Το κίνημα των Ναζαρηνών Θ.Ε.: 1 Δρ.: 4 Βασιλείου Νεκτάριος - Μιχαήλ Υπεύθυνος Καθηγητής: Γ. Καπετανάκης 13-10-2016 Τμήμα: B1

Δημιουργία του Κινήματος των Ναζρηνών Κατά το 19ο αιώνα, παράλληλα με τον Κλασικισμό, το Ρεαλισμό και το Ρομαντισμό, εντοπίζονται στην ευρωπαϊκή ζωγραφική ρεύματα με ιδεαλιστική αφετηρία και στόχους. Ανάμεσα σε αυτά και η κίνηση της αδελφότητας του Λουκά, που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1809 στη Βιέννη, ολοκληρώθηκε το 1810 στη Ρώμη και έγινε αργότερα γνωστή με το όνομα «Ναζαρηνοί».

Ιστορικά Σημεία Το λεγόμενο «Κίνημα των Ναζαρηνών» το οποία αναπτύχθηκε στη Δυτική Ευρώπη στις αρχές του 19ου αιώνα (1809) από Γερμανούς και Ιταλούς καλλιτέχνες οι οποίοι συνέστησαν την αδελφότητα του Αγίου Λουκά και από την απελευθέρωση του ελληνικού κράτους (1830) μέχρι και έναν αιώνα πιο μετά με την εμφάνιση του Φώτη Κόντογλου επικράτησε ολοκληρωτικά στον ελληνικό χώρο. Κίνημα των «Ναζαρηνών» ονομάστηκε αυτή η σχολή από τους αντιπάλους της κοροϊδευτικά επειδή οι καλλιτέχνες έντυναν τις μορφές των έργων τους με ρούχα από την βιβλική εποχή. Στόχος των «Ναζαρηνών» ήταν να ανανεώσουν τον νεοκλασικισμό της εποχής δίνοντάς του περισσότερα μεταφυσικά και ηθικοπλαστικά χαρακτηριστικά αλλά σε πολλές περιπτώσεις κατέληγαν να είναι απλώς «φωτογραφικοί» δηλαδή να δίνουν σημασία περισσότερο στις μορφές και στα αντικείμενα παρά στην ουσία της ζωγραφικής.

Ανάπτυξη του κινήματος στην Ελλάδα Στην Ελλάδα, είχαμε πολύ σημαντικές μορφές αγιογράφων οι οποίοι εκπροσώπησαν τη ναζαρηνή τέχνη όπως ο Κωνσταντίνος Φανέλλης ο οποίος έδρασε κυρίως στην περιοχή του Αιγίου και της Πάτρας, ο Δημήτριος Βυζάντιος (συγγραφέας εκτός των άλλων και της περίφημης «Βαβυλωνίας» και άλλοι πολλοί. Χαρακτηριστικά παραδείγματα εκκλησιών οι οποίες είναι αγιογραφημένες με υψηλά δείγματα της ναζαρηνής τέχνης είναι ο παλαιός ιερός ναός του Αγίου Ανδρέου στην Πάτρα, ο ναός της Τιμίας Ζώνης στην Κυψέλη και άλλοι πολλοί. Πολλές φορές παρατηρείται το φαινόμενο πολλοί ναοί των οποίων άρχισε η αγιογράφηση πριν το 1930 να έχουν τις μισές αγιογραφίες στο ύφος της ναζαρηνής τέχνης και οι υπόλοιπες να είναι σε βυζαντινό ύφος αφού η αγιογράφηση περατώθηκε αργότερα όταν πλέον είχαν επικρατήσει ολοκληρωτικά τα βυζαντινά πρότυπα λόγω της καίριας συμβολής του Φώτη Κόντογλου. Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο οι εικόνες του τέμπλου και της οροφής να είναι ναζαρηνές και οι υπόλοιπες αγιογραφίες βυζαντινές.

Το τέλος του κινήματος των Ναζaρηνών Οι Ναζαρηνοί μπορεί να ευνοήθηκαν από την ενίσχυση της Εκκλησίας, όμως η επιφανειακή σύνδεση των έργων τους με την ιστορία και η ανύπαρκτη επαφή τους με τη ζωή συνέτριψε κάθε ελπίδα επιβίωσης. Έτσι, περιορίστηκαν στο να γεμίσουν τους ναούς του 19ου αιώνα με ψυχρά και άψυχα έργα, που αδυνατούν να παρουσιάσουν το παρόν και αρκούνται στην επανάληψη τύπων του παρελθόντος.

Πηγές www.phorum.gr www.artmag.gr Google Images