Μέθοδοι αξιολόγησης του εκπαιδευτικού λογισμικού Μια αναλυτική προσέγγιση

Οι μέθοδοι αξιολόγησης του εκπαιδευτικού λογισμικού που έχουν αναπτυχθεί είναι οι: Διαμορφωτική Τελική Προβλεπτική Ερμηνευτική Μοντέλα Lawton Ευρετική

Διαμορφωτική αξιολόγηση (formative evaluation) Η διαμορφωτική μέθοδος αξιολόγησης πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια εξέλιξης της σχεδίασης και της υλοποίησης του εκπαιδευτικού λογισμικού. Σκοπός της είναι η πραγματοποίηση αλλαγών και η εν γένει βελτίωση του προϊόντος στη φάση της εξέλιξής του.

Διαμορφωτική αξιολόγηση (formative evaluation) Οι αλλαγές πραγματοποιούνται με βάση τις απαιτήσεις του χρήστη και επικεντρώνονται στα εξής σημεία: Στην επαρκή κατανόηση των εννοιών που διδάσκονται Στην ικανοποίηση των χρηστών από την επαφή τους με το λογισμικό Στη βοήθεια που παρέχει το υποστηρικτικό υλικό στη διαδικασία της μάθησης

Διαμορφωτική αξιολόγηση (formative evaluation) Η διαμορφωτική αξιολόγηση εφαρμόζεται έχοντας σαν στόχους: Την αξιολόγηση της διαδικασίας υλοποίησης ενός εκπαιδευτικού λογισμικού Τον καθορισμό των αναγκών των χρηστών ώστε το λογισμικό να ανταποκρίνεται σε αυτές. Την αντιστοιχία προδιαγραφών που έχουν τεθεί και βαθμού υλοποίησής τους. Το περιεχόμενο του προγράμματος σε σχέση με τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Η τελική-συνολική αξιολόγηση (summative evaluation) Η συνολική αξιολόγηση πραγματοποιείται μετά την ολοκλήρωση υλοποίησης του λογισμικού προκειμένου να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητα του προγράμματος σε σχέση με τους στόχους που καθορίστηκαν.

Η τελική-συνολική αξιολόγηση (summative evaluation) Η συγκεκριμένη μέθοδος ακολουθεί την ποσοτική στρατηγική εξετάζοντας το βαθμό ικανοποίησης συγκεκριμένων στόχων. Αξιολόγηση αποτελέσματος, όπου εξακριβώνεται η ικανοποίηση ή όχι των επιδιωκόμενων στόχων. Αξιολόγηση επίδρασης, όπου εξετάζεται η επίδραση του εκπαιδευτικού λογισμικού καθώς και αποτελέσματα που δεν είχαν προβλεφθεί.

Η τελική-συνολική αξιολόγηση (summative evaluation) Δευτερεύουσα αξιολόγηση, όπου αξιολογούνται νέες ερευνητικές ερωτήσεις που προέκυψαν από τα αποτελέσματα της τελικής αξιολόγησης Αξιολόγηση μετα-ανάλυσης, όπου εκτιμά τα αποτελέσματα από όλες τις αξιολογήσεις συνολικά και προσπαθεί να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα της αξιολόγησης βλέποντας τα γενικά και από νέες οπτικές γωνίες.

Η αξιολόγηση πρόβλεψης (predictive evaluation) Η αξιολόγηση πρόβλεψης έχει σαν στόχο την αποτίμηση της ποιότητας ενός εκπαιδευτικού λογισμικού πριν την παράδοσή του στην αγορά. Η αξιολόγηση αυτή πραγματοποιείται από έμπειρους φορείς της εκπαίδευσης οι οποίοι συντάσσουν εκθέσεις με τις δυνατότητες του λογισμικού αυτού και τις εκτιμήσεις τους.

Η ερμηνευτική αξιολόγηση (interpretative evaluation) Η ερμηνευτική αξιολόγηση επιτυγχάνεται με τη βοήθεια της παρατήρησης της εξέλιξης της μαθησιακής διαδικασίας με τη χρήση του εκπαιδευτικού λογισμικού.

Τα μοντέλα του Lawton Πειραματικό μοντέλο (experimental model), το οποίο χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση τεχνικών χαρακτηριστικών του λογισμικού και ενδεχόμενων σχεδιαστικών προβλημάτων. Πρόκειται για αξιολόγηση βασισμένη στην ποσοτική στρατηγική και πραγματοποιείται συνήθως εντός εργαστηρίου πριν χρησιμοποιηθεί το λογισμικό στην πράξη. Διαφωτιστικό μοντέλο (illuminative model), ένα μοντέλο ποιοτικής στρατηγικής, το οποίο χρησιμοποιείται στην πράξη και προορίζεται κυρίως για την ανάδειξη των κοινωνικών παραγόντων οι οποίοι επηρεάζουν την ποιότητα του λογισμικού. Ȃε τη βοήθεια του μοντέλου αυτού καταγράφεται στην πράξη η αντίδραση των συμμετεχόντων χρηστών και γίνεται μελέτη καταστάσεων που προέρχονται από αλληλεπίδραση των μαθητών-χρηστών με ένα συγκεκριμένο προϊόν εκπαιδευτικού λογισμικού.

Τα μοντέλα του Lawton Μοντέλο κοινοποίησης αποτελεσμάτων και λήψης αποφάσεων με βάση αυτά (briefing decision-makers model). Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, ο κάθε αξιολογητής εκθέτει πορίσματα και απόψεις με βάση τα αποτελέσματα αξιολόγησης. Έχοντας ως σύμβουλο την άποψη του αξιολογητή, λαμβάνεται απόφαση για την καταλληλότητα ή όχι ενός προϊόντος. Μοντέλο δασκάλου-ερευνητή (teacher as researcher model). Στην περίπτωση του μοντέλου αυτού, επιστρατεύεται ως αξιολογητής ο δάσκαλος εκείνος ο οποίος το χρησιμοποιεί. Αυτός κρίνει την επίδραση που έχει ένα λογισμικό στους μαθητές του καθώς και τη συμβολή του λογισμικού στη μαθησιακή διαδικασία.

Τα μοντέλα του Lawton Ερευνητικό και αναπτυξιακό μοντέλο (research and developmental model), το οποίο ασχολείται με τη μέτρηση συγκεκριμένων αντικειμενικών στόχων αντιμετωπίζοντας το εκπαιδευτικό λογισμικό σαν ένα κοινό πρόγραμμα και όχι σαν βοηθητικό εκπαιδευτικό υλικό. Μοντέλο μελέτης κατά περίπτωση (case study model). Με επιλογή κατάλληλων περιπτώσεων, το συγκεκριμένο μοντέλο είναι δυνατόν να αποτελέσει ένα αρκετά σημαντικό τμήμα της τελικής αξιολόγησης ενός 33 προϊόντος. Η επιλογή των περιπτώσεων θα πρέπει να είναι προσεκτική και να αντιπροσωπεύουν μεγάλα σύνολα

Η ευρετική αξιολόγηση. Με την ευρετική αξιολόγηση αξιολογείται άτυπα η χρησιμότητα μιας εκπαιδευτικής εφαρμογής. Το συγκεκριμένο είδος αξιολόγησης απαιτεί έμπειρους κι εξειδικευμένους αξιολογητές καθώς επίσης και πολύ μεγάλη προσοχή στην επινόηση των ερωτήσεων αξιολόγησης.

Βιβλιογραφία Μαρκέα, Χ. & Πιντέλας, Π. (2000). Αξιολόγηση εκπαιδευτικού λογισμικού, Πάτρα, 2000.   Παναγιωτακόπουλος, Χ. & Πιντέλας, Π. (2001). Το πρόβλημα της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού λογισμικού, Πάτρα.