Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών ΔΙΗΜΕΡΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΥΠΕΠΘ 2008 "Διά Νοός", "διά Χειρός", "διά Τεχνών" και "διά Ψυχής" ΕκΠαίδευση στις-με τις Φυσικές Επιστήμες – – τα Πρότυπα, η Μεθοδολογία, ο Πειραματισμός, οι Τεχνολογίες, οι Άνθρωποι (Η Περίπτωση του Βιβλίου "ΦΥΣΙΚΑ – Ερευνώ και Ανακαλύπτω") Γεωργ. Θεοφ. Καλκάνης Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών http://micro-kosmos.uoa.gr
Προτείνουμε για τη βελτιστοποίηση της ΕκΠαίδευσης στις-με τις Φυσικές Επιστήμες: τον μετασχηματισμό των (κλασικών και μετακλασικών) επιστημονικών θεωριών σε εκπαιδευτικά πρότυπα και την ενοποιητική θεώρηση των εκπαιδευτικών προτύπων και των γνωσιακών αντικειμένων / θεματικών ("δια νοός"), την εφαρμογή της επιστημονικής (και) ως εκ-παιδευτικής μεθοδολογίας και τη μεθοδολογική και συστηματική ένταξη του αποδεικτικού πειραματισμού στην εκ-παιδευτική διαδικασία ("δια χειρός"), τη βέλτιστη χρήση –όλων– των εκ-παιδευτικών τεχνολογιών και–κυρίως– και την ερμηνευτική αξιοποίηση των προσομοιώσεων / οπτικοποιήσεων του μικροκόσμου, σύμφωνα με το υπαγωγικό / ενοποιητικό / ερμηνευτικό εκ-παιδευτικό πρότυπο του μικροκόσμου ("δια τεχνών") και την ενίσχυση, την ενθάρρυνση και την εμψύχωση του εκπαιδευτικού για την –με ενθουσιασμό και έμπνευση– εμψύχωση, κινητοποίηση και, τελικά, ωφέλεια των μαθητών ("δια ψυχής").
Εκπαίδευση και Παίδευση στις-με τις Φυσικές Επιστήμες Ο Προβληματισμός, οι Διαπιστώσεις Η Εκ-Παίδευση στις-με τις Φυσικές Επιστήμες αποτελεί διαχρονικό θέμα συζήτησης και προβληματισμού στην Ελλάδα –αλλά και στην Ευρώπη και διεθνώς– όσον αφορά τόσο στην αποτίμησή της και στους στόχους της, όσο και στο γνωσιακό περιεχόμενο, τις μεθόδους και τις πρακτικές της. Κοινός προβληματισμός και διαπίστωση είναι ότι η κοινωνία της παγκοσμιοποίησης –διεθνώς– δεν επιδιώκει πλέον την ολοκληρωμένη γνωσιο-παιδαγωγική συγκρότηση και γενικότερη μόρφωση των μαθητών / φοιτητών / πολιτών. Αντί αυτής, της είναι απολύτως επαρκής και επιδιώκει μια στενή γνωσιακή εξειδίκευση, μια επιστημονικά μονομερή προσέγγιση σε έναν συγκεκριμένο τομέα του καταμερισμού εργασίας, χωρίς ανθρωπιστικές προσεγγίσεις και χωρίς ευρύτερες πνευματικές, μορφωτικές και κριτικές δυνατότητες και απαιτήσεις. Ήδη οι ακολουθούμενες –διεθνώς– στρατηγικές την τελευταία δεκαπενταετία, τόσο στον δυτικό όσο και –κυρίως– ασιατικό κόσμο, αποκαλύπτουν ότι έχουμε περάσει οριστικά (;) στην αλλαγή του εκπαιδευτικού, παιδευτικού και κοινωνικού παραδείγματος.
Οι Συζητήσεις, οι Αποτιμήσεις Η Ευρωπαϊκή Συνδιάσκεψη στη Grenoble 2008 Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ειδικών Michel Rocard Το Διεθνές Πρόγραμμα PISA Οι Διεθνείς Ολυμπιάδες Επιστημών
Οι Προτάσεις / οι Εφαρμογές στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Α. Σύνδεση των φυσικών επιστημών με την καθημερινή ζωή και την τεχνολογία
Οι Προτάσεις / οι Εφαρμογές στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Α. Σύνδεση των φυσικών επιστημών με την καθημερινή ζωή και την τεχνολογία Β. Ενημέρωση των αναλυτικών προγραμμάτων και ενοποιητική θεώρηση των θεματικών πεδίων
Οι Προτάσεις / οι Εφαρμογές στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Α. Σύνδεση των φυσικών επιστημών με την καθημερινή ζωή και την τεχνολογία Β. Ενημέρωση των αναλυτικών προγραμμάτων και ενοποιητική θεώρηση των θεματικών πεδίων Γ. Αξιοποίηση της επιστημονικής –και ως εκπαιδευτικής– μεθοδολογίας
Οι Προτάσεις / οι Εφαρμογές στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Α. Σύνδεση των φυσικών επιστημών με την καθημερινή ζωή και την τεχνολογία Β. Ενημέρωση των αναλυτικών προγραμμάτων και ενοποιητική θεώρηση των θεματικών πεδίων Γ. Αξιοποίηση της επιστημονικής –και ως εκπαιδευτικής– μεθοδολογίας Δ. Εφαρμογή και μεθοδολογική ένταξη του πραγματικού πειραματισμού στην εκπαιδευτική διαδικασία
Οι Προτάσεις / οι Εφαρμογές στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Α. Σύνδεση των φυσικών επιστημών με την καθημερινή ζωή και την τεχνολογία Β. Ενημέρωση των αναλυτικών προγραμμάτων και ενοποιητική θεώρηση των θεματικών πεδίων Γ. Αξιοποίηση της επιστημονικής –και ως εκπαιδευτικής– μεθοδολογίας Δ. Εφαρμογή και μεθοδολογική ένταξη του πραγματικού πειραματισμού στην εκπαιδευτική διαδικασία Ε. Εξοικείωση με τις σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες και αξιοποίησή τους –και ως εκπαιδευτικές– στην εκπαιδευτική διαδικασία
Αναφορές Βιβλιογραφία G. Kalkanis (2001), "Which (and How) Science and Technology Education for Future Citizens?", Ist IOSTE Symposium in Southern Europe SCIENCE AND TECHNOLOGY EDUCATION, Preparing Future Citizens, Paralimni, Cyprus, 29th April – 2nd May, 2001 Γ. Θ. Καλκάνης (2008), "Η Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες στην Ελλάδα και στην Ευρώπη της Γνώσης – Διαπιστώσεις και Προτάσεις", - Προσκεκλημένη Ομιλία στο 1ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Φυσικών "Οι Φυσικές Επιστήμες στην Εκπαίδευση του 21ου Αιώνα", Ένωση Ελλήνων Φυσικών, Ερέτρια, 23-25 Νοεμβρίου 2008 - Διαδικτυακός τόπος http://micro-kosmos.uoa.gr ( οι ΕκΠαιδευτικές Προτάσεις) Βιβλιογραφία Γεωργ. Θεοφ. Καλκάνης, "Πρωτοβάθμια ΕκΠαίδευση στις-με τις ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ, Ι. οι Θεωρίες", Αθήνα, 2007 Γεωργ. Θεοφ. Καλκάνης, "Πρωτοβάθμια ΕκΠαίδευση στις-με τις ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ, ΙΙ. τα Φαινόμενα", Αθήνα, 2007 Γεωργ. Θεοφ. Καλκάνης, "ΕκΠαιδευτικό ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Φυσικών Επιστημών, ΕκΠαιδευτικές ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ και οι Εφαρμογές τους, Ι. το Εργαστήριο", Αθήνα, 2009 Γεωργ. Θεοφ. Καλκάνης, "ΕκΠαιδευτικό ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Φυσικών Επιστημών, ΕκΠαιδευτικές ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ και οι Εφαρμογές τους, ΙΙ. οι Τεχνολογίες", Αθήνα, 2009