ΤΟΠΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Α. Κουτσούρης ΤΟΠΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Α. Κουτσούρης
Για να διασφαλιστεί η συνεχής, απρόσκοπτη και υγιής πορεία της τουριστικής δραστηριότητας εκτιμάται ότι θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για: Τη διατήρηση, προστασία και ανάδειξη του ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος Τη διαφύλαξη και ανάδειξη της πολιτιστικής ταυτότητας της περιοχής Την εφαρμογή υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών στις τουριστικές υπηρεσίες
Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Η φύση του ΤΣΠ Το ΤΣΠ είναι ένα σύνολο κανόνων το οποίο λειτουργεί μέσα στο θεσμικό πλαίσιο της Πολιτείας. Κάθε όρος που αντιβαίνει σ' αυτό είναι αυτόματα άκυρος. Οι όροι του ΤΣΠ θεσπίζονται με πρωτοβουλία των συμμετεχόντων σ' αυτό και συμπληρώνουν το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, ορίζοντας ειδικότερες προδιαγραφές που βελτιώνουν την ποιότητα των παρεχομένων τουριστικών υπηρεσιών στην περιοχή. Οι συμμετέχοντες στο ΤΣΠ δεν λειτουργούν σαν συνδικαλιστική ομάδα, αλλά σαν μέλη αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας που εργάζονται με στόχο τη βελτίωση των παρεχομένων τουριστικών υπηρεσιών στην περιοχή του Νομού Καρδίτσας και μέσω αυτής τη βελτίωση του εισοδήματός τους.
Σκοποί Η παροχή τουριστικών υπηρεσιών αναβαθμισμένης ποιότητας Η διαφύλαξη των αισθητικών και καταναλωτικών προτύπων της περιοχής Η προστασία του περιβάλλοντος από τις τουριστικές δραστηριότητες Η προστασία των καταναλωτών - επισκεπτών από κερδοσκοπικές πρακτικές
Σκοποί (II) Η εξυπηρέτηση και η ενημέρωση των επισκεπτών Η προστασία των συμβεβλημένων από τον αθέμιτο ανταγωνισμό Η διασφάλιση της αειφορικής ανάπτυξης της περιοχής Η εκπαίδευση, κατάρτιση και ευαισθητοποίηση των μελών του και του προσωπικού πού απασχολούν. Η συνεργασία με ειδικούς σε θέματα τουρισμού για τη μεταφορά τεχνογνωσίας στην περιοχή.
Όργανα εφαρμογής του ΤΣΠ Τα όργανα του ΤΣΠ είναι τρία: Η Γενική Συνέλευση Το Διοικητικό Συμβούλιο Οι Επιτροπές Ελέγχου εφαρμογής
Σήμα Στους συμβεβλημένους χορηγείται σήμα το οποίο αναρτάται υποχρεωτικά σε εμφανές σημείο της επιχείρησής τους. Οι συμβεβλημένοι είναι υποχρεωμένοι να ενημερώνουν τους πελάτες τους και να επιδεικνύουν το κείμενο του ΤΣΠ σε σημείο στο οποίο θα έχουν πρόσβαση οι πελάτες τους.
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΠΟΝΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ - ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ Κατασκευάζονται ομοιόμορφα κουτιά παραπόνων που τοποθετούνται σε εμφανή σημεία των συμβεβλημένων επιχειρήσεων Τα κουτιά συνοδεύονται από θήκες που περιέχουν ερωτηματολόγια (κοινά για όλες τις επιχειρήσεις) και στυλό. Στο σημείο τοποθέτησης των κουτιών, θα υπάρχει πινακίδα παρότρυνσης για την συμπλήρωση του ερωτηματολογίου από τους πελάτες. Τα ερωτηματολόγια θα αναφέρονται στη συγκεκριμένη επιχείρηση.
Εκλέγεται επιτροπή ελέγχου της εφαρμογής της εν λόγω δράσης του ΤΣΠ Ο πρόεδρος της επιτροπής και μόνο αυτός διαθέτει κλειδιά των κουτιών Τα ερωτηματολόγια συγκεντρώνονται από την επιτροπή κάθε 15 ημέρες Τα ερωτηματολόγια αριθμούνται κατά επιχείρηση, κωδικοποιούνται, επεξεργάζονται και συντάσσεται έκθεση από την ΑΝΚΑ η οποία κοινοποιείται στα μέλη του δικτύου. Μετά απ' αυτό επιστρέφονται στις επιχειρήσεις και καταχωρούνται σε βιβλίο το οποίο εκτίθεται δημοσίως.
ΤΗΡΗΣΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ Πινακίδες προβολής: Πινακίδες γενικής ενημέρωσης (γίνονται με ευθύνη των Δήμων) Stand με καταλόγους κοντινών τοπικών επιχειρήσεων Αποκλειστικές πινακίδες επιχειρήσεων
Οι πινακίδες θα έχουν ομοιόμορφη αισθητική μορφή και θα σχεδιαστούν από ειδικούς. Οι πινακίδες θα φέρουν απαραιτήτως το σήμα του ΤΣΠ. Οι συμβεβλημένοι Δήμοι θα είναι υποχρεωμένοι να τοποθετήσουν σε κομβικά σημεία πληροφοριακούς φωτισμένους πίνακες με τα ελάχιστα απαραίτητα στοιχεία για τους επισκέπτες (χάρτης, χρήσιμα τηλέφωνα κα). Οι πληροφοριακοί πίνακες θα έχουν ειδικό και κοινό για όλους τους συμβεβλημένους σχεδιασμό.
Για τις ονομασίες των καταστημάτων θα χρησιμοποιούνται ελληνικές λέξεις με έμφαση σ' αυτές που έχουν παραδοσιακούς συμβολισμούς. Σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται η χρήση ξένων λέξεων σαν ονόματα επιχειρήσεων.
Για στέγαση εξωτερικών χώρων επιτρέπεται μόνο η κατασκευή ξύλινων υποστέγων με στέγη από κεραμίδι ή ξύλο (κιόσκια) Η χρήση υφασμάτινων καλυμμάτων (τέντες) επιτρέπεται μόνο για τους εξώστες και θα είναι λευκού χρώματος. Σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται η χρήση διαφημιστικών τεντών ή ομπρελών.
Τραπεζοκαθίσματα Σε συνεργασία με ειδικούς, σχεδιάζονται τύποι τραπεζοκαθισμάτων ή γενικές προδιαγραφές με προκαθορισμένα υλικά (ξύλο, ψάθα, μάρμαρο, μασίφ μέταλλο, ύφασμα) από τους οποίους τα μέλη του ΤΣΠ είναι υποχρεωμένα να επιλέξουν. Δεν θα επιτρέπεται άλλος τύπος. Θα προτιμηθούν τοπικές επιχειρήσεις παραγωγής των τραπεζοκαθισμάτων. Στα τραπέζια τοποθετούνται υφασμάτινα καλύμματα που αλλάζουν μετά από κάθε χρήση. Απαγορεύεται η χρήση πλαστικών ή χάρτινων καλυμμάτων.
Χρήση αδρανών υλικών Αφορά τα υλικά με τα οποία κατασκευάζονται αρχιτεκτονικά στοιχεία του περιβάλλοντος χώρου (φράκτες, μαντρότοιχοι, πλακοστρώσεις, βρύσες κα), τα οποία πρέπει να είναι τοπικά.
Περίπτερα πώλησης προϊόντων Με ευθύνη των Δήμων κατασκευάζονται σε επιλεγμένες θέσεις ειδικά και καλαίσθητα περίπτερα που θα πληρούν συμφωνημένες προδιαγραφές για την πώληση τοπικών προϊόντων. Στην περίπτωση που αυτά κατασκευάζονται από ιδιώτες - μέλη θα πρέπει να πληρούν τις κοινές προδιαγραφές.
ΤΙΜΕΣ Οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο ΤΣΠ δεσμεύονται να αναρτήσουν τιμοκαταλόγους σε εμφανή σημεία, εκτός αυτών που υπάρχουν στα τραπέζια. Η μορφή των τιμοκαταλόγων θα είναι κοινή. Κάθε επιχείρηση μπορεί να έχει δική της πολιτική τιμών. Το βιβλίο του ΤΣΠ θα περιέχει και τον τιμοκατάλογο
ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ Κάθε συμβεβλημένη επιχείρηση που ασχολείται με την εστίαση δεσμεύεται να προσφέρει συγκεκριμένη ποικιλία τοπικών φαγητών, γλυκισμάτων, ποτών που αποτελούν στοιχεία γαστρονομικής κληρονομιάς. Τα μέλη δεσμεύονται να χρησιμοποιούν τοπικά προϊόντα και α' ύλες. Για το σκοπό αυτό συντάσσεται - κατόπιν προσκλήσεως στον τοπικό τύπο - κατάλογος με προμηθευτές προϊόντων ο οποίος κοινοποιείται στα μέλη. Τα μέλη δεσμεύονται να μη χρησιμοποιούν προτηγανισμένη πατάτα
ΣΗΜΑ ‘ΠΙΝΔΟΣ’ Επιλέγεται μια λογική αποτύπωσης της ποιότητας στον τουρισμό της Πίνδου με βάση πέντε (5) κλίμακες που η κάθε μία αντιστοιχεί σε ένα τομέα η κλάδο της ορεινής οικονομίας. H κάθε κλίμακα αναφέρεται σε ένα διακριτό «σήμα» που επιλέγεται να είναι η ΚΟΡΥΦΗ: H πρώτη κλίμακα – πρώτη κορυφή - αφορά το βασικό εξοπλισμό Η δεύτερη κλίμακα – δεύτερη κορυφή – αφορά τις υπηρεσίες H τρίτη κλίμακα – τρίτη κορυφή – αφορά τις γεύσεις H τέταρτη κλίμακα – τέταρτη κορυφή – αφορά την αρχιτεκτονική και την αισθητική εσωτερικών και εξωτερικών χώρων H πέμπτη κλίμακα – πέμπτη κορυφή – αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος
Το ΣΗΜΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ «ΠΙΝΔΟΣ» στον ΤΟΥΡΙΣΜΟ ενσωματώνει τις υπάρχουσες θεσμικά αναγνωρισμένες προδιαγραφές και συστήματα πιστοποίησης και εξειδικεύει αυτές τόσο στο επίπεδο της Πίνδου όσο και στο επίπεδο της λειτουργικής διασύνδεσης της προσέγγισης καλύπτοντας τα κενά που παρουσιάζονται.
H πρώτη κλίμακα – πρώτη κορυφή – που αφορά το επίπεδο του βασικού εξοπλισμού χώρων σχετίζεται και διασυνδέεται αφενός στο επίπεδο των πρώτων υλών με τη δασική παραγωγή και στο επίπεδο της μεταποίησης με τους κλάδους των επιχειρήσεων πρίσης της ξυλείας και με τις επιχειρήσεις παραγωγής των παραδοσιακών επίπλων.
Η δεύτερη κλίμακα – δεύτερη κορυφή –που αφορά το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών εξυπηρέτησης επισκεπτών σχετίζεται και διασυνδέεται με το σύνολο του τριτογενή τομέα στην ορεινή περιοχή. Πιο συγκεκριμένα με την έννοια “υπηρεσίες” μπορούμε να κατανοήσουμε αφενός τις παρεχόμενες υπηρεσίες της τουριστικής επιχείρησης και αφετέρου τις υπηρεσίες που προσφέρονται στην περιοχή για κατανάλωση από τους επισκέπτες – τουρίστες τουριστικά γραφεία, οι εναλλακτικές τουριστικές δραστηριότητες, ειδικά εμπορικά καταστήματα για είδη σχετικά με τις ειδικές δραστηριότητες του βουνού, εμπορικά καταστήματα προώθησης και πώλησης αντικειμένων αναμνηστικών ή / και τοπικών παραδοσιακών προϊόντων, ξεναγοί και γενικώς το σύνολο των συμπληρωματικών υπηρεσιών που έχει ανάγκη ο επισκέπτης – τουρίστας
H τρίτη κλίμακα – τρίτη κορυφή – που αφορά το επίπεδο της γαστρονομίας και γευσιγνωσίας σχετίζεται και συνδυάζεται με το σύνολο της παραγωγής της ορεινής γεωργίας και κτηνοτροφίας. Με βάση την αρχή ότι τα τρόφιμα και τα ποτά που θα προσφέρονται από τις επιχειρήσεις τουρισμού θα προέρχονται αποκλειστικά τουλάχιστον κατά 50% από την περιοχή - είτε με την έννοια των πρώτων υλών είτε με την έννοια του τελικού προϊόντος, το τρίτο επίπεδο ποιότητας δίνει την δυνατότητα για κινητοποίηση της ορεινής γεωργίας και κτηνοτροφίας αλλά και των βασικών μεταποιητικών κλάδων των πρώτων υλών που προέρχονται από αυτούς τους τομείς.
… δεν μπορούμε να μιλάμε για πιστοποίηση ποιότητας στη γαστρονομία και γευσιγνωσία και να περιοριζόμαστε μόνο στην εντοπιότητα των πρώτων υλών των τροφίμων και ποτών. Πρέπει να επεκτείνουμε την έννοια της ποιότητας στο σύνολο της παραγωγικής διαδικασίας. Αυτό σημαίνει ότι ένα έδεσμα τοπικής προέλευσης αποκτά χαρακτηριστικά ποιότητας όταν και οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται είναι πιστοποιημένα προϊόντα (βιολογική καλλιέργεια, Π.Ο.Π., Π.Γ.Ε., Ονομασίας Προέλευσης κ.λ.π.). Είναι φανερό ότι η προσέγγιση της τρίτης κλίμακας ποιότητας στον τουρισμό κινητοποιεί τη βασική αγροτική παραγωγική διαδικασία της οροσειράς της Πίνδου
H τέταρτη κλίμακα – τέταρτη κορυφή – που αφορά στην αισθητική και την αρχιτεκτονική εσωτερικών και εξωτερικών χώρων σχετίζεται και συνδυάζεται αφενός με τον τεχνικό κόσμο της περιοχής και αφετέρου με τους κλάδους της δομικής ξυλείας, της εξόρυξης πέτρας αλλά και άλλων δομικών υλικών της κατασκευής. Η ενίσχυση μονάδων τουρισμού είτε στην προσαρμογή είτε στην κατασκευή εξ’ αρχής στο πλαίσιο των προδιαγραφών της αρχιτεκτονικής, παράλληλα με ενίσχυση μονάδων παραγωγής πρώτων και ενδιάμεσων υλών της κατασκευής σε συνδυασμό με ειδικά προγράμματα κατάρτισης σε τεχνίτες της κατασκευής δημιουργούν το πλαίσιο της διασύνδεσης του τουρισμού με το κύκλωμα της κατασκευής στην οροσειρά της Πίνδου.
H πέμπτη κλίμακα – πέμπτη κορυφή – που αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος σχετίζεται και συνδυάζεται με το σύνολο των παραγωγικών δραστηριοτήτων. προστασία του περιβάλλοντος των ίδιων των επιχειρήσεων τουρισμού προστασία του ευρύτερου φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής με την έννοια της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης των επισκεπτών – τουριστών, μέσω εντύπων, οδηγιών και καθοδήγησης για τις ξεναγήσεις με στόχο τη γνωριμία με την περιοχή και ταυτόχρονα την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.