Νιόβη Τεπερίδου Ειρήνη Παραγυιού Νεφέλη Περδικάρη Σίλια Φωτεινοπούλου ΒΑΝΙΛΙΑ Νιόβη Τεπερίδου Ειρήνη Παραγυιού Νεφέλη Περδικάρη Σίλια Φωτεινοπούλου

ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΟΡΙΣΜΟΣ: Είναι τα φυτά στα οποία η παρουσία ελαίων τους δίνει ένα ιδιαίτερο άρωμα. ΑΙΘΕΡΙΑ ΕΛΑΙΑ: Είναι πτητικές ουσίες που προσδίδουν στο φυτό μια χαρακτηριστική οσμή. ΤΑ ΠΙΟ ΓΝΩΣΤΑ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ: Θυμάρι, Θρούμπι , Φασκόμηλο , Ρίγανη , Δίκταμο , Μελλισόχορτο, Λεβάντα, Τσάι του Βουνού, Δενδρολίβανο, Γλυκάνισος, Κρόκος , Κύμινο, κ.α.

ΒΟΤΑΝΑ ΟΡΙΣΜΟΣ: Τα βότανα είναι αυτοφυή φυτά που αναπτύσσονται σε διάφορες άγονες και καλλιεργήσιμες περιοχές και οι γεωργοί σε τακτά χρονικά διαστήματα τα μαζεύουν ή τα << βοτανίζουν>>. ΤΑ ΠΙΟ ΓΝΩΣΤΑ ΒΟΤΑΝΑ: Βαλεριάνα , Βασιλικός , Δάφνη, Δυόσμος , Λουΐζα, Μαντζουράνα , Μέντα, Ρίγανη, Σέλινο , Χαμομήλι κ.α.

ΧΡΗΣΕΙΣ ΒΟΤΑΝΩΝ ΚΑΙ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ Φαρμακευτικές ιδιότητες (σύγχρονη ιατρική) Χρήσεις στη μαγειρική Καλλωπισμός Ψυχική ηρεμία Φρεσκάδα και αρωματισμός χώρων Διακόσμηση Κηπουρική Διατροφή

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΒΟΤΑΝΩΝ Οι σπορές, τα φυτέματα, τα κλαδέματα, οι εμβολιασμοί και οι λοιπές κηπουρικές εργασίες πρέπει να γίνονται τον κατάλληλο καιρό. Δεν μπορούμε βέβαια να προσδιορίσουμε οριστικές εποχές των διάφορων εργασιών, ανάλογα με την κατά τόπους διαφορά του κλίματος, το άνυδρο ή υγρό χρόνο, και πολλές φορές τις άστατες ατμοσφαιρικές συνθήκες.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Η φύση διαθέτει ένα ισχυρό οπλοστάσιο που αν χρησιμοποιηθεί σωστά μπορεί να ανακουφίσει ποικίλα προβλήματα υγείας. Οι ευεργετικές ιδιότητες των βοτάνων είναι γνωστές από την αρχαιότητα και όλοι οι αρχαίοι πολιτισμοί χρησιμοποιούσαν βότανα για τη θεραπεία διαφόρων παθήσεων. Ακόμα και σήμερα, εάν τα βότανα χρησιμοποιηθούν σωστά, μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση σε διάφορες ασθένειες: ΑΓΧΟΣ: Βαλεριάνα, Χαμομήλι, Τζίνσενγκ, Τίλιο, Μελισσόχορτο, Μέντα, Λυκίσκος, Ιξός, Ανεμώνη, Σκουτελάρια, Βάλσαμο. ΑΔΥΝΑΤΙΣΜΑ: Λουΐζα, Μάραθος, Αψιθιά ΑΝΑΙΜΙΑ: Τριφύλλι, Τσουκνίδα, Αγγελική, Λάπαθο, Κρόκος. ΑΡΘΡΙΤΙΚΑ: Φασκόμηλο, Τίλιο, Σημύδα,Κριθάρι, Αγγελική. ΒΗΧΑΣ: Βήχιο, Ρίγανη, Τσάϊ Βουνού, Βερμπάσκο, Νεπέτα, Γλυκάνισο, Μαρρούβιο, Πλάταγκο, Πριμούλα, Σύμφυτο, Ύδραστις, Ύσσωπος, Θυμάρι, Αλθαία, Ζαμπούκος, Φασκόμηλο.

ΒΡΟΓΧΙΤΙΔΑ: Αλθαία, Μολόχα, Βερμπάσκο, Μαρούβιο, Γλυκάνισο, Τουριλάγκο, Γλυκόριζα, Ευκάλυπτος, Θυμάρι, Κρόκος. ΔΙΑΒΗΤΗΣ (ΣΑΚΧΑΡΟ): Αγκινάρα, Αγριμόνιο, Αμυγδαλιά, Καρυδόφυλλα, Αψιθιά, Λαγοκημιθιά, Τσουκνίδα, Μύρτιλλος, Φύλλα Ελιάς. ΔΥΣΠΝΟΙΑ: Ευκάλυπτος, Ζαμπούκος, Βασιλικός. ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ: Αμυγδαλιά, Λυγαριά. ΖΑΛΑΔΕΣ: Αψιθιά, Τριαντάφυλλο. ΚΑΡΔΙΑ: Κράταιγος, Σκόρδο, Μελισσόχορτο. ΠΟΝΟΔΟΝΤΟΣ: Γαρύφαλλο, Δίκταμο, Γλυκάνισο. ΠΥΡΕΤΟΣ: Αγγελική, Πιπερόριζα, Νεπέτα, Αχιλλαία, Τριφύλλι, Αγριμόνιο, Χαμομήλι. ΣΤΟΜΑΧΙ: Δίκταμο, Χαμομήλι, Μέντα, Λουΐζα, Γλυκάνισο, Κόλιανδρος, Δυόσμος, Κρόκος, Λουΐζα, Μάραθος. ΤΡΑΥΜΑΤΑ: Καλέντουλα, Δίκταμο, Χαμομήλι, Ζαμπούκος, Σύμφυτο. ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ: Αγκινάρα, Ταράξακο, Φύλλα Ελιάς, Πράσινο Τσάϊ, Σκόρδο, Αντράκλα, Κιτρινόριζα.

ΒΟΤΑΝΑ ΓΙΑ ΚΑΛΛΩΠΙΣΜΟ & ΦΡΕΣΚΑΔΑ Aloe Vera: Είναι ένα από τα πιο γνωστά βότανα για ομορφιά. Έχει θεραπευτικές ιδιότητες και βοηθάει πολύ στην ενυδάτωση της επιδερμίδας. Λεβάντα: Είναι ένα βότανο που είναι γνωστό για τη χαλάρωση και ηρεμία που προσφέρει στο μυαλό και στην ψυχή. Επίσης μπορεί να βοηθήσει στην εξομάλυνση της επιδερμίδας. Calendula: Είναι ένα από τα γνωστά βότανα για ομορφιά εξαιτίας των θεραπευτικών ιδιοτήτων που διαθέτει. Επίσης διαθέτει αντιβακτηριακές ιδιότητες. Χαμομήλι: Τα συστατικά του μπορούν να βοηθήσουν στην μείωση των λεπτών γραμμών και των ρυτίδων επιταχύνοντας τη διαδικασία επούλωσης του δέρματος.

ΒΟΤΑΝΑ ΑΝΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Ομάδα : Τσάι Του Βουνού Κωνσταντίνος Εσαλμπάλογλου Ιωάννα Παπαδοπούλου Γιασεμή- Αλεξάνδρα Παπακωνσταντίνου Ζωή Πέτρου

Αιγαίο: Αθάνατος Μυθικό φυτό της Μεσογείου, στο οποίο η φύση δώρισε το χάρισμα της αιώνιας νεότητας, καθώς διατηρεί την ομορφιά και την φρεσκάδα του ακόμα και αν κοπεί. Δενδρολίβανο Λέγεται ροζμαρίνι, λασμάρι αλλά και πρίγκιπας των αρωματικών φυτών. Εστραγκόν Ένα από τα πλέον φημισμένα μυρωδικά. Τα πράσινα μακρόστενα φύλλα του δίνουν ένα χαρακτηριστικό άρωμα και μία πολύ γλυκιά γεύση γλυκάνισου.

Πελοπόννησος Μαντζουράνα : Είναι αυτοφυής στην Ελλάδα, αλλά καλλιεργείται και με σπόρους. Μελισσόχορτο: Το βότανο αυτό ήταν δημοφιλές μεσαιωνικό ελιξήριο νεότητας. Στη χώρα μας το συναντάμε παντού ως αυτοφυές. Επίσης, καλλιεργείται με σπόρους, που βλασταίνουν αργά, ή με διαίρεση φυτών. Προτιμά καλά εδάφη που δεν είναι πολύ στεγνά. Μολόχα: Είναι ένα μονοετές φυτό , που συναντάται σε υγρές περιοχές και σε αγρούς.

Μακεδονία - Θράκη Ίλιο ή φλαµούρι: Βρίσκεται στα δάση, αλλά καλλιεργείται κιόλας. Τουσσιλάγκο ή βήχιο ή χαµαιλεύκη: Πρόκειται για ένα πολύ κοινό πολυετές ελληνικό φυτό που συναντάται σε υγρά μέρη. Ταραξάκο ή πικραλίδα ή αγριοµάρουλο ή αγριοράδικο: Είναι πολύ κοινό φυτό και το συναντάμε σε χωράφια, στις άκρες των δρόμων και σε ακαλλιέργητες περιοχές. Γεντιανή: Είναι πολυετές φυτό, αυτοφυές στην Ελλάδα.

Στερεά Ελλάδα Αγράμπελη ή Κληματίδα (Γκουρπένι ή Ζεμπελίνα): Είναι φυτό αναρριχώμενο με κερατόμορφα  φύλλα μαλακό τρίχωμα και άνθη που στην αρχή είναι άσπρα και στη συνέχεια μεταβάλλονται σε κίτρινα με κόκκινους καρπούς. Απήγανος: Το φυτό αυτοφύεται σε πετρώδεις περιοχές και είναι γνωστό σαν πήγανο, πήγαντο, πηγουνιά, σιδερόχορτο. Είναι φυτό πολυετές πόα, αρωματικό, με φύλλα πτεροσχιδή και άνθη σχετικά μεγάλα κίτρινα, εμφανιζόμενα στις αρχές του καλοκαιριού και καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του φυτού. Βερονίκη ή Βερόνικα: Πολυετές αυτοφυές φυτό απαντώμενο σε δάση και βοσκοτόπια και είναι γνωστό και ως αυλακόχορτο ασπροσέλινο.

Κρήτη Δυόσμος: Φυτό με βλαστούς και φύλλα πράσινα. Τα φύλλα είναι ωοειδή. Τα άνθη του είναι μικρά ρόδινα ή μωβ ανοιχτό. Βγαίνουν πολλά μαζί σε στάχεις στις κορυφές των βλαστών Αντωναΐδα: Ενδημικό βότανο της Κρήτης, φυτρώνει σε υψόμετρο άνω των 900 μέτρων και συλλέγεται στα Λευκά Όρη και στη Δίκτη.  Είναι παρόμοιο με την ματζουράνα σε άρωμα και χρήση. Μαλοτήρα: Ένα από τα είδη τσαγιού του βουνού, γνωστού σε όλη την Ελλάδα. Φυτρώνει σε ξηρά και άγονα μέρη σε ολόκληρο τον ορεινό όγκο και αποτελεί σημαντικό κτηνοτροφικό φυτό ιδιαίτερα της ψηλής μαδάρας

2015-2016 Φαρμακευτικές Ιδιότητες Βοτάνων ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ : ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΚΑΙ ΒΟΤΑΝΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 2015-2016 Μια εργασία από τους μαθητές: Έλενα Βούλγαρη Μαριάννα Δαλαρίδη Κίγκαν Καριόκι-Νιόρο Μαρία Μπαλατσού

Γλυκάνισο ή άνισο:Το πίνουμε για να αντιμετωπίσουμε τη βρογχική καταρροή. Βαλεριάνα :Σε μορφή εγχύματος λειτουργεί ως ήπιο κατευναστικό, αλλά βοηθά και στην αντιμετώπιση προβλημάτων αϋπνίας Γλυκόριζα :Το αφέψημα έχει σπασμολυτική δράση και χρησιμοποιείται σε ενοχλήσεις στομάχου. Επίσης, είναι πολύ αποτελεσματικό στον ξηρό βήχα ως μαλακτικό και αποχρεμπτικό Αγριάδα ή άγρωστις ή αγρόπυρο: Κυρίως πίνεται ως αφέψημα και ως διουρητικό για τις πέτρες στα νεφρά.

Βερβάσκο ή φλόµος : Το έγχυμα ενδείκνυνται για τον παραγωγικό βήχα και τη βρογχική καταρροή. Μαϊντανός ή πετροσέλινο : Το αφέψημα είναι διουρητικό και εμμηναγωγό. Μάραθος : Το έγχυμα και το αφέψημα χρησιμοποιούνται ως φάρμακα του πεπτικού συστήματος, για τη δυσπεψία, τους κοιλιακούς και στομαχικούς πόνους, αλλά και για τους κολικούς. Το έγχυμα (με την προσθήκη μελιού) χρησιμοποιείται για τη βρογχική καταρροή (και σε παιδιά). Μαντζουράνα :Το αφέψημα είναι ορεκτικό, ευεργετικό για το στομάχι, αντισπασμωδικό, διουρητικό. Το κατάπλασμα με οινόπνευμα χρησιμεύει στον καθαρισμό των πληγών.

Μολόχα :Σχεδόν πάντα δίνεται ως αφέψημα σε ερεθισμούς του στοματικού βλεννογόνου και του λάρυγγα, όταν συνοδεύονται από ξηρό βήχα. Είναι καταπραϋντικό. Εξωτερικά χρησιμοποιείται σε φλεγμονές του δέρματος. Μελισσόχορτο : Σε μορφή εγχύματος, ως κατευναστικό. Ρίγανη:Το έγχυμα δίνεται κατά του βήχα, σε βρογχική καταρροή και γενικά στις παθήσεις των αναπνευστικών οδών. Χρησιμοποιείται ως διουρητικό, σε ενοχλήσεις του ουροποιητικού συστήματος, σε κοιλιακά άλγη, καθώς και για γαργάρες και πλύσεις του στόματος. Είναι αντιφλεγμονώδες για τον λάρυγγα και τα ούλα. Το μάσημα ριγανόξυλου ανακουφίζει τον πονόδοντο.

Τίλιο :Τα άνθη χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις κρυολογήματος και ως εφιδρωτικό φάρμακο. Το ελληνικό τίλιο είναι πολύ πλούσιο σε βλέννη με πολυσακχαρίτες και κάνει καλό στο στομάχι. Φασκόμηλο :Το φυτό έχει αντιμικροβιακές και στυπτικές ιδιότητες. Το έγχυμα χρησιμοποιείται εξωτερικά σε φλεγμονές των βλεννογόνων και εσωτερικά στη δυσπεψία. Επίσης, είναι ιδανικό για γαργάρες και στοματικές πλύσεις. Βήχιο :Ο Ιπποκράτης και ο Διοσκουρίδης το αναφέρουν ως αποχρεμπτικό. Το έγχυμα από το φυτό αυτό χρησιμοποιείται σε οξεία βρογχική καταρροή και σε ήπιες φλεγμονές του στοματικού και φαρυγγικού βλεννογόνου

Χαμομήλι :Εσωτερικά -κυρίως ως έγχυμα- χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις στομαχικών διαταραχών και μολύνσεων του στόματος ή του λάρυγγα. Εξωτερικά -με τη μορφή εγχύματος σε κομπρέσες- χρησιμοποιείται σε δερματικά εξανθήματα, σε εγκαύματα και σε φλεγμονές των ματιών. Φλησκούνι : Πίνουμε το αφέψημα ή το έγχυμα ως τονωτικό, ευεργετικό για το στομάχι και καταπραϋντικό κατά της βρογχίτιδας, της ημικρανίας, των ιλίγγων και της διάρροιας. Το κατάπλασμα μπαίνει σε αποστήματα και μώλωπες. Επίσης, χρησιμεύει και για να κάνουμε γαργάρες για τις παθήσεις του ρινοφάρυγγα, για το βήχα και γενικά για το άσθμα και τη γρίπη. Ταραξάκο : Το έγχυμα από τα φύλλα και ο χυμός τους έχουν διουρητική και ορεξιογόνο δράση. Επίσης, διευκολύνουν την έκκριση της χολής.

ΣΤΙΧΟΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ ΜΕ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΒΟΤΑΝΑ Δώσε δυόσμο να μυρίσω λουίζα και βασιλικό μαζί μ’αυτά να σε φιλήσω και τι να πρωτοθυμηθώ. Οδ. Ελύτης Πάρε μια βέργα λυγαριά μια ρίζα δενδρολίβανο να γίνει φεγγαροδροσιά να πέσει τα μεσάνυχτα στη διψασμένη αυλή μου Νίκος Γκάτσος Βάρκα στο γυαλό βάρκα στο γυαλό γλάστρα με ζουμπούλι και βασιλικό Μίκης Θεοδωράκης

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΡΟΠΟΙ ΤΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΡΟΠΟΙ ΤΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ Βιδαλησ γιαννησ / τσιλιβιγκοσ χρηστοσ / τζουλιανο τζικα / τζαμοσ ηλιασ

ΕΓΧΥΜΑ Ρίχνουμε νερό που βράζει πάνω στα φυτά, μέσα σε ένα δοχείο που κλείνει καλά και τα αφήνουμε να βγάλουν τις δραστικές ουσίες επί 5 μέχρι 15 λεπτά. Μετά φιλτράρουμε και το πίνουμε.

ΑΦΕΨΗΜΑΤΑ Βράζουμε σε νερό τα σκληρά μέρη του φυτού και πίνουμε το υγρό που παράγεται. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΦΕΨΗΜΑΤΑ ΓΙΑ: ΤΗ ΝΑΥΤΙΑ ΤΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΥ ΤΟ ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑ ΑΔΥΝΑΤΙΣΜΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΠΟΝΟΥΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ

ΣΙΡΟΠΙΑ - ΒΑΜΜΑΤΑ ΣΙΡΟΠΙ ΣΙΡΟΠΙΑ - ΒΑΜΜΑΤΑ ΣΙΡΟΠΙ Αναμιγνύουμε έγχυμα ή αφέψημα βοτάνων με μέλι ή ακατέργαστη ζάχαρη και το αποτέλεσμα είναι η παρασκευή σιροπιού. ΒΑΜΜΑ Βυθίζουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα ένα ξερό ή φρέσκο φυτό σε πυκνό διάλυμα οινοπνεύματος 70% vol. Το αφήνουμε 2 με 6 μέρες το πιέζουμε και φιλτράρουμε το υγρό .

ΕΛΑΙΑ Τα αιθέρια έλαια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μασάζ για την καταπράυνση των πόνων.  Πριν τα χρησιμοποιήσουμε όμως, θα πρέπει να τα αραιώσουμε με κάποιο έλαιο βάσης γιατί υπάρχει η πιθανότητα να ερεθίσουν το δέρμα. Για μασάζ αναμίξτε 5-10 σταγόνες αιθέριου ελαίου με 1 κουταλάκι της σούπας έλαιο βάσης ( αμυγδαλέλαιο ή σιταρέλαιο ) και κάντε μασάζ στο δέρμα.

ΒΟΤΑΝΑ ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ Άνηθος βασιλικός γλυκάνισος δάφνη δεντρολίβανο θυμάρι κόλιαντρο κρόκος λεβάντα λουΐζα μαΐντανός μαντζουράνα μάραθος μέντα ρίγανη σέλινο φασκόμηλο

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΜΕ ΒΟΤΑΝΑ Βασιλικός κ΄ αν μαραθεί τη μυρωδιά την έχει. Για χάρη του βασιλικού ποτίζεται και η γλάστρα. Αναπαύεται στις δάφνες του. Από την πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλλα. Κολοκύθια με τη ρίγανη.

TΕΛΟΣ