Θεοδωράκης Γιάννης Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ντόπινγκ μια ανθυγιεινή και ανέντιμη συμπεριφορά Αγωγή υγείας και εξαρτήσεις Θεοδωράκης Γιάννης Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού

Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Πανεπιστημίου Θεσσαλίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Σκοποί ενότητας Να γίνει κατανοητή η θεματολογία και ο τρόπος οργάνωσης σχετικού με το ντόπινγκ και τον έλεγχό του, προγράμματος αγωγής υγείας

Περιεχόμενα ενότητας Ορισμοί και πληροφορίες σχετικές με το πρόβλημα του ντόπινγκ στα σπορ. Ιδέες για παρεμβάσεις με σκοπό την ευαισθητοποίηση μαθητών στα σχολεία. Ιδέες για προγράμματα αγωγής υγείας με θέμα το ντόπινγκ.

Θεωρία Το φαινόμενο της φαρμοκοδιέγερσης (ντόπινγκ) στον αθλητισμό υψηλού επιπέδου και όχι μόνο, έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις. Παρά τη γνώση που υπάρχει πάνω στο θέμα αυτό, και τους σοβαρούς για την υγεία κινδύνους που όλοι γνωρίζουν, αρκετοί αθλητές, προπονητές, αθλητικοί παράγοντες, ή ακόμα και γονείς εμπλέκονται σοβαρά με τη χρήση απαγορευμένων ουσιών.

Θεωρία Η εκπαίδευση ήταν και είναι το καταλληλότερο μέσο για την πρόληψη και αλλαγή στάσεων προς ανθυγιεινές συμπεριφορές. Και στην περίπτωση του ντόπινγκ η κατάλληλη εκπαίδευση των νέων αποτελεί το κυριότερο μέσο.

Τι είναι το ντόπινγκ Ο όρος ντόπινγκ αναφέρεται στη χρήση ή χορήγηση απαγορευμένων φαρμακευτικών ουσιών και απαγορευμένων μεθόδων που απώτερο σκοπό έχουν την αύξηση της απόδοσης. Με αυτό τον τρόπο ο αθλητής δε χρησιμοποιεί μόνο τα θεμιτά μέσα, που είναι η κατάλληλη προπόνηση, διατροφή και η ψυχολογική προετοιμασία για τη βελτίωση της απόδοσης, αλλά μέσα που αντιτίθενται στους κανόνες και τις ηθικές αρχές του αθλητικού συναγωνισμού.

Έρευνα Σε μια έρευνα που έγινε το 1995, ερωτήθηκαν 198 αθλητές ολυμπιακού επιπέδου τι θα έκαναν, αν τους δινόταν η ευκαιρία να κάνουν χρήση απαγορευμένων ουσιών χωρίς να τους εντοπίσουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες και να κερδίσουν ολυμπιακό μετάλλιο. Το 98% των αθλητών είπε ότι θα χρησιμοποιούσε απαγορευμένες ουσίες. Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι το 60% είπε ότι θα χρησιμοποιούσε απαγορευμένες ουσίες ακόμα και στην περίπτωση που η χρήση αυτή των ουσιών τούς οδηγούσε σε θάνατο (αναφέρεται στο Weinberg & Gould, 1999).

Σύντομη ιστορική αναδρομή 1896: καταγραφή του πρώτου θανάτου αθλητή λόγω ντόπινγκ. Ποδηλάτης πεθαίνει από υπερβολική δόση φαρμάκων 1959: ιδρύεται η πρώτη επιτροπή κατά του ντόπινγκ στη Γαλλία, Association Nationale d'Education Physique (ANEP) in France 1960: Θάνατοι αθλητών από χρήση αμφεταμινών. Διάφορα κράτη αρχίζουν να θεσπίζουν νομοθεσίες για καταπολέμηση του ντόπινγκ(Αυστρία, Γαλλία, Βέλγιο) 1962: Η Διεθνής Ολυμπιακή επιτροπή (IOC) αποφασίζει να πάρει θέση για το ντόπινγκ 1963: Το συμβούλιο της Ευρώπης ιδρύει επιτροπή ειδικών για την καταπολέμηση του ντόπινγκ 1968: Οι πρώτοι έλεγχοι ντόπινγκ σε Ολυμπιακούς αγώνες 1970: Καταγραφή θανάτων αθλητών από χρήση αναβολικών (κοκαΐνη, ηρωίνη) 1980: Δραματική αύξηση θανάτων αθλητών από χρήση ουσιών - Η λίστα με τις απαγορευμένες ουσίες αυξάνεται 1988: Ο Ben Johnson βρέθηκε θετικός σε έλεγχο ντόπινγκ στους Ολυμπιακούς αγώνες της Σεούλ. 1994: Η ΔΟΕ, διεθνής ομοσπονδίες και εθνικές ολυμπιακές επιτροπές συμφωνούν να εναρμονιστούν όσον αφορά στις απαγορευμένες ουσίες και στο τι θεωρείται

Γιατί όχι ντόπινγκ; Η ηθική διάσταση Στα σπορ η συμμετοχή των αθλητών γίνεται με ίσους όρους και αυτό εξασφαλίζεται από τους κανονισμούς. Οι κανονισμοί εξασφαλίζουν τους σταθερούς παράγοντες για όλους και οι διαφορές που προκύπτουν είναι αυτές που κάνουν τη διαφορά στα αποτελέσματα των αγώνων. Κάποιες όμως από τις διαφορές που προκύπτουν (όπως η χρήση συγκεκριμένων ουσιών και μεθόδων) θεωρούνται ως παράνομες γιατί δεν είναι μεταξύ αυτών που θεωρούνται ως αποδεκτές και σχετικές με το πνεύμα των σπορ. Συνήθως είναι δύσκολο να εντοπιστούν αυτού του είδους οι απαγορευμένες ουσίες και μέθοδοι. Οι αθλητές δεν πρέπει να χρησιμοποιούν αυτές τις ουσίες και μεθόδους γιατί είναι ενάντια στους κανόνες. Οι μαθητές χαρακτηρίζονται σε γενικές γραμμές είτε από ένα υγιεινό είτε από ένα ανθυγιεινό προφίλ στάσεων και συμπεριφορών. Η πλειοψηφία των μαθητών βέβαια χαρακτηρίζεται από ένα υγιεινό προφίλ, το οποίο δυστυχώς χειροτερεύει όσο προχωρούμε από το γυμνάσιο στο λύκειο.

Η διάσταση της υγείας Η χρήση ορισμένων ουσιών και μεθόδων έχουν αποδειχθεί ως βλαβερές για την υγεία. Οι αθλητές είναι πάνω απ’ όλα άνθρωποι και πρωταρχικά πρέπει να προστατεύεται η υγεία τους. Tο ντόπινγκ αντιβαίνει στην ηθική του αθλητισμού, αλλά και της ιατρικής επιστήμης. Γι’ αυτό το λόγο έχει καταρτιστεί ένας κατάλογος με όλες τις απαγορευμένες ουσίες και τις τεχνικές που μπορεί να χρησιμοποιήσει ένας αθλητής, για να ξεπεράσει με αθέμιτο τρόπο έναν συναθλητή του.

Πότε ένας αθλητής θεωρείται ντοπαρισμένος Όταν στα ούρα του ανιχνεύεται γνωστή ουσία που παράγει ο οργανισμός, σε ποσοστά μεγαλύτερα από τα θεωρούμενα φυσιολογικά ή όταν επίσης ανιχνεύεται άλλη ουσία που δεν παράγεται από τον οργανισμό και συγκαταλέγεται στον κατάλογο των απαγορευμένων.

Δημιουργείται εξάρτηση στον αθλητή από τις φαρμακευτικές ουσίες που λαμβάνει; Οι αθλητές που ντοπάρονται αποκτούν σωματική εξάρτηση, ειδικά εάν οι ουσίες που λαμβάνουν είναι διεγερτικές. Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις οι αθλητές που ντοπάρονται εξαρτώνται και ψυχολογικά από τη λήψη του φαρμάκου με αποτέλεσμα να χρειάζονται ιδιαίτερη ψυχολογική υποστήριξη ακόμα και μετά το τέλος της αθλητικής τους καριέρας.

Ποια είναι τα αίτια της εξάπλωσης του ντόπινγκ Η υπερβολική εμπορευματοποίηση στο χώρο του αθλητισμού. Η έκρηξη των τηλεοπτικών δικαιωμάτων σε συνδυασμό με τα μεγάλα συμβόλαια χορηγίας Οι πολλές αθλητικές διοργανώσεις Τα συμβόλαια των χορηγών που πριμοδοτούν ανάλογα με τα αποτελέσματα ή τα μετάλλια που θα κατακτήσουν οι αθλητές σε μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις.

Ποια είναι τα αίτια της εξάπλωσης του ντόπινγκ Η πίεση που δέχονται οι αθλητές από τον περίγυρό τους (από τον προπονητή μέχρι το γιατρό, τον αρχηγό της ομάδας και τους συγγενείς), Διάφοροι οικονομικοί παράγοντες που θέλουν να "παράγουν" ακατάπαυστα αθλητές με μεγάλη προβολή από τα μέσα ενημέρωσης οδηγεί σε αύξηση του προσωρινού χαρακτήρα της καριέρας νεαρών αθλητών.

αίτια Η θεοποίηση του γυμνασμένου σώματος για τους ελεύθερα ασκουμένους, η προβολή της εικόνας υπερβολικών σωμάτων ανδρικών και γυναικείων. Η νοοτροπία της εποχής ότι όλα μπορούν να γίνονται εύκολα, χωρίς πολύ κόπο, με τη βοήθεια μαγικών λύσεων. Σε καθαρά ατομικό και ψυχολογικό επίπεδο, τα άτομα που αποφασίζουν να κάνουν χρήση αναβολικών ουσιών, όταν δεν το κάνουν από άγνοια, στο χώρο του μπόντι-μπίλντιγκ, αναγορεύουν την εικόνα του σώματός τους ως κυρίαρχο στοιχείο της προσωπικότητάς τους και επιδιώκουν την ενίσχυση της αυτοεκτίμησής τους και της ταυτότητάς τους μέσα από αυτό.

Τρόποι αντιμετώπισης η εκπαίδευση των προπονητών για το πώς θα αναπτύξουν ικανότητες πρόληψης. η εκπαίδευση των επαγγελματιών στον τομέα της υγείας προγράμματα πρόληψης σε αθλητικούς συλλόγους, σχολεία και πανεπιστήμια, τοπικές κοινότητες και κέντρα υγείας Η ενημέρωση των γονέων για τους κινδύνους του ντόπινγκ και να τους ενθαρρύνουν να διδάξουν στα παιδιά τους τις βασικές αρχές της καλής υγείας, του τίμιου παιχνιδιού και του ομαδικού πνεύματος (σχολές γονέων)

Τρόποι αντιμετώπισης Να συμπεριληφθεί η πρόληψη του ντόπινγκ, στα προγράμματα της υγειονομικής εκπαίδευσης Να εκπαιδευθούν οι αθλητές από την αρχή της ενασχόλησής τους, σε νεαρή ηλικία, γύρω από το ντόπινγκ και την κατάλληλη πρόληψη Να ενισχυθεί η έρευνα γύρω από θέματα αντι – ντόπινγκ

Ο ρόλος των αθλητικών επιστημών Αθλητική ψυχολογία Η ψυχική και πνευματική κατάσταση των αθλητών είναι πολύ σημαντική για την απόδοσή τους. Η αθλητικοί ψυχολόγοι βοηθούν τους αθλητές να μάθουν να αυτοσυγκεντρώνονται, να αντιμετωπίζουν το άγχος τους, να διαχειρίζονται την επιτυχία και αποτυχία στα σπορ και τους βοηθούν να κρατούν σε υψηλά επίπεδα την παρακίνησής τους για να προπονούνται ικανοποιητικά και να αγωνίζονται με στόχους.

Θέμα για συζήτηση Κατά πόσο ισχύει η παρακάτω άποψη «Στο δυναμικό της υποστήριξης των αθλητών από πολλές άλλες χώρες υπάρχει πολυμελής ομάδα προπονησιολόγων, αθλητικών ψυχολόγων, βιοχημικών, βιοκινητικών, αθλητιάτρων, κλπ. Στην Ελλάδα η επιστημονική υποστήριξη γενικώς αγνοείται, όπως επίσης αγνοήθηκε και κατά τη διάρκεια των ΟΑ. Τα τμήματα Φυσικής αγωγής και Αθλητισμού της χώρας μας που διαθέτουν σήμερα αξιολογότατο προσωπικό στους τομείς αυτούς σε γενικές γραμμές αγνοούνται.»

Εφαρμογές στα σχολεία, προγράμματα αγωγής υγείας Εφαρμογές στα σχολεία, προγράμματα αγωγής υγείας Ενημέρωσε τα παιδιά για τις ιδιαίτερες παρενέργειες που μπορεί να έχει ένας έφηβος από τη λήψη αναβολικών στεροειδών. «Η λήψη αναβολικών από παιδιά μπορεί να προκαλέσει πρώιμη είσοδο στην εφηβεία, ενώ η χρήση αναβολικών από εφήβους μπορεί να προκαλέσει πρώιμη σύγκλιση των επιφύσεων, έτσι ώστε να μην φτάσουν στο αναμενόμενο ύψος. Αυτό συμβαίνει, επειδή προκαλείται πρόωρη οστέωση του συζευκτικού χόνδρου με αποτέλεσμα να παύει η κατά μήκος αύξηση των οστών». Συζητήστε μαζί τους για πιθανές άλλες συνέπειες της χρήσης αναβολικών που γνωρίζουν. Στη συνέχεια συζητήστε μαζί τους για ποιο λόγο παιδιά εφηβικής ηλικίας μπορεί να μπουν στον πειρασμό να χρησιμοποιήσουν φάρμακα για αύξηση της απόδοσης στα σπορ.

Εφαρμογές στα σχολεία Κάντε μια συζήτηση σχετικά με το γιατί οι αθλητές κάνουν χρήση απαγορευμένων και επικίνδυνων για την υγεία ουσιών, χρησιμοποιώντας στοιχεία από τα παρακάτω: Οι κυριότεροι λόγοι χρήσης είναι για να αυξήσουν τη δύναμη, την αντοχή, την ετοιμότητα, την επιθετικότητα. Να μειώσουν την κούραση, και το άγχος. Να έχουν γρηγορότερη αποκατάσταση από τραυματισμούς.

Εφαρμογές στα σχολεία Άλλοι κάνουν χρήση για να έχουν ωραίο και ελκυστικό σώμα (μποντυ μπίλντικγ). Ο σοβαρότερος λόγος ίσως είναι η κοινωνική πίεση. Η εντυπωσιακή προβολή των αθλητικών αστέρων από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και οι υψηλές οικονομικές απολαβές σε αρκετές περιπτώσεις κάνουν τα άτομα να θέλουν να προβληθούν μέσω του αθλητισμού, να κερδίσουν την κοινωνική καταξίωση ή την οικονομική επιτυχία. Έτσι κάποιες φορές δε δυσκολεύονται να πάρουν μια απόφαση που εμπεριέχει σοβαρούς για την υγεία κινδύνους.

Εφαρμογές στα σχολεία Κάντε ένα πρόγραμμα στο σχολείο, με τα παιδιά σχετικά με το πώς ονειρεύονται τα σπορ χωρίς ντόπινγκ. Στη συνέχεια προκηρύξτε ένα διαγωνισμό για το καλύτερο σλόγκαν, στην τάξη ή στο σχολείο, με τίτλο: «Τι σπορ θέλουμε;» Ορίστε έπαθλα για τους τρεις πρώτους νικητές. Παροτρύνετε τα παιδιά να βρουν μικρά σλόγκαν. Να τα γράψουν με μαρκαδόρους σε χαρτόνια και να τα διακοσμήσουν με σκίτσα ή φωτογραφίες. Στη συνέχεια να τα κολλήσουν στην τάξη ή το σχολείο τους. Χρησιμοποιήστε σαν παράδειγμα τις ιδέες «Τέτοια σπορ θέλουμε!» ή ότι άλλο αποφασίσετε.

Τίμιο παιχνίδι εναντίον ντόπινγκ. ΤΟ ΝΤΟΠΙΓΚ ΕΙΝΑΙ ΑΝΗΘΙΚΟ. Εφαρμογές Ζητήστε από τους μαθητές να βρούν μηνύματα όπως το παρακάτω, και να τα αναδείξουν μέσα στο σχολικό περιβάλλον Τίμιο παιχνίδι εναντίον ντόπινγκ. ΤΟ ΝΤΟΠΙΓΚ ΕΙΝΑΙ ΑΝΗΘΙΚΟ. ΟΧΙ στο Ντόπινγκ Υγιής αθλητισμός για όλους

Θέματα για συζήτηση ΣΥΖΗΤΗΣΤΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΥΜΦΟΙΤΗΤΕΣ ΣΑΣ ΤΟ ΘΕΜΑ. Τι γνωρίζατε και τι δεν γνωρίζατε;

Κώδικας δεοντολογίας Οι επιστήμονες του χώρου πρέπει να προστατεύσουν και το επάγγελμα και τον αθλητισμό και τη φυσική αγωγή, θεσπίζοντας ένα βασικό κανόνα δεοντολογίας πάνω στο θέμα. Διαρκώς, να τονίζουν σε γονείς, σε μαθητές, σε αθλητές και παράγοντες ή σε ελεύθερα ασκουμένους ότι η οποιαδήποτε χρήση απαγορευμένων ουσιών είναι άκρως επικίνδυνη για την υγεία . Να αρνούνται οποιαδήποτε συνέργεια και, κυρίως, να τοποθετούνται απολύτως εναντίον της χρήσης απαγορευμένων ουσιών από οποιονδήποτε.

Κώδικας δεοντολογίας Οι αρμόδιοι φορείς να επαναπροσδιορίσουν τους στόχους του αθλητισμού, ενός αθλητισμού που συνεισφέρει, κυρίως, στη δημόσια υγεία, την κοινωνικοποίηση των νέων και στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής. Ο πρωταθλητισμός ως ιδέα δεν είναι απαραίτητα κακός. Διδάσκει την αξία της σκληρής δουλειάς και της προσπάθειας, της αφοσίωσης σε ένα στόχο, της πειθαρχίας και της διαρκούς βελτίωσης του εαυτού μας. Όταν, όμως, στρέφεται σε μαγικές λύσεις ή μαγικά φίλτρα, τότε γίνεται κωμικός. Είναι φανερό ότι, σε όλα τα επίπεδα, η ιδεολογία της ελάχιστης προσπάθειας και των μαγικών λύσεων είναι επικίνδυνη για μια χώρα, όπως και η ιδεολογία του ντόπινγκ είναι επικίνδυνη για τον αθλητισμό και τη δημόσια υγεία.

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ https://www.youtube.com/watch?v=tqmjhfxOlGo Ακολούθησε ο συγκλονιστικός λόγος του Νίκου Γκάλη ο οποίος άγγιξε ψυχές, ιδιαίτερα όταν ένας πατέρας τον πλησίασε και τον ευχαρίστησε από τα βάθη της καρδιάς του γιατί συνέβαλε στην αποτοξίνωση του γιου του ο οποίος ήταν χρήστης ναρκωτικών.

Άσκηση και αλκοόλ Μπορεί να μειώσει την επιθυμία για αλκοόλ και να αυξήσει τα ποσοστά αποχής σε ασθενείς με διαταραχές που σχετίζονται με τη χρήση αλκοόλ. Ερευνητικό κενό στο ποιας μορφής άσκησης λειτουργεί πιο αποτελεσματικά στη μείωση της επιθυμίας για αλκοόλ.  

Η εξάρτηση από την άσκηση Επιμένει σε μεγάλης διάρκειας άσκηση, Αυξάνει διαρκώς την ποσότητα άσκησης Αντιμετωπίζει σύνδρομο στέρησης αν μια μέρα δεν ασκηθεί Αδυνατεί να μειώσει, ή να διακόψει την άσκηση, όταν είναι τραυματισμένος Αφιερώνει όλο το χρόνο της ζωής του σε αυτό σε βάρος επαγγελματικών ή προσωπικών υποχρεώσεων. Ελαχιστοποιεί άλλες δραστηριότητες ή υποχρεώσεις κοινωνικού ή εργασιακού χαρακτήρα. Αντιμετωπίζει συχνά διατροφικές ανωμαλίες

Πως αποφεύγεται η εξάρτηση από την άσκηση Υποχρεωτικά μια μέρα ανάπαυσης κάθε εβδομάδα. Να ασκούνται παρέα με άλλα άτομα, τα οποία ακολουθούν λιγότερο εντατικούς ρυθμούς. Ακολουθώντας τις αρχές των στόχων. Να εφαρμόζουν ένα μηνιαίο ή ετήσιο πλάνο, το οποίο θα έχει περιόδους με λιγότερη ποσότητα άσκησης. Όταν τραυματίζονται, να περιμένουν υποχρεωτικά να ξεπεράσουν το πρόβλημα. Αν δεν το κάνουν αυτό, να θυμούνται ότι θα χάσουν πολύ περισσότερο χρόνο στην πορεία. Να ακολουθούν μικτά προγράμματα άσκησης, άλλες φορές με υψηλή ένταση και άλλες φορές με χαμηλή ένταση. Προγράμματα άσκησης σχεδιασμένα από έναν ειδικό επαγγελματία γυμναστή ή προπονητή, να τα ακολουθούν πιστά και να μην ξεφεύγουν από αυτά. Να εφαρμόζουν τεχνικές χαλάρωσης και ελέγχου του στρες. Η προσωπικότητα του καθενός δεν αναδεικνύεται όταν ταυτίζεται αποκλειστικά με μια τέτοια συνήθεια, ότι η άσκηση αυτής της μορφής δεν ενισχύει την αυτοεκτίμηση, ούτε την αποδοχή των άλλων, αλλά αντίθετα, δημιουργεί προβλήματα, τόσο στην υγεία όσο και στην επαγγελματική και στην προσωπική τους ζωή.

Άσκηση και εξάρτηση από ναρκωτικά Στα προγράμματα απεξάρτησης ο στόχος είναι η πλήρης αποδέσμευση από τις ουσίες, η φυσιολογική λειτουργία του ατόμου σε όλους τους τομείς της ζωής του και η επανένταξή του στην κοινωνία. Η οργάνωση και η λειτουργία αθλητικών ομάδων και προγραμμάτων άσκησης με βάρη και αντιστάσεις και η συμμετοχή γενικότερα σε φυσικές δραστηριότητες, αποτελούν μέρος της καθημερινής πρακτικής των προγραμμάτων απεξάρτησης. Εκτόνωση, έλεγχος του στρες και του άγχους, απόσπαση της προσοχής, βελτίωση της ποιότητας ζωής, ενίσχυση της αυτοεκτίμησης, της αυτοπεποίθησης, βελτίωση της σωματικής υγείας κλπ. Να τους βοηθήσει να νιώσουν ξανά το σώμα τους, να αλλάξει τη σχέση με το σώμα τους, ώστε να το αγαπήσουν και να νιώσουν πιο ασφαλείς μέσα σε αυτό (Διαμαντής, 2017). Προτείνεται: άσκηση υψηλής έντασης

Ποιότητα ζωής και εξαρτήσεις Η αξία των σπορ και της άσκησης στην πρόληψη της υποτροπής, στην ρύθμιση της ψυχικής διάθεσης και στην ανασυγκρότηση της ταυτότητας. Αλλαγές στην αυτο-αποτελεσματικότητα, στην αυτοεκτίμηση, στην αίσθηση και εικόνα του σώματος.. https://www.youtube.com/watch?v=tqmjhfxOlGo Ακολούθησε ο συγκλονιστικός λόγος του Νίκου Γκάλη ο οποίος άγγιξε ψυχές, ιδιαίτερα όταν ένας πατέρας τον πλησίασε και τον ευχαρίστησε από τα βάθη της καρδιάς του γιατί συνέβαλε στην αποτοξίνωση του γιου του ο οποίος ήταν χρήστης ναρκωτικών.

Περισσότερα για το θέμα Θεοδωράκης, Γ., & Χασάνδρα, Μ. (2006). Σχεδιασμός προγραμμάτων Αγωγής Υγείας. Εκδ. Χριστοδουλίδη. Θεσσαλονίκη. Σελίδες 237-266. Θεοδωράκης, Γ., Τζιαμούρτας, Α., Νάτσης, Π., & Κοσμίδου, Ε. (2006). Φυσική Αγωγή για το Γυμνάσιο. ΟΕΔΒ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Αθήνα. Σελίδες 127-130.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Θεοδωράκης, Γ., Παπαϊωάννου Α. (2002). Το προφίλ μαθητών με βάση υγιεινές και ανθυγιεινές συμπεριφορές: Σχέσεις με τον αθλητισμό. Ψυχολογία, 9, 547-562. Psouni, S., Zourbanos, N., & Theodorakis, Y. (2015) Attitudes and Intentions of Greek Athletes and Coaches Regarding Doping. Health, 7, 1224-1233. http://dx.doi.org/10.4236/health.2015.79137

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ Ο Πιέτρο Μενέα πέθανε στις 21 Μαρτίου 2013 σε νοσοκομείο της Ρώμης, χτυπημένος από καρκίνο του παγκρέατος. Ο Μενέα είχε παραδεχθεί δημοσίως ότι κατά τη διάρκεια της αθλητικής διαδρομής του έκανε χρήση αυξητικών ορμονών, που τότε δεν είχαν απαγορευθεί από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Στίβου (IAAF). πηγή https://www.sansimera.gr/biographies/623

Επίλογος Η πρόβλημα του ντόπινκγ δεν αντιμετωπίζεται εύκολα. Ωστόσο προγράμματα αγωγής και υγείας που ενημερώνουν και ευαισθητοποιούν τους νέους, τους γονείς και τους αθλητικούς παράγοντες είναι ότι καλύτερο μπορεί να κάνει κανείς πάνω στο θέμα αυτό.