ΦΕ 5 : Η ΤΡΙΒΗ - ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ Τοποθέτησε στο θρανίο σου ένα φύλλο χαρτί κι ένα γυαλόχαρτο. Σπρώξε με το δάχτυλό σου μία γόμα πάνω στο θρανίο σου, πάνω στο χαρτί και πάνω στο γυαλόχαρτο. Τι παρατηρείς; Πείραμα Παρατήρηση Πάνω στο θρανίο σπρώχνουμε εύκολα τη γόμα, στο χαρτί λίγο πιο δύσκολα, ενώ στο γυαλόχαρτο ακόμη πιο δύσκολα. 112 / 177

Πείραμα Τρίψε μία γόμα και μία κιμωλία στο θρανίο σου, σε ένα φύλλο χαρτί και σε ένα γυαλόχαρτο. Τι παρατηρείς; Παρατήρηση Kαι στις τρεις περιπτώσεις η γόμα και η κιμωλία φθείρονται. Όταν τρίβονται στο θρανίο η φθορά τους είναι μικρή, στο χαρτί μεγαλύτερη, στο γυαλόχαρτο ακόμη μεγαλύτερη.

Και στις δύο περιπτώσεις ακούγεται ένας χαρακτηριστικός ήχος ♦ Τρίψε δυνατά για δέκα δευτερόλεπτα το δάχτυλό σου στο θρανίο σου και σε ένα φύλλο χαρτί. Τι παρατηρείς; Πείραμα ♦ Τρίψε δυνατά τη μία παλάμη σου με την άλλη Παρατήρηση Και στις δύο περιπτώσεις ακούγεται ένας χαρακτηριστικός ήχος και το δάχτυλο ή τα χέρια θερμαίνονται. 113 / 178

Συμπέρασμα Η τριβή είναι μια δύναμη που δυσκολεύει την κίνηση των σωμάτων. Η τριβή έχει ως αποτέλεσμα τη φθορά και τη θέρμανση των σωμάτων που τρίβονται, καθώς και την παραγωγή ήχου.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ Ποια είναι τα αποτελέσματα της τριβής σε κάθε περίπτωση; Παρατηρούμε και τα τρία αποτελέσματα της τριβής, που είναι η φθορά, η θέρμανση και η παραγωγή ήχου. 114 / 179

2. Μπορείς να σχολιάσεις την εικόνα; Η επιφάνεια της τσουλήθρας έχει φθαρεί λόγω της τριβής με τα ρούχα των παιδιών

3. Σε ποια σημεία φθείρονται περισσότερο οι σόλες των παπουτσιών; Μπορείς να εξηγήσεις την απάντησή σου; Οι σόλες φθείρονται περισσότερο στα σημεία που έρχονται πιο πολύ σε επαφή με το έδαφος, όπως το μπροστινό και το πίσω μέρος. 115 / 179

ΦΕ 6 : ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ Η ΤΡΙΒΗ Παρατήρηση Το λαστιχάκι τεντώνεται περισσότερο, όταν τραβάμε το κουτί με τα πετραδάκια στο γυαλόχαρτο και λιγότερο, όταν το τραβάμε στην επιφάνεια του θρανίου.

ΦΕ 6 : ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ Η ΤΡΙΒΗ Πείραμα 1 Γέμισε ένα ποτήρι με πετραδάκια και τοποθέτησέ το πάνω στο κουτί από το σαπούνι. Πότε τεντώνεται το λαστιχάκι περισσότερο, όταν τραβάς το κουτί μόνο του ή όταν τοποθετείς πάνω του το ποτήρι με τα πετραδάκια; Παρατήρηση Παρατηρούμε ότι το λαστιχάκι τεντώνεται περισσότερο, όταν πάνω στο κουτί τοποθετήσαμε το ποτήρι με τα πετραδάκια. Δηλαδή, όταν αυξήθηκε το βάρος του.

ΦΕ 6 : ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ Η ΤΡΙΒΗ Πείραμα 3 Παρατήρηση Το λαστιχάκι και στις δυο περιπτώσεις τεντώνεται το ίδιο. Συμπέρασμα Η τριβή εξαρτάται από το είδος των επιφανειών που τρίβονται και από το βάρος του σώματος που κινείται πάνω σε μια επιφάνεια. Όσο μεγαλύτερο είναι το βάρος, τόσο αυξάνεται η τριβή. Η τριβή δεν εξαρτάται από το εμβαδό της επιφάνειας του σώματος που κινείται πάνω σε μια άλλη επιφάνεια.

ΦΕ 6 : ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ Η ΤΡΙΒΗ 2. Πότε ο κίνδυνος να γλιστρήσουμε είναι μικρότερος, όταν φοράμε παπούτσια με σόλα από λείο δέρμα ή από τραχύ πλαστικό; Εξήγησε την απάντησή σου. Όσο πιο τραχιά είναι η επιφάνεια ενός σώματος, τόσο μεγαλώνει η τριβή. Συνεπώς, ο κίνδυνος να γλιστρήσουμε είναι μικρότερος, όταν φοράμε παπούτσια με σόλα από τραχύ πλαστικό , γιατί τότε αυξάνεται η τριβή.

ΦΕ 6 : ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ Η ΤΡΙΒΗ 3. Μπορείς να σχολιάσεις την ιδέα του αγοριού; Η ιδέα του αγοριού δεν είναι σωστή γιατί, η τριβή δεν εξαρτάται από το εμβαδόν της επιφάνειας που ακουμπά στο έδαφος.