες διαφόρων ειδικοτήτων που ζουν και εργάζονται μέσα και έξω από την κοινότητα.

Μέχρι σήμερα έχουμε προχωρήσει στην διενέργεια συνεντεύξεων και την γνωριμία μας με τις «γιαγιάδες της γειτονιάς και στην συλλογή λαογραφικού υλικού, φωτογράφηση δραστηριοτήτων και παλιών αντικειμένων, αλλά και την ανάσυρση από την μνήμη ευχών και παροιμιών στην ρομανές, μια γλώσσα χωρίς γραφή που οφείλουμε να διατηρήσουμε.

Η έμφαση στην γυναίκα, είτε αυτή είναι ρομνί είτε ρακλί, δεν είναι καθόλου τυχαία…………. Κι αυτό φυσικά δεν έχει να κάνει με το γεγονός ότι όλες στην ομάδα εργασίας είμαστε γυναίκες…. Η γυναίκα, στη συγκεκριμένη κοινότητα Ρομά, αποτελεί το κεντρικό πρόσωπο και το σημείο αναφοράς, την προσωποποίηση του θεσμού της οικογένειας. Η γυναίκα – μάνα, όπως σε όλες τις παραδοσιακές κοινωνίες, είναι το μονοπάτι της μετάδοσης ηθών, εθίμων και γλώσσας. Έτσι λοιπόν, οι γιαγιάδες ήταν εκείνες που άνοιξαν τα μπαούλα των αναμνήσεων τους και χωρίς φειδώ μας χαρίζουν μνήμες, λέξεις, συμβουλές αλλά και αξιολογήσεις γύρω από την ζωή των Ρομ στο παρελθόν και σήμερα.

Οι γιαγιάδες είναι εκείνες που κάθισαν στον ίδιο κύκλο με νέα κορίτσια για να απαντήσουν στις απορίες ή και στην αγανάκτηση τους πολλές φορές για ήθη κι έθιμα που κρατούνται μέχρι και σήμερα, όπως το έθιμο του σεντονιού μετά τον γάμο και η σεβάσμια τήρηση του νόμου της παρθενίας και της αγνότητας της νύφης. Οι γιαγιάδες ήταν εκείνες που μας πρότειναν μέχρι και συνταγές που σπάνια συναντιούνται πια…, όπως οι χριστουγεννιάτικοι ντολμάδες από κρέας σκαντζόχοιρου.

Μικρά κορίτσια μαθαίνουν τους παραδοσιακούς χορούς των Ρομ αλλά και της υπόλοιπης λαογραφικής περιοχής της Μακεδονίας και μας επέτρεψαν να τις φωτογραφήσουμε στην πρόβα τους. Βέβαια και οι άνδρες δεν μένουν αμέτοχοι στην διατήρηση και μεταλαμπάδευση του πολιτισμού. Στον Δενδροπόταμο δραστηριοποιείται μια εξαιρετική ομάδα νέων μουσικών που αρνούνται να «ξεχάσουν» την μουσική και τα τραγούδια των παλιότερων και μαζεύονται στον ελεύθερο χρόνο τους παίζοντας μουσική και τραγουδώντας. Ποτέ τους άλλωστε δεν αρνήθηκαν την παρουσίαση της δουλειάς τους…

Φυσικά δεν έχουμε τελειώσει με την συλλογή του υλικού μας ούτε και με τις συνεντεύξεις και τις φωτογραφήσεις αλλά θέλουμε να αρχίσουμε σιγά σιγά να δείχνουμε ψήγματα αυτού του πλούσιου και πολύχρωμου πολιτισμού, των Ελλήνων Ρομά, που ελάχιστοι γνωρίζουν ή εκτιμούν την σημασία του. Συνεχίζουμε την μετάφραση στην Νεοελληνική γλώσσα δειγμάτων παραδοσιακής λαϊκής σοφίας και φιλοδοξούμε σύντομα να διοργανώσουμε και την πρώτη μας εκδήλωση… Καλή μας δουλειά λοιπόν…. Η ομάδα εργασίας