Ενδοκρινολογικό Τμήμα Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής, ΠΓΝΠατρών Παχυσαρκία Μαρίνα Μιχαλάκη Ενδοκρινολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Ενδοκρινολογικό Τμήμα Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής, ΠΓΝΠατρών

Ορισμός και ταξινόμηση της παχυσαρκίας Ομοιοστασία της ενέργειας Αίτια της παχυσαρκίας Επιπλοκές της παχυσαρκίας Θεραπεία της παχυσαρκίας

Ορισμός Η παχυσαρκία αποτελεί χρόνιο νόσημα και οφείλεται στη συσσώρευση λίπους στον οργανισμό πέραν της ποσότητας που είναι απαραίτητη για την αρμονική λειτουργία του. Συσχετίζεται με μεταβολικές διαταραχές και αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα.

Φυσιολογικό ποσοστό λίπους στον οργανισμό ενήλικοι άνδρες: 15-20% ενήλικες γυναίκες: 25-30%

Στην καθημερινότητα υπολογίζουμε το Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) (Body Mass Index-BMI) και όχι το ποσοστό λίπους για να χαρακτηρίσουμε ένα άτομο ως παχύσαρκο

Δείκτης Μάζας Σώματος (ΒΜΙ: Body Mass Index) ΔΜΣ= Σωματικό Βάρος (Kg) Ύψος (m)2

Ταξινόμηση του σωματότυπου σύμφωνα με το ΔΜΣ

Ο ΔΜΣ (BMI) συσχετίζεται με την ποσότητα του σωματικού λίπους

ΛΙΠΟΣ Λευκό λίπος: αποθηκεύει ενέργεια με τη μορφή σταγονιδίων από τριγλυκερίδια μέσα στα λιποκύτταρα. Διακρίνεται σε υποδόριο και σπλαχνικό. Το σπλαχνικό λίπος είναι περισσότερο επιβλαβές για την υγεία μας. Φαιό λίπος ή καστανός λιπώδης ιστός: αποθηκεύει μικρές ποσότητες λίπους τις οποίες «καίει» για παραγωγή θερμότητας και ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος

Κατανομή λευκού και φαιού λίπους When fat is good. Adult humans seem to contain brown adipose tissue (BAT) primarily behind the muscles of the lower neck and collarbone, as well as along the spine of the chest and abdomen. After food consumption, the absorbed fats and sugars are used to provide energy for daily functions, with excess calories being stored as fat in the white adipose tissue, which is mainly located under the skin of the buttocks and legs in women and around the internal organs in men. BAT can be activated in response to various stimuli, including exposure to cold, to burn fat and sugars. This process seems to be more prominent in the young and lean than in the old and obese, and in women rather than in men.

Περεταίρω αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου στην κοιλιακή παχυσαρκία Περεταίρω αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου στην κοιλιακή παχυσαρκία

Το ενδοκοιλιακό λίπος συσχετίζεται με την περίμετρο μέσης IAA (cm2) Intra-abdominal adiposity 102cm άνδρες 88cm γυναίκες Després JP et al, 2001; Pouliot MC et al, 2004

Τρώμε κατά ώσεις (γεύματα) Όρεξη: Η επιθυμία για τροφή, έναρξη γεύματος Κορεσμός: Επιθυμία τερματισμού γεύματος Ενεργειακή ομοιόσταση: Διατήρηση σταθερού βάρους σώματος επί μακρόν Satiety The state of feeling full to the point of satisfaction after the consumption of food Energy homeostasis The biological process by which the body maintains body fat stores by balancing energy intake with energy expenditure over time

2. Ομοιοστασία της ενέργειας 2α. πρόσληψη ενέργειας 2β 2. Ομοιοστασία της ενέργειας 2α. πρόσληψη ενέργειας 2β. κατανάλωση ενέργειας

Θετικό ισοζύγιο ενέργειας οδηγεί σε παχυσαρκία Πρόσληψη ενέργειας-τροφής Κατανάλωση ενέργειας Αποθήκευση ενέργειας = Λίπος = Παχυσαρκία

Ο ρόλος του υποθαλάμου στην ομοιοστασία της ενέργειας Ο υποθάλαμος αποτελεί κομβικό σημείο στην ρύθμιση του νυχθημερησιου ρυθμού και πολλών ομοιοστατικών μηχανισμών του οργανισμού, όπως της ενέργειας, της θερμοκρασίας του σώματος, του ύδατος/ ηλεκτρολυτών.

2α. Ρύθμιση της πρόσληψης ενέργειας-τροφής Ομοιοστατικούς μηχανισμούς - (ανιχνευση εισόδου θρεπτικών ουσιών+αποθηκη ενέργειας=λ.λιπος) Μη ομοιοστατικούς μηχανισμούς - ηδονή, γνωστικές λειτουργίες Η εναρξη και τερματισμός ενός γευματος περιλαμβάνει μια σειρα βιολογικών γεγονότων. Το ΚΝΣ είναι ο κυριος ρυμθιστης, και συγκεκριμένα ο τοξοειδής πυρήνας του υποθαλάμου (arcuate nucleus) και ο πυρήνας της μονήρους δεσμίδος (nucleus of solitary tract, NTS) στον προμήκη μυελο. Ο τοξοειδής πυρήνας του υποθαλάμου ενέχεται στην εναρξη του γευματος ενώ ο NTS στον τερματισμο. Ο εγκέφαλος λοιπον δεχεται σηματα από την περιφερεια και ενημερωνεται αφενός για το τι γινεται αμεσα (π.χ. εάν είναι νηστικός, και αυτό επιτυγχανεται μεσω των συγκεντρωσεων στον ορο θρεπτικών συστατικών, π.χ. επίπεδα γλυκόζης αλλα και μεσω της εκκρισης εντερικων πεπτιδίων) αλλα και για τα ενεργειακα αποθεματα του οργανισμου, δηλαδη την ποσοτητα λευκου λιπους. Την εκτίμηση της αποθηκης λίπους την δινει η ορμόνη λεπτίνη. Εντερικα πεπτιδια είναι: CCK, cholecystokinin; GLP1, glucagon-like peptide 1. Adiposity negative feedback signals Hormones that circulate in direct proportion to body fat and convey the state of total energy stores to the CNS Επιπροσθετα, η αμυγδαλή (μια ομάδα νευρώνων, σε σχήμα αμυγδάλου που βρίσκεται κοντά στο εγκεφαλικό στέλεχος, θεωρείται μέρος του «πρωτόγονου»[1] εγκεφάλου και αναλαμβάνει τις ενστικτώδεις λειτουργίες) αποτελει έναν μη ομοιοστατικο μηχανισμο ρυθμισης της ορεξης και οδηγει σε προσληψη τροφής, ακομα και όταν κανείς είναι χορτάτος.

Υποθάλαμος και πυρήνες (ομάδες) νευρώνων με διαφορετικές λειτουργίες Στον υποθάλαμο, βρισκονται διαφοροι πυρηνες που ενέχονται στη ρυθμιση της ορεξης, όπως ο τοξοειδής, ο παρακοιλιακός, μεσοκοιλιακός, μεσοραχιαίος, η πλαγια υποθαλαμικη περιοχή. Κεντρικο ρολο φαινεται ότι παίζουν οι νευρώνες του τοξοειδους πυρήνα. Στον τοξοειδη πυρηνα του υποθαλάμου υπάρχουν μεταξυ των αλλων 2 ειδη νευρώνων, οι ορεξιογόνοι και ανορεξιογονοι. Οι ορεξιογόνοι, εκφράζουν το νευροπεπτιδιο Υ (NPY) και το agouti related protein (AGRP), διεγειρονται από την και αναστελλονται από την λεπτινη και ινσουλίνη. Οι ανορεξιογόνοι, εκφράζουν την pro-opiomelanocortin (POMC) η οποια μετα από πρωτεολυση δίνει την a-MSH η οποια δρα μεσω των υποδοχέων μελανοκορτίνης 4(MC 4, receptors) και αναστέλλει την προσληψη τροφής, και διεγειρονται από την λεπτίνη Τοξοειδής πυρήνας

Τοξοειδής πυρήνας του υποθαλάμου: ορεξιογόνοι (πράσινο) και ανορεξιογόνοι (κόκκινο) νευρώνες Στον τοξοειδη πυρηνα του υποθαλάμου υπάρχουν μεταξυ των αλλων 2 ειδη νευρώνων, οι ορεξιογόνοι και ανορεξιογονοι. Οι ορεξιογόνοι, εκφράζουν το νευροπεπτιδιο Υ (NPY) και το agouti related protein (AGRP), διεγειρονται από την και αναστελλονται από την λεπτινη και ινσουλίνη. Οι ανορεξιογόνοι, εκφράζουν την pro-opiomelanocortin (POMC) η οποια μετα από πρωτεολυση δίνει την a-MSH η οποια δρα μεσω των υποδοχέων μελανοκορτίνης 4(MC 4, receptors) και αναστέλλει την προσληψη τροφής, και διεγειρονται από την λεπτίνη

Ο ρόλος της Λεπτίνης στην ομοιοστασία της ενέργειας Η λεπτίνη είναι μια ορμόνη η οποια εκκρινεται από τον λευκο λιπώδη ιστο. Οσο μεγαλυτερη είναι η μαζα του λιπους τοσο υψηλότερα επίπεδα λεπτίνης παραγονται. Η λεπτίνη εχει ανορεξιογόνο δράση και προερχεται από την ελλληνικη λέξη λεπτός. Ο ρολος της λεπτινης είναι να ενημερώνει τον υποθάλαμο για τα αποθεματα λίπους του οργανισμου και αναλογα να τροποποιει την διατροφικη συμπεριφορα. Ωστόσο διαπιστωθηκε ότι οι παχυσαρκοι εμφανιζουν αντισταση στη δραση της λεπτίνης όπως και στην ινσουλίνη. Ετσι ενώ εχουν υψηλα επίπεδα λεπτινης αυτή δεν τους προκαλει ανορεξια. Αντιθετα φαινεται ότι ο ρολος της λεπτίνης είναι σημαντικότερος στην εξοικονομηση ενέργειας σε περιοδους νηστειας. Πραγματι σε νηστεία, τα επιπεδα της λεπτίνης κατακρημνιζονται, (δυσαναλογα πολύ σε σχέση με την μαζα λίπους) και αυτό εχει ως αποτελεσμα την κινητοποιση του νευροενδοκρινικου συστηματος προς την κατευθυνση της μειωσης της καταναλωσης ενέργειας.

Λεπτίνη: Οι παχύσαρκοι έχουν υψηλά επίπεδα λεπτίνης, ανάλογα του λίπους τους αλλά και αντίσταση στη λεπτίνη αδύνατοι παχύσαρκοι Μέση τιμή λεπτίνης 7.5+9.3ng/mL 31.3+24.1ng/mL Considine, R et al, NEJM 1996

Ο ρόλος των εντερικών πεπτιδίων στην ομοιοστασία της ενέργειας Τα εντερικα πεπτιδια εκκρινονται από το εντερο ως απαντηση στην ληψη τροφής και την παρουσια θρεπτικων συστατικών στον αυλο του εντέρου. Λειτουργουν ως σηματα κορεσμου, δηλαδη τερματισμου του γευματος με εξαιρεση την γκρελίνη η οποια εχει ορεξιογονο δράση.

Πως ο εγκέφαλος επεξεργάζεται την πληθώρα των σημάτων που δέχεται από την περιφέρεια, την λαιμαργία και την γνώση στην τελική διαμόρφωση της διατροφικής συμπεριφοράς;

The brain integrates long-term energy balance The brain integrates long-term energy balance. Peripheral signals relating to long-term energy stores are produced by adipose tissue (leptin) and the pancreas (insulin). Feedback relating to recent nutritional state takes the form of absorbed nutrients, neuronal signals, and gut peptides. Neuronal pathways, primarily by way of the vagus nerve (πνευμονογαστρικο), relate information about stomach distention and chemical and hormonal milieu in the upper small bowel to the NTS within the dorsal vagal complex (DVC). Hormones released by the gut have incretin-, hunger-, and satiety stimulating actions. The incretin hormones GLP-1, GIP, and potentially OXM improve the response of the endocrine pancreas to absorbed nutrients. GLP-1 and OXM also reduce food intake. Ghrelin is released by the stomach and stimulates appetite. Gut hormones stimulating satiety include CCK released from the gut to feedback by way of vagus nerves. OXM and PYY are released from the lower gastrointestinal tract and PP is released from the islets of Langerhans.

Simplified representation of potential action of gut peptides on the hypothalamus. Access circulating agents into the arcuate nucleus of the hypothalamus is facilitated by a relaxed bloodbrain barrier. Primary neurons in the arcuate nucleus contain multiple peptide neuromodulators. Appetite-inhibiting neurons (red) contain pro-opiomelanocortin (POMC) peptides such as a melanocyte-stimulating hormone (aMSH), which acts on melanocortin receptors (MC3 and MC4) and cocaine- and amphetamine-stimulated transcript peptide (CART), whose receptor is unknown. Appetite-stimulating neurons in the arcuate nucleus (green) contain neuropeptide Y (NPY), which acts on Y receptors (Y1 and Y5), and agouti-related peptide (AgRP), which is an antagonist of MC3/4 receptor activity. Integration of peripheral signals within the brain involves interplay between the hypothalamus and hindbrain structures including the NTS, which receives vagal afferent inputs. Inputs from the cortex, amygdala, and brainstem nuclei are integrated as well, with resultant effects on meal size and frequency, gut handling of ingested food, and energy expenditure. ** , direct stimulatory; ***k, direct inhibitory; ---- , indirect pathways. Badman,et al; Science 2005

Ο συγκερασμός νευρικών κυκλωμάτων καθορίζει την διατροφική συμπεριφορά

2β. Κατανάλωση ενέργειας 1kcal=25kjoules=η ενεργεια που εκφραζεται ως η θερμοτητα που χρειαζεται για να αναιβει η θερμοκρασια 1lt νερου κατά 1οC

Βασικός Μεταβολικός ρυθμός (Basal Metabolic Rate - BMR) Η ενέργεια που καταναλώνεται όταν ένα άτομο μόλις έχει ξυπνήσει, είναι σε ηρεμία, ύπτια θέση, νηστικό, και σε ουδέτερη θερμοκρασία. Είναι η ενέργεια που απαιτείται για τη διατήρηση των λειτουργιών των οργάνων και των κυττάρων. Levine et al, Best Practice & Research 2002

At rest, basal metabolic rate (BMR) is determined by the energy demands of basic maintenance processes in the tissues, such as protein synthesis by ribosomes (left) and ion transport by membrane pumps (centre). When an animal exercises, muscle work through the actomyosin complex (right) places a much larger demand on the energy-supply cascade from lung to capillaries and mitochondria, and the ease with which oxygen can be transported through the cascade limits the maximal metabolic rate (MMR). πρωτεϊνών

Basal Energy Expenditure: Harris-Benedict Equation Υπολογισμός του Βασικού μεταβολισμού με βάση το ύψος, το βάρος, την ηλικία και το φύλο και χωρίς κάποιο άμεσο προσδιορισμό For men, the B.E.E. = 66.5 + (13.75 x kg) + (5.003 x cm) - (6.775 x age) For women, the B.E.E. = 655.1 + (9.563 x kg) + (1.850 x cm) - (4.676 x age)

Συντελείται στο φαιό λίπος Η απώλεια θερμότητας κατά το BMR Θερμογένεση: η απώλεια ενέργειας με τη μορφή θερμότητας κατά την παραγωγή έργου. Υποχρεωτική θερμογένεση (obligatory thermogenesis) Προσαρμοστική θερμογένεση (adaptive thermogenesis) Η επιπρόσθετη παραγωγή θερμότητας όταν ο οργανισμός εκτεθεί στο ψύχος η προσλάβει τροφή Συντελείται στο φαιό λίπος Η απώλεια θερμότητας κατά το BMR

Silva E Hot Thyroidology 2010 Η θερμογένεση είναι απαραίτητη για τη διατήρηση σταθερής της θερμοκρασίας του σώματος στα ομοιόθερμα ζώα Όταν η θ περιβάλλοντος μειωθεί πέραν της «Θερμοουδέτερης» θερμοκρασίας που για τον άνθρωπο είναι 23οC, τότε: αγγειόσπασμος/ ανόρθωση των τριχών/ κουλουριαστή θέση σώματος τρόμος μυών (shivering thermogenesis) προσαρμοστική θερμογένεση (facultative or adaptive thermogenesis) Silva E Hot Thyroidology 2010

Κατά τη θερμογένεση μειώνεται η θερμοδυναμικής αποτελεσματικότητας της σύνθεσης ATP. Η σύνθεση του ATP παγιδεύει ένα μέρος της ενέργειας που είναι αποθηκευμένη στις τροφές/καύσιμα. Η υπόλοιπη απελευθερώνεται ως θερμότητα

Οξειδωτική Φωσφορυλίωση – Αποσύζευξη ενέργειας Mitochondrial energy metabolism. Free fatty acids (FFAs) and glucose are oxidized to generate NADH and FADH2 which donate electrons to the electron transport chain. Ubiquinone (Q) shuttles electrons from both complexes I and II to complex III, whereas cytochrome c (C) shuttles electrons from complex III to complex IV. Molecular oxygen (O2) is the terminal electron acceptor. Protons are pumped out by complexes I, III and IV of the electron transport chain, which creates a proton electrochemical potential gradient (H +). Protons may re-enter the mitochondrial matrix through the F0/F1-ATPase, with energy being used to generate ATP from ADP and Pi. Protons may also re-enter through an uncoupling protein (UCP), with energy being released in the form of heat. Proton re-entry by means of ATP synthase depends upon the availability of ADP, which is generated in the cytosol from reactions using ATP. Abbreviations: ANC, adenine nucleotide carrier; CC, carnitine carrier; complex I, NADH–ubiquinone oxidoreductase; complex II, succinate–ubiquinone oxidoreductase; complex III, ubiquinone–cytochrome-c oxidoreductase; complex IV, cytochrome-c oxidase; PiC, phosphate carrier; PyC, pyruvate carrier. Brandford B, et al Nature 2000

3. ΑΙΤΙΑ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Η κοινή παχυσαρκία οφείλεται σε γενετική προδιάθεση και στην επίδραση του περιβάλλοντος Μελετες συνδεσης σε επιπεδο γονιδιωματος «Genome-wide association studies (GWAS)» ψαχνουν πολυμορφισμους που συσχετιζονται με την παχυσρακια. The first GWAS-derived loci to be reported were intronic variants in FTO (fat mass and obesity associated) and a variant of MC4R. Ωστοσο οι πολυμορφισμοι στα 2 αυτά γονιδια εξηγουν <5% της διακυμανσης στο ΔΜΣ…. The available evidence suggests that BMI is highly polygenic (high number of contributing genes). One of the challenges of such studies is how to capture the full spectrum of genetic variation , including complex multi-allelic CNVs, which show lower linkage disequilibrium with surrounding SNPs and are consequently less detectable by conventional SNP-based genome-wide association studies.

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΣΗΜΕΡΑ

Σπάνια αίτια παχυσαρκίας - Μονογονιδιακές βλάβες: απαντούν στο 7% των παιδιών με σοβαρή παχυσαρκία πρωιμης έναρξης, όμως αυτή η μορφή της παχυσαρκίας εμφανίζεται σε <0.01% του γενικού πληθυσμού. Αφορά τα εξής γονίδια Μετάλλαξη του γονιδίου της λεπτίνης→ έλλειψη λεπτίνης Μετάλλαξη του υποδοχέα της λεπτίνης→ αντίσταση στη λεπτίνη Μετάλαξη του Υ της μελανοκορτίνης τύπου 4 (MC4R) - Σύνδρομα (Prader-Willi, Laurence-Moon-Biedl κ.α)

Σπάνια αίτια παχυσαρκίας - Ενδοκρινικά αίτια (σπάνια) Σύνδρομο Cushing Ψευδουποπαραθυρεοειδισμός Ανεπάρκεια της αυξητικής ορμόνης Ινσουλίνωμα - Υποθαλαμικές βλάβες (όγκος, τραύμα, φλεγμονή, εγχείρηση στην περιοχή του υποθαλάμου)

σ. Cushing Απλή παχυσαρκία

4. Επιπλοκές της παχυσαρκίας

Επιπλοκές της παχυσαρκίας Αναπνευστικό Αποφρακτική υπνική άπνοια Σύνδρομο υποαερισμού Άσθμα Πνευμονική εμβολή ΚΝΣ ΑΕΕ Ιδιοπαθής ενδοκράνια υπέρταση Γαστρεντερικό Λιπώδη διήθηση Χολολιθίαση ΓΟΠ Καρκίνος π. εντέρου Καρδιαγγειακό Στεφανιαία νόσος Καρδιακή αν. Αρρυθμίες/αιφνίδιος θάνατος Υπέρταση Δέρμα Παράτριμμα Ενδοκρινικό-Μεταβολισμός Μεταβολικό σύνδρομο Σακχαρώδης Διαβήτης 2 PCOs Υπογοναδισμός άρρεν δυσλιπιδαιμία Ουροποιητικό ακράτεια Μυοσκελετικό Δισκοκήλη οστεοαρθρίτιδα Φλεβική στάση Οίδημα Ελκη Εν τω βάθει φλεβικές θρομβώσεις Πν. εμβολές Ψυχολογικά προβλήματα Κατάθλιψη Χαμηλή αυτοεκτίμηση

Η περίσσεια λίπους προκαλεί τις επιπλοκές της παχυσαρκίας Το λίπος παράγει διάφορες ουσίες-ορμόνες (λιποκίνες) Το λίπος διηθείται από μακροφάγα και προκαλείται ήπια-υποκλινική φλεγμονή Αυξάνει την ενδοκοιλιακή πίεση Αυξάνει συνολικά το βάρος σώματος

Ο λιπώδης ιστός και ως ενδοκρινής αδένας

5. Θεραπεία Δίαιτα (↓ 500-1000kcal/day) ↑ φυσικής δραστηριότητας (κατά προτίμηση 1 ώρα σχεδόν όλες τις μέρες της εβδομάδος) Φαρμακευτική αγωγή (ελάχιστα φάρμακα χωρίς καλα αποτελέσματα) Βαριατρική επέμβαση στη σοβαρή παχυσαρκία Φαρμακευτικη αγωγη, Orlistat, which reduces intestinal lipid absorption by inhibiting pancreatic lipase and often has limiting adverse effects that preclude its long term use. Previously available anti-obesity drugs targeted cannabinoid signaling (rimonabant), noradrenergic (phentermine) and serotoninergic signaling (fenfluramine, dexfenfluramine), and reuptake (sibutramine). These compounds were moderately effective but, as with many centrally acting agents, at the expense of many off-target effects, reflecting lack of specificity of the neural targets. Lorcaserin, a selective 5HT2cR agonist with limited activity at the other serotonin receptors, has been approved for use in the US (Smith et al., 2010), although concerns about potential cardiac valvulopathy and cancer risk have prevented European approval of the drug to date. The combination of the anticonvulsant topiramate and phentermine, which increases central noradrenaline levels (Qsymia), is also approved in some countries.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η παχυσαρκία αποτελεί νόσο συνοδευόμενη από αξιοσημείωτη θνητότητα Οφείλεται στη συσώρευση λίπους στον οργανισμό Αποκτά επιδημικές διαστάσεις Η ρύθμιση της όρεξης και κατανάλωσης ενέργειας είναι εξαιρετικά πολύπλοκη Η δίαιτα, η αύξηση της καθημερινής δραστηριότητας, η αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς και οι σωστές διατροφικές συνήθειες κατά την παιδική ηλικία αποτελούν την κύρια θεραπεία της παχυσαρκίας

Extras

Obesity guidelines NIH 2000 Συνιστώμενη Δίαιτα Obesity guidelines NIH 2000

Λίπη και έλαια Κορεσμένα Ακόρεστα Ακόρεστα Μονοακόρεστα Πολυακόρεστα Ελαιόλαδο Πολυακόρεστα Φυτικά έλαια Ξηροί καρποί

ΑΣΚΗΣΗ Με την άσκηση η κατανάλωση θερμίδων δεν είναι τόσο μεγάλη αλλά φαίνεται ότι η άσκηση βελτιώνει όλους τους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακό νόσημα και βοηθά στη διατήρηση της μυϊκής μάζας κατά την απώλεια βάρους 20 φορές ημερησίως x 20 m = 400 m Τα κινητά τηλέφωνα και το τηλεκοντρόλ μας περιορίζουν το περπάτημα ! Απώλεια απόστασης βάδισης / έτος 400x365 = 146,000 m 146 km = 25 ώρες βάδισης 1 ώρα βάδισης = 113-226 kcal Ενέργεια που εξοικονομείται =2800-6000 kcal  0.4-0.8 kg λιπώδους ιστού

European Clinical Practice Guidelines 2008

Ορισμός μεταβολικού συνδρόμου κατά ATP3 & IDF 2006 To measure waist circumference, locate top of right iliaccrest. Place a measuring tape in a horizontal plane around abdomen at level of iliaccrest. Before reading tape measure ,ensure that tape is snug but does not compress The skin and is parallel to floor. Measurement is made at the end of anormal expiration. †Some US adult sofnon-Asianorigin(eg,white,black,Hispanic)with marginallyincreasedwaistcircumference(eg,94–101cm[37–39inches]in menand80–87cm[31–34inches]inwomen)mayhavestronggenetic contributiontoinsulinresistanceandshouldbenefitfromchangesinlifestyle habits,similartomenwithcategoricalincreasesinwaistcircumference.Lower waistcircumferencecutpoint(eg,
90cm[35inches]inmenand
80cm[31 inches]inwomen)appearstobeappropriateforAsianAmericans. ‡Fibratesandnicotinicacidarethemostcommonlyuseddrugsforelevated TGandreducedHDL-C.PatientstakingoneofthesearepresumedtohavehighTGandlowHDL.

Ταξινόμηση της παχυσαρκίας σύμφωνα με το Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και την περίμετρο μέσης ΔΜΣ (BMI) = Βάρος σώματος (kg) / [Ύψος (m)]2 Disease risk: diabetes, coronary disease, stroke WHO, Geneva June 1997

Το υγιές όριο της περιμέτρου μέσης διαφέρει ανάλογα με τη φυλή

A

B

Γ

Παχυσαρκία και ΣΔ2- diabesity Men Women Relative Risk -10 -5 5 10 15 20 Weight Change (kg)