Ανάλυση Γεωργικού Οικογενειακού Εισήματος (ΓΟΕ) Η ΚΑΠ μετά το 2020. Σύνοψη θέσεων και απόψεων Γιώργος Βλάχος Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ανάλυση Γεωργικού Οικογενειακού Εισήματος (ΓΟΕ) Τα κύρια ζητήματα Το ύψος του προϋπολογισμού Η δομή της νέας πολιτικής -Συγχρηματοδότηση Πρώτος πυλώνας Το μέλλον των άμεσων ενισχύσεων Δικαιώματα Συνδεδεμένες ενισχύσεις Πρασίνισμα Διαχείριση κινδύνων

Γενικές σκέψεις Συνέχεια και εκσυγχρονισμός/βελτίωση της υπάρχουσας, ήτοι απλούστευση, εξισορρόπηση διαφοροποιήσεων (Κεντρική Ανατολική Ευρώπη). Όποιες απόπειρες επανεθνικοποίησης που ενδέχεται να προκαλέσουν ανισορροπίες πρέπει να αποφευχθούν Η δομή των δύο πυλώνων πρέπει να διατηρηθεί. Η κατάργηση των άμεσων πληρωμών ή οποιεσδήποτε δραστικές αλλαγές στο σύστημα πρέπει να αποφευχθούν με όποιο κόστος . Θέσεις του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Δραστικές αλλαγές είναι αναγκαίες (Ολλανδία, Σουηδία, Think tanks, περιβαλλοντικές οργανώσεις)

Το ύψος του προϋπολογισμού της ΚΑΠ Ανάλυση Γεωργικού Οικογενειακού Εισήματος (ΓΟΕ) Το ύψος του προϋπολογισμού της ΚΑΠ Διατήρηση τουλάχιστον στο παρόν ύψος. Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία, Σλοβακία (Visegrad) Βουλγαρία, Σλοβενία, Κροατία, Λετονία, Λιθουανία, Φινλανδία, Ισπανία, EPP Μείωση (τουλάχιστον κατά τη συνεισφορά του ΗΒ) – περιορισμός Ολλανδία, Σουηδία. Η πίεση από τα Κεντροευρωπαϊκά – Ανατολικά ΚΜ για συνέχιση της σύγκλισης των ενισχύσεων σε επίπεδο ΚΜ συνεχίζεται και συνδυάζεται με την πίεση για σταδιακή (ή και άμεση) κατάργηση των δικαιωμάτων (Πολωνία αλλά και Πορτογαλία, Think tanks) Διαφοροποίηση των τόνων Η Πολωνία πολύ πιο έντονα και κατ επανάληψη υπέρ της διατήρησης Ολλανδία « Σημαντικός περιορισμός» με την επίκληση του Brexit. Το ίδιο και από μέρος της Επιτροπής (Επίτροπος προϋπολογισμού) Υπήρξαν προτάσεις (μεταξύ αυτών και ο Πρόεδρος Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου) για δραστική μείωση με μεταφορά των πόρων στις νέες προκλήσεις (μεταναστευτικό, ασφάλεια, ασφάλεια συνόρων κλπ). Στις σχετικές συζητήσεις που προκλήθηκαν τόσο το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα όσο και οι Σοσιαλιστές απέρριψαν την πρόταση. Ο δε επίτροπος Γεωργίας δήλωσε παντελή άγνοια σχετικά. Τελικά διαψεύστηκε και η ύπαρξη σχετικής πρότασης

Η δομή της ΚΑΠ Η δομή των δύο πυλώνων Διατήρηση του χαρακτήρα του 1ου πυλώνα ως εργαλείου επιδίωξης εισοδηματικής σταθερότητας Αρνητική στάση στην περαιτέρω μεταφορά πόρων μεταξύ πυλώνων Ενίσχυση του 2ου πυλώνα Πρόσθεση ενός τρίτου πυλώνα (διαχείρισης κινδύνου)

Συγχρηματοδότηση του Α΄ πυλώνα Ανάλυση Γεωργικού Οικογενειακού Εισήματος (ΓΟΕ) Συγχρηματοδότηση του Α΄ πυλώνα Εκτός της Ολλανδίας, αρνητική θέση όσων επιλέγουν να τοποθετηθούν. Η άποψη της συγχρηματοδότησης Ολλανδία, Think tanks Η συγχρηματοδότηση συνδέεται με χορήγηση μεγαλύτερης ευελιξίας στα ΚΜ με την αλλαγή χαρακτήρα του Α΄πυλώνα προς την ενίσχυση της προσφοράς υπηρεσιών προς την κοινωνία - Συγχρηματοδότηση: Πολύ καθαρή και εμφατική αντίθεση των χωρών της Κεντρικής Ανατολικής Ευρώπης αλλά και του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. (Διαρροή;;;)

Α΄ πυλώνας: Το μέλλον των άμεσων ενισχύσεων (1) Α΄ πυλώνας: Το μέλλον των άμεσων ενισχύσεων (1) Συνέχιση / ενίσχυση έναντι σταδιακής κατάργησης Δικαιώματα: Επανυπολογισμός με επικέντρωση: σε ειδικές κατηγορίες με κοινωνικά, περιβαλλοντικά, χωρικά κριτήρια στους ενεργούς γεωργούς Διατήρηση των άμεσων ενισχύσεων με στόχο τη σταθεροποίηση του εισοδήματος για εκ των προτέρων καθορισμένο χρονικό διάστημα. Να ενισχυθεί ο αναδιανεμητικός χαρακτήρας Ανώτατα όρια, εσωτερική σύγκλιση με κριτήρια Διατήρηση θέσεων εργασίας, Προσφορά δημοσίων αγαθών Μεταφορά πόρων στη διαχείριση κινδύνων.

Α΄ πυλώνας: Το μέλλον των άμεσων ενισχύσεων (2) Α΄ πυλώνας: Το μέλλον των άμεσων ενισχύσεων (2) Συνδεδεμένες ενισχύσεις Συνέχιση και επέκταση Αλλά με διαφοροποίηση των κριτηρίων για την επιλογή των κλάδων Καινοτομία, περιβαλλοντικά, κοινωνικά, χωρικά Πρασίνισμα Συγχώνευση της βασικής και της πράσινης ενίσχυσης Απλούστευση και ευελιξία Πρόσθεση και τέταρτου όρου (για εποχιακή φυτοκάλυψη)

Ανάλυση Γεωργικού Οικογενειακού Εισήματος (ΓΟΕ) Διαχείριση κινδύνου Τα διαθέσιμα ως τώρα εργαλεία για την ασφάλιση της παραγωγής έναντι φυσικών καταστροφών, ασθενειών, επιφυτειών, επιζωοτιών κλπ να επεκταθούν για να καλύπτουν και την ευρεία διακύμανση των τιμών, αποσταθεροποίηση της ζήτησης κλπ. Να συμπληρωθούν δε με σύγχρονα εργαλεία διαχείρισης κινδύνου (παράγωγα, futures κλπ) Κοινές θέσεις: Το υπάρχον σύστημα της διατήρησης ενός αποθεματικού το οποίο χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις κρίσης είναι ανεπαρκές (Μικρό, όχι ευέλικτο, αναποτελεσματικό). Τα σχετικά μέτρα που περιλαμβάνονται στον 2ο πυλώνα εφαρμόζονται μεν αλλά όχι από όλους και με πολύ διαφορετικούς τρόπους. The main aim of a EU Risk Management Policy (RMP) should be to enable farmers to deal with risk to stabilise their income. Such a policy must address five challenges. It must be able to consider the heterogeneity of EU farmers in terms of size, cost structure and strategies. This suggests some degree of subsidiarity to allow for the diversity in the EU, yet this must not be allowed to undermine the integrity of the single market. (ii) An EU RMP should consider the problem of asymmetric information between the insurer and the insured (farmers) on the true amount of risk the insured is facing. The dangers are that insured farmers change their behaviour by taking more risk (moral hazard) or that those entering an insurance programme have a higher risk profile. (iii) A RMP should not crowd out private risk management strategies based on management measures or market-based instruments. (iv) A RMP should consider the interactions with existing policies. These may well crowd out farmers’ strategies. (v) The challenges of farm heterogeneity and asymmetric information require government to be able to deploy detailed data and this increases the transaction costs of an RMP.

Διαχείριση κινδύνου - Τάσεις Ανάλυση Γεωργικού Οικογενειακού Εισήματος (ΓΟΕ) Διαχείριση κινδύνου - Τάσεις ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΡΙΖΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Να ενισχυθεί το υπάρχον σύστημα, η διαχείριση να παραμείνει σε κοινοτικό επίπεδο. Να ενθαρρυνθεί η υιοθέτηση και εφαρμογή μέτρων στο Β΄πυλώνα Χωρίς μετατόπιση πόρων Πόροι που προορίζονται για τις άμεσες ενισχύσεις να μεταφερθούν, σταδιακά αλλά σταθερά, σε έναν τρίτο πυλώνα: Πυλώνας διαχείρισης κινδύνων.

Διαχείριση κινδύνου – Ενδιάμεσες Προτάσεις Ανάλυση Γεωργικού Οικογενειακού Εισήματος (ΓΟΕ) Διαχείριση κινδύνου – Ενδιάμεσες Προτάσεις Εργαλεία διαχείρισης κινδύνου υποχρεωτική για τις μεγάλες (εντατικές) εκμεταλλεύσεις Ενίσχυση των ήδη λειτουργούντων εργαλείων είτε με μεταφορά πόρων από τον Α΄πυλώνα είτε με ανεύρεση νέων πόρων. Υποχρεωτική συμπληρωματικότητα μεταξύ ασφάλισης αφενός έναντι φυσικών καταστροφών και αποσταθεροποίησης των αγορών αφετέρου Υιοθέτηση νέων σε εθελοντική (για τους παραγωγούς και για τα ΚΜ) βάση.

Αδρή σκιαγράφηση ακραίων σεναρίων Ανάλυση Γεωργικού Οικογενειακού Εισήματος (ΓΟΕ) Αδρή σκιαγράφηση ακραίων σεναρίων ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΡΙΖΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Καλύτερη στόχευση των άμεσων ενισχύσεων με διαθρωτικά, κοινωνικά και χωρικά/περιβαλλοντικά κριτήρια. Ενίσχυση των εργαλείων διαχείρισης κινδύνου αλλά σε εθελοντική βάση. 100% κοινοτική χρηματοδότηση Αντικατάσταση των άμεσων με ενισχύσεις σε εκμεταλλεύσεις και περιοχές που προσφέρουν δημόσια αγαθά και για τις μεγάλες εκμεταλλεύσεις εργαλεία διαχείρισης κινδύνου. Μέρος των εξοικονομούμενων πόρων καλύπτει το έλλειμμα του Brexit και το άλλο κατευθύνεται στην εξυπηρέτηση των νέων προκλήσεων . Εθνική συγχρηματοδότηση Συνέχεια Άμεσες ενισχύσεις για σταθεροποίηση εισοδήματος: Θετική διαφοροποίηση για μικρές εκμεταλλεύσεις, σε περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα (ορεινές, νησιωτικές, απομονωμένες, απομακρυσμένες), σε περιοχές /συστήματα φιλοπεριβαλλοντικά ή σε μετάβαση.

Οι τελευταίες εξελίξεις Επέκταση της απαίτησης για συγκεκριμένα αποτελέσματα από την εφαρμογή των μέτρων πολιτικής. (Result oriented) Συνεπώς κατευθυνόμαστε προς ένα αξιόπιστο πλαίσιο παρακολούθησης και αξιολόγησης που να υιοθετεί τον προσανατολισμό προς τα αποτελέσματα και μεθόδους διασφάλισης των αποτελεσμάτων (επιθεωρήσεις, διασφάλιση ποιότητας)

Οι τελευταίες εξελίξεις Συγχρηματοδότηση;; Υποχρεωτικά ανώτατα όρια (δηλαδή;;) ή/και κλιμακούμενες περικοπές άμεσων ενισχύσεων λαμβάνοντας υπόψη τον παράγοντα της εργασίας Αναδιανεμητικός ρόλος και στόχευση των άμεσων πληρωμών Επικέντρωση στους γνήσιους και ενεργούς γεωργούς

Ειδικότερα Βιολογικά τρόφιμα, προϊόντα με ονομασία προέλευσης, παραδοσιακά αλλά και καινοτόμα . Βάρος σε ζητήματα ασφάλειας των τροφίμων όπως Την ασφαλή χρήση των φυτοφαρμάκων Την αντιμετώπιση της Επίκτητης μικροβιακής αντοχής Την ενίσχυση της έρευνας και τις καινοτομίας στον τομέα αυτό. Βελτίωση των κανόνων ευζωίας των ζώων Προώθηση υγιεινής διατροφής, Διαθεσιμότητα υγιεινών τροφίμων (π.χ. φρούτων και λαχανικών ) Εμπλουτισμός του προβληματισμού και εμπλοκή των γεωργών στη συζήτηση για τη διατροφή. Συμβολή στη μείωση της σπατάλης τροφίμων.