Εργασία 1ου εξαμήνου στην αναπτυξιακή ψυχολογία Ευθυμίου Κωνσταντίνα Μπουραζάνα Λαμπρινή Παπαγεωργίου Βασιλική Πλακωτάρη Μαρία-Αναστασία 2016

Η σχολική εκπαίδευση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Η εκπαίδευση των παιδιών προσχολικής ηλικίαΣ Υποχρεωτική χαρακτηρίζεται πλέον η εκπαίδευση των παιδιών νηπιακής ηλικίας στους παιδικούς σταθμούς και τα νηπιαγωγεία. Δίνεται μεγάλη έμφαση στις σχολικές δραστηριότητες και στην προετοιμασία τους για το σχολείο. Οι ψυχολόγοι Zigler και Εlkind επισημαίνουν ότι η προετοιμασία αυτή ενέχει ευχάριστα και δυσάρεστα αποτελέσματα για τα παιδιά αφού στερούνται χρόνο από ευχάριστες δραστηριότητες όπως είναι το παιχνίδι κτλ.

Τα αποτελεσματικά σχολεία σύμφωνα με τον Rutter Γενικά : Είναι τα σχολεία που σημειώνουν επιτυχία στην επίτευξη στόχων εντός και εκτός του προγράμματος σπουδών, ανεξάρτητα από την φυλετική , την εθνική ή την κοινωνικοοικονομική προέλευση των μαθητών.

Συγκεκριμένα προάγουν : Τις σχολικές επιδόσεις Τις κοινωνικές δεξιότητες Την ευγενική και προσεκτική συμπεριφορά Την θετική στάση απέναντι στη μάθηση Το χαμηλό ποσοστό απουσιών Την συνέχιση της εκπαίδευσης πέρα από την υποχρεωτική θητεία τους στο σχολείο Την απόκτηση δεξιοτήτων για να βρουν μετέπειτα οι μαθητές επαγγελματική αποκατάσταση και να παραμείνουν σε αυτή.

Σύμφωνα λοιπόν με έρευνά του, στα σχολεία που πληρούσαν τις προϋποθέσεις αυτές οι μαθητές είχαν λιγότερες προβληματικές συμπεριφορές, παρακολουθούσαν τακτικά το σχολείο και είχαν μεγαλύτερη πρόοδο στα μαθήματα από ότι μαθητές των λιγότερο αποτελεσματικών σχολείων.

ΠαράγοντεΣ που συμβάλλουν στην αποτελεσματικότητα τηΣ σχολικήΣ εκπαίδευσηΣ Σύνθεση του συνόλου των μαθητών. Εξαρτάται από τους μαθητές με τους οποίους έχει να κάνει, ωστόσο αυτό δεν είναι απόλυτο. Αφομοίωση χαρακτηριστικών των επιτυχημένων σχολείων. Έμφαση στα μαθήματα, δηλαδή στους εκπαιδευτικούς στόχους με ανάθεση εργασιών στο σπίτι και αξιολόγηση αυτών. Διεύθυνση της τάξης από τον δάσκαλο με πειθαρχία, αυστηρή τήρηση ωραρίου και προγράμματος.

ΙΙΙ. Πειθαρχία με εφαρμογή κανόνων και αποφυγή χειροδικίας η οποία θα εντείνει το ήδη δυσχερές κλίμα, σε περίπτωση παραπτώματος. ΙV. Ομαδική δουλειά με δημιουργία προσωπικού που παρακολουθεί την πρόοδο των μαθητών με την καθοδήγηση ενός ενεργητικού διευθυντή. Αλληλεπίδραση των χαρακτηριστικών των μαθητών και του σχολικού περιβάλλοντος. Φαινόμενο το οποίο ονομάζεται αλληλεπίδραση διαχείρισης ικανοτήτων (Lee Cronbach , Richard Snow) λαμβάνοντας υπόψη την δυνατότητα αφομοίωσης των μαθητών καθώς και τις πολιτισμικές παραδόσεις.

Παράγοντεσ που ΔΕΝ επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα τηΣ σχολικήσ εκπαίδευσησ Οικονομική υποστήριξη Ανεπαρκής χρηματοδότηση επηρεάζει την ποιότητα διδασκαλίας και όχι τον τρόπο. Μέγεθος του σχολείου και των τάξεων Οι μεγάλες αίθουσες αλλά και τα μεγάλα σχολεία ελάχιστα συμβάλλουν στην αποτελεσματικότητα του προγράμματος σπουδών. Ανίχνευση ικανοτήτων Η ομαδοποίηση των μαθητών σύμφωνα με το IQ τους έχει τόσο αρνητικά όσο και θετικά αποτελέσματα. Οργάνωση της τάξης Διακρίνεται σε παραδοσιακές αίθουσες διδασκαλίας και ανοιχτές αίθουσες διδασκαλίας και με τις δύο να θεωρούνται εξίσου αποτελεσματικές. 9

Η μετάβαση των μαθητών στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση Δύσκολη, αφού η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος (στο γυμνάσιο παρατηρούνται απρόσωπες σχέσεις, γραφειοκρατία, πειθαρχία κτλ) συνδυάζεται με τις σωματικές και ψυχολογικές αλλαγές που συμβαίνουν στην εφηβεία Συνήθως εμφανίζονται προβλήματα όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση, ψυχολογικές διαταραχές λόγω ενδοοικογενειακών ζητημάτων . Λύση θεωρείται η δημιουργία σχολείων μέσης εκπαίδευσης για τάξεις από 6 έως 8, χωρίς αυτό να θεωρείται σε όλες τις περιπτώσεις αποτελεσματικό. Η υποστήριξη των γονέων στα παιδιά τους αλλά και στο σχολείο καθώς και λύσεις μέσα στο σχολικό περιβάλλον θεωρούνται εξίσου σημαντικές προτάσεις για την ομαλή μετάβαση τους από το δημοτικό στο γυμνάσιο.

Η εκπαίδευση των εθνικών μειονοτήτων Οι φυλετικές και εθνικές διαφορές στις σχολικές επιδόσεις εξαρτώνται από : Την στάση και την συμμετοχή των γονέων. Η αρνητική επίδοση των μαθητών εθνικών μειονοτήτων οφείλεται στην αμάθεια των γονέων για το εκπαιδευτικό σύστημα, στη μη παρακολούθηση των σχολικών δραστηριοτήτων και όχι στην αδιαφορία τους ως προς την μόρφωση. Τον τύπο γονεικής φροντίδας και τις επιδράσεις των συνομήλικων. Η διαφορετική κουλτούρα των γονέων ως προς την μάθηση σε συνδυασμό με τις παρέες (καλές ή κακές) που αναπτύσσει ο μαθητής επηρεάζουν σε μεγάλο την επίδοση του στο σχολείο. Τις προσδοκίες των δασκάλων. Ο δάσκαλος επηρεασμένος από στερεότυπα για τις μειονότητες δημιουργεί διαφορετικές προσδοκίες με αποτέλεσμα ο μαθητής να επηρεάζεται και να αντεπεξέρχεται σύμφωνα με αυτές, δημιουργώντας έτσι το φαινόμενο του Πυγμαλίωνα.

Το φαινόμενο του Πυγμαλίωνα Η τάση να επαληθεύονται οι προσδοκίες ενός δασκάλου, κάνοντας τους μαθητές να έχουν καλύτερες ή χειρότερες επιδόσεις, ανάλογα με την εκτίμηση του δασκάλου για τις δυνατότητες των μαθητών. Πως λειτουργεί ακριβώς ; Με ανάθεση δύσκολων ασκήσεων σε μαθητές που περιμένουν περισσότερα, απαίτηση καλύτερων επιδόσεων και έπαινος σε αυτούς, ενώ σε μαθητές με χαμηλότερη επίδοση, ανάθεση εύκολων εργασιών και συχνή επίκριση αυτών. Ο όρος κοινωνικότητα περιγράφει την προθυμία ενός ατόμου να συναναστρέφεται κοινωνικά με άλλους και να επιζητά την προσοχή ή την αποδοχή τους. Ακόμα και τα μωρά είναι κοινωνικά πλάσματα!

Εκπαίδευση των μαθητών με ειδικές ανάγκεσ. 1975: Νόμος για την εκπαίδευση όλων των ανάπηρων παιδιών.

Εισαγωγή το κύριο ρεύμα: Καλύτερες επιδόσεις στα μαθήματα. Ευκολότερη κοινωνική προσαρμογή. Μείωση της αυτοεκτίμησης.

Μέθοδος συνεργατικής μάθησης Μέθοδος συναρμολόγησης. Με τις μεθόδους συνεργατικής μάθησης οι μαθητές: Αρχίζουν να αγαπούν το σχολείο. Έχουν καλύτερες επιδόσεις. Αυξάνεται η αυτοεκτίμησή τους. Γίνονται ευκολότερα αποδεκτοί.

Διαπολιτισμική Σύγκριση Αποτελέσματα ερευνών, όσον αφορά τους αμερικανούς μαθητές: 9-17 ετών: ξέρουν ανάγνωση, γραφή και μαθηματικά. Μόνο το ¼ των μαθητών έχει πολύ καλές επιδόσεις. Πάνω από το 1/3 των 17χρονων μαθητών έχουν πρόβλημα με τη σύνταξη.

Αυτά τα προβλήματα οφείλονται στη: Διδασκαλία στην τάξη. Συμμετοχή των γονέων. Συμμετοχή των μαθητών. Προσπάθεια.

Στόχοι 2000 Εντατικοποίησαν τα σχολικά προγράμματα. Απαίτησαν περισσότερα προσόντα από τους δασκάλους. Έθεσαν υψηλότερα κριτήρια για την αποφοίτηση. Έβαλαν σε εφαρμογή διάφορα σχολικά προγράμματα. Έφεραν πιο κοντά τους γονείς με τους δασκάλους.

Οι συνομήλικοι ωΣ παράγοντεσ κοινωνικοποίησηΣ Συνομήλικοι  Κοινωνικά ισότιμοι. Επαφές ίδιας ηλικίας. Δοκιμάζουν νέους ρόλους και ιδέες. Παίρνουν σημαντικά μαθήματα για τον εαυτό τους. Αποκτούν κοινωνικές δεξιότητες.

Αλληλεπίδρασες διαφορετικών ηλικιών. Μικρότεροι φίλοι: Ανάπτυξη συμπόνιας και στοργής. Μεγαλύτεροι φίλοι: Μαθαίνουν πώς να ζητούν βοήθεια και να φέρονται με σεβασμό.

Όσον αφορά τα αδέρφια Τα μεγαλύτερα αδέρφια όταν κάνουν παρέα με μεγαλύτερα παιδιά: μαθαίνουν να προσαρμόζονται. Τα μικρότερα αδέρφια όταν κάνουν παρέα με μικρότερα παιδιά: μαθαίνουν να κυριαρχούν. Τα μοναχοπαίδια αποκτούν και τις δυο παραπάνω ικανότητες.

Η έρευνα του Harlow Ομάδες πιθήκων με τις μητέρες: ιδιαίτερα αντικοινωνικοί πίθηκοι. Ομάδες πιθήκων με συνομηλίκους: ιδιαίτερα επιθετικοί πίθηκοι.

Ανθρώπινο παράδειγμα 1945: 6 παιδιά 3ετών ζουν μόνα τους σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Μετά το τέλος του πολέμου μεταφέρθηκαν σε ένα κέντρο θεραπείας. Έδειξαν έντονη εχθρότητα ως προς το προσωπικό. Έδειχναν αξιοσημείωτο ενδιαφέρον το ένα για το άλλο.

Η ανάπτυξη της κοινωνικότητας μεταξύ των συνομήλικων Ο όρος κοινωνικότητα περιγράφει την προθυμία ενός ατόμου να συναναστρέφεται κοινωνικά με άλλους και να επιζητά την προσοχή ή την αποδοχή τους. Ακόμα και τα μωρά είναι κοινωνικά πλάσματα!

Από 12-18 μηνών τα βρέφη αρχίζουν να αλληλεπιδρούν Από 12-18 μηνών τα βρέφη αρχίζουν να αλληλεπιδρούν. ΚυρίωΣ σε αυτήν την ηλικία μεταχειρίζονται τουΣ συνομήλικουσ τουΣ ωΣ ‘παιχνίδια’.

Από 20-24 μηνών το παιχνίδι των νήπιων περιέχει πολλά στοιχειά ομιλίαΣ.

Από 2-2μιση ετών τα βρέφη αναλαμβάνουν συμπληρωματικούΣ ρόλουΣ.

Από 18-24 μηνών αρχίζουν να έχουν πραγματικά συντονισμένεΣ, αμοιβαίεΣ αλληλεπιδράσειΣ την εποχή που αναγνωρίζουν για πρώτη φορά τον εαυτό τουΣ στον καθρέφτη και μπορούν να ξεχωρίσουν τις δίκεΣ τουΣ φωτογραφίεΣ

Η Κοινωνικότητα κατά την προσχολική περίοδο.

Από 2-5 ετών τα παιδιά γίνονται ικανότερα και απευθύνονται σε ευρύτερο κοινό. Από 4-5 ετών τα παιδιά έχουν μια πιο παιχνιδιάρικα διάθεση προκειμένου να ‘τραβήξουν’ την προσοχή και την αποδοχή των συνομήλικων πάρα των ενηλίκων.

Τα παιχνίδια προσχολικήσ ηλικίαΣ χωρίζονται σε 4 κατηγορίεΣ. Μη κοινωνική δραστηριότητα. Παράλληλο παιχνίδι. Παιχνίδι συναναστροφής. Συνεργατικό παιχνίδι.

Η κοινωνικότητα των συνομήλικων κατά την μέση παιδική ηλικία και την εφηβεία. οι αλληλεπιδράσεις των συνομήλικων γίνονται όλο και πιο πολύπλοκες στη διάρκεια των σχολικών χρόνων.

Αλληλεπιδρούν σε τακτική βάση. Οι ομάδεσ: Αλληλεπιδρούν σε τακτική βάση. Δημιουργεί στα μελή της την αίσθηση ότι ανήκουν κάπου. Διατυπώνει τους δικούς του κανόνες πχ. Τρόπος ντυσίματος, σκέψης και συμπεριφοράς. Αποκτά μια ιεραρχική οργάνωση πχ. Αρχηγός, υπαρχηγός.

Τα παιδιά της εφηβείας λειτουργούν αρχικά σε κλίκες δηλαδή πέρανε περισσότερο χρόνο με τους φίλους τους και παρά με τους γονείς τους. Αποτελούν φορείς κοινωνικοποίησης. Αποτελούνται από 4-8 άτομα, του ιδίου φύλου με παρόμοιες άξιες και προτιμήσεις. Αυτά όμως ισχύουν ως μια ηλικία, από τα μέσα της εφηβείας και μετά, οι παρέες κοριτσιών και αγοριών ενώνονται….

αποκτούν ξεχωριστούσ κώδικεΣ ντυσίματοΣ, ομιλίαΣ και συμπεριφοράς επίσης αποκτούν την αίσθηση ότι ανήκουν κάπου, έχουν παρόμοιεΣ άξιεΣ και ίδιουσ κανόνεΣ. Τα σύνολα αυτά από κλίκεσ γίνονται παρέεσ Στις παρέες εντάσσονται κυρίως έφηβοι που χαρακτηρίζονται ως ‘δημοφιλείς’,’ πλακατζήδες’, ‘ευέξαπτοι’ άλλα και ‘εγκέφαλοι-έξυπνοι’. Μέσα από τις παρέες αυτές τα άτομα γνωρίζουν τις άξιες τους και αναπτύσσουν μια πιο ερωτική σχέση μεταξύ των μελών αντιθέτου φύλου, δημιουργούνται δηλαδή ζευγάρια και έτσι οι παρέες σιγά σίγα διαλύονται.

ΕπιρροέΣ των γονέων και κοινωνικότητα συνομηλίκων Καλλιέργεια των επαφών με συνομήλικους. Οι γονείς μπορούν να επηρεάσουν με πολλούς τρόπους τις επαφές που έχουν τα παιδιά με τους συνομήλικους τους.

Παρακολούθηση και έλεγχοσ των παιχνιδιών Θα πρέπει οι γονείς να παρακολουθούντο κοντά ή να επεμβαίνουν στα παιχνίδια των παιδιών με τους φίλους τους??

Αποδοχή των Συνομήλικων και Δημοφιλή Σημαντικός κοινωνικός παράγοντας είναι η αποδοχή των συνομηλίκων Δημοφιλή παιδιά: αυτά που γίνονται συμπαθή και αποδεκτά από όλα τα μελή μιας ομάδας.

Παιδιά αντικείμενα Απόρριψης: αυτά που είναι αντιπαθητικά στους συνομήλικους τους.

Αμφιλεγόμενα Παιδίατρου είναι αρκετά συμπαθητικά σε πολλούς ή αρκετά αντιπαθητικά σε άλλους.

Παιδιά του ‘μέσου ορού’: αυτά που είναι συμπαθητικά ή αντιπαθητικά σε ένα μέτριο αριθμό συνομήλικων τους.

Γιατί γνωρίζουν τα παιδιά την αποδοχή, την παραμέληση ή την απόρριψη των συνομήλικων τουΣ? Συμπεριφορά των γονέων. Γνωστικές ικανότητες των παιδιών. Εξωτερική εμφάνιση. Συμπεριφοριστικοί Παράγοντες.

Δυο ειδή ή κατηγορίεΣ παιδιών που είναι αντικείμενα απόρριψησ και καθεμία από αυτέΣ έχει τι δική τηΣ συμπεριφορά. Επιθετικά παιδιά – αντικείμενα απόρριψης: συχνά απομακρύνουν τους συνομήλικους εξ αιτίας της βίαιης συμπεριφοράς τους για να κυριαρχήσουν αυτούς. Συντελεσμένα παιδιά – αντικείμενα απόρριψης: είναι κυρίως αδέξια κοινωνικά, ασυνήθιστες και ανώριμες συμπεριφορές και δεν ευαισθητοποιούνται στις προσδοκίες της ομάδας των συνομήλικων τους. 43

Τα παιδιά και οι φίλοι τους Κοινωνικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ φιλών και γνωστών

Εφαρμοσμένη εξελικτική ερεύνα σχετικά με τη βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών που δεν είναι δημοφιλή Θεραπείες ενίσχυσης και δημιουργίας προτύπων Γνωστικές προσεγγίσεις στην εκπαίδευση κοινωνικών δεξιοτήτων Εκπαίδευση στις σχολικές δεξιότητες

Υπάρχουν ξεχωριστά πλεονεκτήματα στο να έχει κανείΣ φίλουσ? Οι φίλοι ως άτομα που παρέχουν ασφάλεια και κοινωνική υποστήριξη Οι φίλοι ως παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων επίλυσης κοινωνικών προβλημάτων Οι φίλιες ως προετοιμασία για τις ερωτικές σχέσεις των ενηλίκων

Ποιότητα της φιλίας και προσαρμογή Πως ασκούν την επιρροή τους οι συνομήλικοι Ενίσχυση των συνομηλίκων και επιρροές των προτύπων Συμμόρφωση στους συνομηλίκους Η επιρροή των συνομηλίκων και η επιρροή των ενηλίκων (το θέμα των αντιτιθέμενων πιέσεων)

Ευχαριστούμε πολύ για την προσοχή.