ΓΗΡΑΝΣΗ – ΤΕΛΟΜΕΡΑΣΗ – ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ

Slides:



Advertisements
Παρόμοιες παρουσιάσεις
KB = (B ↔ p v q) & ~ B α= ~ p. (B ↔ p v q) & ~ B.
Advertisements

Στον πλανήτη μας απαντώνται 92 χημικά στοιχεία ελεύθερα στο περιβάλλον. Από αυτά, 27 είναι απαραίτητα για τη σύσταση των οργανισμών. Χημικά στοιχεία όπως.
Μουστάκα Φρίντα Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής MSc, Med, PhD.
ΜΠΕΜΠΕΤΣΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Ph.D.. ΕΡΕΥΝΕΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ Ή ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΒΑΡΟΥΣ: Α) ΑΥΤΟΑΠΟΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ ΕΜΕΤΟΣ Β) ΧΡΗΣΗ ΔΙΟΥΡΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΤΙΚΩΝ.
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ 39-40, 28 Μα ΐ ου 2015 Π.Παπαζαφείρη Βασικοί μηχανισμοί προσαρμογής Προσαρμογή σε μοριακό και γονιδιακό επίπεδο Επίπεδα ελέγχου.
Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης PCR Η μέθοδος PCR είναι εξαιρετικά ευαίσθητη γιατί επιτρέπει την γρήγορη ανάλυση ειδικών περιοχών DNA που περιέχονται σε.
Απόδιακου Αναστασία Τμήμα Βιοτεχνολογίας Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Φορέας πρακτικής άσκησης : Εργαστήριο Φυσιολογίας και Μορφολογίας φυτών ΓΠΑ Επιβλέπουσα.
ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ.
Α ) Κύτταρο Β ) Δομές DNA - RNA Παρουσίαση Βιολογίας.
ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΕΙΡΑΙΑ
Εργοθεραπεία Μάθημα: Κινησιολογία
Κεφάλαιο 4ο: Τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA
RNA: Μεταγραφή και επεξεργασία του RNA
Εταιρική Διακυβέρνηση
Πρωταθλητές στο κάπνισμα οι Έλληνες μαθητές.
ΕΥΡΕΣΙΤΕΧΝΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ
Αντικείμενο και σημασία της Γενετικής:
ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΕΙΡΑΙΑ «ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
04 - Μεταθετά στοιχεία στο γονιδίωμα -
Εταιρική Διακυβέρνηση
Τρούγκος Κ Αν. Καθ. Βιολογικής Χημείας
Γενετική μηχανική, ανασυνδυασμένο DNA, ΑΑΠ (PCR)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Βιοτεχνολογία Τεχνολογία του DNA
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Β
Άντρη Ορθοδόξου Μιχαήλ
ΕΙΚΟΝΑ 6.13 Θέσεις έναρξης αντιγραφής σε ευκαρυωτικά χρωμοσώματα. Η αντιγραφή ξεκινά από πολλαπλές θέσεις έναρξης (ori), καθεμία από τις οποίες σχηματίζει.
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΒΡΑΪΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ
ΓΗΡΑΝΣΗ – ΤΕΛΟΜΕΡΑΣΗ – ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ
ΑΓΓΕΝΗΣ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ
AIDS Σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας
Η βιολογική εξέλιξη- O κόσμος του RNA
Τα μόρια της ζωής.
ΚΥΤΤΑΡΟ: Η ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΜΟΝΑΔΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
OI TΡEIΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ Οι τρεις Ιεράρχες ,προστάτες των γραμμάτων και των εκπαιδευτικών, γιορτάζουν στις 30 Ιανουαρίου.
Νέα Ιωνία Βόλου: ΜΑΡΙΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ
Βιοκινητική αξιολόγηση αθλητικών ικανοτήτων
Αναπαραγωγικό σύστημα και υγεία
ΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ.
3η θεματική ενότητα Δόγμα Βιολογία
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Οργάνωση & Διοίκηση Αθλητισμού
Διατήρηση και μεταβίβαση της γενετικής πληροφορίας
ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΝΕΟΠΛΑΣΙΩΝ
ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΟΡΓΑΝΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΧΡΩΜΟΣΩΜΑΤΑ
Η θεμελιώδης μονάδα ζωής
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Βλαστικά Κύτταρα
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ 2o ΓΕΛ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ.
Διεθνής Ημέρα Μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος
ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΟΥ ΧΟΡΤΙΑΤΗ
ΣΤΟΧΟΣ : Ο μαθητής να μπορεί να,
Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΝΟΥΚΛΕΙΚΩΝ ΟΞΕΩΝ
Μάθημα 8ο, ΤΡΟΦΗ & ΤΡΟΦΙΜΑ
Σχολείο Ανοιχτού Εκπαιδευτικού Περιεχομένου
ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 3ο Γυμνάσιο Ναυπάκτου Α. Δρίβας
ΕΚΘΕΣΗ –ΕΚΦΡΑΣΗ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Τεχνικές της Μοριακής Βιολογίας
ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ DNA.
ΝΟΥΚΛΕΪΚΑ ΟΞΕΑ.
ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ΕΙΛΩΤΕΣ-ΠΕΡΙΟΙΚΟΙ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
Παρατήρηση των χρωμοσωμάτων - καρυότυπος
Λειτουργίες του γενετικού υλικού
Παραπτωματικότητα: πρόληψη & αντιμετώπιση Μαρία Σμυρνάκη, Ψυχολόγος MSc στις Εξαρτήσεις, PhD Επιστημών Αγωγής Παν/μίου Κρήτης, Υπεύθυνη Ανοικτής Δομής.
ΑΣΦΑΛΗΣ ΧΡΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ
ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Ζωοτεχνία Ι Πρώτο μάθημα: Εισαγωγή στη Ζωοτεχνία
Μεταγράφημα παρουσίασης:

ΓΗΡΑΝΣΗ – ΤΕΛΟΜΕΡΑΣΗ – ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ Δημήτριος Ι. Στραβοπόδης, M.Sc., Ph.D. Επίκουρος Καθηγητής, Τμήματος Βιολογίας, ΕΚΠΑ Αθήνα, 2008

ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ ΤΕΛΟΜΕΡΙΚΩΝ ΑΚΡΩΝ Χρήση κοινών πολυμερασών Αδυναμία διπλασιασμού άκρων γραμμικών μορίων DNA Αρχικοί RNA εκκινητές DNA pol III Κομμάτια Okazaki Απομάκρυνση RNA εκκινητή (εξωνουκλεολυτική δράση DNA pol I) Πολυμερισμός μέσω DNA pol I Σύνδεση με λιγάση ΑΚΡΟ ΧΡΩΜΟΣΩΜΑΤΟΣ Αδυναμία πολυμερισμού υδρολυμένου RNA ακραίου τμήματος Okazaki Μετά από κάθε S-phase: αδυναμία διπλασιασμού μιας μικρής τελικής περιοχής τελομερούς Ανθρώπινοι δερματικοί ινοβλάστες: ΑΠΩΛΕΙΑ 50-100 bp/divison AΝΘΡΩΠΙΝΑ ΣΩΜΑΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ: ΑΠΟΥΣΙΑ ΕΝΕΡΓΟΥ ΤΕΛΟΜΕΡΑΣΗΣ

DNA polymerase switching and processing of an Okazaki fragment on the lagging strand. (A) as the DNA helicase promotes unwinding at the replication fork, DNA pol delta with RFC and PCNA synthesizes DNA on the leading strand. DNA pol alpha initiates synthesis on the lagging strand by generating an RNA primer (red segment) followed by a short segment of DNA. Then, RFC and PCNA load a second DNA polymerase (delta or epsilon) to continue synthesis of the Okazaki fragment. (B) as DNA pol delta approaches the downstream Okazaki fragment, cleavage by RNase H1 removes the initiator RNA primer leaving a single 5'-ribonucleotide. Then, FEN1/RTH1 removes the 5'-ribonucleotide. The resulting nick is sealed by DNA ligase. From:R. A. Bambara, R. S. Murante, and L. A. Henricksen (1997) Enzymes and reactions at the eukaryotic DNA replication fork. J. Biol. Chem. 272: 4647-4650.

ΑΘΑΝΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΤΡΩΚΤΙΚΩΝ Σχετικά υψηλή συχνότητα λόγω ενεργού τελομεράσης ΑΘΑΝΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Δεν έχει αναφερθεί τυχαία αθανατοποίηση λόγω απουσίας δράσης τελομεράσης Απαίτηση σταθεροποίησης (αύξησης) μήκους τελομερών Ενεργοποίηση ΤΕΛΟΜΕΡΑΣΗΣ Ριβονουκλεοπρωτεϊνικό ένζυμο: RNP Χαρακτηριστικά ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗΣ ΜΕΤΑΓΡΑΦΑΣΗΣ Συνθέτει τις -TTAGGG- επαναλήψεις (ΤΕΛΟΜΕΡΙΚΟ DNA) ΧΡΗΣΗ RNA ΩΣ ΜΗΤΡΑ-ΥΠΟΣΤΡΩΜΑ Διατήρηση σταθερού μήκους χρωμοσωμάτων RNP-ΤΕΛΟΜΕΡΑΣΗ hTERT: πρωτεϊνικό καταλυτικό τμήμα (telomere reverse transcriptase) hTR: RNA μήτρα (για την επιμήκυνση τελομερικού DNA)

ΡΥΘΜΙΣΗ ΕΝΕΡΓΟΤΗΤΑΣ ΤΕΛΟΜΕΡΑΣΗΣ Μεταγραφικός έλεγχος γονιδίου hTERT (καταλυτικής υπομονάδας) hTERT mRNA: ελάχιστα ανθρώπινα σωματικά κύτταρα ΠΛΗΡΗΣ ΕΝΕΡΓΟΤΗΤΑ ΤΕΛΟΜΕΡΑΣΗΣ (ανθρώπινα φυσιολογικά κύτταρα) (ακόμα και σε αυτά ανιχνεύεται σταδιακή μείωση μήκους τελομερών) Κύτταρα Γενετικής Σειράς (15-20 Kb) Διαιρέσεις ζυγωτού με πλήρους μήκους τελομερή Πρώιμα βλαστοκύτταρα & πρώιμα εμβρυϊκά κύτταρα (15-20 Kb) Θυλακοκύτταρα τριχών Διεγερμένα λεμφοκύτταρα Μικρή ενεργότητα και σε άλλους ιστούς Πλειονότητα καρκινικών κυττάρων (με λίγες εξαιρέσεις): φάρμακα αναστολής ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ ΓΟΝΙΔΙΩΝ: Σύνδρομα πρόωρου γήρατος / Βιολογικού ρολογιού Υπεραιωνόβιοι άνθρωποι / ευ-ζην / μηχανισμοί γήρατος / αντιμετώπιση καρκίνου

MHXANIΣΜΟΣ ΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ ΑΚΡΟΥ ΤΕΛΟΜΕΡΟΥΣ hTR-RNA αναγνώριση & σύνδεση στο 3΄-εξαμερές τελομερικό άκρο hTERT (αντίστροφη μεταγραφάση) χρησιμοποιεί το hTR ως καλούπι-υπόστρωμα για την προσθήκη των 6 βάσεων διαδοχικά TP1: πρόσδεση στην τελομεράση / άγνωστη λειτουργία TRF1: Σύνδεση στο ds-DNA Ρύθμιση μήκους τελομερούς Έλεγχος πρόσβασης τελομεράσης στο τελομερικό άκρο TRF2: Σταθεροποίηση άκρου Αποτροπή συγκόλλησης τελομερικών άκρων TBPA / TBPB: πρόσδεση σε ss-DNA Σταθεροποίηση 3΄-προεξέχοντος άκρου Ρύθμιση ενεργότητας τελομεράσης

ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΚΛΩΝΟΙ Πανομοιότυπο γενετικό υλικό Μη-φυλετική αναπαραγωγή Πιστά αντίγραφα (φυτά) Τεχνητός ή φυσικός διαχωρισμός εμβρύου: 2-cell stage Μονοζυγωτικά δίδυμα Αρχικό ζυγωτό (προϊόν φυλετικής αναπαραγωγής): Προσφορά γενετικού υλικού & κυτταροπλασματικών καθοριστών ΤΕΧΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΠΥΡΗΝΑ (αφυλετική διαδικασία) ΚΑΡΥΟΠΛΑΣΤΗΣ (Κύτταρο-Δότης) Διπλοειδής πυρήνας (πυρηνικό γενετικό υλικό) ΚΥΤΤΑΡΟΠΛΑΣΤΗΣ (Κύτταρο-Δέκτης) Καταστροφή ή αφαίρεση γενετικού υλικού Ώριμο ή μη-γονιμοποιημένο ωοκύτταρο

ΚΥΤΤΑΡΟΠΛΑΣΤΗΣ ΙΔΙΟΥ ΑΤΟΜΟΥ: ΚΛΩΝΟΣ ΚΥΤΤΑΡΟΠΛΑΣΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΥ ΑΤΟΜΟΥ: ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ ΚΥΤΤΑΡΑ ΔΟΤΕΣ (για δημιουργία βιώσιμων εμβρύων): Νεαρά έμβρυα (σχετικά αδιαφοροποίητα κύτταρα) Σωματικά κύτταρα ώριμων ατόμων Αναπτυξιακή Πλαστικότητα ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΠΥΡΗΝΑ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥ (ΔΙΠΛΟΕΙΔΟΥΣ) ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΣΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟΠΛΑΣΜΑ ΩΡΙΜΟΥ ΩΟΚΥΤΤΑΡΟΥ («αποπυρηνομένου») Αλλαγές χρωματινικής δομής Επαναπρογραμματισμός γενετικού προγράμματος Επανακαθοδήγηση αναπτυξιακού προγράμματος εμβρύου

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ 1800: Wilhelm Roux Έμβρυο αμφιβίου 2-κυττάρων Καυτή βελόνα: θάνατος 1/2 κυττάρων: ανάπτυξη μόνο του ενός ήμισυ τμήματος Hans Driesch Έμβρυο αχινού Διαχωρισμός των 2 κυττάρων του εμβρύου (2-cell stage) Mορφολογικά φυσιολογικά έμβρυα Μικρότερο μέγεθος 1900: παρόμοιες παρατηρήσεις σε βάτραχο & σαλαμάνδρα ΟΛΟΔΥΝΑΜΑ ΚΥΤΤΑΡΑ: έκφραση όλης της γενετικής πληροφορίας ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΑ ΚΥΤΤΑΡΑ: δημιουργία αρκετών κυτταρικών φαινοτύπων ΜΟΝΟΔΥΝΑΜΑ ΚΥΤΤΑΡΑ: σχηματισμός ενός μόνο ιστικού τύπου 1920: Hans Spemann: κλωνοποίηση μέσω ωαρίων σαλαμάνδρας 1952: Briggs-King: απύρηνα ωάρια βατράχου: κλώνοι γυρίνων (δότης: μετα-βλαστοκυστικό εμβρυϊκό στάδιο) 1962: John Gurdon: βάτραχους (επιθήλιο εντέρου) & γυρίνους (κύτταρα δέρματος)

Αμφισβήτηση λόγω «μόλυνσης» με πρώιμα γενετικά κύτταρα (εντερική διέλευση) 1982: McGrath-Solter: δημιουργία ποντικών μέσω μεταφοράς πυρήνα ζυγωτού σε «από-πυρηνομένο» ωάριο 1986: Dean Willadsen: κλωνοποίηση προβάτου: έμβρυα 8-16 κυττάρων (πυρήνες): απαρχή κλωνοποίησης θηλαστικών ΠΥΡΗΝΑΣ ΕΜΒΡΥΪΚΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ (πρώιμο γαστρίδιο): ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΥΡΗΝΑ ΩΟΚΥΤΤΑΡΟΥ: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ: ΟΛΟΔΥΝΑΜΟΣ ΠΥΡΗΝΑΣ ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΠΥΡΗΝΩΝ ΝΑ ΕΚΦΡΑΣΟΥΝ ΟΛΟ ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΤΟΥΣ ΥΛΙΚΟ Δεν διαθέτουν όλο το γενετικό πρόγραμμα του είδους Διαθέτουν όλο το γενετικό πρόγραμμα, αλλά δεν μπορεί να επαναπρογραμματισθεί 1997: Ιan Wilmut (Roslin Institute, Scotland, UK): Dolly: κλωνοποιημένο πρόβατο: μαστικά σωματικά κύτταρα ενήλικου προβάτου Φαινόμενο πρώιμης γήρανσης (ευθανασία 2003) ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ: Βοειδή, κατσίκες, γουρούνια, κουνέλια, γάτες

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΠΥΡΗΝΑ ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Πυρήνες σωματικών κυττάρων Περιέχουν τις αρχικές πληροφορίες του γενετικού υλικού του ζυγωτού Επαναπρογραμματισμός του γενετικού υλικού του κυττάρου δότη Πολυδύναμα βλαστοκύτταρα ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΠΥΡΗΝΑ ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΩΑΡΙΟ (αφαίρεση γενετικού υλικού): Μη-γονιμοποιημένο Γονιμοποιημένο-ενεργοποιημένο ΦΑΣΗΣ ΜΕΙΩΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΑΣΗΣ ΙΙ Εντόπιση συμπυκνωμένων χρωμοσωμάτων: ΕΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΙΟΥ (ως οδηγός) ΑΦΑΙΡΕΣΗ ME EIΔΙΚΕΣ ΜΙΚΡΟ-ΠΙΠΕΤΕΣ & ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΙΣΤΗ: Αποπυρήνωση ωαρίου Σύντηξη κυττάρου ΔΟΤΗ με ΩΑΡΙΟ: (μεταφορά γενετικού υλικού στο ωάριο) Χρήση Ιών Εφαρμογή Ηλεκτρικού Πεδίου (Roslin Institute): ρεύμα σταθερού V & I: υπό γωνία στον άξονα επαφής / σε συνεργασία με Ca2+, ~ φυσιολογική γονιμοποίηση-ενεργοποίηση

TRANSGENIC TECHNOLOGY

Institute Roslin: Κλωνοποίηση Προβάτων Γονιμοποιημένο Ωάριο Αφαίρεση προ-πυρήνων (μητρικής & πατρικής προέλευσης) Σύντηξη με κύτταρο Δότη ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΣΕ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΟ ΜΕΣΟ ΓΙΑ ΑΡΧΙΚΕΣ ΔΙΑΙΡΕΣΕΙΣ ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ στη μήτρα θετής μητέρας (στάδιο-βλαστοκύστης) Institute Roslin: Κλωνοποίηση Προβάτων Κύτταρα βλαστοκύστης (9 ημερών): δημιουργία εμβρυϊκών κυττάρων με μορφολογία επιθηλιακών Απομόνωση πυρήνων: σχηματισμός κάποιων εμβρύων / απουσία πλήρους ανάπτυξης Ian Wilmut: Ανάπτυξη αυτών των κυττάρων ΑΠΟΥΣΙΑ ΟΡΟΥ από το μέσο καλλιέργειας Μετάπτωση κυττάρων σε φάση G0: γενικευμένη αδράνεια Τεχνική Μεταφοράς Πυρήνα: Megan & Morag (2 αρνάκια): φυσιολογική ανάπτυξη Αμφισβήτηση, λόγω πιθανής «μόλυνσης» με πολυδύναμα βλαστοκύτταρα ΠΟΛΛΑΠΛΟΙ ΚΛΩΝΟΙ ΑΠΟ ΕΜΒΡΥΪΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΣΤΑΔΙΩΝ (G0) Dolly: ΕΠΙΘΗΛΙΑΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΜΑΣΤΙΚΟΥ ΑΔΕΝΑ (G0: εξάχρονη προβατίνα): 1ος ΚΛΩΝΟΣ ΘΗΛΑΣΤΙΚΟΥ ΑΠΟ ΣΩΜΑΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ-ΔΟΤΕΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΝΤΙΚΩΝ 2000: Teruhiko Wakayama: κλωνοποίηση ποντικών: > 100 κλώνους / 6 γενεές κλώνων ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΝΤΙΚΩΝ Ωάρια δέκτη (μετάφαση 2ης μειωτικής διαίρεσης) Αφαίρεση χρωμοσωμάτων-ατράκτου (μικροπιπέτα) Πυρήνας σωματικού κυττάρου-δότη Ένεση πυρήνα στο ωάριο-δέκτη (εντός 5΄) Ενεργοποίηση ωαρίων σε μέσο καλλιέργειας παρουσία Sr2+: αύξηση [Ca2+] ωοκυττάρου Εμφύτευση σε θετή μητέρα: επιβίωση και ανάπτυξη εμβρύου ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΜΒΡΥΩΝ ΜΕΣΩ ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗΣ 1-4%: ποσοστό ανάπτυξης ωαρίου-κλώνου μέχρι τη γέννηση Αναποτελεσματικότητα τεχνικών κλωνοποίησης Συσσώρευση βλαβών στο αναπτυσσόμενο έμβρυο (Α). ΤΥΠΟΣ ΚΥΤΤΑΡΟΥ-ΔΟΤΗ: ΒΑΘΜΟΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ Υψηλή διαφοροποίηση: χαμηλή επιβίωση 22% (2-cells), 14% (4-cells), 8% (8-cells), 2-11% (πολυδύναμα βλαστοκύτταρα), 1-3% (σωματικά κύτταρα ενήλικα) / αδυναμία κλωνοποίησης από νευρικά κύτταρα ποντικού

(Β). ΦΑΣΗ ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΩΑΡΙΟΥ & ΚΥΤΤΑΡΟΥ-ΔΟΤΗ Συμβατές & συγχρονισμένες Αποφυγή λανθασμένης «πλοϊδίας» γενετικού υλικού Καταστροφή DNA μέσω ασυντόνιστου διπλασιασμού Διατήρηση «πλοϊδίας» (ωάρια μειωτικής μετάφασης ΙΙ): Διπλασιασμένο DNA (πυρήνας κυττάρου-δότη): πρώιμη G1 ή G0 ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗΣ Dolly: G0 πυρήνας δότη Μειωμένη μεταγραφική δραστηριότητα: απομάκρυνση μεταγραφικών παραγόντων από το DNA Σχετικά συμπυκνωμένη χρωματίνη Μέση G1 έως μέση G2 φάση: Μεταγραφικά ενεργά χρωμοσώματα: εσωτερικό πυρήνα «Σιωπηλά» χρωμοσώματα: προσκολλημένα στην πυρηνική μεμβράνη Όψιμη G2, Μίτωση & πρώιμη G1: DNA διασκορπισμένο σε όλο τον πυρήνα: προσπελάσιμο από μεταγραφικούς παράγοντες & λειτουργικά στοιχεία ανάπτυξης ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΚΛΩΝΩΝ: Κύτταρα-δότες όψιμης G2 ή Μετάφασης Μίτωσης ή γηρασμένα κύτταρα

(Γ). ΧΗΜΙΚΑ ΜΕΣΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ (Δ). ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΗ-ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΩΑΡΙΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΠΥΡΗΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ-ΔΟΤΗ Ενεργοποίηση ωοκυττάρου: Χημικά μέσα > ηλεκτρικό ρεύμα (Ε). ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΕΜΒΡΥΟΥ Έμβρυα-κλώνοι: In vitro καλλιέργεια (7d για βοοειδή) Ικανοποιητική ανάπτυξη: εμφύτευση μήτρας θετής μητέρας Χορήγηση ορμονών: συμπτώματα ψευδοεγκυμοσύνης ΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΗ in vitro ΑΝΑΠΤΥΞΗ: Υψηλό ποσοστό αποβολών Μεγάλα ποσοστά θνησιμότητας (εντός του 1ου 24ώρου postnatal): αναπτυξιακές ανωμαλίες: αναπνευστικές & καρδιαγγειακές διαταραχές / δομικές αλλοιώσεις του εγκεφάλου Επιγενετικές αλλαγές (μεθυλίωση-ακετυλίωση) του κυττάρου-δότη: δεν κληρονομούνται στην επόμενη γενιά κλώνων: π.χ. απόγονοι Dolly (φυσιολογικοί), αυξημένο βάρος κλώνων-ποντικών (χαρακτηρίζει την 1η γενιά & δεν κληρονομείται στις επόμενες)

ΔΙΑΓΟΝΙΔΙΑΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ – ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ Εισαγωγή επιθυμητών γενετικών χαρακτηριστικών σε οργανισμούς οικονομικής σημασίας: ΓΑΛΑ ΜΕ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ (σε εξέλιξη) ΔΙΑΓΟΝΙΔΙΑΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Μικροένεση διαγονιδίου στο στάδιο του ζυγωτού Εμφύτευση στη θετή μητέρα 5 μήνες αναμονή για έλεγχο κλώνου (πρόβατα) Επιπλέον έλεγχος για έκφραση πρωτεΐνης Χαμηλά ποσοστά επιτυχίας Εισαγωγή ενός ΜΟΝΟ γονιδίου ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΕΝΕΤΙΚΟΥ ΜΩΣΑΪΚΙΣΜΟΥ (γονιδιωματική ενσωμάτωση ΔΙΑΓΟΝΙΔΙΟΥ στο στάδιο 2-4 κυττάρων) ΑΠΑΙΤΗΣΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΔΙΑΓΟΝΙΔΙΟΥ ΣΤΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΠΥΡΗΝΑ: ΟΛΟΙ ΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΓΟΝΙΔΙΑΚΟΙ Δυσκολίες ΚΥΤΤΑΡΟΠΛΑΣΤΗ να επαναπρογραμματίσει & συντονίσει τον σωματικό πυρήνα του ΚΑΡΥΟΠΛΑΣΤΗ Κατανόηση φαινομένων: ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΓΗΡΑΝΣΗΣ & ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ

Είναι ηθικά & κοινωνικά αποδεκτή η κλωνοποίηση ανθρώπων; Κλωνοποιημένα βοοειδή από ΓΗΡΑΣΜΕΝΑ κύτταρα ΔΕΝ εμφάνισαν συμπτώματα πρόωρης γήρανσης ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΠΡΟΩΡΗΣ ΓΗΡΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΚΛΩΝΩΝ Επαναδιαφοροποίηση σωματικών κυτταρικών τύπων Δυνατότητα απομάκρυνσης ΕΠΙΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ (εκφυλιστικές ασθένειες) Είναι ηθικά & κοινωνικά αποδεκτή η κλωνοποίηση ανθρώπων; Ατέρμονες και ατελείωτες συζητήσεις & στρογγυλές τράπεζες & ειδικές ημερίδες Εξαγγελίες ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΥ από δείγματα αίματος της «σινδόνης» ΔΕΝ ΛΥΝΕΙ per se, ΑΛΛΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Ηθικά Κοινωνικά Νομικά Καθοριστικός ρόλος «επιγενετικών» & «περιβαλλοντικών» επιδράσεων στην τελική διαμόρφωση & χαρακτήρα του ατόμου ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΚΛΩΝΟΥ ΓΙΑ «ΚΑΤ΄ ΕΙΚΟΝΑ & ΟΜΟΙΩΣΗ» ΤΟΥ ΔΟΤΗ (περιβάλλον ανάπτυξης, παιδεία, εμπειρίες, κ.λπ.)

Animal Cloning Transgenic.MOVVideo Clip 1 2007

Animal Cloning Video Clip 2 2007