Κοινωνικοποίηση Κοινωνικοποίηση είναι η διαδικασία με την οποία τα παιδιά αποκτούν τις αξίες ,τις πεποιθήσεις και τις συμπεριφορές που θεωρούνται σημαντικές και σωστές από τα μεγαλύτερα μέλη της κοινωνίας .Η κοινωνικοποίηση εξυπηρετεί την κοινωνία με τρεις τουλάχιστον τρόπους, Είναι ένα μέσο ρύθμισης της συμπεριφοράς και ελέγχου των αντικοινωνικών παρορμήσεων τους. Η κοινωνικοποίηση βοηθά το ίδιο το άτομο. Η κοινωνικοποίηση εξασφαλίζει τη συνεχή διατήρηση της κοινωνικής τάξης Κύριος φορέας κοινωνικοποίησης είναι η οικογένεια.
Η οικογένεια ως κοινωνικό σύστημα Σύμφωνα με τη συστημική προσέγγιση, Τα παιδιά επηρεάζουν τη συμπεριφορά και τον τρόπο ανατροφής των γονέων Οι οικογένειες είναι πολύπλοκα κοινωνικά συστήματα ,δηλαδή δίκτυα αμοιβαίων σχέσεων που εξελίσσονται και επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τις κοινωνικές και πολιτισμικές επιδράσεις
Σύμφωνα με τον Jay Belsky η οικογένεια ,όπως και το ανθρώπινο σώμα , είναι μια ολιστική δομή που αποτελείται από αλληλένδετα μέρη ,καθένα από τα οποία επηρεάζει όλα τα υπόλοιπα και επηρεάζεται απ αυτά και καθένα από τα οποία συμβάλει στη λειτουργία του συνόλου .Κατ αυτόν τον τρόπο τα μέλη της οικογένειας δέχονται άμεσες και έμμεσες επιδράσεις Άμεσες επιδράσεις ονομάζονται οι καταστάσεις κατά τις οποίες κάθε μέλος της οικογένειας επηρεάζει τη συμπεριφορά ενός αλλού και επηρεάζεται απ' αυτήν. Έμμεσες επιδράσεις ονομάζονται οι καταστάσεις στις οποίες η αλληλεπίδραση δυο μελών της οικογένειας επηρεάζεται από ένα τρίτο. Κάθε άτομο και κάθε σχέση μέσα στην οικογένεια επηρεάζει και επηρεάζεται αμοιβαία
Οι οικογένειες είναι αναπτυσσόμενα συστήματα ,δέχονται δηλαδη πολλές αλλαγές άλλες προσχεδιασμένες και άλλες απρόβλεπτες οι οποίες επηρεάζουν τις αλληλεπιδράσεις μέσα στην οικογένεια Ενσωματωμένα συστήματα , είναι δηλαδή μέρη ενός ευρύτερου περιβάλλοντος (πολιτισμικό ,οικολογικό) το οποίο επηρεάζει την ανάπτυξη της οικογένειας. Τέλος οι οικογένειες αποτελούν ένα δυναμικό σύστημα το οποίο συνεχώς αναπτύσσεται και αλλάζει μέσα στο χρόνο.
Κοινωνικοποίηση από τους γονείς Η γονική φροντίδα χαρακτηρίζεται απο δυο κύρια χαρακτηριστικά, Αποδοχή/ανταπόκριση δηλαδή ο βαθμός υποστήριξης και στοργής που εκδηλώνει ένας γονέας Απαιτητικότητα/έλεγχος δηλαδή η ποσότητα ελέγχου η επίβλεψης που ασκούν οι γονείς
Σύμφωνα με αυτά τα χαρακτηριστικά αλλά και τις έρευνες της Baumrind υπάρχουν τρεις τρόποι γονικής φροντίδας Αυταρχική γονική φροντίδα Γονική φροντίδα που βασίζεται στο κυρος Ανεκτική γονική φροντίδα Πιο αποτελεσματικός τρόπος θεωρείται ο 2ος καθώς οι γονείς δείχνουν ζεστασιά και αποδοχή ,ενώ προσαρμόζουν τις απαιτήσεις τους σύμφωνα με την ικανότητα του παιδιού. Πιο αναποτελεσματικός εκείνος της αμέτοχης γονικής συμπεριφοράς.
Η ΑΝΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΕΠΗΡΕΑΖΕΤΑΙ ΑΠΌ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΝΙΚΗ ΤΑΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ Οι άνθρωποι από διαφορετικά κοινωνικά στρωματα και διαφορετικές εθνικές ομάδες αντιμετωπίζουν διαφορετικά προβλήματα ,επιδιώκουν να επιτύχουν διαφορετικούς στόχους και ενστερνίζονται διαφορετικές αξίες .Αυτοι οι παράμετροι επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο ανατρέφουν τα παιδιά τους.
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΤΑΞΕΩΝ Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες στην ανατροφή των παιδιών είναι ο οικονομικός. Έτσι γονείς των κατωτέρων στρωμάτων έχουν διαφορετικό τρόπο ανατροφής ,αναπτύσσουν διαφορετικές σχέσεις και μεταφέρουν διαφορετικές αξίες στα παιδιά τους απ ότι οι γονείς ανωτέρων κοινωνικών τάξεων ΕΘΝΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ Η ανάπτυξη συμβαίνει σε ένα πολιτισμικό περιβάλλον και δεν υπάρχει ένας τύπος γονικής φροντίδας που να μπορεί να θεωρηθεί ιδανικός για κάθε κοινωνία και κάθε κουλτούρα. Οι τοπικοί τρόποι ανατροφής των παιδιών αντιπροσωπεύουν μια αρκετά καλή προσαρμογή στις συνθήκες ζωής που διαφέρουν από τον έναν λαό στον άλλον
Αυτονομία στην εφηβεία Η έννοια της αυτονομίας εχει δυο βασικά στοιχεία Την συναισθηματική αυτονομία Την συμπεριφοριστική αυτονομία Η απόκτηση μιας ώριμης και υγιούς αυτονομίας είναι μια από τις σημαντικότερες δοκιμασίες για τους εφήβους. Κατά την ωρίμανση τους και την αναζήτηση αυτονομίας αρχίζουν οι καυγάδες με τους γονείς. Αυτό συμβαίνει καθώς οι γονείς αισθάνονται ότι έχουν ανάγκη να κατευθύνουν και να ελέγξουν τους νέους ενώ αντίθετα οι έφηβοι βλέπουν αυτή την κατεύθυνση ως επέμβαση στη προσωπική τους ζωή.
Η επίδραση των αδερφών και των σχέσεων ανάμεσα στα αδέρφια Οι γονείς πολλές φορές με τις φιλονικίες και τους καυγάδες των παιδιών έρχονται σε δύσκολη θέση εξαιτίας αυτών διότι πιστεύουν ότι επιδρά αρνητικά στην ανάπτυξη του ενδιαφέροντος των παιδιών για το κοινωνικό σύνολο και στην ικανότητα τους να σχετίζονται με άλλους ανθρώπους. Από την άλλη πιστεύουν ότι τα μοναχοπαίδια είναι συνήθως μοναχικά και κακομαθημένα.
Αλλαγές στο σύστημα της οικογένειας όταν έρχεται ένα νέο μωρό Το αποτέλεσμα της έρευνας της Judy Dunn και της Carol Kendrick σχετικά με τον ερχομό νέου μωρού στην οικογένεια δεν ήταν θετικό. Συγκεκριμένα οι μητέρες δίνουν μεγαλύτερη σημασία στο νέο μωρό και ‘παραμελούν’ τα μεγαλύτερα. Έτσι τα παιδιά γίνονται δύσκολα ειδικά στην ηλικία των 2 ετών.
Οι σχέσεις ανάμεσα στα αδέρφια στη διάρκεια της παιδικής ηλικίας Τα παιδία σε μεγαλύτερη ηλικία είναι πιο ώριμα και δεν παρουσιάζουν τις δυσκολίες που παρουσιάζουν σε μικρότερη ηλικία. Μπορούν να δεχτούν ευκολότερα ότι έχουν μικρότερα αδέρφια. Ακόμα και στις καλύτερες σχέσεις αδερφών δεν λείπουν οι διαμάχες αναφέρει η Judy Dunn στην έρευνα της το 1993 και ο αριθμός τους μεταξύ παιδιών μικρής ηλικίας φτάνει τους 56 την ώρα.
Η συμβουλή των αδερφών στην ανάπτυξη Τα μεγαλύτερα αδέρφια θέλουν να νιώθουν ‘δάσκαλοι’ απέναντι στα μικρότερα αδέρφια τους. Από 186 πολιτισμικά περιβάλλοντα το 57% των μεγαλύτερων αδερφών φροντίζουν τα μικρότερα αδέρφια τους σύμφωνα με μια έρευνα. Οι μικρότεροι προσπαθούν πολλές φορές να μιμηθούν κάποια πράγματα από τον μεγαλύτερο αδερφό.
Χαρακτηριστικά που διακρίνουν τα μοναχοπαίδια Τα μοναχοπαίδια θεωρούνται κακομαθημένα και απόμακρα παιδιά. Αυτό δεν ισχύει! Σύμφωνα με έρευνες έχει αποδειχθεί ότι τα μοναχοπαίδια έχουν υψηλότερη αυτοεκτίμηση, είναι πιο υπάκουα και έχουν καλύτερες σχέσεις με τους συνομήλικους τους.
Οικογένειες ομοφυλοφίλων και λεσβιών Στις Ηνωμένες Πολιτείες πολλοί ομοφυλόφιλοι και λεσβίες είναι γονείς παρόλο που τα δικαστήρια δεν τους το επιτρέπουν λόγο των σεξουαλικών τους προτιμήσεων. Έχουν την λογική ότι το παιδί θα ακολουθήσει τα βήματα των γωνιών του στις σεξουαλικές του προτιμήσεις, πράγμα που δεν ισχύει. Έρευνες δείχνουν ότι το 90% των παιδιών αυτών αποκτούν ετεροφυλοφιλικές προτιμήσεις, ποσοστό παρόμοιο με αυτό των παιδιών με ετεροφυλόφιλους γονείς.
Οικογένειες ομοφυλοφίλων και λεσβιών Στις Ηνωμένες Πολιτείες πολλοί ομοφυλόφιλοι και λεσβίες είναι γονείς παρόλο που τα δικαστήρια δεν τους το επιτρέπουν λόγο των σεξουαλικών τους προτιμήσεων. Έχουν την λογική ότι το παιδί θα ακολουθήσει τα βήματα των γωνιών του στις σεξουαλικές του προτιμήσεις, πράγμα που δεν ισχύει. Έρευνες δείχνουν ότι το 90% των παιδιών αυτών αποκτούν ετεροφυλοφιλικές προτιμήσεις, ποσοστό παρόμοιο με αυτό των παιδιών με ετεροφυλόφιλους γονείς.
Πριν και μετά το διαζύγιο Πριν το διαζύγιο υπάρχουν εντάσεις ανάμεσα στην οικογένεια και συνήθως ανάμεσα στους γονείς. Αυτό όμως επηρεάζει αρνητικά τα παιδιά διότι τους προκαλεί εχθρικές τάσεις απέναντι στα υπόλοιπα αδέρφια τους ή στους συνομήλικους τους. Συνήθως η κηδεμονία των παιδιών περνάει κατά 83% στην μητέρα. Τέλος μετά το διαζύγιο και οι δυο γονείς αντιμετωπίζουν προβλήματα μοναξιάς και απομάκρυνσης από τα παιδιά τους.
Όταν καταρρέει η γονεϊκή φροντίδα: το πρόβλημα της κακοποίησης Πολλά βρέφη, νήπια, παιδιά και έφηβοι καθημερινά δέχονται πολλά ήδη κακοποίησης όπως ξυλοδαρμούς, κακοποιούνται σεξουαλικά, λιμοκτονούν ή πεθαίνουν από ασφυξία. Υπάρχει και μια άλλη μορφή κακοποίησης, η ψυχολογική που την συναντάμε συχνότερα στα σχολεία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1994 υπήρχαν πάνω από 3 εκατομμύρια γεγονότα κακοποίησης παιδιών.
Συνέπειες της κακοποίησης Τα κακοποιημένα παιδιά αποκτούν σοβαρά προβλήματα όπως διανοητικές ανεπάρκειες, δυσκολίες στο μάθημα του σχολείου, κατάθλιψη, κοινωνικό άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση, διαταραγμένες σχέσεις με τους γύρω τους.