ΈΞΩ – ΜΕΣΟ ΟΥΣ

Το στατικοακουστικό όργανο 3 μέρη, το έξω, το μέσο και το έσω ούς Το έξω ους: (πτερύγιο ωτός, έξω ακουστικός πόρος) τυμπανικός υμένας διαχωρίζει το έξω από το μέσο ους μέσο ους: (κοίλο του τυμπάνου, μαστοειδές άντρο, μαστοειδείς κυψέλες, ακουστική σάλπιγγα). Περιέχει μία αλυσίδα ακουστικών οσταρίων. Το έσω ούς (Λαβύρινθος): αποτελεί το κύριο αισθητήριο όργανο της ακοής και του χώρου.

Το στατικο – ακουστικό όργανο

Το πτερύγιο του ωτός Δερματική πτυχή που περιβάλλει το στόμιο του έξω ακουστικού πόρου Υπόθεμα της πτυχής είναι ο πτερυγιαίος χόνδρος (λείπει στο λοβίο, αντικαθίσταται από λιπώδη ιστό) Σχήμα ωοειδές(μήκος 5-8 εκ., πλάτος 3-5) 2 επιφάνειες (έξω και έσω)

Πτερύγιο του ωτός (έξω επιφάνεια) Έλικα (σκέλος έλικας) Κορυφαίο φύμα Ανθέλικα (σκέλη της ανθέλικας) Τρίγωνος βόθρος Η σκάφη Η κόγχη (οδηγεί στο στόμιο του έξω ακουστικού πόρου) Ο τράγος, μεσοτράγια εντομή Το λοβίο

Υφή του πτερυγίου Το δέρμα του πτερυγίου (λεπτό και ροδόχροο. Συνδέεται στέρεα με τον χόνδρο. Έχει πολλούς σμηγματογόνους αδένες και λίγους ιδρωτοποιούς. Ο ωτιαίος χόνδρος (πτερυγιαίος – χόνδρος του έξω ακουστικού πόρου) Οι μύες του πτερυγίου (ο άνω,ο πρόσθιος, ο οπίσθιος ωτιαίος μ.) Οι σύνδεσμοι (άνω, πρόσθιος, οπίσθιος ωτιαίος) Τα αγγεία και τα νεύρα του πτερυγίου

Ο ωτιαίος χόνδρος Πτερυγιαίος χόνδρος Χόνδρος του έξω ακουστικού πόρου

Οι μύες του πτερυγίου Άνω ωτιαίος μ. Πρόσθιος ωτιαίος μ. Οπίσθιος ωτιαίος μ.

Τα αγγεία του πτερυγίου Ο αρτηρίες : επιπολής κροταφική και οπίσθια ωτιαία αρτ. Οι φλέβες : οι αντίστοιχες και παροχετεύουν στην οπίσθια προσωπική φλέβα Τα λεμφαγγεία: εκβάλλουν κυρίως στα ωτιαία και μερικά στα επιπολής τραχηλικά και παρωτιδικά λεμφογάγγλια

Τα νεύρα του πτερυγίου Κινητικά : κλάδοι του προσωπικού ν. Αισθητικά : αυχενικό πλέγμα (μείζον ωτιαίο, έλασσον ινιακό ν.), ωτιαίος κλάδος του πνευμονογαστρικού ν., ωτοκροταφικό ν.

Ο έξω ακουστικός πόρος

Υφή του έξω ακουστικού πόρου Δέρμα : στη χόνδρινή μοίρα είναι παχύ και τριχωτό με πολλούς σμηγματογόνους αδένες (κυψελίδα). Στην οστέινη, είναι λεπτό και άτριχο. Συμφύεται στερεά με το περιχόνδριο η περιόστεο

Ο τυμπανικός υμένας Λεπτός, στιλπνός, ημιδιαφανής υμένας Φέρεται λοξά από άνω και έξω προς τα κάτω και έσω. Με το άνω τοίχωμα, γωνία 145ο, με το κάτω, γωνία 45ο – 55ο (έγκλιση του τυμπάνου). Έχει και μία πρόσθια κλίση προς τα κάτω και εμπρός. Η περιφέρεια προσφύεται στην τυμπανική αύλακα του τυμπανικού οστού και στην τυμπανική εντομή του λεπιδοειδούς οστού Η μοίρα που αντιστοιχεί στην τυμπανική εντομή ονομάζεται χαλαρή μοίρα ή υμένας του Shrapnell. H υπόλοιπη μοίρα, ονομάζεται τεταμένη μοίρα.

Τυμπανικός υμένας (έξω επιφάνεια) Τυμπανικός υμένας (έξω επιφάνεια) Είναι υπόκοιλη και χωνοειδής. Περίπου στο κέντρο είναι ο ομφαλός (βαθύτερο μέρος της κοιλότητας) Από τον ομφαλό ξεκινά μία λευκή ταινία που αντιστοιχεί στην υποκείμενη λαβή της σφύρας, η σφυριαία ταινία που καταλήγει στο σφυριαίο έπαρμα( παράγεται από την έξω απόφυση της σφύρας. Από το σφυριαίο έπαρμα φέρονται προς την περιφέρεια η πρόσθια και οπίσθια πτυχή του τυμπανικού υμένα. Αναμεσά τους είναι η χαλαρή μοίρα.

Τυμπανικός υμένας (έσω επιφάνεια) Είναι υπόκυρτη και αποτελεί μέρος του τοιχώματος του κοίλου του τυμπάνου Στο άνω μέρος βρίσκονται δύο πτυχές του βλεννογόνου, από τη διερχόμενη χορδή του τυμπάνου, η πρόσθια και η οπίσθια πτυχή της σφύρας.

Υφή του τυμπανικού υμένα Αποτελείται από ένα ίδιο ινώδη υμένα που εξωτερικά καλύπτεται από δέρμα, εσωτερικά δε, από τον βλεννογόνο του κοίλου του τυμπάνου Το δέρμα είναι συνέχεια του δέρματος του έξω ακουστικού πόρου, επιδερμίδα με λεπτή κεράτινη στιβάδα, λεπτό χόριο, χωρίς θηλές.

Υφή του τυμπανικού υμένα (συνέχεια) Τα νεύρα: στην εξωτερική επιφάνεια, είναι κλάδοι του ωτοκροταφικού και του ωτιαίου κλάδου του πνευμονογαστρικού ν. Στην εσωτερική επιφάνεια, από το τυμπανικό πλέγμα (γλωσσοφαρυγγικό ν.) Οι αρτηρίες: πρόσθια και οπίσθια τυμπανική και εν τω βάθει ωτιαία αρτ. Οι φλέβες: Του εξωτερικού δικτύου, εκβάλλουν στην έξω σφαγίτιδα φλέβα, ενώ του εσωτερικού, στο πτερυγοειδές φλεβώδες πλέγμα Τα λεμφαγγεία: Τα εξωτερικά καταλήγουν στα λεμφαγγεία του έξω ακουστ.πόρου, ενώ τα εσωτερικά, στα λεμφαγγεία του κοίλου του τυμπάνου.

Το όργανο της ακοής και της ισορροπίας Έξω ους Μέσο Έσω ους

Το πτερύγιο του ωτός Σκέλη ανθέλικας Έλικα Σκέλος έλικας Τράγος Ανθέλικα Αντίτραγος Κόγχη Λόβιο

Το πτερύγιο του ωτός

Ο έξω ακουστικός πόρος Οστεοχόνδρινος σωλήνας 24 χιλ από την κόγχη Ο έξω ακουστικός πόρος Οστεοχόνδρινος σωλήνας 24 χιλ από την κόγχη Στένωμα στα όρια χονδρινης οστέινης μοίρας Σιγμοειδής πορεία Δέρμα Τριχωτό Αδένες

Τυμπανικός υμένας Ινώδης δακτύλιος Ομφαλός Σφυριαία ταινία Σφυριαίο έπαρμα Πρόσθια και οπίσθια πτυχή Χαλαρή μοίρα Τεταμένη μοίρα Φωτεινός κώνος

Το μέσο ούς Κοίλο του τυμπάνου ή τυμπανική κοιλότητα Σ’αυτό εκβάλλουν, μπροστά η ακουστική σάλπιγγα, πίσω το μαστοειδές άντρο. Περιέχει τα ακουστικά οστάρια που σαν αλυσίδα, διατρέχουν την κοιλότητα. Εμφανίζει 3 μοίρες, μία μέση μεγαλύτερη, το ιδίως κοίλο του τυμπάνου, μία άνω, τον επιτυμπάνιο χώρο ή αττικό θόλο και μία κάτω, τον υποτυμπάνιο χώρο ή υποτυμπάνιο κόλπωμα. Διαστάσεις : κάθετος και προθιοπίσθια διαμ. 15 χιλ., η εγκάρσια, επάνω 6χιλ., κάτω 4χιλ, στον ομφαλό περίπου 2 χιλ.

Άκμων Σφύρα Αναβολέας

Μορφολογία των ακουστικών οσταρίων

ΤΟΙΧΩΜΑΤΑ ΚΟΙΛΟΥ ΤΟΥ ΤΥΜΠΑΝΟΥ Έξω (υμενώδες)– τ.υ. Περιβάλλον οστούν Έσω (λαβυρινθικό)– ακρωτήριο, ωοειδής θυρίδα, στρογγύλη θυρίδα, στόμιο μυϊκού ημισωλήνιου, κοχλιαροειδής απόφυση, έπαρμα του προσωπικού πόρου, έπαρμα του έξω ημικύκλιου σωλήνα Πρόσθιο (καρωτιδικό)– τυμπ στόμιο σάλπ, στόμιο λιθοτυμπανικής σχισμής, τοίχωμα καρωτιδικού σωλήνα Οπίσθιο (μαστοειδές)– είσοδος άντρου, πυραμοειδή εξοχή Άνω (οροφαίο)– οροφή τυμπάνου Κάτω (σφαγιτιδικό)– σε σχέση με τον άνω βολβό της έσω σφαγίτιδας φλέβας

Το έξω τοίχωμα της τυμπανικής κοιλότητας Έσω επιφάνεια τυμπανικού υμένα και στενές οστέινες περιοχές του επιτυμπάνιου και υποτυμπάνιου χώρου. Η οστέινη περιοχή του υποτυμπάνιου χώρου (ύψους 2,7χιλ.) σχηματίζει με το κάτω τοίχωμα του κοίλου του τυμπάνου, στενή οβελιαία αύλακα, το υποτυμπάνιο κόλπωμα. Η οστέινη περιοχή του επιτυμπάνιου χώρου ανήκει στο λεπιδοειδές οστό (ύψος 5-6 χιλ)

Επιτυμπάνιος χώρος Τείνων το τύμπανο μυς Χορδή του τυμπάνου Ακουστική σάλπιγγα Τυμπανικές κυψέλες Προσωπικό νεύρο

Το έσω τοίχωμα της τυμπανικής κοιλότητας (άνω μοίρα) 2 μοίρες :την άνω και την κάτω Η άνω μοίρα (επιτυμπάνιος χώρος) εμφανίζει επάρματα Έπαρμα του προσωπικού πόρου Έπαρμα του έξω ημικύκλιου σωλήνα. Έπαρμα έξω ημικύκλιου σωλήνα Eπαρμα του προσωπικού πόρου

Έσω μοίρα της τυμπανικής κοιλότητας (κάτω μοίρα) Εμφανίζει :α) το ακρωτήριο (αύλακα του ακρωτηρίου). β) Την ωοειδή θυρίδα γ) Την στρογγυλή θυρίδα δ) Τον τυμπανικό κόλπο ε) το στόμιο του μυϊκού ημισωληνίου και προς τα κάτω, την κοχλιαροειδή απόφυση

Έπαρμα 1ου ημικύκλιου αναβολέας Προσωπικό νεύρο Ακουστική σάλπιγγα Μυς του αναβολέα Ακρωτήριο Στρογγύλη θυρίδα

Άνω τοίχωμα της τυμπανικής κοιλότητας Είναι λεπτό και εμφανίζει πολλά τρήματα Τοπογραφικά αντιστοιχεί στη πρόσθια επιφ.του λιθοειδούς οστού. Η θέση αυτή ευνοεί την ανάπτυξη μηνιγγίτιδας, μετά από φλεγμονές της τυμπανικής κοιλότητας.

Το κάτω τοίχωμα της τυμπανικής κοιλότητας Είναι λεπτό και αντιστοιχεί στο σφαγιτιδικό βόθρο. Εμφανίζει τις τυμπανικές κυψέλες Σφαγιτιδικός βόθρος

Το πρόσθιο τοίχωμα της τυμπανικής κοιλότητας Το στόμιο της ακουστικής σάλπιγγας Το στόμιο της λιθοτυμπανικής σχισμής (χορδή του τυμπάνου) Στόμιο του καρωτιδοτυμπανικού σωληναρίου (διέρχονται τα ομώνυμα αγγεία και νεύρα.

Το οπίσθιο τοίχωμα της τυμπανικής κοιλότητας Στόμιο του μαστοειδούς άντρου Τον βόθρο του άκμονα (χαμηλότερα) Η πυραμοειδής εξοχή (έκφυση του τένοντα του μυός του αναβολέα) Το τυμπανικό στόμιο του σωληναρίου της χορδής του τυμπάνου. Πυραμοειδής εξοχή Μαστοειδές άντρο

Τα ακουστικά οστάρια Η σφύρα, ο άκμονας, ο αναβολέας Συνδέονται μεταξύ τους με αρθρώσεις και αποτελούν αλυσίδα οσταρίων. Η αλυσίδα αυτή διέρχεται το κοίλο του τυμπάνου Χρησιμεύει για την μεταβίβαση των ηχητικών κυμάτων από τον τυμπανικό υμένα στο λαβύρινθο, δια της ωοειδούς θυρίδας. Η πορεία των οσταρίων είναι αγγυλοειδής με την κορυφή προς τα επάνω. Το έξω σκέλος της αγγύλης είναι η σφύρα, ενώ το έσω, ο άκμονας.

Τα ακουστικά οστάρια συνδεδεμένα

Η σύνδεση των ακουστικών οσταρίων Συντάσσονται μεταξύ τους με διαρθρώσεις και με τα τοιχώματα του κοίλου του τυμπάνου με συνδέσμους. α) Η διάρθρωση μεταξύ σφύρας και άκμονα (εφιππιοειδής) β) Η διάρθρωση μεταξύ άκμονα και αναβολέα (σφαιροειδής) Οι σύνδεσμοι: άνω σύνδεσμος της σφύρας, πρόσθιος σύνδεσμος της σφύρας, έξω σύνδεσμος της σφύρας, οπίσθιος σύνδεσμος της σφύρας. Άνω σύνδεσμος του άκμονα, οπίσθιος σύνδεσμος του άκμονα Ο επιπωματικός υμένας του αναβολέα και ο δακτυλιοειδής σύνδεσμος της βάσης του αναβολέα.

Οι μύες των ακουστικών οσταρίων α) Ο τείνων το τύμπανο μ. Είναι πτεροειδής με μήκος περίπου 2 εκ. Βρίσκεται μέσα στο μυϊκό ημισωλήνιο του μυοσαλπιγγικού σωλήνα και εκφύεται από τα τοιχώματα αυτού. Ο τένοντας του γωνιώνεται γύρω από την κοχλιαροειδή απόφυση και καταφύεται στη λαβή της σφύρας. Νεύρωση : νεύρο του τείνοντος το τύμπανο μυός (3ος κλάδος V)

Επιτυμπάνιος χώρος Σφύρα Τείνων το τύμπανο μυς Έξω ακουστικός πόρος Τυμπανικός υμένας Επιτυμπάνιος χώρος Σφύρα Τείνων το τύμπανο μυς Έξω ακουστικός πόρος Ακουστική σάλπιγγα

Οι μύες των ακουστικών οσταρίων (συνέχεια) β) Ο μυς του αναβολέα: είναι ο μικρότερος από τους γραμμωτούς μυς του σώματος. (μήκος 7 χιλ.) Βρίσκεται μέσα στην πυραμοειδή εξοχή και εκφύεται από τα τοιχώματα της. Ο τένοντας του εξέρχεται από την κορυφή της εξοχής και καταφύεται στον αυχένα του αναβολέα Νεύρωση : ν. του μυός του αναβολέα (κλάδος του προσωπικού ν.)

Η ενέργεια των μυών των ακουστικών οσταρίων Ο τείνων το τύμπανο μ.: έλκει τη λαβή της σφύρας και την οστική αλυσίδα, προς τα έσω. Έτσι το τύμπανο διατείνεται και αυξάνεται η πίεση στην ωοειδή θυρίδα και στο υγρό του λαβυρίνθου Ο μυς του αναβολέα: Έχει αντίθετη δράση στην ωοειδή θυρίδα (ελαττώνει την πίεση του υγρού του λαβυρίνθου). Ο τόνος των δύο μυών, συγκρατεί τα ακουστικά οστάρια και οι δονήσεις του υμένα μεταδίδονται με μικρότερο πλάτος στην ωοειδή θυρίδα (προστασία) Ο τόνος των μυών ρυθμίζεται αντανακλαστικά, ανάλογα με την ένταση των δονήσεων του τυμπανικού υμένα. Σε παράλυση του μυός του αναβολέα δεν λειτουργεί το αντανακλαστικό (υπερακουστικότητα)

Ο βλεννογόνος του κοίλου του τυμπάνου. Λεπτός διαφανής και αγγειοβριθής βλεννογόνος που καλύπτει τα τοιχώματα, τα ακουστικά οστάρια, τους μυς, τους συνδέσμους και την χορδή του τυμπάνου. Επεκτείνεται προς τα πίσω, στο μαστοειδές άντρο και μαστοειδείς κυψέλες, μπροστά μεταπίπτει στο βλεννογόνο της ακουστικής σάλπιγγας.

Πτυχές και κολπώματα του βλεννογόνου α) Η πρόσθια και η οπίσθια πτυχή της σφύρας (πρόσθιο και οπίσθιο κόλπωμα τυμπανικού υμένα) β) Η πτυχή του άκμονα (ξεκινά από την οροφή του κοίλου του τυμπάνου, φέρεται λοξά, στο σώμα και το βραχύ σκέλος του άκμονα γ) Η πτυχή του αναβολέα (ξεκινά από το οπίσθιο τοίχωμα, περιβάλλει τον αναβολέα με τον επιπωματικό υμένα δ) Το άνω κόλπωμα του τυμπανικού υμένα

Τα αγγεία και τα νεύρα του βλεννογόνου Αρτηρίες: πρόσθια τυμπανική (έσω γναθιαία), οπίσθια τυμπανική (βελονομαστοειδής αρτ), κάτω τυμπανική (ανιούσα φαρυγγική αρτ.) Φλέβες: οι αντίστοιχες των αρτηριών. Εκβάλλουν στις μέσες μηνιγγικές, στην εν τω βάθει ωτιαία και στο πτερυγοειδές πλέγμα. Νεύρα: τυμπανικό πλέγμα Πρόσθια τυμπανική αρτ. Ανιούσα φαρυγγική αρτ.

Μαστοειδές άντρο και μαστοειδείς κυψέλες Μαστοειδές άντρο: μικρή αεροφόρα κοιλότητα σε σχήμα νεφρού ή φασολιού, στο πρόσθιο μέρος της μαστοειδούς απόφυσης. Μαστοειδείς κυψέλες: μικρές αεροφόρες κοιλότητες, γύρω από το άντρο Επαλείφονται από βλεννογόνο που είναι προσεκβολές του βλεννογόνου του κοίλου του τυμπάνου

Η ακουστική σάλπιγγα Οστεοχόνδρινος σωλήνας, μήκους 36 χιλ Αρχίζει από το πρόσθιο τοίχωμα του κοίλου του τυμπάνου, φέρεται αμφοτερόπλευρα, εμπρός, έσω και κάτω Εκβάλλει στο πλάγιο τοίχωμα του φάρυγγα 2 στόμια, το τυμπανικό (άνω τμήμα του προσθίου τοιχώματος του κοίλου του τυμπάνου, το φαρυγγικό( πλάγιο τοίχωμα της ρινικής μοίρας του φάρυγγα), απέχει από το οπίσθιο άκρο της κάτω ρινικής κόγχης, 1- 1,25 εκ. Λειτουργεί σαν αεραγωγός, μεταφέροντας αέρα από το έξωτερικό περιβάλλον στο κοίλο του τυμπάνου. Έτσι εξισώνεται η πίεση στις δύο επιφάνειες του τυμπάνου.

Ακουστική σάλπιγγα (συνέχεια) Οστέινη μοίρα: μήκος 1,2 εκ. Αρχίζει από το τυμπανικό στόμιο και φθάνει μέχρι τη γωνία μεταξύ λιθοειδούς και λεπιδοειδούς οστού Αποτελείται από το σαλπιγγικό ημισωλήνιο του μυοσαλπιγγικού σωλήνα Η χόνδρινη μοίρα: μήκος 2,4 εκ. περίπου Αποτελείται από τριγωνικό αυλακοειδή χόνδρο που συμπληρώνεται εξωτερικά με ινώδες πέταλο και έτσι μετατρέπεται σε σωλήνα. Ο βλεννογόνος: επιθήλιο μονόστιβο κροσσωτό, στον φάρυγγα πολύστιχο.

ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΣΑΛΠΙΓΓΑ

Ακουστική σάλπιγγα (φαρυγγικό στόμιο) Ακουστική σάλπιγγα (φαρυγγικό στόμιο) Η ρινική μοίρα του φάρυγγα. Σαλπιγγοϋπερώια πτυχή Σαλπιγγικό όγκωμα

Αγγεία και νεύρα της ακουστικής σάλπιγγας Οι αρτηρίες: κλάδοι της ανιούσας φαρυγγικής, της μέσης μηνιγγικής και της αρτηρίας του πτερυγοειδούς πόρου Οι φλέβες : εκβάλλουν στο πτερυγοειδές πλέγμα. Τα λεμφαγγεία εκβάλλουν στα οπισθοφαρυγγικά λεμφογάγγλια Τα νεύρα : τυμπανικό πλέγμα και η περιοχή του φαρυγγικού στομίου, από το νεύρο του Bock.(ένας απαγωγός, οπίσθιος άνω ρινικός κλάδος του σφηνουπερωΐου γαγγλίου)