Ευρωπαϊκή Διακυβέρνηση Ακαδ. Έτος 2018-19 Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018
Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018 ΕΚΑΧ/ 1952 Η επικράτηση καταρχήν μιας ηγεμονικής αντίληψης των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων των ευρωπαϊκών κρατών: τα οικονομικά, τραπεζικά, βιομηχανικά συμφέροντα σε Γαλλία και Γερμανία ενδιαφέρονται για την οργάνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας μέσω της απελευθέρωσης των ενδο-ευρωπαϊκών συναλλαγών και την επανασύσταση του ευρωπαϊκού καρτέλ του άνθρακα (Γερ.) και χάλυβα (Γαλ.) μέσω της ΕΚΑΧ. Συνεργατική δράση στην εμπορική πολιτική μεταξύ κρατών και μεγάλων βιομηχανικών οργανώσεων.
Συνθήκη της Ρώμης (ΕΟΚ, ΕΚΑΕ)/1957 Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018 Συνθήκη της Ρώμης (ΕΟΚ, ΕΚΑΕ)/1957 Μοντέλο οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας, 4 Ελευθερίες. Πολιτικό όραμα για ‘μια όλο και στενότερη Ένωση’ (προίμιο). Η κεντρική θέση των κανόνων του ανταγωνισμού στην Συνθήκη της Ρώμης (άρθρα 3f, 85-94). Στόχος η προοδευτική ανάπτυξη μιας κοινής αγοράς (καταρχήν ελευθ. κυκλοφορία προϊόντων) στη βάση κάποιων κοινών κανόνων για ανταγωνισμό και φορολογία, κοινό δασμολόγιο έναντι τρίτων χωρών (1968) και άρα και ‘αρμονική ανάπτυξη’ των εθνικών οικονομιών (αρ. 128). Κοινή γεωργική πολιτική. Η Συνθήκη της Ρώμης επιτάσσει ότι οι Ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές δεν ζητούν ούτε δέχονται υποδείξεις από καμία κυβέρνηση ή από οποιονδήποτε άλλο οργανισμό κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους.
Ευρωπαϊκή Ενιαία Πράξη (ΕΕΠ) /1986 Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018 Ευρωπαϊκή Ενιαία Πράξη (ΕΕΠ) /1986 Ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς με την προοδευτική άρση μη δασμολογικών εμποδίων (αποκλίσεις στους τεχνικούς κανόνες, τις διοικητικές απαιτήσεις ή τα πρότυπα υγείας, υποτιμήσεις νομισμάτων, φορολογικές διαφορές), και τη γενίκευση της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης. Επέκταση της ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο, την ενίσχυση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (διαδικασία συνεργασίας) και την επέκταση της κοινοτικής αρμοδιότητας. Εισάγει τον στόχο της εσωτερικής αγοράς μέχρι το 1992.
Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018 ΕΕΠ/1986 Από την ΕΕΠ και μετά: Η υπερεθνική διάσταση του ‘ρυθμιστικού κράτους’. Η εξάπλωση των ευρωπαϊκών αρμοδιοτήτων (για τις ανάγκες ενοποίησης της αγοράς): μετά τον ανταγωνισμό, ανάπτυξη άλλων πολιτικών όπως η προστασία του καταναλωτή, η ασφάλεια των προϊόντων, η προστασία του περιβάλλοντος, η υγεία και η ασφάλεια στην εργασία, τα ίσα δικαιώματα ανδρών και γυναικών στην εργασία, ρύθμιση των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών)...
Συνθήκη του Μάαστριχτ/1992 Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018 Συνθήκη του Μάαστριχτ/1992 Πρόγραμμα Ευρώπη 1992 ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς: ελεύθερη κυκλοφορία προϊόντων, κεφαλαίων. Προς απελευθέρωση των υπηρεσιών ΄(δεκαετία 90). Ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων από το 1995 (Σένγκεν, 1985). Θεσμική δομή: 3 πυλώνες (EK/ΕΕ, θεσμοποίηση συνεργασίων σε 2 και 3 πυλώνα). Νέες κοινοτικές αρμοδιότητες. ΟΝΕ (οιονεί 4 πυλώνας), Eνίσχυση της πολιτικής διάστασης : ευρ. Υπηκοότητα, εκλέγειν/εκλέγεσθαι σε δημοτ. ή περιφερ. εκλογές, Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποκτα επίσημο καθεστώς, ενίσχυση του Ευρ. Κοινοβουλίου (διαδικασία συναπόφασης). Η ενδυνάμωση του ρόλου της ΕΚΤ Η αυξανόμενη ανεξαρτησία των εθνικών κεντρικών τραπεζών Το εξαιρετικό καθεστώς που χορηγεί η Συνθήκη του Μάαστριχτ στην ΕΚΤ: η Τράπεζα είναι σε θέση να εκδίδει κανονισμούς (πχ σχετικά με τη χρηματοπιστωτική εποπτεία) που γίνονται ευρωπαϊκοί και εισάγονται στις εθνικές έννομες τάξεις, χωρίς τη συμμετοχή ευρωπαίων νομοθετών ή εθνικών κοινοβουλίων.
Συνθήκη του Άμστερνταμ/1997 Συνθήκη της Νίκαιας/2001 Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018 Συνθήκη του Άμστερνταμ/1997 Συνθήκη της Νίκαιας/2001 ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ/Αύξηση αρμοδιοτήτων της ΕΕ με τη δημιουργία μιας κοινοτικής πολιτικής για την απασχόληση, την μερική κοινοτικοποίηση του 3 πυλώνα (και Σένγκεν), εισαγωγή της ενισχυμένης συνεργασίας, επέκταση της συναπόφασης και της ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία. ΝΙΚΑΙΑ/ Επίλυση θεσμικών θεμάτων που συνδέονται με τη διεύρυνση τα οποία δεν είχαν επιλυθεί το 1997: σύνθεση της Επιτροπής, στάθμιση των ψήφων στο Συμβούλιο, επέκταση της ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία. Απλοποίηση της χρήσης της διαδικασίας ενισχυμένης συνεργασίας.
Συνθήκη της Λισαβώνας/2007 Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018 Συνθήκη της Λισαβώνας/2007 ‘Ευρωπαϊκή Ενωση’ αντικαθιστά πλήρως την ‘Ευρωπαϊκή Κοινότητα’. Θεσμική και πολιτική ενίσχυση: Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ορίζεται ως ένα από τα 7 θεσμικά όργανα της ΕΕ, Προεδρία Ευρ. Συμβουλίου, Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ και Αντιπρ. / Επίτροπος Εξωτ. Σχέσεων της Επιτροπής, η διαδικασία της συναπόφασης ορίζεται ως η συνήθης νομοθετική διαδικασία, νέο σύστημα ψηφοφορίας, ρόλος εθν. Κοινοβουλίων), δεσμευτική η Χάρτα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πρωτοβουλία των πολιτών. Eνίσχυση του εκτελεστικού ρόλου της Επιτροπής (εκτελεστικές πράξεις) με την εισαγωγή των κατ΄εξουσιοδότηση πράξεων με τις οποίες η Επιτροπή εξειδικεύει το περιεχόμενο της βασικής νομοθεσίας. Δικαίωμα αποχώρησης ενός κράτους.
Η Συνθήκη της Λισαβόνας, 2009 Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018 Η Συνθήκη της Λισαβόνας, 2009 Τα νέα συνομοσπονδιακά χαρακτηριστικά που εισάγει η Συνθήκη της Λισαβόνας. Η αρχή του σεβασμού της εθνικής ταυτότητας λαμβάνει μια πιο λεπτομερή διατύπωση (άρθρο 4 της ΣΕΕ). Η αναφορά σχετικά με την υπεροχή του δικαίου της Ένωσης αφαιρείται από το κυρίως κείμενο των Συνθηκών και συμπεριλαμβάνεται ως δήλωση (Δήλωση υπ’ αριθ. 17). Δικαίωμα αποχώρησης ενός κράτους μέλους από την ΕΕ (άρθρο 50 της ΣΕΕ).
Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018 Από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ στη Συνθήκη της Λισαβόνας: οι αλλαγές στην ειδική πλειοψηφία λόγω διευρύνσεων Η Ειδική πλειοψηφία ανάλογα με το μέγεθος και πληθυσμό των κρατών μελών: Συνθήκη του Μάαστριχτ: 62% των μελών του Συμβουλίου (τουλάχιστον 10 ΚΜ) – 3 ΚΜ Συνθήκη του Άμστερνταμ: - Συνθήκη της Νίκαιας: 72,2/74 % των μελών του Συμβουλίου (τουλάχιστον 13/14 ΚΜ) και 62% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ – 4 ΚΜ Συνταγματική Συνθήκη: 55% των μελών του Συμβουλίου (τουλάχιστον 15 ΚΜ) και 65% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ – 4 ΚΜ Συνθήκη της Λισαβόνας: 55% των μελών του Συμβουλίου (τουλάχιστον 15 ΚΜ) και 65% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ – Εφαρμογή από τη 1η Νοεμβρίου 2014 – 4 ΚΜ
Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018
Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018
Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018
Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΔΟΜΗ (από το θεσμικό τρίγωνο...στο θεσμικό ‘τετράγωνο’) Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018 Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΔΟΜΗ (από το θεσμικό τρίγωνο...στο θεσμικό ‘τετράγωνο’)
Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018 Wessels & Schäfer, 2007.
Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018 Wessels & Schäfer, 2007.
Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018 Wessels & Schäfer, 2007.
Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018 Gómez and Wessels 2017.
Φιλίππα Χατζησταύρου 19/9/2018