Η διήθηση του σφηνουπερώιου γαγγλίου μειώνει την αρτηριακή πίεση σε πρωτοδιαγνωσθέντες ασθενείς με ιδιοπαθή αρτηριακή υπέρταση Ελένη Τριανταφυλλίδη, Χρύσα Αρβανίτη, Αντώνης Σχοινάς, Δημήτρης Μπενάς, Ιγνάτιος Οικονομίδης, Γιώργος Παυλίδης, Λεωνίδας Παλαιοδήμος, Στέφανος Βλάχος, Γεωργία Κωστοπαναγιώτου, Ιωάννης Λεκάκης 2η Παν. Καρδιολογική Κλινική και Μονάδα Πόνου- 2η Αναισθησιολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ

Authors declare no conflict of interest for this lecture

Εισαγωγή Sympathetic nervous system (SNS) acts as one of the main pathophysiological mechanisms which lead to arterial hypertension onset as well as to its maintenance. SNS blockage was a therapeutic target in hypertension disease in the past through surgical sympathectomy, nowadays we use beta blockers while in the near future invasive techniques like renal denervation are expected to be implemented in selected cases. The minimal invasive procedure of SNS modulation through sphenopalatine ganglion (SPG) block follows the same track of therapeutic choices regarding arterial hypertension.

Εισαγωγή Το σφηνουπερώιο γάγγλιο (SPG) συνδέεται με το κεντρικό νευρικό σύστημα μέσω συμπαθητικών και παρασυμπαθητικών νευρικών ινών.

Σκοπός Υποθέσαμε ότι η διήθηση του SPG θα μπορούσε να μειώσει την αρτηριακή πίεση μέσω αναισθησίας των εκπορευόμενων από αυτό συμπαθητικών νεύρων στους πρωτοδιαγνωσθέντες μεσήλικες υπερτασικούς ασθενείς.

Yλικό-Μέθοδοι Επιχειρήσαμε διήθηση του SPG σε 31 πρωτοδιαγνωσθέντες υπερτασικούς ασθενείς (μέση ηλικία 47+11 έτη, 23 άνδρες). Όλοι οι ασθενείς είχαν υποβληθεί σε 24 καταγραφή της αρτηριακής πίεσης (ABPM) πριν τη διήθηση καθώς και επαναληπτική εκτίμηση αυτής 21-30 ημέρες μετά τη διήθηση με σκοπό την μέτρηση τυχόν μεταβολών της αρτηριακής πίεσης ως προς τις εξής παραμέτρους: μέση 24ωρη συστολική (24-h SBP) και διαστολική πίεση (24-h DBP), μέση ημερήσια και νυχτερινή SBP και DBP, ημερήσιο και νυχτερινό συστολικό και διαστολικό υπερτασικό φορτίο (BP load) 24ωρη συστολική και διαστολική μεταβλητότητα της αρτηριακής πίεσης (STD). Ορίσαμε ως θετικά ανταποκρινόμενους στη SPG διήθηση εκείνους τους ασθενείς με διαπιστωμένη μείωση της 24h SBP κατά > 5 mmHg.

Αποτελέσματα Διαπιστώσαμε ότι η 24h SBP (p=0.08) και DBP (p=0.01), η ημερήσια SBP (p=0.08) και DBP (p=0.005) και το ημερήσιο διαστολικό φορτίο (DBP load, p=0.02) μειώθηκαν στο συνολικό πληθυσμό στις 21-30 ημέρες μετά τη SΡG διήθηση. p=0.08 -2.3 mmHg -2.5 mmHg -

Αποτελέσματα (2a) Επιπρόσθετα, στους 12/31 (39%) θετικά ανταποκρινόμενους στη διήθηση ασθενείς (μέση ηλικία 47+9 έτη, 8 άνδρες) παρατηρήθηκε μείωση: α. της SBP και DBP κατά τη διάρκεια του 24ώρου (p<0.001) p<0.001 -9mmHg -7mmHg

Αποτελέσματα (2b) Επιπρόσθετα, στους 12/31 θετικά ανταποκρινόμενους στη διήθηση ασθενείς (μέση ηλικία 47+9 έτη, 8 άνδρες) παρατηρήθηκε μείωση: β. της ημερήσιας (p<0.001) και νυχτερινής καταγραφής (p=0.005 και p=0.03, αντίστοιχα).

Αποτελέσματα (2c) Επιπρόσθετα, στους 12/31 θετικά ανταποκρινόμενους στη διήθηση ασθενείς (μέση ηλικία 47+9 έτη, 8 άνδρες) παρατηρήθηκε μείωση: γ. του συστολικού φορτίου, ημερήσιου (p<0.001) και νυχτερινού (p=0.002) και του ημερήσιου διαστολικού φορτίου (p<0.001).

Comparing RDN to SPG block SPG block might be a promising, non-invasive, safe, painless and easy to perform therapeutic option of BP decrease without any subsequent complications. It resembles to RDN as to the need of a bilateral application and the unknown immediate effect . SPG block just causes an anesthetic effect instead of destroying the nerve fibers, a lot of questions emerge as for the long term BP decrease and when the procedure has to be repeated as well as which is its impact in patients with more severe arterial hypertension or even resistant hypertension. As with RDN, SPG should be effective in those hypertensive patients with an activated SNS, so a period of patient selection should precede the application of this procedure.

Συμπεράσματα-Κλινική Εφαρμογή We feel that SPG block might work either as a therapeutic option in arterial hypertension after repeated blocks. However, SPG block might work as a selection test for RDN procedure. We believe that the responders to SPG block patients might be the true responders to SNS modulation that RDN procedure seeks with a subsequent long-standing BP decrease. Impaired patient’s compliance is one of the main reasons of the failure of any antihypertensive medical treatment. Subsequently, the positive results of SPG block to treatment naïve hypertensives or treated patients with or without resistant hypertension should improve patient’s compliance to treatment due to the decreased number of antihypertensive drugs needed.