« Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση : Εξατομικευμένη και αυτορυθμιζόμενη μάθηση - Η Αξιοποίηση της Ψηφιακής Εκπαιδευτικής Πλατφόρμας Ανοικτού Κώδικα Moodle» Κερασοβίτης Κωνσταντίνος1, Θεοδωρίδου Μαρία,2   1 Καθηγητής Μουσικής MEd, Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας 2 Εκπαιδευτικός MEd, Δημοτικό Σχολείο Καστέλλας, Ν. Εύβοιας

Εισαγωγή Οι Νέες Τεχνολογίες: αποτελούν ουσιαστικά παιδαγωγικά εργαλεία δημιουργούν κατάλληλα περιβάλλοντα μάθησης επικεντρωμένα κυρίως στους μαθητές με σκοπό, την γνώση, την αξιολόγηση και την κοινότητα. είναι διαδραστικές

Εισαγωγή Οι μαθητές είναι σε θέση να: μαθαίνουν μέσα από τις δικές τους ενέργειες μην επιλύουν μόνο προβλήματα αλλά να ανακαλύπτουν και δικά τους τους παρέχεται ανατροφοδότηση από τον εκπαιδευτικό επικοινωνούν συνεργατικά με συμμαθητές τους οι οποίοι πολλές φορές μπορούν να λειτουργήσουν ως εξαιρετικές πηγές ανατροφοδότησης, αναθεώρησης και αναστοχασμού συνδεθούν με μαθητές άλλων σχολείων έχουν πρόσβαση σε ψηφιακές βιβλιοθήκες και διάφορες άλλες πηγές πληροφόρησης.

Εξ αποστάσεως εκπαίδευση Ορισμός: Εξ αποστάσεως εκπαίδευση εννοούμε την οργανωμένη διαδικασία μάθησης όπου οι εκπαιδευόμενοι βρίσκονται σε φυσική απόσταση από τους εκπαιδευτές, σε σχεδόν μόνιμη βάση και καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας. (Μαρταλής, 1999)

Εξ αποστάσεως εκπαίδευση Απαιτεί ειδικό σχεδιασμό στο πρόγραμμα σπουδών, την χρήση κατάλληλα διαμορφωμένου υλικού, την εφαρμογή ειδικών διδακτικών ή εκπαιδευτικών μεθόδων καθώς και την υιοθέτηση τρόπων επικοινωνίας που να μπορούν συνάδουν με τη μεθοδολογία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Εξ αποστάσεως εκπαίδευση Πρόκειται δηλαδή για μια μέθοδο εκπαίδευσης με χαρακτηριστικά στοιχεία τον απομακρυσμένο εκπαιδευόμενο, το ειδικά διαμορφωμένο εκπαιδευτικό υλικό και την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών (Ματραλής, 1999).

Εξ αποστάσεως εκπαίδευση Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι το αποτέλεσμα από το συνδυασμό της εξ αποστάσεως διδασκαλίας και της εξ αποστάσεως μάθησης (Keegan, 1996).

Εξ αποστάσεως εκπαίδευση Υπάρχουν δύο μέθοδοι για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, οι οποίες είναι: Εξ αποστάσεως εκπαίδευση σε ομάδες. Εξ αποστάσεως εκπαίδευση με ή χωρίς ειδικά σχεδιασμένο εκπαιδευτικό υλικό για προσωπική χρήση.

Εξ αποστάσεως εκπαίδευση Πίνακας 1 :Η τριαδική σχέση των συντελεστών της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης

Εξ αποστάσεως εκπαίδευση Τα χαρακτηριστικά της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης συνοπτικά είναι τα εξής (Λιοναράκης, Λυκουργιώτης, 1999): Δεν απαιτούν τη φυσική παρουσία του μαθητή. Απευθύνονται σε πολύ μεγάλο φάσμα ενδιαφερομένων. Παρέχουν περισσότερες εκπαιδευτικές ευκαιρίες. Ο μαθητής επιλέγει το χρόνο και το ρυθμό μελέτης. Αξιοποιούνται οι νέες τεχνολογίες.

Εξ αποστάσεως εκπαίδευση Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση φιλοδοξεί να συμπληρώσει τα κενά και τις αδυναμίες της παραδοσιακής εκπαίδευσης καθώς και να καλύψει τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες για μάθηση, κατάρτιση και εκπαίδευση (Λιοναράκης, 2001).

Συστήματα Διαχείρισης Ηλεκτρονικής Μάθησης Τα συστήματα αυτά είναι γνωστά ως «πλατφόρμες ηλεκτρονικής μάθησης» (e-learning platforms) ή «συστήματα διαχείρισης της μάθησης» (Learning Management Systems – LMS) και χρησιμοποιούνται κυρίως στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση.

Συστήματα Διαχείρισης Ηλεκτρονικής Μάθησης Δίνεται η δυνατότητα σε μαθητές και εκπαιδευτικούς να βρίσκονται σε διαφορετικούς χώρους κατά την διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, μετατρέποντας την ως τώρα έννοια της «τάξης» σε ένα εικονικό επίπεδο μέσα από τον υπολογιστή καθώς επίσης και την δυνατότητα πρόσβασης από οποιοδήποτε σημείο αρκεί μόνο να διαθέτουν ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή και σύνδεση με το internet.

Συστήματα Διαχείρισης Ηλεκτρονικής Μάθησης Με αυτή την εκπαιδευτική διαδικασία δημιουργούνται τρία επίπεδα διδασκαλίας (α) ασύγχρονη διδασκαλία, (β) σύγχρονη διδασκαλία και (γ) εξατομικευμένος ρυθμός διδασκαλίας.

Συστήματα Διαχείρισης Ηλεκτρονικής Μάθησης Οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες διακρίνονται σε δύο είδη. Τις «κλειστού κώδικα» - «εμπορικές» ηλεκτρονικές πλατφόρμες και τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες «ανοικτού κώδικα» (Κόντη, 2011). Οι πλατφόρμες τηλεκπαίδευσης χρησιμοποιούνται σε μεγάλο βαθμό από διάφορους φορείς εκπαίδευσης, τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα, με σκοπό να ενισχύσουν την εκπαιδευτική διαδικασία.

Συστήματα Διαχείρισης Ηλεκτρονικής Μάθησης Στην Ελλάδα η πύλη του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου (http://www.sch.gr) προσφέρει την δυνατότητα πρόσβασης σε συστήματα διαχείρισης μάθησης στους εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

Συστήματα Διαχείρισης Ηλεκτρονικής Μάθησης Η εξ αποστάσεως διαδικτυακή εκπαίδευση διακρίνεται σε σύγχρονη (synchronous) και σε ασύγχρονη (asynchronous). Η σύγχρονη εκπαίδευση αφορά στη διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο και με την άμεση αλληλεπίδραση διδασκόντων και διδασκομένων. Αντίθετα, η ασύγχρονη εκπαίδευση αφορά την διδασκαλία κατά την οποία ο διδασκόμενος δεν βρίσκεται σε άμεση επαφή και αλληλεπίδραση με το διδάσκοντα κατά την εκπαιδευτική διαδικασία.

Πλατφόρμες ανοικτού λογισμικού Λογισμικό «ανοιχτού κώδικα» είναι εκείνο που οποιοσδήποτε χρήστης έχει πρόσβαση στον πηγαίο κώδικά του (source code), προκειμένου να βελτιώσει τα υπάρχοντα χαρακτηριστικά, να δημιουργήσει νέα ή ακόμη και να χρησιμοποιήσει κάποια κομμάτια του για τη δημιουργία δικών του εφαρμογών (Cole J.,2005).

Πλατφόρμες ανοικτού λογισμικού Oι πλατφόρμες ανοικτού κώδικα όπως το Moodle, προσφέρονται στον χρήστη δωρεάν. Ο κάθε ένας έχει την δυνατότητα να κατεβάσει από το διαδίκτυο πλατφόρμες ανοικτού κώδικα να τις εγκαταστήσει χωρίς κανένα οικονομικό κόστος όπου και όσες φορές χρειάζεται.

Γιατί πλατφόρμα Moodle; Τα βασικά χαρακτηριστικά που κάνουν το Moodle να διαφέρει από τις άλλες πλατφόρμες είναι: α) Είναι ένα δωρεάν λογισμικό για τη διαχείριση εκπαιδευτικού περιεχομένου (Course Management System), β) Στηρίζεται σε μια μεγάλη ενεργή κοινότητα ανθρώπων που το χρησιμοποιούν.

Γιατί πλατφόρμα Moodle;

Γιατί πλατφόρμα Moodle; H πλατφόρμα Moodle είναι ένα λογισμικό ανοικτού κώδικα που μπορεί ο καθένας να το βρει δωρεάν στην επίσημη ιστοσελίδα http://moodle.org.com. Εικόνα1: Παγκόσμια απεικόνιση των χρηστών που χρησιμοποιούν την πλατφόρμα Moodle.

Moodle στην Εκπαίδευση 1. Όλοι οι συμμετέχοντες μπορούν να έχουν το ρόλο του εκπαιδευτή ή του εκπαιδευόμενου στην διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας μέσα από ένα συνεργατικό περιβάλλον.

Moodle στην Εκπαίδευση 2. Η μάθηση μέσα από την προσπάθεια δημιουργίας υλικού με σκοπό να το δουν άλλοι είναι ουσιαστικότερη και αποτελεσματικότερη.

Moodle στην Εκπαίδευση 3. Οι συμμετέχοντες μαθαίνουν πολλά περισσότερα παρατηρώντας την δραστηριότητα της ομάδας.

Moodle στην Εκπαίδευση 4. Οι εμπειρίες - γνώσεις των συμμετεχόντων προσαρμόζονται με σκοπό την καλύτερη δημιουργία του μαθήματος.

Moodle στην Εκπαίδευση 5. Ένα περιβάλλον εκπαίδευσης χρειάζεται να είναι εύκαμπτο και προσαρμόσιμο, ώστε να καλύπτει γρήγορα τις ανάγκες των συμμετεχόντων.

Πλεονεκτήματα της χρήσης του Moodle Η βελτίωση της ποιότητας της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Η πλατφόρμα μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά στη διαδικασία αυτή, καθώς το υλικό που αναρτάται βοηθά στην εμπέδωση και διευκολύνει την επανάληψη και κυρίως την αλληλεπίδραση των χρηστών.

Πλεονεκτήματα της χρήσης του Moodle Εξοικείωση των μαθητών με τις νέες τεχνολογίες Η χρήση των νέων τεχνολογιών και πολυμέσων καθιστούν την εκπαιδευτική διαδικασία πολύ πιο ευχάριστη, δημιουργική και ενδιαφέρουσα, πράγμα που προάγει τον ψηφιακό εγγραμματισμό.

Πλεονεκτήματα της χρήσης του Moodle Εξατομικευμένη μάθηση Ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί το μάθημα και να ανακτά το εκπαιδευτικό υλικό οπουδήποτε και αν βρίσκεται και οποτεδήποτε θελήσει. Η πορεία του μαθήματος διαμορφώνεται σύμφωνα με τις προτιμήσεις, το χρόνο και τις απαιτήσεις του μαθητή. Έτσι η πρόοδος επιτυγχάνεται ανάλογα με το ρυθμό κατανόησης κάθε μαθητή και είναι πλήρης και ελεγχόμενη.

Πλεονεκτήματα της χρήσης του Moodle Μαθητοκεντρική και αυτορρυθμιζόμενη μάθηση Συμμετοχική και συνεργατική μάθηση μεταξύ ενεργών μαθητών αντί για παθητικούς δέκτες. Οι μαθητές παρακινούν και προωθούν ο ένας τον άλλο στο να ενισχύουν τις ιδέες τους. Αναπτύσσεται η πρωτοβουλία στο μαθητή να δουλεύει πιο πρωτότυπα και δημιουργικά. Η μάθηση γίνεται με παιγνιώδη τρόπο και τα παιδιά γίνονται πιο ευρηματικά. Ο ρόλος του δασκάλου αναβαθμίζεται και λειτουργεί ως καθοδηγητής και όχι ως παντογνώστης.

Πλεονεκτήματα της χρήσης του Moodle Ίσες ευκαιρίες για όλους τους μαθητές, ανεξάρτητα από την απόσταση από το κέντρο εκπαίδευσης, αλλά και τον επιλεγόμενο χρόνο.

Πλεονεκτήματα της χρήσης του Moodle Δωρεάν εγκατάσταση Παρέχεται χωρίς καμία οικονομική υποχρέωση από την πλευρά του μαθητή.

Πλεονεκτήματα της χρήσης του Moodle Συνεχής ενημέρωση και εμπλουτισμός του μαθησιακού υλικού. Το εκπαιδευτικό υλικό είναι πάντα διαθέσιμο και ο μαθητής έχει πρόσβαση σ΄ αυτό όσες φορές το επιθυμεί, αρκεί να διαθέτει έναν υπολογιστή και μια σύνδεση στο διαδίκτυο. Η πλατφόρμα διαθέτει εξαιρετικά πλούσιους τρόπους παρουσίασης του εκπαιδευτικού υλικού: βίντεο, εικόνα, ήχο, hyper text κ.α..

Πλεονεκτήματα της χρήσης του Moodle Ασφαλές περιβάλλον μάθησης Η πλατφόρμα ηλεκτρονικής μάθησης αποτελεί ένα απόλυτα ασφαλές περιβάλλον επικοινωνίας των μαθητών, συνεργασίας και αναζήτησης βοήθειας, δεδομένου ότι πρόσβαση έχουν μόνο οι πιστοποιημένοι χρήστες.

Πλεονεκτήματα της χρήσης του Moodle Αξιολόγηση μαθητών Οι μαθητές μαθαίνουν να αξιολογούν συγκρίνοντας μέσα από έναν αριθμό κειμένων, ασκήσεων, απόψεων κτλ. που αναρτούν οι συμμετέχοντες και έτσι να διαμορφώνουν τελικά τη δική τους άποψη σε συγκεκριμένα ζητήματα.

Πλεονεκτήματα της χρήσης του Moodle Ευέλικτος χρόνος διδασκαλίας – μελέτης O χρόνος της μίας διδακτικής ώρας, στην κλασική τάξη, επαρκεί οριακά για την κάλυψη της διδακτικής ύλης και αφήνει ελάχιστα περιθώρια για την ανάπτυξη των ειδικών ενδιαφερόντων των μαθητών γύρω από τα διδασκόμενα αντικείμενα. Το moodle προσφέρει ευελιξία στη διαχείριση του χρόνου διδασκαλίας και μελέτης του αντικειμένου.

Πλεονεκτήματα της χρήσης του Moodle Λειτουργικότητα ως προς την αξιολόγηση των επιδόσεων των μαθητών H ανάληψη εργασιών δεν διευκολύνει μόνο τους μαθητές στην προώθηση των ενδιαφερόντων τους αλλά και το διδάσκοντα στην αξιολόγηση της επίδοσής τους . Επιπλέον, η υιοθέτηση μοντέλων εργασίας από απόσταση λύνει και το πρόβλημα του περιορισμένου χρόνου στο σχολείο για την επίβλεψη των εργασιών.

Παράδειγμα Χρήσης του Moodle

Παράδειγμα Χρήσης του Moodle

Παράδειγμα Χρήσης του Moodle Ένα μάθημα μπορεί να δημιουργηθεί είτε από το διαχειριστή είτε από τους εκπαιδευτικούς, εφόσον ο διαχειριστής έχει αποδώσει σ’ αυτούς δικαιώματα εκπαιδευτή. Παρακάτω παρουσιάζεται η χρήση της πλατφόρμας από εκπαιδευτικούς μουσικής του Μουσικού Σχολείου Αλίμου και άφορα την ενότητα των μουσικών μαθημάτων.

Παράδειγμα Χρήσης του Moodle

Παράδειγμα Χρήσης του Moodle

Παράδειγμα Χρήσης του Moodle

Παράδειγμα Χρήσης του Moodle

Παράδειγμα Χρήσης του Moodle

Παράδειγμα Χρήσης του Moodle

Παράδειγμα Χρήσης του Moodle Εικόνα 8: Πληροφορίες που αφορούν το συγκεκριμένο μάθημα

Παράδειγμα Χρήσης του Moodle Εικόνα 9: Ομάδες επικοινωνίας με άλλους συμμετέχοντες

Παράδειγμα Χρήσης του Moodle Εικόνα 10: Θέματα που αφορούν το συγκεκριμένο μάθημα

Παράδειγμα Χρήσης του Moodle Εικόνα 11: Θέματα που αφορούν το συγκεκριμένο μάθημα

Ευχαριστούμε! Κερασοβίτης Κωνσταντίνος Θεοδωρίδου Μαρία Ευχαριστούμε! Κερασοβίτης Κωνσταντίνος Θεοδωρίδου Μαρία