“ХХІ ғасыр өскіндері” интеллектуальдық сайыс 5-6 сынып Соналы орта жалпы білім беретін мектебі “ХХІ ғасыр өскіндері” интеллектуальдық сайыс 5-6 сынып Дайындаған: Музыка пәнінің мұғалімі Бердигалиев Алтынбек Серикович

Мақсаты: Ойы жүйрік, танымдық деңгейі жоғары, интеллектуалды оқушылардың дарынын ашу, белсенділігін арттыру, білімін көтеру.

Сайыс айналымдары: Ι. Бәйге ΙΙ. Дода ΙΙΙ. Полиглот ΙV. Суреттер сөйлейді

І айналым “Бәйге”

1 2 8 3 9 7 4 6 5

1 Әр дұрыс жауапқа 10 балл ҚР-сы Мемлекттік Гимнінің музыкасын жазған компазитор Ш.Қалдаяқов 2. Құрманғазы кім? Күйші-композитор 3. Ертеде бақсылар қолданған музыкалық аспап? Асатаяқ

2 Әр дұрыс жауапқа 10 балл Сал-серілерді ата. 2. “Адай” кімнің күйі? Ақан сері, Біржан сал 2. “Адай” кімнің күйі? Құрманғазы 3. Музыканың жеті дыбысын ата? До, ре, ми, фа, соль, ля, си

3 Әр дұрыс жауапқа 10 балл ҚР-сы Мемлекеттік Гимнінің сөзін жазған авторлар. Ж. Нәжімеденов, Н. Назарбаев 2. Музыка әлеміндегі басты мамандық? Композитор 3. “Өз елім” әнін жазған композиторды ата. Н. Тілендиев

4 Әр дұрыс жауапқа 10 балл Үш дыбыста орындаушы? Трио 2. Қазақстанда Ұйғыр театры қай қалада орналасқан? Алматы 3. Біржан салмен айтысқан қыздың есімі? Сара

5 Әр дұрыс жауапқа 10 балл 1. Домбыраға ұқсайтын аспапты ата? шертер 2. “Дуэт” деген сөзінің мағынасы? Екі адамнан құралған топ 3. Қазақстандағы биік таудың етегінде орналасқан қала? Алматы

6 Әр дұрыс жауапқа 10 балл Л.В.Бетховен қай елдің композиторы? неміс 2. Кетбұға кім? Күйші -жырау 3. Астана қаласы қай өзеннің жағасына салынған? Есіл өзені

7 Әр дұрыс жауапқа 10 балл 1. “Ұшардың ұлуы” күйінің авторы? Қорқыт 2. Домбыраның перне байланатын бөлігі қалай аталады? мойыны 3. Күй неше түрге бөлінеді? Төкпе, шертпе

8 Әр дұрыс жауапқа 10 балл Мұхит Мералыұлы қай жерде дүниеге келген? БҚО, Қаратөбе ауданы, Ақбақай жерінде 2. Құрманғазының ұстаздық еткен шәкірті? Дина 3. “Мен, мен едім, мен едім” өлеңінің авторы? Махамбет

9 Әр дұрыс жауапқа 10 балл «Қазақфильм» киностудиясы кімнің есімімен аталды? Ш.Айманов 2. “Абай жолы” эпопеясының авторы? М.Әуезов 3. Көп дауысты вокальды музыка? Хор

ІІ айналым “Дода”

3 1 2 5 4 6

Қосымша көмексіз дұрыс жауап 50 ұпай. Егер қосымша көмекті қолданса, әр көмекке 10 ұпай шегеріледі Шығыстың философы, энциклопедист, музыка зерттеушісі, ұлы ғұлама ғалым. Жауабы: Әл-Фараби.

Қосымша көмек Оның есімі Үнді, Араб, Иран және басқа да Шығыс халықтары арасында кеңінен танымал болған. Ол ежелгі гректердің ізін қуып, музыка туралы ғылымдарды математикаға жатқызады. Оның “Музыканың ұлы кітабы”, “Музыка туралы үлкен трактат”, “Музыка ырғақтарын жіктеу туралы кітап ”, “Ғылымдарды жіктеу туралы кітап” атты әлемдік музыка өнеріне қосқан зор үлестері бар.

Қосымша көмексіз дұрыс жауап 50 ұпай. Егер қосымша көмекті қолданса, әр көмекке 10 ұпай шегеріледі 2. Қазақ халқының аса көрнекті ағартушысы, жаңашыл педагог, жазушы, қоғам қайраткері. Жауабы: Ы Алтынсарин.

Қосымша көмек Торғай облысының Николаевск уезі Арақарағай болысында дүниеге келген. Ең алғаш қазақ балаларына арнап, Торғай қаласынан мектеп ашқан. Ол домбыра аспабында жақсы ойнай білген.

Қосымша көмексіз дұрыс жауап 50 ұпай. Егер қосымша көмекті қолданса, әр көмекке 10 ұпай шегеріледі 3. Алтын Орда ыдырай бастаған кезеңде өмір сүрген. Берке, Ұлы Мұхамед, Әбілқайыр хандар мен Керей, Жәнібек сұлтандардың замандасы. Жауабы: Асанқайғы.

Қосымша көмек 1. Ол – қазақ халқының тағдыры үшін қайғы шегіп, оның болашағын ойлап, тебіренген дала абызы. Оның “Ел айырылған”, “Желмаяның жүрісі”, “Зар” сияқты күйлері – халықтық-әлеуметтік тақырыпқа арналған құнды туындылар. Таза мінсіз асыл тас Су түбінде жатады. Таза мінсіз асыл сөз Ой түбінде жатады.

Қосымша көмексіз дұрыс жауап 50 ұпай. Егер қосымша көмекті қолданса, әр көмекке 10 ұпай шегеріледі 4. Солтүстік Қазақстан (бұрынғы Көкшетау) облысындағы Қожағұл құдығы деген жерде дүниеге келген. Асқақ ақын, жезтаңдай әнші – қазақ ән өнерін өз әндерімен байытып қана қоймай, оны жаңа белеске көтерген талантты композитор. Ол кім? Жауабы: Біржан сал Қожағұлұлы.

Қосымша көмек Оның “Теміртас”, “Жанбота”, “Адасқақ”, “Айтбай”, “Көкек”, “Бұрылтай”, “Жонып алды” сияқты әндері көп. Ақын Сарамен айтысқан. Оның ақындық өнерін кейінірек Сара, Әсет, Доскей сынды ақындар жалғастырды.

Қосымша көмексіз дұрыс жауап 50 ұпай. Егер қосымша көмекті қолданса, әр көмекке 10 ұпай шегеріледі 5. Қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданындағы Қоскөл деген жерде дүниеге келген. Кең пейіліне, сырлы әні мен өткір сөзіне, жүрген жерін думанға айналдыратын өнеріне сүйсінген халқы оны сері деп атаған. Ол кім? Жауабы: Ақан сері Қорамсаұлы.

Қосымша көмек Шын есімі – Ақжігіт. Оның “Сырымбет”, “Құлагер”, “Маңмаңгер”, “Майда қоңыр”, “Мақпал”, “Балқадиша”, “Көкжендет” және т.б. Көптеген әндері бар.

6. Қазақтың ұлы ақыны және композиторы Қосымша көмексіз дұрыс жауап 40 ұпай. Егер қосымша көмекті қолданса, әр көмекке 10 ұпай шегеріледі 6. Қазақтың ұлы ақыны және композиторы қазіргі Шығыс Қазақстан облысы Абай ауданында дүниеге келген. Жауабы: Абай Құнанбаев

Қосымша көмек Қазақтың ән өнерін жаңа көркемдік бейнелеу құралдарымен байытты. Оның “Сегіз аяқ”, “Айттым сәлем, Қаламқас”, т.б. әндері және “Торжорға”, “Май түні” атты күйлері бар. Шын есімі - Ибраһим.

ІII айналым “Полиглот”

Полиглот бөлімінде ұяшық таңдай отыра, мақал-мәтелдердегі түсіп қалған сөзді тауып, екі тілде айту. 10 20 30 60 40 50

... – таусылмас азық, сарқылмас байлық. 10 Өнер-искуство

Өнерлі ... ешкімге жалынбайды. 20 Адам-человек

... көпке жеткізер, Өнер көкке жеткізер. 30 Ақыл-ум

... қанат ұшырар, Ерді талап ұшырар. 40 Құс-птица

Ананың сүті - бал, ... тілі – бал. 50 Бала-мальчик

Жақсы адам – елдің ырысы, Жақсы ... – жанның тынысы. 60 Жер-земля

ΙV айналым “Суреттер сөйлейді”

1 2 3 4 5 6 7 8 9

30 Нұрғиса Атабайұлы

40 Қазақтың әнші бұлбұлы Әміре Қашаубаев

20 Шамші Қалдаяқов

40 Роза Бағланова

20 Бибігүл Төлегенова

30 Мұқағали Мақатаев

40 Дина Нұрпейісова

20 Н.Ә.Назарбаев

30 Нұрғали Нүсіпжанов

Жеңімпаздарды құттықтаймыз!!!

Қатысқандарыңызға рахмет!!! Сау болыңыздар!!!