RAPORTI I ANALIZËS TË PELLGUT TË LUMIT LEPENC – PJESA E REPUBLIKËS SË KOSOVËS Shkup, 17.Nëntor. 2014

KARAKTERISTIKAT E PËRGJITHSHME Sipërfaqja 10907 km² Ka 1.739.825 banorë Dendësia159 banor për 1 km² Lartësia mbidetare min,.273,5 m; max,.2658 m Ka 37 Komuna Ka dy ultësira ajo e Dukagjini dhe Kosovës Klima është: mesdhetare –kontinentale dhe kontinentale evropiane Reshjet mesatare vjetore 650 mm Temperatura e ajrit min., -1,3; max., 19,1 dhe vjetore 9,5 °C Rrjedhja vjetore mes,114,5 m³/s 93.5 % janë ujëra që burojnë brenda vendit. 6.5 % hyjë nga territori i Serbisë

KARAKTERISTIKST E LUMIT LEPENC DHE NERODIME* Pellgu i lumit Lepenc përbënë 5.56% të territori të Republikës së Kosovës Lumenjet kyesor të këtij pellgu ujëmbledhës janë: Lumi lepenc Lumi Nerodime Rrjedhja e pellgut të lumit Lepenc i takojnë regjimit nivelo-pluvial Rreth 65% e pellgut ndërtohet nga formacione shkëmbore joujëlëshuese Burimet e ujit kanë prurje nga 4 l/s deri 10 l/s Gjatësia e lumit Lepenc 53 km² Prurje mesatare vjetore 7,9m³/s Pranverë pas shkrirjes së borës (në Maj 15,5m³/s) Në Verë në periudhën e thatësi, shënon minimumin me 2,6m³/s. Gjatësia e lumit Nerodime 41,3 km² Prurje mesatare vjetore 2,1m³/s Sipërfaqe të pellgut prej 228 km², *Raport pune Departamenti i Ujërave, 2010

PRURJET NË LUMIN LEPENC Prurjet mesatare mujore (m³/s) Lumi Lepenc Karakkteristikat e rrjedhës së lumenjeve në pellgun ujëmbledhës të Lepencit Të dhëna statistikore Pasqyra e hidroekonomisës së Kosovës , 1983

RESHJET Reshjet mesatare (mm) mujore në pellgun e lumit Lepenc (1948-1978) Pasqyra e hidroekonomisë së Kosovës , 1983

KARAKTERISTIKAT KLIMATERIKE Temperaturat mesatare mujore (°C) Lagështia relative mesatare e ajrit (%)

MEMORANDUMET E BASHKPUNIMIT Memoranduimin e bashkëpumint në fushen e mjedisit me Republikën e Maqedonisë (2012) Menaxhimi i integruar i ujërave ndërkufitar –pellgu i Lepencit Veprimet: Vendimi për Grupin Punues teknik për implemetimin e MM Mbrojtja e Lumit Lepenc përmes Menaxhimi i Integruar të Ujërave Takimet bilaterale Memoranduimin e bashkëpumint në fushen e mjedisit me Republikën e Shqipërisë Menaxhimi i integruar i ujërave ndërkufitar –pellgu i Drini i Bardhë (2008)

CILËSIA E UJIT NË UJËRRJEDHA Nga viti 1986 e deri më tani nuk është arritur ende rimëkëmbja e sistemit të monitorimit të ujërave sipërfaqësorë, me gjitha atë ka disa të dhëna historike dhe disa të dhëna parciale nga viti 2000-2013 Të dhëna mbi monitorimin e ujërave nëntokësorë nuk ka ? Kategoritë e ujërrjedhave në pellgun e lumit Lepenc * UA për Kategiorizimin e ujërrjedhave 33/87

CILËSIA E UJIT NË UJËRRJEDHA Uji ne stacionin Kaçanik në dalej i takon klasit III, Hani Elezit në dale rezulton të jetë i klasit III sipas UNECE Uji në stacioni e Brezovices * AKMM, 2011

LUHATJA E PARAMETRAVE FIZIKO-KIMIK NË UJËRRJEDHAT E LUMIT LEPENC (2011) Luhatja e vlerave të temperaturës së ujit në stacionet matëse 2011 (Neredime) Luhatja e vlerave të përciellëshmërisë elektrike në stacionet matëse 2011 Përcjellshmëria elektrike (χ)- Në parim përcjellshmëria e ujërave tregon tendencë në rritje në periudhat e thata me reshje të pakta.

Luhatja e temperaturave të ujit në stacionet matëse (2011) lumi Lepenc Kërkesa biologjike për oksigjen Kërkesa biologjike për oksigjen (KBO₅) - Midis treguesve biologjike të ndotjes, vlen të përmendet kërkesa biologjike për oksigjen KBO që përfaqëson sasinë e oksigjenit të nevojshëm që fenomeni i biodegradimit të substancave organike të pranishme në ujë të ndodh në kushte aerobike.

Luhatja e vlerave të nitrateve në lumin Lepenc Luhatja e vlerave të nitriteve në lumin Lepenc Nitritet ( NO₂⁻) – përfaqësojnë një specie kimike të rëndësishme në zinxhirin e oksideve të azotit, prania e tyre në ujë është tregues i fortë për ekzistencën e një burimi ndotës aktiv me origjinë organike.

MONITORIMI I UJËRRJEDHAVE * monitorimi sistematik dhe koherent të cilësisë së ujërave sipërfaqësorë dhe nëntokësorë përmbushjen e obligimeve sipas ligjeve vendore në harmoni me dku 2000/60 ec . *MMPH-Programi i Monitorimit të US dhe UN

MBULUSHMËRIA E PELLGUT TË LEPENCIT * * Hidrologjia e Kosovës – pellgu i Lumit Lepenc

NEVOJAT PËR HAPAT E ARDHËSHEM Avancimi i Implemetimi të Memorandumit të Bashkëpunimit midis dy vendeve Në veëanti në shkëmbimi i përvojave dhe të dhënave. Avancimi i rrjeti të monitorimit të ujërave sipërfaqësor Krijimi/Shtrirja e rrjeti për monitorimin e ujërave nëntokësorë Thellimi i punës analitike lidhur me ndikimet dhe presionet antopogjne në pellgun e lumit Lepenc Identifikimi i projekteve të përbashkëta që kanë për qëllim mbrojtjen e ujërave – Trajtimi i ujërave të ndotura Thellimi i bashkëpunimi dhe koordinimi në të gjitha fazat e përgatitje së Planit për Menaxhimin e Pellgut të Lumit Lepenc

JU FALEMINDERIT