ΠΡΟΛΗΨΗ & ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΡΚΙΝΩΝ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Λ. ΑΝΤΩΝΑΚΗΣ Αναπληρωτής Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών

Suggested Main Points: 1) The average life expectancy of women in the United States has increased, while the average age of onset of menopause has remained stable. In 1900 the average woman lived to the age of 48, and the average age of menopause was 47. Today, the average life expectancy is 80 years and the average age of menopause is 51.4. This means that women spend more than one third of their life beyond menopause.1,2 2) This statistic also means that the number of women using hormone replacement therapy (HRT), both estrogen and progestin, will increase dramatically by the year 2000. References: 1) Burnett RG. Menopause: All Your Questions Answered. Chicago, Ill: Contemporary Books, Inc; 1987:3. 2) Soules MR, Bremmer WJ. The menopause and climacteric: endocrinologic basis and associated symptomatology. J Am Geriatr Soc. 1982;30:547-561.

Suggested Main Points: 1) Statistics show overwhelmingly that cardiovascular disease (CVD) – and not cancer – is the major health concern for postmenopausal women. In fact, 1 in 2 women will eventually die of heart disease or stroke; but only 1 in 25 women will die because of breast cancer.1 The incidence of heart disease, including coronary artery disease and stroke, is rare in premenopausal women. However, heart disease is the most frequent cause of death in women over the age of 50.2,3 2) Although there has been a gradual and pronounced decrease in cardiovascular deaths in this country, the decrease has not occurred equally among men and women. Since 1984, death rates for men have dropped, while cardiovascular death rates for women have increased.1 3) It is possible that estrogen replacement at menopause could have an impact on these mortality curves. Currently, however, only 16% of women receive HRT after natural menopause, and 50% of these stop therapy within a year. Thus, treatment must become widespread before it might have a visible impact on mortality trends. Despite the impact of CVD, only 35% of women in a recent survey related heart disease to menopause.4 References: 1) 1997 Heart and Stroke Statistical Update. Dallas, Tex: American Heart Association. 1997. 2) National Center for Health Statistics. Vital Statistics of the United States. 1992, Vol II – Mortality, Part A. Hyattsville, Md: US Dept of Health and Human Services, Public Health Service; 1996. DHHS publication 96-1101. 3) SEER Cancer Statistics Review 1973-1993. Miller et al, eds. National Cancer Institute, 1997. 4) Wyeth-Ayerst Fourth Annual Menopause Report. 1996.

ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΟΙ ΚΑΡΚΙΝΟΙ Καρκίνος μαστού Καρκίνος τραχήλου μήτρας Καρκίνος ενδομητρίου Καρκίνος ωοθηκών Καρκίνος αιδοίου Καρκίνος κόλπου Καρκίνος σαλπίγγων

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ 1980 ΗΠΑ: 1/14 γυναίκες. 2000 ΗΠΑ: 1/8 γυναίκες. Σταθερή όμως η θνησιμότητα!! Έγκαιρη διάγνωση με μαστογραφία! 2000 Ελλάδα: 1/12 γυναίκες. ΗΠΑ: ~200000 νέες περιπτώσεις ετησίως και ~50000 θάνατοι ετησίως. Ευρώπη: 1000 νέες περιπτώσεις ημερησίως. Κίνδυνος μια γυναίκα να νοσήσει από καρκίνο μαστού κατά την διάρκεια της ζωής της=12,2% και κίνδυνος να πεθάνει 3,6%.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ-ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Εμμηναρχή σε «μικρή» ηλικία ή/και εμμηνόπαυση σε «μεγάλη» ηλικία. Πρώτος τοκετός σε ηλικία >25 ετών! Άτοκες. Συγγενείς 1ου Βαθμού. Γενετική επιβάρυνση (BRCA 1 & 2). Άτυπη υπερπλασία των πόρων ή/και των λοβών. Ορμονική θεραπεία υποκατάστασης >5 έτη. Αντισυλληπτικά;

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ-ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Αυτοεξέταση 5-10 ημέρες μετά την περίοδο Μετά την εμμηνόπαυση σταθερή ημερομηνία Ψηλάφηση από τον Γιατρό Μαστογραφία Μπορεί να διαγνώσει όγκους >6 χιλ. και όταν γίνεται συστηματικά μειώνει τη θνησιμότητα κατά 30=50% 1η σε ηλικία 35 ετών και μετά τα 40 ετήσια Υπέρηχοι Βιοψία Παρακέντηση

No Caption Found Blamey, R W et al. BMJ 2000;321:689-693 Copyright ©2000 BMJ Publishing Group Ltd.

No Caption Found Blamey, R W et al. BMJ 2000;321:689-693 Copyright ©2000 BMJ Publishing Group Ltd.

No Caption Found Blamey, R W et al. BMJ 2000;321:689-693 Copyright ©2000 BMJ Publishing Group Ltd.

No Caption Found Blamey, R W et al. BMJ 2000;321:689-693 Copyright ©2000 BMJ Publishing Group Ltd.

No Caption Found Blamey, R W et al. BMJ 2000;321:689-693 Copyright ©2000 BMJ Publishing Group Ltd.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Προκαρκινικές μορφές (δυσπλασίες) Μέση ηλικία εμφάνισης 52 έτη (35-39 & 60-64) Θνησιμότητα Ισραήλ 0,8/10000 Ελλάδα 1,5/10000 Αγγλία 5/10000 Δανία 6,2/10000 Χιλή 15/10000

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Μ. Βρεττανία 1990: Καρκίνος τραχήλου: 2000 θάνατοι ετησίως Καρκίνος μαστού: 15000 θάνατοι ετησίως Καρκίνος ενδομητρίου: 1000 θάνατοι ετησίως Καρκίνος ωοθηκών: 4000 θάνατοι ετησίως

FIG 1 - Age specific death rates for cervical cancer in England and Wales, 1950-904 Austoker, J BMJ 1994;309:241-248 Copyright ©1994 BMJ Publishing Group Ltd.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ-ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ HPV (ιός ανθρωπίνων κονδυλωμάτων) Πρώιμη έναρξη σεξουαλικών επαφών Πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφοι Αντισυλληπτικά;;; Το προφυλακτικό προστατεύει!! Ανοσοκαταστολή Κάπνισμα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ-ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Test Παπανικολάου Κυτταρολογία υγρής φάσης Αυτοματοποιημένη κυτταρολογία HPV-DNA Test Κολποσκόπηση Βιοψία Κωνοειδής εκτομή Kourounis et al, Normal colposcopy following abnormal Pap smear evoking LGSIL: a follow-up study. Eur J Gynaecol Oncol. 2004 Kourounis et al, A second Pap smear during colposcopy: is it really worth it? Eur J Gynaecol Oncol. 2004 Kourounis et al, Treatment results of liquid nitrogen cryotherapy on selected pathologic changes of the uterine cervix. Clin Exp Obstet Gynecol. 1999

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Αναπτυγμένες χώρες: 2ος σε συχνότητα καρκίνος του γεννητικού συστήματος, μετά τον μαστό 4ος σε συχνότητα καρκίνος στη γυναίκα Διπλάσια συχνότητα από τον καρκίνο των ωοθηκών και τριπλάσια από τον καρκίνο του τραχήλου Υπεύθυνος μόνο για το 2% των θανάτων από γυναικολογικούς καρκίνους!! Πρώιμη διάγνωση Ανώμαλη κολπική αιμορραγία 78% διάγνωση στο στάδιο Ι 75% των περιπτώσεων μετά την εμμηνόπαυση (55-61 ετών)

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ-ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Οιστρογόνα Χ 8 Η προγεστερόνη προστατεύει Παχυσαρκία Χ 3-10 Υπέρταση Χ 2,8 Καθυστερημένη εμμηνόπαυση Χ 2,4 Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών Χ 2 Άτοκες Χ 2-3 Σακχαρώδης διαβήτης Χ 2,7 Διαιτητικοί παράγοντες Ταμοξιφένη Χ 2,3

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ-ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Βιοψία Διαγνωστική απόξεση Υστεροσκόπηση

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΗΠΑ: 4% των καρκίνων στις γυναίκες και το 25% των γυναικολογικών καρκίνων 5% των θανάτων γυναικών από καρκίνο και το 50% των θανάτων από γυναικολογικούς καρκίνους 75% διαγιγνώσκεται στο στάδιο ΙΙΙ & ΙV Συχνότητα=1/70 γυναίκες ή 1,4%

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ-ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Γενετικοί παράγοντες 1 συγγενής 1ου βαθμού ~ 5% 2 συγγενείς 1ου βαθμού ~ 7% > 2 συγγενείς 1ου βαθμού ~ 50% Άτοκες Talk Διαιτητικοί παράγοντες Ο θηλασμός προστατεύει Τα αντισυλληπτικά προστατεύουν

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ-ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Ετήσια γυναικολογική εξέταση Διακολπικό υπερηχογράφημα CA-125 Adonakis et al, Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol, 1996

Fig 1--Cumulative risk of developing index cancer (primary epithelial cancer of ovary or fallopian tube) after serum CA 125 screen. The dotted line represents expected cumulative risk in unscreened population of same age distribution Jacobs, I. J et al. BMJ 1996;313:1355-1358 Copyright ©1996 BMJ Publishing Group Ltd.