Μάθημα 7ο

Παρμενίδης ο Ελεάτης περίπου 540-450 π.Χ. Παρμενίδης ο Ελεάτης περίπου 540-450 π.Χ. Παρμενίδης ο Ελεάτης

Σχετικά με την ζωή του Παρμενίδη. Κατάγονταν από την Ελέα της Ιταλίας. Πατέρας του ήταν ο Πύρης. Ήταν επιφανής φιλόσοφος της Ελεατικής Σχολής. Επηρεάστηκε από τον Πυθαγόρα και τον Ξενοφάνη. Τον συναναστρέφονταν ο νεαρός Σωκράτης όταν πήγε στην Αθήνα περίπου το 450 π.Χ. Ο Αριστοτέλης πολεμούσε τις θεωρίες του , ενώ ο Πλάτων αναφέρεται στις θεωρίες του με μεγάλη εκτίμηση. Υπήρξε νομοθέτης στην Ελέα. Θεωρείται πλέον πρωτότυπη μορφή της προσωκρατικής σκέψης.

Το έργο του Παρμενίδη. Αναζητά την ενότητα του κόσμου στην οντότητα των πραγμάτων που μας περιβάλλουν, στο «είναι» των όντων κ όλων των πραγμάτων. Υποστήριξε ότι οι αισθήσεις μας απατούν, γιατί ο πραγματικός κόσμος είναι γεμάτος μεταβολές (όπως υποστήριξε και ο Ηράκλειτος) κι έτσι δεν μπορεί ποτέ να αποτελέσει αντικείμενο έγκυρης γνώσης. Ταύτισε την πραγματικότητα με την σκέψη «Εκείνο που σκεφτόμαστε με εκείνο που υπάρχει είναι ένα και το αυτό». Άρα η σκέψη μας είναι αυτή που μας βοηθά να καταλαβαίνουμε την πραγματικότητα. Αλλά πώς θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι υπάρχει στην πραγματικότητα;;;; Με ποιο τρόπο θα αποκτήσουμε σταθερότητα στην σκέψη μας για να μάθουμε τι συμβαίνει στην πραγματικότητα;; ΕΝΝΟΙΕΣ (ενοικούν στον νου μας, βρίσκονται μέσα στην σκέψη μας). Σε αντίθεση με τα αισθητά πράγματα, τα αντικείμενα και τα γεγονότα που εκλαμβάνουμε μέσω των αισθήσεων, οι έννοιες είναι αναλλοίωτες.

Παράδειγμα : ΟΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΣΥΓΚΡΟΤΟΥΝ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ Κατά την διάρκεια της ζωής της αλλάζει συνεχώς. Άλλη εμφάνιση έχει όταν γεννιέται και άλλη όταν πεθαίνει. Κάθε φορά που αλλάζει κάτι πάνω της, παύει να υφίσταται η γάτα όπως ήταν και ξεκινάει η ύπαρξη μιας νέας εικόνας της γάτας. Παρόλα αυτά όμως υπάρχει κάτι σταθερό και αναλλοίωτο, η έννοια της γάτας (σύντομη περιγραφή και βασικά χαρακτηριστικά). Η έννοια της γάτας είναι ότι είναι ζώο, θηλαστικό, τετράποδο κλπ. Η έννοια της γάτας δηλαδή είναι παρούσα σε καθεμιά γάτα χωριστά και παραμένει η ίδια , όσες μεταβολές και αν υποστεί αυτή στη φυσική της κατάσταση.

Μοιραία μέσα στην εξέλιξη του χρόνου κάθε ον μεταβάλλεται, φθίνει και χάνεται, διατηρείται όμως χάρη στις έννοιες που μένουν αναλλοίωτες μέσα στη σκέψη μας και το καθορίζουν.

Αποφθέγματα Παρμενίδη “Ψυχή και νους ταυτίζονται.” “Μην αφήνεις να σε κατευθύνουν τα άστοχα μάτια, η ηχούσα ακοή και η γλώσσα. Να κρίνεις με την λογική.” “Οι άνθρωποι γεννήθηκαν από τον ήλιο.” “Στο παρόν υπάρχει ενιαίο και αδιαίρετο το μοναδικό.” “Κριτήριο να είναι η λογική , διότι οι αισθήσεις παραπλανούν.”