Χωρική απεικόνιση δεικτών αξιοποίησης νερού στην Ευρώπη ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΔΠΜΣ «Επιστήμη & Τεχνολογία Υδατικών Πόρων» Φανή Κ. Σούρλα Επιβλέπων: Αν. Καθηγητής Ε. Μπαλτάς Χωρική απεικόνιση δεικτών αξιοποίησης νερού στην Ευρώπη Αθήνα, Μάιος 2015

Διάρθρωση Παρουσίασης Εισαγωγή- Ορισμός του δείκτη WEI+ Εφαρμογή του δείκτη WEI+ Αποτελέσματα Συμπεράσματα

Εισαγωγή- Ορισμός του δείκτη WEI+ Ξηρασία και Λειψυδρία Ο δείκτης είναι ένα μέτρο, συνήθως ποσοτικό, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει και να μεταδώσει πολύπλοκα φαινόμενα με απλό τρόπο, συμπεριλαμβάνοντας τις τάσεις τους και την πρόοδό τους στο χρόνο. Μείωση των αποθεμάτων νερού λόγω μειωμένης κατακρήμνισης Έλλειψη νερού για να καλυφθούν οι ανάγκες Φαινόμενα Ξηρασίας και Λειψυδρίας παρατηρούνται κυρίως στις χώρες της Μεσογείου Εισάγονται κατάλληλοι δείκτες για να αποτιμήσουν την εξέλιξη των φαινομένων και τις συνέπειες που προκαλούν (π.χ. Standardized Precipitation Index (SPI), Water Exploitation Index (WEI))

Εισαγωγή- Ορισμός του δείκτη WEI+ Βασικό σύνολο δεικτών του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος - Core Set of Indicators (EEA) CIS018: Use of freshwater resources Κατανάλωση Νερού (Water Consumption) : Περιλαμβάνει μόνο το νερό το οποίο μετά τη χρήση δεν επιστρέφει στο περιβάλλον WEI WEI+

Εισαγωγή- Ορισμός του δείκτη WEI+ Water Accounting System (United Nations) - System of Environmental-Economic Accounting for Water (SEEA-Water) (United Nations, 2012)

Εισαγωγή- Ορισμός του δείκτη WEI+ Κατανάλωση Νερού Abstractions: Απολήψεις νερού οι οποίες γίνονται από τα επιφανειακά και υπόγεια ύδατα και γίνονται είτε μόνιμα είτε προσωρινά Return: Επιστροφή νερού στο περιβάλλον

Εισαγωγή- Ορισμός του δείκτη WEI+ Ανανεώσιμοι Υδατικοί Πόροι ExIn: Εισροές από ανάντη περιοχές Ρ: Κατακρήμνιση Eta: Πραγματική Εξατμισοδιαπνοή ΔSnat: Μεταβολή στη φυσική αποθηκευτικότητα του νερού Outflow: Απορροή ΔSart: Μεταβολή στην αποθηκευτικότητα του νερού στους ταμιευτήρες και τις λίμνες

Εισαγωγή- Ορισμός του δείκτη WEI+ Συλλογή δεδομένων WFD: Υποχρέωση των Κρατών-Μελών για σύστημα παρακολούθησης WISE (Water Information System for Europe) Eurostat: Joint Questionnaire Χωρική κλίμακα Περιοχή λεκάνης απορροής ποταμού (σύμφωνα με την WFD) Διαθεσιμότητα δεδομένων WISE (waterbase): πολλές ελλείψεις Eurostat: ελλείψεις και δεδομένα για ετήσιο χρονικό βήμα Χρονική κλίμακα Μηνιαία ή ετήσια για ζητήματα διαχείρισης υδατικών πόρων

Εφαρμογή του δείκτη WEI+ Περιοχή μελέτης Περίοδος εφαρμογής: Οκτώβριος 2002-Σεπτέμβριος 2008 Παραδοχή: Αντικατάσταση του ΔSnat με το ΔSart

Αποτελέσματα Λεκάνη απορροής του Guadalquivir Μεσογειακό κλίμα: κρύοι άστατοι χειμώνες και ξηρά και ζεστά καλοκαίρια Χρήσεις νερού: 85% γεωργία 11% αστική χρήση 3% βιομηχανία 1% τουρισμός

Αποτελέσματα Λεκάνη απορροής του Guadalquivir WEI+1 WEI+2 Οκτ 1% 2% 46% 66% 20% 64% Νοε 0.1% 7% Δεκ Ιαν 4% 29% Φεβ 16% Μαρ 12% Απρ 10% 40% 89% Μαϊ 90% 70% Ιουν 27% 110% Ιουλ 39% 107% Αυγ 67% 92% Σεπ 23% 145% Αυξημένη εκμετάλλευση των ανανεώσιμων υδατικών πόρων κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών Η ετήσια τιμή είναι πιο κοντά στην ξηρή περίοδο

Αποτελέσματα Λεκάνη απορροής του Guadalquivir Εφαρμογή σε επίπεδο υπολεκάνης Η λεκάνη απορροής του Guadalquivir αποτελείται από 5 υπολεκάνες σύμφωνα με το ECRINS Μέσα στην ίδια λεκάνη παρατηρούνται διαφοροποιήσεις στην εκμετάλλευση των ανανεώσιμων υδατικών πόρων

Αποτελέσματα Υδατικό διαμέρισμα Anglian Ωκεάνιο κλίμα: κρύοι χειμώνες και ζεστά καλοκαίρια, χωρίς μεγάλες μεταβολές στη θερμοκρασία και τη βροχόπτωση μέσα στο έτος Κύρια χρήση νερού: γεωργία

Αποτελέσματα Υδατικό διαμέρισμα Anglian WEI+1 WEI+2 Οκτ 1% 2% 4% 3% Νοε Δεκ Ιαν Φεβ 6% Μαρ Απρ 9% 8% Μαϊ Ιουν 13% Ιουλ 12% Αυγ Σεπ Δεν παρατηρείται μεγάλη διακύμανση στα αποτελέσματα κατά τη διάρκεια του έτους Η ξηρή και η υγρή περίοδος δεν έχουν μεγάλη διαφορά

Αποτελέσματα Λεκάνη απορροής του Rhône Κλίμα μεσογειακό και ηπειρωτικό: κρύοι χειμώνες και ζεστά υγρά καλοκαίρια τα οποία μπορεί να γίνουν ξηρά στο νότιο τμήμα Χρήσεις νερού: 70% (επιφ. νερού) γεωργία 15% αστική χρήση και βιομηχανία

Αποτελέσματα Λεκάνη απορροής του Rhône WEI1 WEI2 Οκτ 1% 2% 8% 3% 6% Νοε Δεκ Ιαν Φεβ 9% Μαρ 4% Απρ 30% 11% Μαϊ 37% 10% Ιουν 19% Ιουλ 113% 20% Αυγ 23% Σεπ 7% Αυξημένη εκμετάλλευση των ανανεώσιμων υδατικών πόρων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού όμως, γενικά, μικρή πίεση Σημαντική διακύμανση του δείκτη μεταξύ ξηρής και υγρής περιόδου

Αποτελέσματα Υδατικό διαμέρισμα Θεσσαλίας Μεσογειακό κλίμα: κρύοι άστατοι χειμώνες και ξηρά και ζεστά καλοκαίρια Χρήσεις νερού: 90.8% γεωργία 6.8% αστική χρήση και τουρισμός 1.4% βιομηχανία 1% κτηνοτροφία

Αποτελέσματα Υδατικό διαμέρισμα Θεσσαλίας WEI1 WEI2 Οκτ 5.34% 2% 46% 0.49% 0.4% 4% Νοε 0.03% 0.02% Δεκ 0.04% Ιαν 6.03% 1.44% Φεβ 0.05% 0.01% Μαρ 4.57% 0.24% Απρ 13.08% 85% 2.10% 12% Μαϊ 85.06% 17.68% Ιουν 85.99% 32.53% Ιουλ 160.39% 55.08% Αυγ 61.77% 37.77% Σεπ 4.54% 9.45% Αυξημένη εκμετάλλευση των ανανεώσιμων υδατικών πόρων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού Μεγάλη απόκλιση μεταξύ των δυο εξισώσεων υπολογισμού Σημαντική διακύμανση του δείκτη μεταξύ ξηρής και υγρής περιόδου

Αποτελέσματα Σύγκριση αποτελεσμάτων WEI+1 Κατά την υγρή περίοδο δεν παρατηρείται έντονη εκμετάλλευση των ανανεώσιμων υδατικών πόρων Κατά την ξηρή περίοδο παρατηρείται μεγάλη εκμετάλλευση στις περιοχές της Μεσογείου Τα ετήσια αποτελέσματα εξομαλύνουν τη διαφορά μεταξύ υγρής και ξηρής περιόδου

Αποτελέσματα Σύγκριση αποτελεσμάτων WEI+2 Κατά την υγρή περίοδο δεν παρατηρείται έντονη εκμετάλλευση των ανανεώσιμων υδατικών πόρων Κατά την ξηρή περίοδο παρατηρείται έντονη εκμετάλλευση στην Ισπανία (όχι σε όλες τις περιοχές της Μεσογείου όπως στον WEI+1) Τα ετήσια αποτελέσματα δεν μπορούν να εξομαλύνουν τη διαφορά μεταξύ υγρής και ξηρής περιόδου στην Ισπανία

Συμπεράσματα Ελλιπή δεδομένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο Προσεκτική επιλογή της πηγής των δεδομένων ώστε να είναι αξιόπιστα και τα εξαγόμενα αποτελέσματα Αποκλίσεις μεταξύ των αποτελεσμάτων των δυο εξισώσεων υπολογισμού Προσεκτική επιλογή της κατάλληλης εξίσωσης υπολογισμού

Συμπεράσματα Χρονική κλίμακα: Μηνιαίο βήμα- Ανάδειξη ανισοκατανομής στο χρόνο των ανανεώσιμων υδατικών πόρων και της ζήτησης νερού Χρονικό βήμα εξαμήνου-Ανάδειξη της έντονης διαφοράς εκμετάλλευσης των ανανεώσιμων υδατικών πόρων μεταξύ υγρής και ξηρής περιόδου Ετήσιο βήμα-Αντιπροσωπευτική τιμή για τη συνολική εκμετάλλευση των ανανεώσιμων υδατικών πόρων μέσα στο υδρολογικό έτος

Συμπεράσματα Χωρική κλίμακα: Περιοχή Λεκάνης Απορροής Ποταμού-βασική μονάδα της χωρικής κλίμακας Υπολεκάνη Περιοχής Λεκάνης Απορροής Ποταμού-δυνατότητα ανάδειξης τοπικών πιέσεων Μελλοντική έρευνα: Θέσπιση ορίων του δείκτη WEI+ Διερεύνηση για την επιλογή της κατάλληλης εξίσωσης υπολογισμού ανάλογα με την περιοχή Χρήση συνθετικών χρονοσειρών για να ερμηνευτούν και να κατανοηθούν οι αρνητικές τιμές του δείκτη και οι τιμές μεγαλύτερες της μονάδας

Ευχαριστώ