Utjecaj tjelesne mase na trudnoću Josip Juras, dr. med. 2. hrvatski kongres o reprodukcijskom zdravlju, planiranju obitelji i kontracepciji Hotel “Club Funimation Borik”, Zadar. 11 - 13.05.2012.

Uvod Preteške i pretile žene češće u trudnoći razvijaju gestacijski dijabetes melitus i hipertenzivne poremećaje te imaju lošiji perinatalni ishod. Veći porast tjelesne težine tijekom trudnoće nezavisno doprinosi lošijem ishodu

Incidencija pretilosti u općoj populaciji raste, Porođajna masa djeteta je jedan od kriterija za procjenu kvalitete perinatalnog ishoda, a ima velik utjecaj na mortalitet i morbiditet novorođenčeta kao i učestalost komplikacija tijekom porođaja Incidencija pretilosti u općoj populaciji raste, Rizik za nastanak GDM-a i povezanih komplikacija je trostruko veći 1, 2, 3, 4

Cilj Usporediti veličinu utjecaja pretilosti prije trudnoće i porasta tjelesne mase tijekom trudnoće na perinatalni ishod

Metode i ispitanice Vrsta istraživanja: povijesno kohortno istraživanje Vrijeme istraživanja: 2009. – 2011. Mjesto istraživanja: Klinika za ženske bolesti i porođaje KBC-a Zagreb 3605 ispitanica s jednoplodnom trudnoćom 3 grupe ispitanica s obzirom na BMI SPSS 17 (IBM, Somers, New York) MedCalc 12.2.1. (MedCalc Software, Mariakerke, Belgija)

Uključni kriteriji: jednoplodna trudnoća oGTT Isključni kriteriji: liječenje inzulinom

Perinatalni ishod: Živorođenost/mrtvorođenost Porođajna masa djeteta Tjedni dovršenja trudnoće Način dovršenja trudnoće Indeks po Apgarovoj pH art. umb. Asfiksija, hiperbilirubinemija, perinatalna infekcija, kongenitalne anomalije

Rezultati - Majke DIJAGNOZA Ukupno GDM KONTROLA BMI <25 N 57 519 576 % od BMI 9.9% 90.1% 100.0% % od Ukupno 1.6% 14.4% 16.0% 25-29,9 255 1449 1704 15.0% 85.0% 7.1% 40.2% 47.3% >30 244 1081 1325 18.4% 81.6% 6.8% 30.0% 36.8% 556 3049 3605 15.4% 84.6% Pearsonov χ2=22,858; P<0,001, post hoc 1:2, 1:3, 2:3.

Učestalija gestacijska hipertenzija HIPERTENZIVNI POREMEĆAJ KRONIČNA HIPERTENZIJA PREEKL. GESTACIJSKA HIPERTENZIJA EKLAMPSIJA BMI <25 N 1 5 8 % od BMI .2% .9% 1.4% .0% % od Ukupno .1% 25-29,9 12 30 .5% .7% 1.8% .3% .8% >30 14 17 107 1.1% 1.3% 8.1% .4% 3.0% Ukupno 23 34 145 .6% 4.0% Pearsonov χ2=100,965; P<0,001, post hoc 1:3, 2:3.

Veći porast tjelesne mase kroz trudnoću BMI <25 25-29,9 >30 Medijan 25. P. 75. P. TJEDNI PORAST (kg) 0.316 0.256 0.366 0.368 0.300 0.439 0.405 0.513 Oneway ANOVA F=65,426, P<0,001, post hoc Tukey 1:2, 1:3, 2:3, svi P<0,001.

NAČIN POROĐAJA Ukupno VAGINALNO V. E. S. C. BMI <25 N 510 1 65 576 % od BMI 88.5% .2% 11.3% 100.0% % od Ukupno 14.1% .0% 1.8% 16.0% 25-29,9 1518 5 181 1704 89.1% .3% 10.6% 42.1% .1% 5.0% 47.3% >30 1046 3 276 1325 78.9% 20.8% 29.0% 7.7% 36.8% 3074 9 522 3605 85.3% 14.5% Pearsonov χ2=68,619; P<0,001, post hoc 1:3, 2:3.

Rezultati – Djeca, Tendencija Učestalijih Spont. Pobačaja SPONTANI POBAČAJ Ukupno NE DA BMI <25 N 482 77 559 % od BMI 86.2% 13.8% 100.0% % od Ukupno 14.0% 2.2% 16.2% 25-29,9 1364 267 1631 83.6% 16.4% 39.6% 7.8% 47.4% >30 1033 218 1251 82.6% 17.4% 30.0% 6.3% 36.4% 2879 562 3441 83.7% 16.3% Pearsonov χ2=3,773; P=0,152 BMI>30 1:3, BMI<25 1:5

PRIJEVREMENI POROĐAJ Ukupno NE DA BMI <25 N 517 59 576 % od BMI 89.8% 10.2% 100.0% % od Ukupno 14.3% 1.6% 16.0% 25-29,9 1622 82 1704 95.2% 4.8% 45.0% 2.3% 47.3% >30 1271 54 1325 95.9% 4.1% 35.3% 1.5% 36.8% 3410 195 3605 94.6% 5.4% Pearsonov χ2=32,098; P<0,001, post hoc 1:2, 1:3.

VEĆA POROĐAJNA MASA DJECE BMI <25 25-29,9 >30 Medijan 25. P. 75. P. Porođajna masa djeteta (g) 3250 2940 3570 3460 3170 3770 3640 3290 3970 AS 1. i 5. min. NS Oneway ANOVA F=116,630, P<0,001, post hoc Tukey 1:2, 1:3, 2:3, svi P<0,001. pH art. umb. 7.30 7.22 7.32 7.27 7.23 7.26 7.31

1.7% PERINAT. ASFIKSIJA Ukupno NE DA BMI <25 N 570 6 576 % od BMI 99.0% 1.0% 100.0% % od Ukupno 15.8% .2% 16.0% 25-29,9 1688 16 1704 99.1% .9% 46.8% .4% 47.3% >30 1303 22 1325 98.3% 1.7% 36.1% .6% 36.8% 3561 44 3605 98.8% 1.2% Pearsonov χ2=3,4; P=0,183.

10.0% HIPERBILIRUBINEMIJA Ukupno NE DA BMI <25 N 529 47 576 % od BMI 91.8% 8.2% 100.0% % od Ukupno 14.7% 1.3% 16.0% 25-29,9 1564 140 1704 43.4% 3.9% 47.3% >30 1193 132 1325 90.0% 10.0% 33.1% 3.7% 36.8% 3286 319 3605 91.2% 8.8% Pearsonov χ2=;3,222 P=0,2.

PERINAT. INFEKCIJA Ukupno NE DA BMI <25 N 554 22 576 % od BMI 96.2% 3.8% 100.0% % od Ukupno 15.4% .6% 16.0% 25-29,9 1640 64 1704 45.5% 1.8% 47.3% >30 1233 92 1325 93.1% 6.9% 34.2% 2.6% 36.8% 3427 178 3605 95.1% 4.9% Pearsonov χ2=;17,961 P<0,001, post hoc 1:3, 2:3.

KONG. MALFORMACIJA Ukupno NE DA BMI <25 N 565 11 576 % od BMI 98.1% 1.9% 100.0% % od Ukupno 15.7% .3% 16.0% 25-29,9 1669 35 1704 97.9% 2.1% 46.3% 1.0% 47.3% >30 1298 27 1325 98.0% 2.0% 36.0% .7% 36.8% 3532 73 3605 Pearsonov χ2=0,047; P=0,997.

MAKROSOMIJA Ukupno NE DA BMI <25 N 350 24 374 % od BMI 93.6% 6.4% 100.0% % od Ukupno 14.2% 1.0% 15.1% 25-29,9 1001 151 1152 86.9% 13.1% 40.5% 6.1% 46.6% >30 717 228 945 75.9% 24.1% 29.0% 9.2% 38.2% 2068 403 2471 83.7% 16.3% Pearsonov χ2=77,778; P<0,001, post hoc 1:2, 1:3, 2:3.

Učestalija LGA BMI i porođajna masa djeteta rS=0,27; p<0,001 CENTILNA KRIVULJA Ukupno <10 10-90 >90 BMI <25 N 43 466 35 544 % od BMI 7.9% 85.7% 6.4% 100.0% % od Ukupno 1.2% 13.2% 1.0% 15.4% 25-29,9 63 1408 212 1683 3.7% 83.7% 12.6% 1.8% 39.8% 6.0% 47.5% >30 47 963 303 1313 3.6% 73.3% 23.1% 1.3% 27.2% 8.6% 37.1% 153 2837 550 3540 4.3% 80.1% 15.5% Pearsonov χ2=171,797; P<0,001, post hoc 1:2, 1:3, 2:3. BMI i porođajna masa djeteta rS=0,27; p<0,001

LOŠ PERINATALNI ISHOD Ukupno NE DA BMI <25 N 435 141 576 % od BMI 75.5% 24.5% 100.0% % od Ukupno 12.1% 3.9% 16.0% 25-29,9 1277 427 1704 74.9% 25.1% 35.4% 11.8% 47.3% >30 868 457 1325 65.5% 34.5% 24.1% 12.7% 36.8% 2580 1025 3605 71.6% 28.4% Pearsonov χ2=37,853; P<0,001, post hoc 1:3, 2:3.

Zaključak GDM Gest. hipertenzija Tjedni porast tjelesne mase S. C. Više spontanih pobačaja Asfiksija Hiperbilirubinemija Perinatalna infekcija Makrosomija LGA

Prosječan porast tjelesne mase zdrave trudnice je oko 11,5 kg, a oko 2,5–3,5 kg se odnosi na porast zaliha masnog tkiva. Majčina pretilost je povezana s učestalijom makrosomijom, komplikacijama tijekom porođaja poput distocije ramena, malprezentacije i poslijeporođajnog krvarenja majki. Preporučen je manji porast težine tijekom trudnoće trudnicama koje su prije nego li su začele bile preteške ili pretile.

Indeks tjelesne težine prije trudnoće i porast težine tijekom trudnoće imaju nezavisni i združeni utjecaj na perinatalni ishod, što je napose izraženo u dijabetičnih trudnica. Preteške i/ili pretile žene bi prije trudnoće trebale smanjiti svoju tjelesnu masu do BMI-a <25 kg/m2, a one koje ne uspiju bi se trebale pridržavati smjernica kojima je preporučen manji porast težine tijekom trudnoće. Tako bi se mogao smanjiti loš utjecaj veće tjelesne težine i njezinog porasta tijekom trudnoće na perinatalni ishod.

Hvala na pažnji