Χώροι λατρείας μέχρι το διάταγμα των Μεδιολάνων ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΡΙΟΛΗς-ΣΑΨΑΚΟΣ
Τόποι λατρείας των πρώτων Χριστιανών Φαίνεται γενικά παραδεκτό πως στην αρχή τουλάχιστον οι χριστιανοί δεν είχαν συγκεκριμένους τόπους λατρείας παρά μαζεύονταν σε ευρύχωρα σπίτια και εκεί έψαλλαν και έκαναν όλες τις ιεροτελεστίες. Αργότερα, από το 200 και μετά και κυρίως με το τέλος των διωγμών, που οι χριστιανοί γίνονταν όλο και περισσότεροι ιδρύθηκαν ξεχωριστοί τόποι λατρείας. Στην αρχή μετέτρεπαν οικίες σε ναούς, όπως για παράδειγμα σε ένα πολύ καλά διατηρημένο ιερό που βρήκαν οι αρχαιολόγοι στην πόλη Δούρα-Ευρωπος της Συρίας, που χρονολογείται το 3οαι. Σε αυτό το ναό βρήκαν ένα μεγάλο δωμάτιο, με υπερυψωμένο δάπεδο στην ανατολική πλευρά (που θεωρούν ότι τοποθετούνταν η αγία τράπεζα), ένα διπλανό δωμάτιο με το βαφτιστήριο και τις ανάλογες εγκαταστάσεις ύδρευσης και διακοσμημένο με τοιχογραφίες, και μια αυλή να χωρίζει αυτά τα δύο δωμάτια. Άλλες πληροφορίες για τη λατρευτική ζωή των πρώτων χριστιανών έρχονται από τις τοιχογραφίες των κατακομβών.
Η λατρεία μετά το διάταγμα των Μεδιολάνων
Άμεση συνέπεια του Διατάγματος ήταν να σταματήσουν οι διωγμοί εναντίον των χριστιανών οι οποίοι έπαψαν να κρύβονται και να χρησιμοποιούν τις κατακόμβες για τις λατρευτικές τους εκδηλώσεις. Έτσι αλλάζουν τα κοινωνικά και θρησκευτικά δεδομένα στην αυτοκρατορία και το χριστιανικό πνεύμα επηρεάζει εντονότερα την πολιτική και κοινωνική ζωή. Σε πρακτικό επίπεδο οι χριστιανοί χρησιμοποιήθηκαν χωρίς διακρίσεις στον στρατό, οι κοινότητές τους προστατεύτηκαν με οικονομικές επιχορηγήσεις και τους επεστράφησαν οι δημευμένοι τόποι λατρείας τους. Ακόμη θεσπίστηκε η απαλλαγή του χριστιανικού κλήρου από τα δημόσια βάρη. Το οικουμενικό πνεύμα του χριστιανισμού εγγυόταν την οικουμενικότητα της αυτοκρατορίας.
Με το «διάταγμα των Μεδιολάνων» (313 μ. Χ Με το «διάταγμα των Μεδιολάνων» (313 μ.Χ.), ελεύθερα πια άρχισε η ανάπτυξη της χριστιανικής λατρείας (κτίζονται ναοί, γράφονται ύμνοι και ευχές), για να συνεχιστεί σ’ όλη τη βυζαντινή περίοδο. Σπουδαία κέντρα λειτουργικής ανάπτυξης ήταν τα Ιεροσόλυμα (μονή Αγίου Σάββα), η Κωνσταντινούπολη (μονή Στουδίου), η Σικελία κ.λπ.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ 1.ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ 2.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ 3.ΣΙΚΕΛΙΑ
ΤΕΛΟΣ