Μετάδοση και αντιμετώπιση παθογόνων μικροοργανισμών 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου Επιμέλεια: Κωτίτσας Αριστοτέλης
Μόλυνση: Είσοδος ενός παθογόνου μικροοργανισμού στον οργανισμό Λοίμωξη: Εγκατάσταση και πολλαπλασιασμός του στον οργανισμό Λοιμώδη νοσήματα: Οι ασθένειες που προκαλούνται από παθογόνους μικροοργανισμούς
Κριτήρια του Κοχ 1882 Μια ασθένεια οφείλεται σε παθογόνο μικροοργανισμό όταν ο μικροοργανισμός: Ανιχνεύεται στους ιστούς ή στα υγρά του ασθενούς ή στον οργανισμό ατόμων που πέθαναν από αυτή την ασθένεια Μπορεί να απομονωθεί και να καλλιεργηθεί στο εργαστήριο Μπορεί να προκαλέσει την ίδια ασθένεια σε πειραματόζωα και να απομονωθεί εκ νέου από αυτά
Τοξίνες: Ουσίες που παράγουν τα μικρόβια και απειλούν την υγεία μας Ενδοτοξίνες Βρίσκονται στο κυτταρικό τοίχωμα ορισμένων παθ. βακτ. Προκαλούν πυρετό, πτώση της πίεσης του αίματος κ.ά. Εξωτοξίνες Εκκρίνονται από τα παθ. βακτήρια Διασπείρονται στο εσωτερικό του ανθρ. οργανισμού Προσβάλουν, ανάλογα με τη φύση τους, συγκεκριμένα όργανα
Οι παθογόνοι μικροοργανισμοί μεταδίδονται με: Την τροφή και το νερό Την επαφή με μολυσμένα ζώα Τα σταγονίδια του βήχα Την άμεση επαφή με μολυσμένα άτομα Την επαφή με μολυσμένα αντικείμενα που έχουν χρησιμοποιηθεί από μολυσμένο άτομο
Οι παθογόνοι μικροοργανισμοί εισέρχονται στον οργανισμό από: Κάποια ασυνέχεια του δέρματος Τους βλεννογόνους που υπάρχουν σε κοιλότητες του οργανισμού (π.χ. στόμα, στομάχι, κόλπος)
Πρόληψη μολύνσεων – αντιμετώπιση μολύνσεων Γνώση μηχανισμών ανάπτυξης και πολλαπλασιασμού μικροβίων Υιοθέτηση και τήρηση κανόνων υγιεινής, προσωπικής και δημόσιας
Κανόνες υγιεινής Ατομική υγιεινή Τακτικό πλύσιμο (δέρμα, μαλλιά, χέρια) Καλό πλύσιμο λαχανικών Χρήση προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή Δημόσια υγιεινή Χλωρίωση νερού Παστερίωση τροφίμων (π.χ. το γάλα θερμαίνεται στους 62οC για μισή ώρα)
Αντιβιοτικά Χημικές ουσίες με αντιμικροβιακή δράση που παράγονται από βακτήρια, μύκητες και φυτά Το πρώτο αντιβιοτικό ανακαλύφθηκε το 1929 από τον Φλέμινγκ
Ο μύκητας Penicillium από τον οποίο παράγεται η πενικιλίνη
Τρόποι δράσης αντιβιοτικών Παρεμποδίζουν τη σύνθεση του κυτταρικού τοιχώματος (πενικιλίνη) Προκαλούν διαταραχές στη λειτουργία της πλασματικής μεμβράνης Αναστέλλουν κάποια αντίδραση του μεταβολισμού του μικροοργανισμού Παρεμβαίνουν στις λειτουργίες αντιγραφής, μεταγραφής και μετάφρασης του γενετικού υλικού των μικροοργανισμών
Παρεμποδίζουν τη σύνθεση Παρεμβαίνουν στη του κυτταρικού τοιχώματος Παρεμβαίνουν στη μετάφραση του γεν. υλικού Μεταγραφή Μετάφραση DNA mRNA Πρωτεΐνη Αντιγραφή Παρεμβαίνουν στις λειτουργίες αντιγραφής, μεταγραφής και μετάφρασης του γενετικού υλικού των μικροοργανισμών Ενζυμική μεταβολική αντίδραση Προκαλούν διαταραχές στη λειτουργία της πλασματικής μεμβράνης Αναστέλλουν κάποια αντίδραση του μεταβολισμού
Τα αντιβιοτικά: Δρουν επιλεκτικά καταστρέφοντας μόνο τους μικροοργανισμούς και όχι τα ανθρώπινα κύτταρα Δρουν μόνο κατά των βακτηρίων, των μυκήτων και των πρωτόζωων ΔΕΝ ΔΡΟΥΝ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΙΩΝ ΚΑΘΩΣ ΑΥΤΟΙ ΔΕ ΔΙΑΘΕΤΟΥΝ ΔΙΚΟ ΤΟΥΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ
τη γρίπη και τα κρυολογήματα… Τα αντιβιοτικά δεν θεραπεύουν τη γρίπη και τα κρυολογήματα… Δεν είναι δική μου δουλειά
Προσοχή στην αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών γιατί έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία στελεχών βακτηρίων που είναι ανθεκτικά σε αυτά
Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα Διαδίδονται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή. Είναι ευρέως διαδεδομένα σε παγκόσμια κλίμακα αποτελούν σημαντικό πρόβλημα υγείας. Προκαλούν στειρότητα, νοσηρότητα και θνησιμότητα. Το 1/3 από τα 250 εκατομμύρια κρούσματα ετησίως, αφορά τους εφήβους. Σεξουαλικά Μεταδιδόμενο Νοσήμα: Σύφιλη Για τη θεραπεία της χορηγείται το αντιβιοτικό πενικιλίνη, ενώ δεν υπάρχει εμβόλιο για τη θεραπεία από τη νόσο.
Πως μεταδίδονται τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα Σεξουαλική επαφή Μέσω του αίματος ή παραγώγων του (π.χ. μετάγγιση ή χρήση μολυσμένης σύριγγας) Από τη μολυσμένη μητέρα στο έμβρυο Ο ιός HIV που προκαλεί το AIDS είναι το πιο γνωστό και επικίνδυνο για την υγεία ΣΜΝ. Μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής, αλλά και μέσω της κοινής χρήσης συριγγών.
Τα πιο συνηθισμένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα Από βακτήρια: σύφιλη, γονοκοκκική ουρηθρίτιδα (ή γονόρροια), λοίμωξη από χλαμύδια. Από ιούς: απλός έρπητας, λοίμωξη από ιούς των ανθρώπινων θηλωμάτων, το ΑΙDS, ηπατίτιδα Β και C. Από πρωτόζωα: λοίμωξη από τριχομονάδα. Από μύκητες: λοίμωξη από κάντιντα. Αυτός είναι ο πιο συχνός τύπος έρπητα στα γεννητικά όργανα και μπορεί να μεταδοθεί τόσο μέσω της άμεσης σεξουαλικής επαφής όσο και με την απλή δερματική επαφή.
Σεξουαλικά Μεταδιδόμενο Νοσήμα: Κονδυλώματα (Human Papillomavirus - HPV)
Σεξουαλικά Μεταδιδόμενο Νοσήμα: Γονόρροια Σεξουαλικά Μεταδιδόμενο Νοσήμα: Γονόρροια Η γονόρροια εξαπλώνεται εύκολα και μπορεί να οδηγήσει σε στειρότητα τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως. Στους άντρες τα συμπτώματα είναι φλεγμονή στην ουρήθρα με έκκριση λευκού ,παχύρευστου υγρού . Στις γυναίκες προκαλεί ουρηθρίτιδα και αυξημένα κολπικά εκκρίματα.Τα αντιβιοτικά σταματούν την μόλυνση.
Σεξουαλικά Μεταδιδόμενο Νοσήμα: Χλαμύδια Σεξουαλικά Μεταδιδόμενο Νοσήμα: Χλαμύδια Τα χλαμύδια είναι ένα κοινό ΣΜΝ που μπορεί να οδηγήσει σε στειρότητα εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Αντιμετωπίζεται γρήγορα με αντιβιοτικά. Ωστόσο, πολλές φορές γίνεται αντιληπτό με καθυστέρηση, επειδή τα πρώιμα συμπτώματα είναι ασαφή πολύ ήπια.
ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Β Η ηπατίτιδα Β είναι μια λοιμώδης και φλεγμονώδης ασθένεια του ήπατος η οποία οφείλεται στον ιό της ηπατίτιδας B(γνωστός και ως HBV), ο οποίος είναι ένας ιός με γενετικό υλικό DNA. Η οξεία ηπατίτιδα Β περιλαμβάνει συμπτώματα όπως φλεγμονή του ήπατος, εμετό, ίκτερο και σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο. Η χρόνια ηπατίτιδα Β μπορεί να προκαλέσει κίρρωση του ήπατος καθώς και ηπατικό καρκίνο, ένα καρκίνωμα που δεν αντιδρά στην χημειοθεραπεία και συνήθως προκαλεί θάνατο.
ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ C Η λέξη "ηπατίτις" σημαίνει φλεγμονή του ήπατος. Αυτή η φλεγμονή μπορεί να προκληθεί από χημικές ουσίες, φάρμακα, πίνοντας πολύ αλκοόλ ή από ιούς. Η Ηπατίτιδα C, προκαλείται από τον ιό ηπατίτιδας C. Η ηπατίτιδα C είναι ένας ιός που απαντάται στο αίμα (κυκλοφορεί στο αίμα) που μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο συκώτι σας. Η Ηπατίτιδα C μεταφέρεται όταν αίμα από ένα άτομο με ηπατίτιδα C μπει στην κυκλοφορία άλλου ατόμου. Αυτό ονομάζεται επαφή δια αίματος. Ακόμη κι αν η ποσότητα του αίματος είναι τόσο μικρή που δεν φαίνεται με το μάτι , μπορεί να μεταφέρει τον ιό.
Βίντεο Ι: Σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα
Βίντεο ΙΙ: Ενημέρωση για τον HPV