ΤΟΜΕΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΥΡΙΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΟΛΓΕΡΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΚΟΥΤΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ : ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΛΕΡΙΔΟΥ ΘΕΜΑ: Εξέταση της χρήσης από τους κλινικούς γιατρούς των εξετάσεων : σάκχαρο αίματος, γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HBA1C) και γλυκόζης 6 φωσφορική δεϋδρογενάση (G6PD) για τη συνολική διερεύνηση του διαβήτη, κατά διαγνωστική κατηγορία, λόγο προσέλευσης στο γιατρό, ηλικία και φύλο στους ασφαλισμένους του ΟΠΑΔ

ΣΚΟΠΟΣ:. Η παρουσίαση του τρόπου διερεύνησης του ήδη ΣΚΟΠΟΣ: Η παρουσίαση του τρόπου διερεύνησης του ήδη διαγνωσμένου ή υπό ανίχνευση διαβήτη μέσω των εξετάσεων γλυκόζη, γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη και γαλακτική 6 φωσφορική δεϋδρογενάση από τους γιατρούς του ΟΠΑΔ το εξάμηνο Νοέμβριος 2010 – Απρίλιος 2011 ΣΤΟΧΟΙ: - Διερεύνηση των εντολών για τις εξετάσεις αυτές σε σχέση με τις παραμέτρους ηλικία, φύλο, λόγο προσέλευσης και διάγνωση - Συμπεράσματα για το πως η μία παράμετρος επηρεάζει την άλλη - Παρατήρηση του τρόπου διατήρησης της ιατρικής πληροφορίας

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΠΑΔ ΘΕΩΡΙΑ Έναρξη πλήρους λειτουργίας: 01/01/2003 ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΠΑΔ Έναρξη πλήρους λειτουργίας: 01/01/2003 Βασικός σκοπός του η μέριμνα για την απόδοση του ασφαλιστικού δικαιώματος Υποσυστήματα που περιλαμβάνει: ΕΜΑΔ και ΕΜΑΤ

ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑ Ρίζα του όρου η ελληνική λέξη «διαβαίνω» Διαβήτης τύπου 1 Διαβήτης τύπου 2 ΤΥΠΟΙ Διαβήτης κύησης Άλλοι τύποι διαβήτη ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ Χρόνιες (νεφροπάθεια, νευροπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, ανεμαρκής ροή στο πόδι) Οξείες (υπεργλυκαιμία, υπογλυκαιμία, γαλακτική οξέωση, διαβητική κετοξέωση)

ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ ΓΛΥΚΟΖΗ: Σηματοδοτείται διάγνωση όταν  τυχαία γλυκόζη > 200mg/dl γλυκόζη νηστείας > 126 mg/dl θετική δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης ΓΛΥΚΟΖΥΛΙΩΜΕΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ: Σηματοδοτείται διάγνωση όταν η τιμή της είναι μεγαλύτερη του 6,5% Αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη όταν η τιμή της είναι μεταξύ 5,7 – 6,4% ΓΑΛΑΚΤΙΚΗ 6 ΦΩΣΦΟΡΙΚΗ ΔΕΫΔΡΟΓΕΝΑΣΗ: Απαραίτητο ένζυμο για το μεταβολισμό της γλυκόζης Ανεπάρκειά του ενδέχεται να συνδέεται με διαβήτη τύπου 2

Αναζήτηση καταγραφών που περιείχαν εξετάσεις σχετικές με το διαβήτη ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Αναζήτηση καταγραφών που περιείχαν εξετάσεις σχετικές με το διαβήτη Συλλογή των δεδομένων από τα ηλεκτρονικά αρχεία του ΟΠΑΔ Πληροφορίες που περιέχονται στα δεδομένα Φύλο Ηλικία Λόγος προσέλευσης Διάγνωση Εξέταση

Μορφοποίηση των δεδομένων με σκοπό τη βελτίωση της απεικόνισής τους ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Μορφοποίηση των δεδομένων με σκοπό τη βελτίωση της απεικόνισής τους Κωδικοποίση των δεδομένων ώστε να μπορούν να επεξεργαστούν Επεξεργασία των δεδομένων μέσω υπολογιστικών φύλλων Αποτελέσματα σε μορφή πινάκων και γραφημάτων

Αρχείο δεδομένων στην αρχική του μορφή ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Αρχείο δεδομένων στην αρχική του μορφή A/A PrescriptionPatientReason PrescriptionDiagnosis Description Φύλο Έτος Γέννησης 249 ,Στεφ.Νοσος.Α.Υ. ΚΥΠ Προκαρδ αλγος.Συχνουρια. ΒΙΟΧΗΜΙΚΟ: ΓΛΥΚΟΖΥΛΙΩΜΕΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ (ΗbA1C) Α 1928 1140 |YΠΕΡΤΑΣΗ ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ 1931 425 ΄Αλγος κάτω άκρων,καταβολή,Ca μαστού ΄Αλγος κάτω άκρων, καταβολή ,δυσκινησία, Ca μαστού 1940 325 A E E ΓΟΠ Α Ε Ε ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΔΙΑΒΙΤΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ : ΒΙΟΧΗΜEΙAΣ : Προσδιορισμός σακχάρου αίματος - γλυκόζης (CL) 1933 1623 Αρτηριακή Υπέρταση A.Y. 1947 1624 1720 1934 4076 ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ: Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HBA1C) 1953

Τελική μορφή του αρχείου μετά την κωδικοποίηση των δεδομένων ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Τελική μορφή του αρχείου μετά την κωδικοποίηση των δεδομένων AGE AGE_GROUPS SEX REASON_OF_VISIT DIAGNOSIS 1 1955 11 6 2 1934 7 3 1933 4 1936 8 18 5 1940 12 1946 10 1932

ΗΛΙΚΙΑ (ηλικιακές ομάδες ανα 5 ετία) ΦΥΛΟ Άνδρες = 0 και γυναίκες = 1 ΗΛΙΚΙΑ (ηλικιακές ομάδες ανα 5 ετία) ( κατά φθίνουσα σειρά)το έτος 2010 που αφορά η μελέτη. 1. 1900-1905 (110 – 105) 2. 1906-1910 (104 – 100) 3. 1911-1915 (99 – 95) 4. 1916-1920 (94 – 90) 5. 1921-1925 (89 – 85) 6. 1926-1930 (84 - 80) 7. 1931-1935 (79 – 75) 8. 1936-1940 (74 – 70) 9. 1941-1945 ( 69 -65) 10. 1946-1950 (64 – 60) 11. 1951-1955 (59 – 55) 12. 1956-1960 (54 – 50) 13. 1961-1965 (49 – 45) 14. 1966-1970 (44 – 40) 15. 1971-1975 ( 39- 35) 16. 1976-1980 (34 – 30) 17. 1981-1985 ( 29 – 25) 18. 1985-1990 (24 – 20) ΛΟΓΟΙ ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗΣ Ταξινομημένοι σε 21 συστήματα Μη καθορισμένο Αίμα, αιμοποιητικά όργανα και ανοσοποιητικό Γαστρεντερικό Οφθαλμός Αυτί (Ους) Κυκλοφορικό Μυοσκελετικό Νευρικό Ψυχιατρικά-ψυχολογικά Αναπνευστικό Δέρμα (Καλυπτήριο) Ενδοκρινολογία, μεταβολισμός, θρέψη Ουροποιητικό Εγκυμοσύνη, γονιμότητα, οικογενειακός προγραμματισμός Γεννητικό σύστημα θήλεος Γεννητικό σύστημα άρρενος Κοινωνικά προβλήματα Έλεγχος Παρακολούθηση Γενικό Άνευ καταγραφής

Ηλικίες (με βάση το 2010) που εμφανίζονται περισσότερο: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΔΕΙΓΜΑ  6339 καταγραφές 4190 άνδρες 2149 γυναίκες Ηλικίες (με βάση το 2010) που εμφανίζονται περισσότερο: 54 – 60 ετών σε ποσοστό 39,34% Κυριότεροι λόγοι προσέλευσης είναι: - Συμπτώματα του κυκλοφορικού σε ποσοστό 23,19% - Συμπτώματα του ενδοκρινολογικού σε ποσοστό 21,85% Εξετάσεις: HBA1C 3862 61% GLUCOSE 2425 38% G6PD 52 1%

ΔΙΑΓΝΩΣΜΕΝΟΙ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΙ (1974) ΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΜΕΝΟΙ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΙ (4365) ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΙΑΓΝΩΣΜΕΝΟΙ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΙ (1974) Με άσχετα με το διαβήτη νοσήματα  274 Με επιπλοκές 1229 Μόνο με διαβήτη 472 Με διαβήτη κύησης  5 Με διαβήτη τύπου 1  66 Με διαβήτη τύπου 2  50 Με άλλο τύπο διαβήτη  42 Χωρίς καταγραφή του τύπου  1812 ΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΜΕΝΟΙ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΙ (4365) Με άσχετα με το διαβήτη νοσήματα  1731 Με καρδιαγγειακά νοσήματα σχετιζόμενα με το διαβήτη  2393 Απλός έλεγχος  119

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Κύριες διαγνωστικές κατηγορίες στο συνολικό δείγμα Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη HBA1C Γλυκόζη GLUCOSE Γαλακτική 6 φωσφορική δεϋδρογενάση G6PD ΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΜΕΝΟΙ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΙ 2144 2173 48 ΔΙΑΓΝΩΣΜΕΝΟΙ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΙ 1718 252 4 Στην κατηγορία των μη διαγνωσμένων διαβητικών δεν υπάρχει αισθητή διαφορά μεταξύ των εντολών για τις δύο εξετάσεις ενώ στους διαγνωσμένους διαβητικούς υπερέχει η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (πίνακας 9.)

Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Κύριοι λόγοι προσέλευσης στο συνολικό δείγμα Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη HBA1C Γλυκόζη GLUCOSE Γαλακτική 6 φωσφορική δεϋδρογενάση G6PD ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ 803 658 9 ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΟ 989 386 10 Για τα συμπτώματα του κυκλοφορικού, οι δύο εξετάσεις ελέγχθηκαν περίπου στον ίδιο βαθμό, ενώ για το ενδοκρινολογικό η διαφορά υπέρ της γλυκοζυλιωμένης είναι πολύ μεγαλύτερη.(διάγραμμα 4.)

Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Φύλο στο συνολικό δείγμα (πίνακας 14) Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη HBA1C Γλυκόζη GLUCOSE Γαλακτική 6 φωσφορική δεϋδρογενάση G6PD ΑΝΔΡΕΣ 2652 1507 31 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 1210 918 21 Για τους άνδρες δόθηκε εντολή Για HBA1C σε ποσοστό 63% Για γλυκόζη σε ποσοστό 36% Για G6PD σε ποσοστό 0,1% Για τις γυναίκες δόθηκε εντολή Για HBA1C σε ποσοστό 56% Για γλυκόζη σε ποσοστό 43% Για G6PD σε ποσοστό 0,1%

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ηλικίες στο συνολικό δείγμα (διάγραμμα 10.)

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΓΛΥΚΟΖΗ ΓΛΥΚΟΖΥΛΙΩΜΕΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ Διαγνωσμένοι διαβητικοί Α: 187 Γ: 65 Συχνότερα εμφανιζόμενες ηλικίες: 55 – 59 Συχνοτερα εμφανιζόμενος λόγος προσέλευσης: Ενδοκρινολογικό Α: 1234 Γ: 484 Συχνότερα εμφανιζόμενες ηλικίες: 60 – 64 Διαγνωσμένοι διαβητικοί με επιπλοκές Α: 115 Γ: 33 Α: 806 Γ: 273 Διαγνωσμένοι διαβητικοί χωρίς τύπο Α: 176 Γ: 53 Α: 1172 Γ: 407

ΚΥΡΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΓΛΥΚΟΖΗ ΓΛΥΚΟΖΥΛΙΩΜΕΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΓΛΥΚΟΖΗ ΓΛΥΚΟΖΥΛΙΩΜΕΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ Μη διαγνωσμένοι διαβητικοί με άσχετα νοσήματα Α: 537 Γ: 451 Συχνότερα εμφανιζόμενες ηλικίες: 45 - 49 Συχνοτερα εμφανιζόμενος λόγος προσέλευσης: Γενικό Α: 399 Γ: 299 Συχνότερα εμφανιζόμενες ηλικίες: 50 - 54 Μη διαγνωσμένοι διαβητικοί με σχετικά καρδιαγγειακά νοσήματα Α: 745 Γ: 360 Συχνότερα εμφανιζόμενες ηλικίες: 55 – 59 Συχνοτερα εμφανιζόμενος λόγος προσέλευσης: Κυκλοφορικό Α: 919 Γ: 366 Συχνότερα εμφανιζόμενες ηλικίες: 50 – 54 Μη διαγνωσμένοι – Απλός έλεγχος Α: 29 Γ: 35 Συχνότερα εμφανιζόμενες ηλικίες: 30 – 34 και 40 - 44 Α: 30 Γ: 23 Συχνότερα εμφανιζόμενες ηλικίες: 35 - 39 Συχνοτερα εμφανιζόμενος λόγος προσέλευσης: Γνικό

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Δεν υπήρχε πάντα πλήρης καταγραφή κάθε πληροφορίας Δεν εφαρμόζεται κάποιο σύστημα στον τρόπo ταξινόμησης των λόγων προσέλευσης Υπεροχή του ανδρικού φύλου ; Κύριες ηλικίες του δείγματος συμβαδίζουν με μελέτες περί δαπάνης υγείας για τις ηλικίες αυτές Η εξέταση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης ήταν σε πλειοψηφία σε όλες τις κατηγορίες των διαγνωσμένων διαβητικών αλλά και στην κατηγορία των μη διαγνωσμένων με σχετικά καρδιαγγειακά με το διαβήτη Η εξέταση της γλυκόζης υπερτερεί στην κατηγορία των μη διαγνωσμένων με άσχετα νοσήματα Η εξέταση της γλυκόζης πραγματοποιείται περισσότερο σε νεαρότερες ηλικίες

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στη κατηγορία απλός έλεγχος, οι ηλικίες που εμφανίζονται περισσότερο είναι αισθητά νεαρότερες Κύριος λόγος προσέλευσης τα συμπτώματα του κυκλοφορικού, που εξηγείται από τα χαρακτηριστικά των ατόμων (ηλικία, φύλο) σε πλειοψηφία και από την υπό διερεύνηση νόσο που αποτελεί παράγοντα κινδύνου Στην κατηγορία των υπό διερεύνηση για διαβήτη, είναι περισσότερα τα άτομα με καρδιαγγειακά νοσήματα σχετικά με το διαβήτη  πιθανή ευκολία στην αναγραφή εξετάσεων Στην κατηγορία των υπό διερεύνηση για διαβήτη, ο κύριος λόγος προσέλευσης ήταν αυτός του κυκλοφορικού Συνοπτικά οι γυναίκες και οι άνδρες του δείγματος έκαναν περισσότερο τη γλυκοζυλιωμένη σε σχέση με τη γλυκόζη Στους διαγνωσμένους διαβητικούς το πλήθος των ατόμων στις κατηγορίες ακολουθεί την επικράτηση του τύπου 2 που ισχύει για τη νόσο

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Στο δείγμα των 6.339 ατόμων, ασφαλισμένων του ΟΠΑΔ για το εξάμηνο Νοέμβριος 2010 – Απρίλιος 2011 για την περιοχή της Αττικής, η χρήση των τριών εξετάσεων για τη διερεύνηση του διαβήτη γίνεται διαφορετικά όταν υπάρχει η νόσος και διαφορετικά όταν διερευνάται πιθανή ύπαρξη.Τα ποσοστά εξετάσεων που αφορούν τη διερεύνηση συνύπαρξης διαβήτη είναι υψηλά στις κατηγορίες των μη διαγνωσμένων με σχετικά όμως νοσήματα αλλά χρησιμοποιούνται έντονα και σε νοσήματα που δε σχετίζονται με το διαβήτη αλλά τα επιβαρύνει τυχόν συνύπαρξη με αυτόν. Περαιτέρω μελέτης χρήζει το μείγμα των εξετάσεων που χρησιμοποιείται καθώς και το κόστος που προκύπτει από τη διαχείρηση αυτή.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΜΟΝΗ ΣΑΣ