Καινοτομία και επιχειρηματικότητα στον Τουρισμό Μάθημα: Ειδικές και Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού Τσαρτας Πάρις Καθηγητής Τουριστικής Ανάπτυξης ΑΘΗΝΑ 2016-17

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.1. Λέξεις κλειδιά, ορολογία

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.2 Εισαγωγικές παρατηρήσεις

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.3. Ιστορική εξέλιξη – Δυναμική 1.3.1. Αγροτοτουρισμός Στον αγροτουρισμό οι τουρίστες που επιλέγουν αυτή τη μορφή τουρισμού διαμένουν είτε σε ξενοδοχειακό κατάλυμα στην αγροτική περιοχή είτε σε ένα αγρόκτημα ή αγροτικό κατάλυμα (φάρμα ή ράντζο) μαζί ή σε διαφορετικό χώρο με την γεωργική οικογένεια, παρατηρούν τις αγροτικές δραστηριότητες, τρέφονται με τα ίδια φαγητά και συχνά συμμετέχουν στις αγροτικές εργασίες (ΙΤΑ, 2008:11-12)

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.3.2. Οικολογικός τουρισμός Ο οικοτουρισμός (συχνά αναφερόμενος και ως πράσινος, υπεύθυνος, ήπιος, φυσιολατρικός, «μαλακός» τουρισμός) πρόκειται για έναν τύπο «υπεύθυνου» τουρισμού υπαίθρου σε αξιόλογο φυσικό περιβάλλον που συμβάλλει στην προστασία και τη διατήρηση του περιβάλλοντος και στην ήπια τοπική ανάπτυξη. Συχνά χρησιμοποιείται, επίσης, ως ευρύτερη οριοθέτηση και ο όρος τουρισμός υπαίθρου ή φυσιολατρικός τουρισμός οι οποίοι, όμως, περιλαμβάνουν μεγαλύτερο εύρος δραστηριοτήτων, ενώ ο οικοτουρισμός αφορά, κυρίως, σε δραστηριότητες παρατήρησης, περιήγησης και επιστημονικής διερεύνησης του φυσικού περιβάλλοντος

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.3.3.Χιονοδρομικός τουρισμός Χιονοδρομικός τουρισμός /Τουρισμός Χιονοδρομικών Σπορ . Βασικό πεδίο ανάπτυξης αυτού του τύπου τουρισμού είναι τα χιονοδρομικά κέντρα ή θέρετρα χιονοδρομίας (μετάφραση του γαλλικού όρου station d’ hivers) που συγκροτούνται από οργανωμένες και πολυσύνθετες υποδομές (ξενοδοχεία, πίστες, εστιατόρια κ.λπ.) για χειμερινά σπορ, κοντά ή σε απόσταση, από ορεινούς οικισμούς. Συχνά, αντί του χιονοδρομικού χρησιμοποιείται και ο όρος χειμερινός τουρισμός, ο οποίος, όμως, είναι πολύ ευρύτερος και αφορά σε τουριστικές δραστηριότητες οι οποίες γίνονται τη χειμερινή περίοδο και αφορούν, τόσο σε ταξίδια στην ύπαιθρο, όσο και σε ταξίδια πολιτισμού και αστικού τουρισμού, συνήθως, μικρής διάρκεια

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.3.4. Ορεινός τουρισμός Ο ορεινός τουρισμός αφορά σε ταξίδια, συχνά μικρής διάρκειας, σε ορεινούς όγκους για δραστηριότητες, κυρίως, στην ύπαιθρο, συνήθως σε συνδυασμό με ήπιες περιπατητικές, ορειβατικές ή αθλητικές δραστηριότητες. Ως ορειβασία νοείται η ανάβαση, διάσχιση και κατάβαση σε ορεινές τοποθεσίες (500 μέχρι 1500 μέτρα) ή ψηλό (άνω των 1500 μέτρων) βουνό που χαρακτηρίζεται είτε βατό, οπότε και δεν απαιτούνται ειδικές τεχνικές γνώσεις και σύνεργα, είτε δύσβατο, οπότε και απαιτούνται ειδικές γνώσεις και συγκεκριμένες τεχνικές

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.4.Χαρακτηριστικά γνωρίσματα 1.4.1.Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Αγροτουρισμού/ αγροτικού τουρισμού: Σκοπός Αντικείμενο Οργάνωση/ διαχείριση Φορείς Τύποι αγροτουρισμού Τα σημαντικότερα γνωρίσματα Πιστοποίηση ποιότητας Προγράμματα ενίσχυσης –μέσω και της Ευρωπαϊκής Ένωσης- αγροτουρισμού (στην Ελλάδα)

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.4.2.Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του οικοτουρισμού: Σκοπός Αντικείμενο Οργάνωση/ διαχείριση Φορείς οικοτουρισμού Σημαντικότερες κατηγορίες διαχείρισης φυσικών περιοχών Τύποι οικοτουριστών

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.4.3.Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του χιονοδρομικού τουρισμού: Σκοπός Αντικείμενο Οργάνωση/ διαχείριση Που όφειλαν την ύπαρξή τους σταθμοί χειμερινών αθλημάτων που δημιουργήθηκαν στις Ευρωπαϊκές Άλπεις Είδη χειμερινών παραθεριστικών θερέτρων Βασικές κατηγορίες αθλημάτων σκι Βασικές κατηγορίες παγοδρομίας Στοιχεία επιλογής κατάλληλης πίστας Προγράμματα σκι

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.4.4.Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του ορειβατικού τουρισμού: Σκοπός Αντικείμενο Τύποι ορειβασίας Ορειβατικά μονοπάτια Φορείς διαχείρισης Είδη ορεινού τουρισμού Βασικά γνωρίσματα περιπατητικού τουρισμού / πεζοπορίας Βασικά γνωρίσματα κυνηγετικού τουρισμού Βασικά γνωρίσματα ιππικού τουρισμού Βασικά γνωρίσματα ποδηλατικού τουρισμού

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.5. Τουριστική προσφορά – παράγοντες ανάπτυξης κάθε προϊόντος: Υπηρεσίες, Υποδομές, Πρόσβαση Θέλγητρα, Πόροι, Ενδιαφέροντα

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.6. Τουριστική ζήτηση – τάσεις κάθε προϊόντος: Χωρική διάσταση Χρονική διάσταση Αγορά-στόχος / Ταξιδιωτική δαπάνη Τουριστικό πακέτο

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.7. S.W.O.T. Ανάλυση

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.8. Καλές πρακτικές – επιτυχημένα παραδείγματα Case study αγροτουρισμός στην Κρήτη (Μηλίες Χανίων) Case study αγροτουρισμός/οινοτουρισμός στην Ιταλία/Τοσκάνη

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ Case study χιονοδρομικός τουρισμός/αγροτουρισμός στην Αυστρία/Τυρόλο Case study ορεινός τουρισμός στα Γρεβενά και στα Ιωάννινα

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.8. Καλές πρακτικές – επιτυχημένα παραδείγματα Case study οικοτουρισμός στο Περού/Αμαζόνιος

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.9. Σύνδεση – Συνάφεια με λοιπές Ομάδες Προϊόντων

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.10. Σύνοψη – Συμπεράσματα Πρόκειται για ομάδα ΕΕΜΤ στην οποία διαθέτουμε ως χώρα εξαιρετικά ποιοτικούς πόρους, αλλά όχι και ανάλογες υποδομές Αποτελεί μια αγορά αναφορικά με τη ζήτηση –έντονα ελληνοκεντρική- με ιδιαίτερα περιφερειακά και τοπικά χαρακτηριστικά Η θετική συμβολή των ΕΕΜΤ αυτής της Ομάδας στην τοπική και την βιώσιμη ανάπτυξη έχει αναδειχθεί, τόσο σε διεθνές, όσο και σε εθνικό επίπεδο Υπάρχουν ελλείψεις σε υποδομές, υπηρεσίες, ανθρώπινο δυναμικό και διαχείριση των περιοχών Συνδυάζεται με πολλές άλλες ΕΕΜΤ, καθώς και με τον τουρισμό διακοπών Ανεπαρκής η διαφημιστική εικόνα στο εξωτερικό, επί πολύ χρόνο, γεγονός το οποίο δεν βοηθάει στη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού προϊόντος

1.11. Βιβλιογραφία

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.12. Χρήσιμες διευθύνσεις στο διαδίκτυο http://gnto.gr http://www.austria-tourism.at/ Γραφείο Τουρισμού της Αυστρίας http://www.bluebookski.com/bluebook/bluebook.htm http://www.ecotourism.org/ http://www.ecocrete.gr http://www.germany-tourism.de/ Γραφείο Τουρισμού της Γερμανίας http://www.icimod.org.sg http://www.mtnforum.org http://www.oreivatein.gr/ http://www.towd.com http://www.ypan.gr www.gtp.gr http://www.spectrav.com

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.13.Παράρτημα 1.13.1. Αγγλική ορολογία

Ενότητα 1η:ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ (ΔΙΑΜΟΝΗ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ) ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ 1.13.2. Εξειδικευμένα υποπροϊόντα