Υποδειγματικές περιπτώσεις διαχείρισης απειλουμένων ειδών Γεωργιάδης Χρήστος 2011

Φιλοσοφία και σκεπτικό προσέγγισης Η έννοια της «Προστασίας» παραπέμπει σε στατικότητα και σε κάτι χωρικά και χρονικά πεπερασμένο. Πλέον δόκιμος ο όρος : «Διατήρηση» (Conservation) εφόσον τα βιοσυστήματα και δη οι υπό μελέτη οργανισμοί διέπονται από μια δυναμική. Σε κάθε περίπτωση ενός ζώου που είναι και «προστατευόμενο» ο όρος «Διαχείριση» παραπέμπει κυρίως στην διαχείριση του ανθρώπινου παράγοντα.

Βασικά στάδια στρατηγικής για τη διατήρηση και διαχείριση ενός είδους 1. Αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης ως προς τρεις βασικές παραμέτρους (συγκέντρωση – επικαιροποίηση δεδομένων με επιστημονικές μεθόδους): Πληθυσμιακά επίπεδα Γεωγραφική κατανομή Κατάσταση ενδιαιτήματος 2. Προσδιορισμός και ιεράρχηση των απειλών και των λοιπών αιτίων (αρνητικές επιδράσεις συνήθως από ανθρώπινο παράγοντα): Ποσοτικός προσδιορισμός Χωρικός προσδιορισμός Χρονικός προσδιορισμός 3. Προσδιορισμός και εφαρμογή διαχειριστικών μέτρων Κατηγοριοποίηση μέτρων Σαφής αντιστοίχιση μέτρου με αρνητικό παράγοντα Κατάλληλος χρονισμός Υποστήριξη από κοινωνικές ομάδες αναφοράς (target groups) με ενημέρωση 4. Παρακολούθηση αποτελεσματικότητας των μέτρων Ποσοτικοποίηση με χρήση δεικτών Χρήση συστήματος παρακολούθησης (ΓΣΠ) Αναπροσαρμογή ανά περίπτωση

Η Περίπτωση της Θαλάσσιας Χελώνας Caretta caretta Βιολογία, Αναπαραγωγή και Απειλές

Στοιχεία Βιολογίας Η πολυπληθέστερη θαλάσσια χελώνα στην Μεσόγειο Βιολογικό ενδιαφέρον  πρόσφατα (1975 και μετά) Μήκος καβουκιού: περ. 90 εκ. Βάρος: περ. 75 κιλά Στη Μεσόγειο μικρότερες από αλλού

Διατροφή Μέδουσες Κοχύλια Καρκινοειδή Αστερίες Αχινούς Εύρεση τροφής  κυρίως στην ανατολική Μεσόγειο (ρηχά νερά)

Τόποι αναπαραγωγής Στην Μεσόγειο  σχεδόν αποκλειστικά στην ανατολική πλευρά Ελλάδα, Κύπρος, Τουρκία (70% των φωλιών)

Παράμετροι αναπαραγωγής Αρχή Ιουνίου – αρχή Αυγούστου Σπάνια: μέσα Μαΐου – αρχές Σεπτεμβρίου Σε αμμώδεις παραλίες Μεγάλες διαφορές στον αριθμό αυγών σε κάθε γέννα (2-200) Σχετικά μικρός χρόνος εκκόλαυσης (περ. 55 ημέρες) Χελωνάκια (βράδυ)  φως Μείωση περιοχών ωοτοκίας

Διεθνή Νομικά στοιχεία 92/43 ΕΕ είδος προτεραιότητας Σύμβαση Βέρνης Σύμβαση CITES Σύμβαση Βαρκελώνης IUCN  τρωτό

Εθνικά Νομικά Στοιχεία Προστατευμένες περιοχές Π.Δ. 617/9.8.1980 Π.Δ. 67/1981 (είδος) Πρόγραμμα μαρκαρίσματος (1982) Περιοχές φωλιάσματος  ειδική ζώνη οικιστικού ελέγχου (Ζάκυνθος) ΥΑ 88208/3723/1987 Κόλπος Λαγανά: περίοδος αναπαραγωγής ΚΥΑ 137Β/1988 Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο & Περιοχή Natura Κόκκινο Βιβλίο: Απειλούμενο Είδος (Κινδυνεύοντα)

Απειλές Χτυπήματα από σκάφη Ψάρεμα  για τα καβούκια (παράνομα, τουρισμός) για βρώση (από ψαράδες & από τοπικές κουζίνες) από δυναμίτες (παράνομο ψάρεμα) Χτυπήματα από σκάφη Περίπου 10% απώλειες

Απειλές ΙΙ Ψαράδες Ανταγωνισμός Προκαταλήψεις Άγνοια Παραγάδια Δίχτυα Τράτες

Απειλές ΙΙI Σημεία ωοτοκίας (παραλίες) Οχήματα και κίνηση πεζών Ανθρώπινη παρουσία τη νύχτα Φωτισμός και θόρυβος Ανεξέλεγκτη κατασκευή εγκαταστάσεων Έπιπλα παραλίας Αφαίρεση άμμου (από ανθρώπους και διάβρωση) Φύτευση παραλιών Ρύπανση ακτών/ θάλασσας Φυτοφάρμακα (βιοσυσσώρευση) Σκουπίδια (πλαστικά, nylon, κτλ)

Οδηγίες Θα σας δοθούν στοιχεία γεωγραφίας της περιοχής, βιολογίας και κατανομή της χελώνας, στοιχεία τοπικής οικονομίας. Θα χωριστείτε σε 6 ομάδες: Επιστήμονες Τουρίστες Παραθεριστές (Έλληνες – Αλλοδαποί) Σκάφη Ψαράδες (Επαγγελματίες, Ερασιτέχνες) Ιδιοκτήτες μαγαζιών Διεκδικητές παράκτιων περιοχών Δήμος / Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης / Λιμενικό

Γεωγραφία Μπεζ (άμμος) Καφέ (οικισμοί)

Οδηγίες Η κάθε ομάδα θα προσπαθήσει να εντοπίσει τις δραστηριότητες τις οποίες θέλει να ασκήσει στην περιοχή (20-30 λεπτά). 1 εκπρόσωπος από κάθε ομάδα θα συμμετέχει σε ‘σύσκεψη’ που οργανώνει ο Δήμος. Θα μπορεί να διαβουλεύεται τους ‘συμβούλους’ του.

Οδηγίες Θα γίνει καταγραφή των θέσεων της κάθε ομάδας (από κοινού). Σε 1 εβδομάδα θα παραδοθεί σχέδιο διαχείρισης (ομαδική εργασία). Θα περιλαμβάνει: Στοιχεία βιολογίας Θέσεις των διαφόρων φορέων Σχέδιο διαχείρισης