Συλλογική Αποτελεσματικότητα Ένας δρόμος επιτυχίας για τις μικρές επιχειρήσεις: Clusters και Δίκτυα

Σύνοψη Συγκέντρωση και δικτύωση: βοηθούν τις μικρές επιχειρήσεις να ανταγωνίζονται και να μεγαλώνουν Με όχημα τη συνεργασία, καταφέρνουν να ωφεληθούν από μια κατάσταση «συλλογικής αποτελεσματικότητας» Αντιμετώπιση μεγαλύτερων ανταγωνιστών Πρόσβαση σε εθνικές και διεθνείς αγορές Ιταλία, Βραζιλία, Πακιστάν Αυθόρμητη ή κατευθυνόμενη διαδρομή; Ποιός ρόλος για κυβερνήσεις;

Προβλήματα μικρών επιχειρήσεων Προβλήματα πρόσβασης σε: Πρώτες ύλες και εξαρτήματα (έλλειψη τοπικών προμηθευτών ή δυσκολία εισαγωγής από εξωτερικό) Χρηματοδότηση (διακρίσεις τραπεζών ή/και υψηλό κόστος πολλών μικρών δανείων) Τεχνολογία: αν εισαγόμενη ή αν αρχικό κόστος πολύ μεγάλο Αγορές προϊόντων: έλλειψη επαφών ή αδυναμία προώθησης και διαφήμισης Κυβέρνηση: πολιτικό βάρος και διαπραγματευτική δύναμη

Clusters και δίκτυα Clusters: ίδια περιοχή και ίδιος κλάδος Δίκτυα: συνεργαζόμενες επιχειρήσεις (όχι στον ίδιο τόπο κατ ανάγκη) Ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα: Τοπικές εξωτερικές οικονομίες (λόγω συγκέντρωσης στο χώρο: προσέλκυση τοπικών προμηθευτών, καλύτερη πρόσβαση σε εισροές και πρώτες ύλες, δεξαμενή δεξιοτήτων) συντονισμένες πρωτοβουλίες και δραστηριότητες (λόγω συνειδητής συνεργασίας –πρόσβαση σε αγορές, κυβερνητικά προγράμματα κλπ)

Επιτυχημένα clusters Ιταλία (ΒΑ και Κεντρική Ιταλία, «Τρίτη Ιταλία»)= εξαγωγές, ανταγωνιστικότητα σε παπούτσια, δερμάτινες τσάντες, πλεκτά, πλακάκια, μουσικά όργανα, τρόφιμα –αλλά και στην παραγωγή μηχανημάτων για αυτούς τους κλάδους). Αναβάθμιση παραγωγής. Συνδυασμός προμηθευτών, κατασκευαστών εξαρτημάτων και υπεργολάβων. Παπούτσια στη Βραζιλία: 1970-90 μερίδιο στις παγκόσμιες εξαγωγές από 0.5% σε 12.3%. Κυρίως από cluster στη Sinos Valley (1991: 100 εκατομ. ζευγάρια) και 900 εκατομ δολάρια σε συνάλλαγμα. Συνδυασμός συνεργασίας και σκληρού ανταγωνισμού Χειρουργικά εργαλεία στο Πακιστάν (Sialkot): ψαλίδια, νυστέρια και εργαλεία ακριβείας από υψηλής ποιότητα stainless steel 300 παραγωγοί που δίνουν παραγγελίες σε 1500 μικρές επιχειρήσεις που ειδικεύονται σε συγκεκριμένα στάδια της παραγωγής. + 200 προμηθευτές εισροών + 800 εταιρίες παροχής υπηρεσιών. 90% της παραγωγής εξάγεται σε ΗΠΑ και Ευρώπη (20% των παγκόσμιων εξαγωγών, 2η θέση μετά από Γερμανία).

Εμπορικές εκθέσεις: καταλύτης Ευκαιρία για: Προώθηση των προϊόντων Γνώση για τις ανάγκες των καταναλωτών Κατανόηση των χαρακτηριστικών των ανταγωνιστών Πρόβλημα: κόστος Λύση: συνεργασία και από κοινού ανάληψη κόστους και υποστήριξης Sinos Valley συμμετοχή σε τοπικές και εθνικές εκθέσεις από ’60 και στη συνέχεια σε διεθνείς (χρηματοδότηση από κυβέρνηση) UNIDO χρηματική υποστήριξη για μικρές συνεργαζόμενες επιχειρήσεις φτωχών χωρών προκειμένου να συμμετέχουν σε διεθνείς εκθέσεις. Γερμανία: pro-trade χρηματοδότηση για παρουσία σε Ευρωπαϊκές Εκθέσεις.

Ρόλος κυβέρνησης; Αυθόρμητες διαδρομές εξαγωγικής επιτυχίας. Μπορεί να κάνει κάτι η κυβέρνηση; Να υποστηρίξει; Να κατευθύνει; Να οργανώσει πετυχημένα πειράματα; ΒΑ Βραζιλία: κρατικές προμήθειες για δημιουργία ενός νέου cluster (σχολικά έπιπλα): καλά αποτελέσματα σε 5ετία Δανία: Πρόγραμμα Δικτύωσης («διαμεσολαβητές») 1988-93 για να ξεπεραστεί η αντίσταση στη συνεργασία (εντοπισμός ευκαιριών στην αγορά, συντονισμός και υλοποίηση). Στην 5ετία: 5000 επιχειρήσεις έγιναν μέλη clusters. Παραλλαγές σε ΗΒ, Καναδά, Νορβηγία και Ν.Ζηλανδία Χιλή: SERCOTEC σε 3 στάδια. Προετοιμασία/διάγνωση αναγκών, μανατζερ για συντονισμός δικτύου, ανεξαρτησία μετά από 3 χρόνια (αμοιβή μάνατζερ με ίδιους πόρους).

Το τριπλό C Customer-oriented: οι προσπάθειες πρέπει να καθοδηγούνται από τις ανάγκες των πελατών –αντιμετώπιση προβλημάτων ανταγωνιστικότητας, αλλαγές και καινοτομίες Collective: εξωτερική βοήθεια αποδίδει όταν κατευθύνεται σε ομάδες επιχειρήσεων παρά μεμονωμένες μονάδες. Συνεργασία με Ενώσεις Παραγωγών κλπ ή ενθάρρυνση δημιουργίας τους (αν δεν υπάρχουν) –αποτελεσματικότητα και εποικοδομητικές σχέσεις ανάμεσα στις επιχειρήσεις. Cumulative: δεν αποδίδει το «μια κι έξω» –χρειάζεται μακροχρόνια δέσμευση για να δημιουργηθεί η ικανότητα προσαρμογών και αλλαγών (ώστε να μη χρειάζεται πλέον κρατική ενίσχυση).