Η ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΣΗΜΕΡΑ Φοιτήτρια Π.Τ.Δ.Ε: Καρακούση Μαρία ΑΕΜ: 3139 Μάθημα: Εκπαιδευτική Πολιτική Καθηγήτρια: Ηλιάδου – Τάχου Βιβλίο: Η ευρωπαϊκή διάσταση στην εκπαίδευση. Gutenberg

Η κατάσταση στην Ευρώπη Η ειδική αγωγή αναπτύχθηκε στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα . Αυτό συνέβη, για να υποστηριχθούν τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στην εκπαίδευση, και για να διοχετευθούν στις θέσεις εργασίας. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες κινούνται σε ένα ευρύ φάσμα διαφοροποίησης . Αυτό σχετίζεται τόσο με τις ειδικές επιστημονικές τους κατευθύνσεις, όσο και με την εμπειρία που έχουν αποκτήσει επί του θέματος οι εκπαιδευτικοί. Τα παραπάνω αποτελούν μία προσπάθεια να καταπολεμηθεί ο διαχωρισμός και η απομόνωση των ατόμων με αναπηρίας.

Οι τάσεις, που αναπτύχθηκαν στο διεθνή χώρο Φοίτηση των παιδιών σε ειδικά σχολεία, όπου πρόκειται για ένα καθεστώς διαχωρισμού των παιδιών με αναπηρία. Ένταξη των παιδιών σε ειδικές τάξεις κανονικών σχολείων, όπου πρόκειται για ένα καθεστώς μερικής ενσωμάτωσης. Ενσωμάτωση των παιδιών στις τάξεις των κανονικών σχολείων, όπου πρόκειται για ένα καθεστώς ολικής ενσωμάτωσης. Αυτό αποτελεί και την πιο επιθυμητή στάση του εκπαιδευτικού συστήματος απέναντι στα παιδιά με αναπηρία.

Προπολεμική και μεταπολεμική περίοδος Κατά τη διάρκεια της προπολεμικής περιόδου η πιο διαδεδομένη, ιστορικά, τάση είναι αυτή του διαχωρισμού των παιδιών με αναπηρία με τη φοίτησή τους σε ειδικά σχολεία. Κατά τη μεταπολεμική περίοδο ( δεκαετίες 60-80) επικρατεί η μερική ενσωμάτωση με την ένταξη των παιδιών σε ειδικές τάξεις ενσωματωμένες στο κανονικό σχολείο

Η σύγχρονη τάση Η τάση, που αναπτύσσεται μετά τη δεκαετία του 80 και κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 90 υποστηρίζει: τη φιλοσοφία και το χαρακτήρα της ενσωμάτωσης των ατόμων με αναπηρία στα κανονικά σχολεία, Είτε με φοίτηση τους σε ειδική τάξη Είτε στην κανονική τάξη των σχολείων.

Χώρες που εμφανίζεται η μερική ενσωμάτωση Οι πρώτες χώρες που θέσπισαν την μερική ενσωμάτωση στην Ευρώπη και δημιούργησαν τις ειδικές τάξεις ήταν η Σκοτία (1900), η Δανία και το Βέλγιο (1915). Το μοντέλο της μερικής ενσωμάτωσης εμφανίζεται ισχυρό στις χώρες: Δανία, Ισπανία, Γαλλία, Ιρλανδία, Αυστρία, Πορτογαλία, Φινλανδία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο.

Χώρες που υποστηρίζουν την ολική ενσωμάτωση των παιδιών με αναπηρία Η πρώτη χώρα, που θέσπισε την ολική ενσωμάτωση των παιδιών με αναπηρία στο εκπαιδευτικό της σύστημα ήταν το Ηνωμένο Βασίλειο και συγκεκριμένα η Αγγλία, η Ουαλία και η Βόρεια Ιρλανδία από το 1945. Στην Ιταλία εμφανίζεται την δεκαετία του 70 αξιοπρόσεχτη είναι και η περίπτωση της Ιταλίας, που ενισχύει τις δομές ενσωμάτωσης σε βάρος των δομών του διαχωρισμού. Στη δεκαετία του 90 άρχισε να προωθεί το καθεστώς της ένταξης και της ολικής σχολικής ενσωμάτωσης και η Γερμανία.

Τα βασικά οργανωτικά μοντέλα της ειδικής αγωγής στην Ευρώπη Οι βασικές τάσεις που επικρατούν στις διάφορες χώρες είναι: Η ένταξη Και η ενσωμάτωση σε κανονικά ή πολυδύναμα σχολεία με πολλαπλή υποστήριξη. Αυτό συνεπάγεται: Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών Υποστηρικτικό βοηθητικό προσωπικό Ενίσχυση σε εξοπλισμό, μέσα και εκπαιδευτικό υλικό

1η Κατηγορία (μία διάσταση): Ένταξη/ Ενσωμάτωση Προωθεί την ένταξη σε ειδικές τάξεις στο κανονικό σχολείο Υποστηρίζεται από ένα ευρύ φάσμα ψυχολογικών και εκπ/κών υπηρεσιών Το 1% των μαθητών παρακολουθεί προγράμματα στις ειδικές τάξεις. Οι μαθητές με αναπηρία είναι λιγότεροι από το 2% του πληθυσμού των μαθητών Χώρες: Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Σουηδία, Νορβηγία, Ελλάδα, Κύπρος

2η Κατηγορία (δύο διαστάσεις):Χωριστά συστήματα κανονικής – ειδικής αγωγής. Χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη δύο διακριτών εκπαιδευτικών συστημάτων Αυτά λειτουργούν με χωριστή νομοθεσία για την κανονική εκπαίδευση και την ειδική αγωγή Στα ειδικά σχολεία φοιτά μόνο ένα 3% του μαθητικού πληθυσμού. Το ποσοστό των παιδιών με αναπηρία στα κανονικά σχολεία είναι πολύ μικρότερο από 1%. Χώρες: Βέλγιο, Ολλανδία.

3η Κατηγορία (πολύ-επίπεδη): Ποικιλία προσεγγίσεων Κινείται μεταξύ των συστημάτων της ενσωμάτωσης και του διαχωρισμού Χαρακτηρίζεται από την παροχή μίας ποικιλίας υπηρεσιών: α) ειδικές τάξεις (ολικής ή μερικής φοίτησης) σε ειδικά ή πολυδύναμα σχολεία. β) ανάπτυξη ενδοσχολικής συνεργασίας διαφόρων τύπων γ) ανάπτυξη δραστηριοτήτων προσωρινών ή μόνιμών σχέσεων επικοινωνίας. Χώρες: Δανία, Γερμανία, Ιρλανδία, Αυστρία, Φινλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο Αυτές οι χώρες εμφανίζουν αυξημένο αριθμό φοίτησης μαθητών σε ειδικά σχολεία ή τάξεις, που κυμαίνεται από 1%-5%

Οι τάσεις, που επικρατούν στον Ευρωπαϊκό χώρο δείχνουν: Οι χώρες της 2ης κατηγορίας τείνουν προς την υιοθέτηση του πολλαπλού μοντέλου της 3ης κατηγορίας. Στις χώρες της 1ης κατηγορίας υπάρχει μία τάση: Μετασχηματισμού των ειδικών σχολείων στην μερική ή ολική ένταξη των ΑμεΑ σε πολυδύναμα σχολεία

Οι βασικές τάσεις της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών στην ειδική αγωγή στις ευρωπαϊκές χώρες: Ως μέρος της βασικής εκπαίδευσης Ως εκπαίδευση στην ειδική αγωγή Ως παράλληλο σύστημα με την κανονική εκπαίδευση.

Η ειδική αγωγή αποτελεί μέρος της βασικής εκπαίδευσης των εκπ/κών Στις περισσότερες χώρες : Σκανδιναβικές χώρες, Ηνωμένο Βασίλειο, Πολώνία, Γαλλία, Πορτογαλία, Ελλάδα Η ειδική αγωγή αποτελεί μέρος της βασικής εκπαίδευσης των εκπ/κών Περιλαμβάνει μαθήματα γενικών πληροφοριών( τύποι διαταραχών, προσαρμογή της διδασκαλίας και διαφοροποίηση, τροποποίηση του προγράμματος σπουδών. Στην Ισπανία, τη Γερμανία, την Αυστρία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία Ως χωριστό σύστημα εκπ/σης στην ειδική αγωγή Στην Ιταλία, την Τσεχία, την Εσθονία, την Λιθουανία Ως παράλληλο σύστημα ειδικής αγωγής με τη βασική εκπαίδευση (3-5 χρόνια)