«Διγλωσσία και αφασία» Εισηγήτρια μαθήματος: Σταφυλίδου Γεωργία Εισηγητής παρουσίασης: Παπαγεωργόπουλος Πέτρος Α.Μ: 1984

εισαγωγή Με την μελέτη των δίγλωσσων ατόμων με αφασία, κατανοείται η πολυπλοκότητα και η διαφοροδιάγνωση των ατόμων αυτών. Η ανάκαμψη ενός ατόμου με αφασία επηρεάζεται από παράγοντες που σχετίζονται με τα ίδια των χαρακτηριστικά των γλωσσών καθώς και της μνήμης, της μάθησης και της χρήσης τους από το άτομο. Παρουσιάζονται παρακάτω περιπτώσεις δίγλωσσων ασθενών με αφασία, με γλώσσες: ελληνικής – αγγλικής, κουρδικής – περσικής και αγγλικής – κινεζικής.

εισαγωγή Η έρευνα σχετικά με την δίγλωσση αφασία, μελέτησε την επίδραση της διαταραχής σε διαφορετικές πτυχές μιας γλώσσας. Στην δίγλωσση αφασία υπάρχουν ποικίλες μορφές ανάκτησης των γλωσσών. Το ερώτημα που έχουν και τα τρία αυτά άρθρα και προσπαθούν να απαντήσουν είναι: «Γιατί να συμβαίνει αυτή η διαφοροποίηση;». Σε κάθε περίπτωση εξετάζεται ο τρόπος ανάκτησης των L1 και L2 και τα τελικά συμπεράσματα αναφέρονται στο τέλος.

Μελέτη περίπτωσης 1: ελληνικά – αγγλικά – αραβικά Α.Α: αρσενικό άτομο, 25 ετών. Διαγνώστηκε με χρόνια ήπια και με ευφράδεια αφασία. L1: Ελληνικά L2: Αγγλικά Τα αραβικά αποκλείονται λόγω ανικανότητας του ατόμου να γράψει και να διαβάσει αραβικά. Ο Α.Α υποβλήθηκε σε 21 σύντομες θεραπευτικές συνεδρίες, δίνοντας έμφαση στην ανάκτηση ουσιαστικών και ρημάτων, της κυρίαρχης γλώσσας, με την βοήθεια φωνολογικής ιεραρχίας.

Τα αποτελέσματα στην ανάκτηση πριν την θεραπεία: Ελληνικά: 45,2% στα ρήματα και 40,4% στα ουσιαστικά Αγγλικά: 38% στα ρήματα και 28,5% στα ουσιαστικά Τα αποτελέσματα στην ανάκτηση μετά την θεραπεία: Ελληνικά: 73,8% στα ρήματα και 85,7% στα ουσιαστικά Αγγλικά: 42,8% τόσο στα ρήματα όσο και στα ουσιαστικά Τα αποτελέσματα στην ανάκτηση μετά από τρεις μήνες από το τέλος της θεραπείας: Ελληνικά: 83,3% στα ρήματα και 95,2% στα ουσιαστικά Αγγλικά: 40,1% στα ρήματα και 28,6% στα ουσιαστικά Συμπερασματικά: Παρουσιάστηκε βελτίωση και στις δύο γλώσσες, με μεγαλύτερη στην ελληνική γλώσσα. Οι ικανότητες ανάκλησης ρημάτων και ουσιαστικών μειώθηκαν μετά το τέλος της θεραπείας, όσον αφορά την αγγλική γλώσσα.

Μελέτη περίπτωσης 2: κουρδικά - περσικά Μελέτη περίπτωσης 2: κουρδικά - περσικά Μ.Ρ: θηλυκό άτομο, 40 ετών. Διαγνώστηκε με μη ευφραδή αφασία. L1: Κουρδικά L2: Περσικά Η Μ.Ρ έχει σπουδάσει περσικά στο πανεπιστήμιο για το πτυχίο της και δίδασκε την περσική γλώσσα για 18 χρόνια.

Μετά την αφασία η Μ.Ρ παρουσίασε καλύτερα αποτελέσματα στην περσική γλώσσα, τόσο στον τομέα της κατανόησης όσο και της παραγωγής. Η L1 γλώσσα (κουρδικά) παρουσίαζε περισσότερα και πιο εκτεταμένα ελλείμματα και ο λόγος της ήταν τηλεγραφικός και με μειωμένη ευφράδεια. Αυτή η ανομοιογένεια που παρατηρείται στην αποκατάσταση μπορεί να αποδοθεί σε πολλούς παράγοντες και μεταβλητές που παρουσιάζονται παρακάτω.

Μελέτη περίπτωσης 3: αγγλικά – κινεζικά (Mandarin Chinese) C.L: θηλυκό άτομο, διαγνώστηκε με σοβαρό βαθμό αφασίας. L1: Αγγλικά L2: Κινεζικά Η διγλωσσία του συγκεκριμένου ατόμου, περιλαμβάνει μια τονική και μη τονική γλώσσα. Η τονική / προσωδιακή γλώσσα θεωρείται η κινεζική ενώ η μη τονική η αγγλική. Η κινεζική αυτή γλώσσα ενεργοποιεί τόσο το αριστερό όσο και το δεξί ημισφαίριο, καθώς αποτελείται από πολλά προσωδιακά χαρακτηριστικά. Το άτομο υποβλήθηκε και ακολούθησε θεραπεία διάρκειας έξι μηνών.

Με το πέρας της θεραπείας, η ασθενής κατάφερε να βελτιώσει τον δείκτη αφασίας της από 48,3 σε 79,8. Ο βαθμός σοβαρότητας της αφασίας της άλλαξε, από σοβαρή αφασία σε ήπια αφασία, παρά την βλάβη στον αριστερό λαγόνιο βόθρο. Η ταχεία αυτή πρόοδος και στις δυο γλώσσες μπορεί να ερμηνευτεί από την επικάλυψη του αριστερού και δεξιού υποστρώματος.

Συμπερασματικά, από τα αποτελέσματα των περιστατικών… Περιστατικό 1: Η κυρίαρχη γλώσσα (ελληνική) παρουσίασε καλύτερη εξέλιξη από την δεύτερη (αγγλική). Το γεγονός αυτό μπορεί να προκλήθηκε από πολλούς παράγοντες, όπως η πολυπλοκότητα της κάθε γλώσσας, τα προσωδιακά τους χαρακτηριστικά κλπ.

Περιστατικό 2: Η περσική γλώσσα παρουσίασε πολύ καλύτερη βελτίωση από την κουρδική. Αρχικά, αυτό μπορεί να αιτιολογηθεί από τον τρόπο κατάκτησης της κάθε γλώσσας. Για την εκμάθηση της ξένης γλώσσας, το άτομο αποφασίζει συνειδητά να την μάθει (κανόνες – λεξιλόγιο – σωστή σύνταξη κλπ) ενώ στην κυρίαρχη γλώσσα, γίνεται υποσυνείδητα η εκμάθησή της και πολλές διαδικασίες δεν είναι γνωστές.

Επιπλέον, το είδος της μνήμης που χρησιμοποιείται μπορεί να αποτελέσει παράγοντα καλύτερης ανάκαμψης της γλώσσας. Στην L1, κουρδική γλώσσα, γίνεται χρήση της διαδικαστικής μνήμης, ασυνείδητης δηλαδή μνήμης, όπου το άτομο πραγματοποιεί διαδικασίες ακούσια και αυτόματα χωρίς την συνειδητή αξιοποίηση προηγούμενων εμπειριών. Ενώ στην L2, περσική γλώσσα γίνεται χρήση της δηλωτικής μνήμης, συνειδητής δηλαδή μνήμης, όπου το άτομο πραγματοποιεί εκούσιες διαδικασίες εκ προθέσεως, ανακαλώντας προηγούμενες εμπειρίες και έννοιες. Η δηλωτική μνήμη βοηθά την καλύτερη αποκατάσταση της L2 γλώσσας. Τέλος, το γεγονός ότι η Μ.Ρ δίδασκε την περσική γλώσσα, μπορεί να εξηγήσει και την καλύτερη βελτίωση της, καθώς η διδασκαλία παρέχει καλύτερες ευκαιρίες για ανάκαμψη.

Περιστατικό 3: Η αποκατάσταση και η βελτίωση των γλωσσών, ήταν παρόμοια τόσο στην κινεζική όσο και στην αγγλική γλώσσα. Αυτό μπορεί να αιτιολογηθεί από την χρήση και των δύο ημισφαιρίων στην προσωδιακή – κινεζική γλώσσα. Μελέτες έχουν δείξει ότι η γνώση μιας προσωδιακής γλώσσας, συμβάλει στην καλύτερη πρόγνωση και αποκατάσταση στην δίγλωσση αφασία.

Κλείνοντας… Μέσω αυτών των άρθρων, των περιπτώσεων και των μελετών, κατανοούμε και προσδιορίζουμε τους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την αποκατάσταση των ατόμων με αφασία. Οι μελέτες αυτές μπορούν να αποδειχθούν εξαιρετικά χρήσιμες στην συνεχή έρευνα στην αφασία. Επιπλέον, οι περιπτώσεις αυτές ήταν πολύ ενημερωτικές καθώς παρείχαν πληροφορίες για τον τρόπο διευκόλυνσης και ανάκαμψης ενός ατόμου με αφασία: τα προσωδιακά χαρακτηριστικά των γλωσσών, τα αποτελέσματα της διδασκαλίας μιας γλώσσας και ο τρόπος απόκτησης που είναι συνειδητός ή ακούσιος.

Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας και τον χρόνο σας! Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας και τον χρόνο σας!