Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD Μεταμόσχευση Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD
http://www.transplantation.gr/artic le_patients.asp Εγκεφαλικός θάνατοσ Wijdicks EFM, Varelas PN, Gronseth GS, Greer DM, American Academy of Neurology. Evidence-based guideline update: determining brain death in adults: report of the Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology. Neurology 2010; 74: 1911–8. http://www.transplantation.gr/artic le_patients.asp Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD
Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD Εγκεφαλικός θάνατος Εγκεφαλικός θάνατος σημαίνει μη αναστρέψιμη βλάβη του εγκεφάλου, με μόνιμη απώλεια όλων των λειτουργιών του εγκεφαλικού στελέχους. Έχει γίνει αποδεκτό, ότι θάνατος του εγκεφάλου σημαίνει θάνατος του ατόμου, δηλαδή, το βιολογικό τέλος κάθε ατόμου. Αν και η έννοια του εγκεφαλικού θανάτου είχε διατυπωθεί από το 1959 στη Μ. Βρετανία, ωστόσο το 1968, στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Harvard, ΗΠΑ, καθιερώθηκε ο ορισμός του εγκεφαλικού θανάτου και καθορίστηκαν όλες εκείνες οι δοκιμασίες, με τις οποίες ο κλινικός γιατρός θα μπορεί να τον διαπιστώσει με ασφάλεια. Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD
Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD Εγκεφαλικός θάνατος Ο εγκεφαλικός θάνατος θεωρείται ως η διαχωριστική γραμμή μεταξύ ζωής και θανάτου του ατόμου. Έτσι, άνθρωποι με εγκεφαλικό θάνατο δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται θεραπευτικά ως ζώντες. Αυτοί υποβάλλονται σε κατάλληλη υποστήριξη προκειμένου να διατηρηθούν τα όργανά τους στην καλύτερη δυνατή βιολογική κατάσταση, ώστε να μπορούν να προσφέρουν ζωή σε άλλους ανθρώπους. Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD
Προϋποθέσεις διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου Η βασική μέθοδος διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου είναι νευρολογική κλινική εξέταση, συμπληρούμενη από ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις ανάλογα με τις ενδείξεις. Οι γιατροί που διαγιγνώσκουν τον εγκεφαλικό θάνατο είναι ένας νευρολόγος ή νευροχειρούργος, ένας αναισθησιολόγος και ένας εντατικολόγος. Στη διαδικασία διάγνωσης εγκεφαλικού θανάτου οπωσδήποτε δεν συμμετέχει γιατρός που είναι μέλος μεταμοσχευτικής ομάδας. Εκτός όμως από τις κλινικές εκτιμήσεις, προκειμένου να αποφανθεί κανείς για τον θάνατο κάποιου ατόμου πρέπει να πληρούνται οι εξής προϋποθέσεις: Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD
Προϋποθέσεις διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου Α) Καθορισμός της αιτίας του κώματος κρανιοεγκεφαλική κάκωση υπαραχνοειδής αιμορραγία πρωτοπαθή νεοπλάσματα εγκεφάλου υπερδοσολογία φαρμάκων εγκεφαλική ανοξία Β) Αποκλεισμό αναστρέψιμης αιτίας κώματος διάφορα φάρμακα η λήψη βαρβιτουρικών, αιθυλικής μεθανόλης βενζοδιαζεπινών, ακετυλοσακυλικό οξύ οπιοειδών και πολλών άλλων ουσιών ικανών να οδηγήσουν σε βαθύ κώμα Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD
Προϋποθέσεις διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου Γ) Διαφορική διάγνωση από άλλα αίτια που μπορούν να μιμηθούν Ε.Θ. όπως: υποθερμία <32 βαθμούς κελσίου κατασταλτικά φάρμακα του Κ.Ν.Σ. μεταβολικές και ορμονικές διαταραχές Δ) Διόρθωση κάθε αιτίου που θα μπορούσε να επιφέρει σύγχυση στη διάγνωση του εγκεφαλικού θανάτου. Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD
Προϋποθέσεις διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου Εκτός, όμως από τις διαδοχικές κλινικές εκτιμήσεις, προκειμένου να αποφανθεί κανείς για το θάνατο κάποιου ατόμου, πρέπει να πληρούνται και οι παρακάτω προϋποθέσεις : 1. Καθορισμός της αιτίας του κώματος. 2. Αποκλεισμός αναστρέψιμης αιτίας κώματος: φάρμακα, νοσήματα, κλινικές καταστάσεις. 3. Διαφορετική διάγνωση από άλλα αίτια που μπορούν να μιμηθούν εγκεφαλικό θάνατο. 4. Διόρθωση κάθε αιτίας που μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση στη διάγνωση του. Εγκεφαλικού θανάτου Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD
Προϋποθέσεις διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου Για την επιβεβαίωση του εγκεφαλικού θανάτου, πραγματοποιούνται τουλάχιστον δύο κλινικές εκτιμήσεις, σε μεσοδιάστημα ανάλογο με την ηλικία του ατόμου. Μεσοδιάστημα μεταξύ των κλινικών εκτιμήσεων για την επιβεβαίωση του εγκεφαλικού θανάτου Ηλικία Μεσοδιάστημα μεταξύ των δύο κλινικών εκτιμήσεων Ενήλικες Τουλάχιστον 6 ώρες Παιδιά μεταξύ 2 μηνών και 1 έτους Τουλάχιστον 24 ώρες Παιδιά μικρότερα των 2 μηνών Τουλάχιστον 48 ώρες Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD
Κλινικά κριτήρια διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου Ο σκοπός των κλινικών δοκιμασιών είναι να αποδείξει την οριστική κατάργηση των αντανακλαστικών του εγκεφαλικού στελέχους. Τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμασιών είναι σαφή και κατηγορηματικά για την διάγνωση του εγκεφαλικού θανάτου γιατί αναφέρονται στην παρουσία ή απουσία αντιδράσεων και όχι σε διαβαθμίσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αμφίβολες εκτιμήσεις. Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD
Κλινικά κριτήρια διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου 1) Αντανακλαστικά εγκεφαλικού στελέχους. Τα αντανακλαστικά πρέπει να ελεγχθούν και πρέπει να είναι όλα καταργημένα. Η παρουσία έστω και ενός αποκλείει την διάγνωση του εγκεφαλικού θανάτου Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD
Κλινικά κριτήρια διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου Α) Οφθαλμοκεφαλικό αντανακλαστικό (κινήσεις οφθαλμών κούκλας) έλεγχος 3ης, 4ης και 11ης συζυγίας. Όταν υπάρχει βλάβη των εγκεφαλικών ημισφαιρίων, οι οφθαλμοί αποκλίνουν δευτερόλεπτα προς την αντίθετη κατεύθυνση από την κίνηση της κεφαλής και αμέσως μετά ευθυγραμμίζονται με την κεφαλή. Β) Αντανακλαστικό κόρης στο φως (φωτοκινητικό), έλεγχος 2ης και 3ης εγκεφαλικής συζυγίας Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD
Κλινικά κριτήρια διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου Γ) Αντανακλαστικό κερατοειδούς, κατάργηση του αντανακλαστικού του κερατοειδούς σημαίνει ότι το αντανακλαστικό του κερατοειδούς και των βλεφάρων δεν εκλύονται μετά από σταθερή και επαναλαμβανόμενη άσκηση πίεσης πάνω στον κερατοειδή μετατραυματικό μέσο (π.χ. άγγιγμα με στυλό από βαμβάκι), έλεγχος 5ης και 7ης εγκεφαλικής συζυγίας. Δ) Απουσία οφθαλμο-αιθουσιαίου αντανακλαστικού (αντανακλαστικό του ψυχρού). Μετά από έγχυση 20-50 Ml ψυχρού φυσιολογικού ορρού αργά σε κάθε αυτί, φυσιολογικά προκαλούνται μέσα σε 20-30 sec κινήσεις νυσταγμού ή απόκλισης των οφθαλμών. Έλεγχος 3ης, 5ης, και 8ης εγκεφαλικής συζυγίας. Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD
Κλινικά κριτήρια διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου Ε) Φαρυγγολαρυγγικό αντανακλαστικό, έλεγχος 9ης και 10ης εγκεφαλικής συζυγίας: Όταν δεν προκαλούνται καταποτικές κινήσεις ή βήχας μετά από ερεθισμό της τρόπιδας από καθετήρα αναρροφήσεως, τότε το στέλεχος θεωρείται νεκρό. Πριν από την εκτέλεσή του πρέπει να έχουν αποκλειστεί φάρμακα που προκαλούν νευρομυϊκό αποκλεισμό ή κάκωση του ΑΜΣΣ. Δρ. Αντωνία Καλλή BSc, MSc, PhD