ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ & ΦΡΟΝΤΙΣΤΕΣ A.M.E.A. 7η Υγειονομική Περιφέρεια Κρήτης ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΑΛΕΞΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ ΔΗΜΗΤΡΑ, ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ, ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ, ΠΑΡΑΣΥΡΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ

Τι είναι η στοματική υγεία; ΟΡΑΜΑ 2020 Η στοματική υγεία αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της γενικής υγείας, τόσο της σωματικής, όσο και της ψυχικής ευεξίας. Συνυπάρχει αλλά και επηρεάζεται από τις αξίες και τις συμπεριφορές του ατόμου, αλλά και της κοινωνίας. Αντικατοπτρίζει / αντανακλά τις φυσιολογικές, κοινωνικές και ψυχολογικές συνιστώσες που προσδιορίζουν το επίπεδο ποιότητας ζωής. Επηρεάζεται από τις προσωπικές εμπειρίες, αντιλήψεις, προσδοκίες αλλά και την προσαρμοστική ικανότητα του κάθε ατόμου σε διαφορετικές συνθήκες.

ΝΟΣΟΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΟΥ ΣΥΓΓΕΝΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ Υπάρχει σχέση μεταξύ των προβλημάτων του στόματος και της γενικής υγείας; ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΤΕΡΗΔΟΝΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΝΟΣΟΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΟΥ ΥΓΙΕΙΝΗ ΣΥΓΓΕΝΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΝΟΣΟΙ ΟΔΟΝΤΙΚΑ ΤΡΑΥΜΑΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΒΛΑΒΕΣ ΜΑΛΑΚΩΝ ΙΣΤΩΝ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ

Ποιά είναι τα συνήθη οδοντιατρικά προβλήματα ενός ειδικού παιδιού; Πολλά εξαρτώνται από τα ειδικά προβλήματα υγείας Φαρμακευτική αγωγή μπορεί να επηρεάζει τη στομ. υγεία Μειωμένη ικανότητα στοματικής υγιεινής Ορθοδοντικά προβλήματα Οδοντικές τερηδόνες Περιοδοντικά προβλήματα

Πρόληψη οδοντιατρικών προβλημάτων Πώς;; Υγιεινή Στοματικής Κοιλότητας → Βούρτσισμα 2 φορές / ημερησίως Πώς επιτυγχάνεται : Διδασκαλία γονέων – φροντιστών για τεχνική, σωστή θέση , βοηθήματα στοματικής υγιεινής Επίσκεψη στο οδοντιατρείο : Προετοιμασία του παιδιού (εξοικείωση) , κατάλληλη συμπεριφορά / τεχνική Πες – Δείξε – Κάνε ) Φθορίωση Sealants - προληπτικά σφραγίσματα Συχνές επανεξετάσεις Σωστή διατροφή παιδιών

Πώς θα βουρτσίσω τα δόντια του παιδιού; Βοηθήματα Στοματικής Υγιεινής ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΕΣ ΟΔΟΝΤΟΒΟΥΡΤΣΕΣ Μεγαλύτερες Μαλακή υφή Τριών όψεων - κεφαλή τριχών υπό γωνία Λαβές για δυσπρόσιτα μέρη Τροποποιημένη λαβή για ευκολία συγκράτησης

Πώς θα βουρτσίσω τα δόντια του παιδιού; Βοηθήματα Στοματικής Υγιεινής ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ από πλαστικό / καουτσούκ ή γάζες τυλιγμένες σε ξύλινες σπάθες Κρατούν το στόμα των παιδιών ανοιχτό ώστε οι γονείς / φροντιστές να βλέπουν καλυτέρα και να καθαρίζουν αποτελεσματικότερα ΣΥΓΚΡΑΤΗΤΗΡΕΣ οδοντικού νήματος και ΜΕΣΟΔΟΝΤΙΑ βουρτσάκια ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΟΔΟΝΤΟΒΟΥΡΤΣΕΣ με μικρή κεφαλή για ταχύτερο / ευκολότερο βούρτσισμα

Πώς θα βουρτσίσω τα δόντια του παιδιού; Ενδεδειγμένη θέση φροντιστή για το βούρτσισμα ΤΙ ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ: Υποστηρίζουμε πάντα το κεφάλι ώστε : 1) να έχουμε καλύτερη οπτική επαφή με το στόμα 2) να ελέγχουμε καλυτέρα τις κινήσεις μας Προσέχουμε να μην ενεργοποιήσουμε αντανακλαστικά εμέτου ή πνιγμού ( Δεν γυρίζουμε το κεφάλι προς τα πίσω ) ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΚΑΘΕΤΑΙ ΣΕ ΚΑΡΕΚΛΑ Καθίστε πίσω από το παιδί Ακουμπήστε το σώμα σας στον τοίχο ώστε να σας προσφέρει αντίσταση. Με το δεξί χέρι βουρτσίστε τα δόντια του παιδιού. Με το αριστερό χέρι το οποίο στηρίζεται στον τοίχο (αντίσταση) κρατήστε απαλά, αλλά σταθερά το κεφάλι του παιδιού.

Πώς θα βουρτσίσω τα δόντια του παιδιού; Αν το παιδί κάθεται σε αναπηρικό αμαξίδιο Α) ΜΕΘΟΔΟΣ Β) ΜΕΘΟΔΟΣ Καθίστε σε καρέκλα πίσω από το αμαξίδιο Κλειδώστε τους τροχούς του αμαξίδιου Γυρίστε το αμαξίδιο προς τα πίσω στην αγκαλιά σας Στηρίξτε το κεφάλι του παιδιού όπως πριν Σταθείτε όρθιοι πίσω από το αμαξίδιο Τοποθετήστε το σώμα σας σαν αντίβαρο για το αμαξίδιο Χρησιμοποιήστε το χέρι σας για να στηρίξετε το κεφάλι του παιδιού Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα μαξιλάρι ανάμεσα σε εσάς και το κεφάλι του παιδιού, ώστε να νιώθει πιο άνετα.

Πώς θα βουρτσίσω τα δόντια του παιδιού; ΚΑΘΙΣΜΕΝΟ ΣΤΟ ΠΑΤΩΜΑ ΣΕ ΚΑΡΕΚΛΑ Ή ΚΑΝΑΠΕ Καθίστε σε ένα κρεβάτι ή καναπέ και ξαπλώστε το παιδί με το κεφάλι στα πόδια σας Υποστηρίξτε το κεφάλι και τους ώμους του με το χέρι σας. Εάν το παιδί δεν συνεργάζεται, ένα δεύτερο άτομο μπορεί να κρατήσει απαλά τα χέρια και τα πόδια του. Τοποθετήστε το παιδί στο πάτωμα σε καθιστή θέση Καθίστε πίσω από το παιδί, κρατώντας το κεφάλι του στα πόδια σας. Για στήριξη μπορεί το παιδί να κρατιέται από τα πόδια σας.

Πώς θα βουρτσίσω τα δόντια του παιδιού; ΞΑΠΛΩΜΕΝΟ ΣΤΟ ΠΑΤΩΜΑ ΣΕ ΦΟΥΣΚΩΤΟ ΚΑΘΙΣΜΑ Τοποθετήστε το παιδί στο πάτωμα ξαπλωμένο, με το κεφάλι πάνω σε ένα μαξιλάρι Γονατίστε πίσω από το κεφάλι του παιδιού, χρησιμοποιώντας το χέρι σας για να το κρατήσετε ακίνητο Εάν είναι δύσκολο για το παιδί να καθίσει ευθεία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα φουσκωτό ημικυκλικό κάθισμα που αγκαλιάζει το σώμα (καρέκλα beanbag ) Χρησιμοποιήστε την ίδια τεχνική όπως για το βούρτσισμα στο κρεβάτι ή καναπέ.

Πώς χρησιμοποιείται το οδοντικό νήμα; Εναλλακτικά : Εάν υπάρχει κάποιος χώρος ανάμεσα στα δόντια μπορούν να χρησιμοποιηθούν μεσοδόντια βουρτσάκια. Το σωστό μέγεθος μεσοδόντιου είναι αυτό που μπαίνει στο μεσοδόντιο χώρο και «στέκεται», χωρίς μεγάλη πίεση και χωρίς να «περισσεύει». Περάστε το νήμα ανάμεσα σε δύο δόντια και «αγκαλιάστε» περιμετρικά το ένα Μετακινήστε το νήμα προς τα ούλα και καθαρίστε την περιοχή προσέχοντας να μην τραυματίσετε τα ούλα Βγάλτε το λίγο προς τα έξω και «αγκαλιάστε» το άλλο δόντι

Τι οδοντόκρεμα να χρησιμοποιήσω; Εάν το παιδί μπορεί να βουρτσίσει μόνο του και δεν υπάρχει κίνδυνος κατάποσης της οδοντόκρεμας χρησιμοποιήστε μια φθοριούχο οδοντόκρεμα κατάλληλη για την ηλικία του παιδιού. Η ποσότητα της οδοντόκρεμας πρέπει να είναι μικρή, όσο μία φακή, για να είναι καλύτερα ανεκτή. Υπάρχουν και ειδικές περιπτώσεις όπου ο οδοντίατρος μπορεί να σας συστήσει σκευάσματα υψηλότερης περιεκτικότητας σε φθόριο, κατόπιν εξέτασης.

Αν δεν μπορώ να χρησιμοποιήσω οδοντόκρεμα; Αν δεν είναι ανεκτή η γεύση της οδοντόκρεμας μπορεί να χρησιμοποιηθεί ζελέ χλωρεξιδίνης ή να εμποτίζεται η οδοντόβουρτσα σε φθοριούχο στοματικό διάλυμα. Ακόμη και χωρίς καθόλου οδοντόκρεμα, είναι καλύτερα να βουρτσίζετε μόνο με την οδοντόβουρτσα. Εάν δεν είναι ανεκτή η χρήση οδοντόβουρτσας, μπορεί να χρησιμοποιηθεί γάζα εμποτισμένη σε φθοριούχο στοματικό διάλυμα ή διάλυμα χλωρεξιδίνης και να καθαρίζονται τα δόντια του παιδιού έστω από τα υπολείμματα τροφών.

Πώς θα προετοιμάσω το παιδί για την επίσκεψη στον οδοντίατρο; Η γνωριμία με τον οδοντίατρο πρέπει να γίνεται σε πολύ μικρή ηλικία και πριν παρουσιαστούν τα οποιαδήποτε οδοντιατρικά προβλήματα. Προετοιμαστείτε για επαναληπτικές και μικρής διάρκειας επισκέψεις, ώστε το παιδί βαθμιαία να απευαισθητοποιείται και να νιώσει άνετα στο χώρο του οδοντιατρείου. Κυρίως η οδοντιατρική θεραπεία θα πρέπει να γίνεται σταδιακά. Όλες οι οδοντιατρικές εργασίες γίνονται κλιμακωτά, από την πιο εύκολη στην πιο δύσκολη. Τεχνική ΠΕΣ – ΔΕΙΞΕ - ΚΑΝΕ Λεκτικές επεξηγήσεις (ΠΕΣ) : Περιγράψτε το οδοντιατρείο, τις οδοντιατρικές εργασίες, μιλήστε για τον οδοντίατρο και τη δουλειά του, εξηγήστε τι θα κάνετε στην πρώτη επίσκεψη στον οδοντίατρο Παρουσίαση με οπτικοακουστικά μέσα (ΔΕΙΞΕ) : Δείξτε φωτογραφίες του χώρου/ βιβλία Επίδειξη διαδικασίας (ΚΑΝΕ) : καθίστε στην οδοντιατρική καρέκλα δίνοντας το παράδειγμα, χρησιμοποιώντας΄τον οδοντιατρικό εξοπλισμό

Είναι εφικτή η πρόληψη της τερηδόνας; Τοπική εφαρμογή φθορίου Προληπτική κάλυψη οπών & σχισμών Φθορίωση με βερνίκι φθορίου Sealants Φθορίωση στο ιατρείο με δισκάρια

Τι πρέπει να κάνω για τη διατροφή του παιδιού; Προσπαθήστε να ακολουθείτε μια ισορροπημένη διατροφή, με πολλά φρέσκα φρούτα και λαχανικά Αποφεύγετε τα αναψυκτικά και τους χυμούς με ζάχαρη, ειδικά μεταξύ των γευμάτων, και προτιμάτε να χρησιμοποιείτε καλαμάκι. Είναι προτιμότερο ότι γλυκό δίνετε να καταναλώνεται με το γεύμα, και μετά να ξεπλένεται το στόμα ή να πίνετε καθαρό νερό. Ειδικά τα γλυκά με κολλώδη υφή (όπως καραμέλες, μπισκότα, κ.α. ) μπορούν να κολλήσουν στα πίσω δόντια και να παραμείνει η επίδραση της ζάχαρης στο στόμα για ώρες.

Συμπεράσματα Τα παιδιά πρέπει και μπορούν να επισκεφτούν οδοντίατρο, προληπτικά, το νωρίτερο δυνατόν. Η πρώτη επίσκεψη στον οδοντίατρο είναι σημαντικό να γίνεται πριν εμφανιστεί το οποιοδήποτε οδοντιατρικό πρόβλημα. Είναι δυνατή η εξάσκηση της στοματικής υγιεινής απ’ όλους, έστω και με βοήθεια. Ελέγχοντας την διατροφή των παιδιών εξασφαλίζουμε λιγότερες τερηδόνες και καλύτερο έλεγχο της γενικής τους υγείας. Η καλή στοματική υγεία είναι δικαίωμα και εφικτός στόχος για τους ειδικούς ασθενείς. Η πρόληψη εξασφαλίζει τη στοματική υγεία και αυτή με τη σειρά της βελτιώνει την ποιότητα ζωής του παιδιού.