SHKËMBIMI I INFORMACIONIT GJENETIK

Mutacionet e baktereve Mutacionet në popullacionin e baktereve Të indukuara Spontane Mutacionet përcillen me ekspresion Bakteret janë haploide Shkallë rapide e rritjes Përparësitë selektive i favorizojnë mutantët Tek bakteret ndodh transferi i gjeneve

Vetitë e përgjithshme të transferit të gjeneve te bakteret Njëkahëshe Dhuruesi te pranuesi Dhuruesi nuk e jep tërë kromosomin Merozigot Transferi i gjeneve mund të ndodh ndërmjet llojeve të ndryshme të baktereve

Transformimi  Përkufizimi: transfer i gjeneve që rezulton në kalimin e ADN-së zhveshur prej qelizës së dhuruesit në atë të pranuesit. Faktorët që ndikojnë në transformim Madhësia e ADN-së I ndjeshëm ndaj nukleazës Kompetenca e pranuesit (Bacillus, Haemophilus, Neisseria, Streptococcus) Faktorët kompetent Kompetenca e indukuar

Ecuria e transformimit Pranimi i ADN-së Gram + Gram - Rekombinimi Legjitim, homolog, i përgjithshëm Gjenet recA, recB and recC Rëndësia variacion i fazave te Neiseseria Inzhinjeringu gjenetik

Transduksioni Përkufizimi: metodë e transferit të materialit gjenetik nga dhuruesi tek pranuesi që realizohet përmes bakterofagut Bakterofagu (fagu): Virusi që infekton bakteret Rezistent ndaj nukleazave të ambientit

Përbërja dhe struktura Acid nukleik Madhësia e gjenomit Bazat e modifikuara Proteina Mbrojtje Infeksion Koka/kapsida Këllëfi kontraktil Bishti Struktura (T4) Madhësia Koka ose kapsida Bishti Fibrat e bishtit Pllaka mbështetëse

Infeksioni i qelizës strehuese Adsorbimi LPS për T4 Ngjitja ireversibile Kontraksioni i këllëfit Injektimi i acidit nukleik

Microbe Library, American Society for Microbiology ëëë.microbelibrary.org

Llojet e bakterofagjeve Fagu lizogjen ose i butë është fagu që mund të shumohet gjatë ciklit litik ose të futet në gjendje qetësie në qelizë (p.sh., λ) Shkakton represion të shumicës së gjeneve të fagut Profag Lizogjen

Ngjarjet që qojnë në lizogjeni Cirkularizimi i kromosomit të fagut Skajet kohezive Skajet kohezive Vargu linear i dyfishtë Qarku i hapur Ligaza Qarku i mbyllur

Ngjarjet që qojnë në lizogjeni gal bio Rekombinimi vend-specifik Enzimi i koduar nga fagu Represioni i gjenomit të fagut Proteina represore specifike Imuniteti ndaj superinfeksionit

Përfundimi i lizogjenisë Indukimi Kushtet e pavolitshme Roli i proteazave Proteina recA Shkatërrimi i represorit gal bio gal bio gal bio ekspresioni i gjeneve gal bio heqja rritja litike

Transduksioni Llojet e transduksionit - Transduksioni i përgjithshëm – është ai lloj transduksioni në të cilin çdo gjen bakteror i dhuruesit mund të transferohet tek pranuesi.

Transduksioni i përgjithshëm Infektimi i dhuruesit Shumëzimi i fagut dhe zbërthimi i ADN-së së strehuesit Krijimi i thërmizave të fagut Lirimi i fagut nga strehuesi Infektsioni i pranuesit Rekombinimi homolog Çdo gjen i dhuruesit mund të transferohet

Transduksioni special vetëm disa gjene të dhuruesit mund të transferohen tek pranuesi. ndërmjetësohet me fagjet lizogjene dhe transeferimi i gjeneve varet nga vendi i futjes së profagut në kromosom.

Transduksioni special fagu lizogjenik Nxjerrja e profagut gal bio Shumëzimi dhe lirimi i fagut Infektimi i marrësit Lizogjenimi i marrësit I mundshëm edhe rekombinimi homolog

Transdusioni Përkufizimi Llojet e transduksionit Rëndësia I shpeshtë te bakteret Gram+ Konversioni lizogjen p.sh. toksina e Corynebacterium diptheriae

Konjugimi Donor Konjugim quhet transferi i ADN-së nga dhuruesi tek pranuesi me kontakt të drejtpërdrejtë ndërmjet qelizave bakterore Tipet e çiftëzimit te bakteret Donor F faktori (faktori i fertilitetit) Piliet F (seksuale) Recipient Pranuesi Nuk ka faktor F

Stadet fiziologjike të faktorit F Autonom (F+) Vetitë e kryqëzimit F+ x F- F- bëhet F+ , kurse F+ mbetet F+ frekuencë e ulët të transferit të gjeneve kromosomale të dhuruesit F+

Stadet fiziologjike të faktorit F Integrativ (Hfr) kryqëzimet e tipit Hfr x F- F- rrallë bëhet Hfr, kurse Hfr mbetet Hfr shkallë e lartë e transferit të gjeneve kromosomale të dhuruesit F+ Hfr

Stadet fiziologjike të faktorit F Autonom me gjenet e kromosomeve (F') kryqëzimet e tipit F’ x F- F- bëhet F’ kurse F’ mbetet F’ frekuencë e lartë e transferit të këtyre gjeneve kromosomale në F’ dhe frekuencë e ulët e transferit të gjeneve të tjera dhuruese kromosomale Hfr F’

Mekanizmat e kryqëzimit F+ X F- Formimi i çifteve ura e konjugimit F+ F- Transferi i ADN-së origjina e transferit mekanizmi qarkor i shumëzimit

Kryqëzimet Hfr x F- Transferi i ADN Rekombinimi homolog Formimi i çifteve ura konjuguese Hfr F- Transferi i ADN origjina e transferit Cikli rrotullues i shumëzimit Rekombinimi homolog

Microbe Library, American Society for Microbiology ëëë.microbelibrary.org

Kryqëzimet F' x F- Transferi i ADN Formimi i çifteve ura konjuguese Origjina e transferit Cikli i shumëzimit rrotullues

Konjugimi Roli Bakteret Gram - Bakteret Gram + Rezistenca ndaj antibiotikëve Përhapje e shpejtë Bakteret Gram + Prodhim i materialit adeziv nga qelizat e dhuruesit

Elementet transposibile gjenetike Përkufizimi: segmente të ADN-së që kanë kapacitet të lëvizin prej një vendi në një vend tjetër, prandaj quhen edhe si gjene kërcyese. Vetitë Lëvizja e rastësishme Nuk janë të aftë të vetëshumëzohen Transpozicioni i ndërmjetësuar me rekombinim specifik Transposaza Transpozicioni mund të shoqërohet me dyfishim

Llojet e elementeve gjenetike transposibile Sekuencat e insercionit (SI) janë elemente gjenetike transposibile që nuk bartin gjene të tjera përveç atyre që janë të nevojshëm për transpozicion Nomenklatura - IS1 Struktura Transposaza ABCDEFG GFEDCBA Roli Mutacioni Insercioni i plazmidit variacioni i fazës

Variacioni fazor i antigjeneve “H” te Salmonella Gjeni H1 Gjeni H2 IS flagjela H1 flagjelaH2

Llojet e elementeve gjenetike transposibile Transposonet (Tn) janë elemente lëvizëse gjenetike që mund të bartin një apo më shumë gjene përveç atyre që janë të domosdoshëm për transpozicion Nomenklatura - Tn10 Struktura Tns kompozite IS Gjenet resistente Gjenet rezistente Roli Rezistenca ndaj antibiotikëve

Plazmidet Përkufizimi – janë elemente gjenetike ekstrakromosomale që janë të afta për shumëzim autonom Episom quhet plazmidi që mund të integrohet në kromosomin e baktereve

Klasifikimi i plazmideve Vetitë transferuese konjugativ jokonjugativ Efektet fenotipike Fertiliteti Plazmidi baktericinogjenik Plazmidi i rezistencës (faktorët R)

Struktura e faktorëve R Tn 9 Tn 21 Tn 10 Tn 8 FTR R determinantat FTR Plazmid konjugativ Transferon gjenet R determinantat Gjenet e rezistencës Transposonet