ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Dίκτυα – Συσκευές - Πρωτόκολλα Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ. Ε. Κ Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

Δρομολογητής-Router Ο δρομολογητής είναι αυτή η συσκευή που αναλαμβάνει να συνδέσει δύο ή περισσότερα δίκτυα Η/Υ. Στην περίπτωση του Σχολικού Δικτύου ο δρομολογητής συνδέει το Τοπικό Δίκτυο της Σχολικής Μονάδας με το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο (ΠΣΔ) που αποτελεί και τον Πάροχο Υπηρεσιών Διαδικτύου (ISP) της μονάδας. Το κύριο χαρακτηριστικό των δρομολογητών είναι οι θύρες που προσφέρουν για τη διασύνδεση των δικτύων. Για το τοπικό δίκτυο (LAN) όλοι οι δρομολογητές που χρησιμοποιούνται διαθέτουν τουλάχιστον μία θύρα Ethernet ενώ για τη διασύνδεση με το ΠΣΔ (WAN) θύρα η οποία εξαρτάται από την τηλεπικοινωνιακή γραμμή που διαθέτει το σχολείο. Οι δρομολογητές που χρησιμοποιούνται στο ΠΣΔ είναι κυρίως των εταιρειών CISCO (η πλειονότητα) και Allied Telesyn. Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

NetMod μαζί με CISCO 1600 ISDN-router Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

ADSL - MODEM Χρησιμοποιούνται όταν η γραμμή σύνδεσης με το ΠΣΔ είναι ISDN ή αναλογική και έχει τερματιστεί σε εξοπλισμό DSL του ΟΤΕ. Συνήθως προτιμάται η πρόσβαση DSL σε γραμμή ISDN ώστε να χρησιμοποιηθεί η ISDN ως εφεδρεία σε περίπτωση σφάλματος στη λειτουργία της DSL. Το modem το προμηθεύεται η Σχολική Μονάδα μαζί με τη γραμμή και είναι συνήθως το speedtouch 530i της THOMSON. Είναι η συχνότερη τεχνολογία σήμερα με συνέπεια όλες οι νέες εγκαταστάσεις να γίνονται σύμφωνα με αυτήν. Το συγκεκριµένο modem µπορεί να λειτουργήσει και ως δροµολογητής όταν η Σχολική Μονάδα δεν έχει άλλον στη διάθεσή της, (ή σε συνδυασμό με το router CISCO 831) µε κάποιους περιορισµούς στη λειτουργία και διαχείριση. Συνήθως όµως για τις εφαρµογές στο ΠΣΔ λειτουργεί ως modem (bridged Ethernet-προρυθµισµένος τρόπος λειτουργίας) και σπάνια ως adsl dial up δροµολογητής. Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

CISCO 831 με speedtouch 530i Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

speedtouch 530i της THOMSON Στο επάνω µέρος της συσκευής υπάρχουν τέσσερις ενδεικτικές λυχνίες µε τις παρακάτω ετικέτες: Σε κανονική λειτουργία για σύνδεση της συσκευής είτε ως bridge(modem) είτε ως αυτόνοµος δροµολογητής στο τοπικό δίκτυο θα πρέπει οι τρεις πρώτες λυχνίες να είναι σταθερά πράσινες. Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

CISCO 876 – Router (1/3) Περιγραφή : Δροµολογητής για γραµµή ADSL o οποίος διαθέτει όµως τέσσερις θύρες FastEthernet 10/100 για το τοπικό δίκτυο (LAN), µία θύρα ISDN BRI και µία θύρα ADSL για τη διασύνδεση µε το ΠΣΔ. Η θύρα ISDN BRI χρησιµοποιείται µόνο σε περιπτώσεις όπου η µονάδα πήρε τον παραπάνω δροµολογητή χωρίς να έχει ακόµα κύκλωµα ADSL. Η επικοινωνία γίνεται µε αυτήν τη θύρα µέχρι τη µετάβαση σε σύνδεση ADSL. Συνδεσµολογία : Οι τέσσερις Ethernet θύρες (µε κίτρινο περίγραµµα) χρησιµοποιούνται για τη σύνδεση µε τον µεταγωγέα ή και για απευθείας σύνδεση Η/Υ. H ADSL θύρα χρησιµοποιείται για τη διασύνδεση µε το ΠΣΔ µε απευθείας σύνδεση του δροµολογητή στη γραµµή (µετά το διαχωριστή (splitter) που εγκαθιστά ο ΟΤΕ). Δεν απαιτείται η ύπαρξη κάποιου modem. Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

CISCO 876 – Router (2/3) Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

CISCO 876 – Router (3/3) Κανονική λειτουργία : Για κάθε ενεργή σύνδεση στις θύρες Ethernet πρέπει να ανάβει σταθερά η πράσινη ενδεικτική λυχνία µε τη σήµανση ETHERNET LAN x (όπου x α αριθµός της θύρας) στο µπροστινό µέρος του δροµολογητή. Πρέπει επίσης να ανάβει σταθερά η πράσινη ενδεικτική λυχνία µε την ετικέτα ADSL CD (σύνδεση µε το ASDL δίκτυο) στο µπροστινό µέρος του δροµολογητή όπως και η λυχνία µε την σήµανση ΟΚ, ενώ οι λυχνίες ADSL TXD (transmit data) και RXD (receive data) αναβοσβήνουν όταν υπάρχει µεταφορά δεδοµένων. Για να έχουμε σύνδεση με το Π.Σ.Δ/Internet θα πρέπει η πράσινη ενδεικτική λυχνία µε τη σήµανση PPP να είναι σταθερά αναμμένη Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ. Ε. Κ Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

Προγραμματισμός Router Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

CISCO configuration example interface Loopback0 description Router-id ip address 194.63.166.17 255.255.255.255 ! interface Ethernet0 description School_LAN 10 Mbps ip address 10.66.18.1 255.255.255.0 ip nat inside interface Dialer1 description Connection to AS ip unnumbered Loopback0 ip access-group 110 out ip nat outside encapsulation ppp username Athina-R password 7 username sysware password 7 ip subnet-zero no ip dhcp conflict logging ip dhcp excluded-address 10.66.18.0 10.66.18.127 ! ip dhcp pool lan network 10.66.18.0 255.255.255.0 domain-name att.sch.gr dns-server 10.66.18.10 194.63.239.164 194.63.237.4 194.63.238.4 default-router 10.66.18.1 lease 30 ip domain-name att.sch.gr ip name-server 194.63.239.164 ip name-server 194.63.237.4 ip name-server 194.63.238.4 no ip finger isdn switch-type basic-net3 isdn voice-call-failure 0 CISCO configuration example

CISCO SECURITY no fair-queue no cdp enable ppp authentication chap callin ppp pap refuse ppp multilink ! ip nat pool reg_ips 194.63.186.146 194.63.186.146 netmask 255.255.255.252 ip nat inside source list 101 pool reg_ips overload ip nat inside source static 10.66.18.10 194.63.186.145 no ip http server ip classless ip route 0.0.0.0 0.0.0.0 Dialer1 access-list 101 deny ip 10.66.18.0 0.0.0.15 any access-list 101 permit ip 10.66.18.0 0.0.0.255 any access-list 102 deny ospf any any access-list 102 deny icmp any any access-list 102 deny udp any any eq snmp access-list 102 deny udp any any eq snmptrap access-list 102 deny udp any eq snmp any access-list 102 deny udp any eq snmptrap any access-list 102 deny udp any any eq ntp access-list 102 deny tcp any any eq domain access-list 102 permit ip any any access-list 110 remark # Permit only smtp from sch to nics.edunet access-list 110 permit tcp 194.63.186.144 0.0.0.3 194.63.236.0 0.0.3.255 eq smtp access-list 110 deny tcp any any eq smtp access-list 110 remark # Permit only traffic from sch access-list 110 permit ip 194.63.186.144 0.0.0.3 any access-list 110 permit ip host 194.63.166.17 any dialer-list 1 protocol ip list 102 snmp-server community edunetsnmp RO snmp-server chassis-id JAD055101J4 banner motd # FY Version 4 # ! line con 0 exec-timeout 5 0 login local transport input none stopbits 1 line vty 0 4 CISCO SECURITY

Το Περιβάλλον του Command-Line Interface (CISCO CLI) Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

Component Περιγραφή Bootstrap Βρίσκεται αποθηκευμένο στο μικροκώδικα της ROM. Εκκινεί το δρομολογητή και στη συνέχεια φορτώνει το IOS. Power on self test (POST) Βρίσκεται αποθηκευμένο στο μικροκώδικα της ROM, το POST χρησιμοποιείται για το έλεγχο κατά την εκκίνηση τον βασικών δυνατοτήτων λειτουργιών του υλικού του δρομολογητή και καθορίζει ποιες διασυνδέσεις (interfaces) είναι διαθέσιμες. ROM monitor Βρίσκεται αποθηκευμένο στο μικροκώδικα της ROM και χρησιμοποιείται για έλεγχο, εντοπισμό και αντιμετώπιση των σφαλμάτων. Mini IOS Ονομάζεται και RXBOOT από τη Cisco, είναι ένα μικρό IOS που βρίσκεται στη ROM και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ανοίξει μια διασύνδεση και να φορτώσει ένα IOS στη μνήμη flash. Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για ορισμένες άλλες λειτουργίες συντήρησης. Random access memory (RAM) Χρησιμοποιείται για την αποθήκευση τον πινάκων δρομολόγησης, ως ενδιάμεση μνήμη για πακέτα, ως ARP cache, καθώς και για την αποθήκευση του λογισμικού και των δομών δεδομένων που χρειάζεται για τη σωστή λειτουργία του δρομολογητή. Επιπλέον το running config αποθηκεύεται στη RAM, ενώ οι περισσότεροι δρομολογητές κατά την εκκίνηση φορτώνουν το IOS από τη μνήμη flash στη RAM. Read only memory (ROM) Χρησιμοποιείται κατά την εκκίνηση του δρομολογητή. Περιλαμβάνει τα προγράμματα POST και bootstrap, καθώς και το mini IOS. Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

Component Περιγραφή Flash memory Χρησιμοποιείται ως κύριο μέσο αποθήκευσης του λειτουργικού συστήματος IOS. Η μνήμη Flash δε διαγράφεται κατά την επανεκκίνηση του δρομολογητή. Είναι μια ειδικού τύπου EEPROM που κατασκευάζεται από την Intel. Nonvolatile RAM (NVRAM) Χρησιμοποιείται για την αποθήκευση του startup- config . Η NVRAM δε διαγράφεται κατά την επανεκκίνηση του δρομολογητή ή του switch η έπειτα από διακοπή ρεύματος. Επιπλέον εκεί αποθηκεύεται το αρχείο configuration register. Configuration register Χρησιμοποιείται για να ρυθμίζει τον τρόπο που εκκινεί ο δρομολογητής. Η τιμή αυτή βρίσκεται στην τελευταία γραμμή της εντολής show version και έχει την προκαθορισμένη τιμή 0x2102, η οποία λέει στο δρομολογητή να φορτώσει το IOS από τη μνήμη flash και το configuration από την NVRAM. Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

Τα ΕΠΙΠΕΔΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ στο Περιβάλλον του Command-Line Interface Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

Σύμβολο Κέρσορα Επίπεδο διαχείρισης Επεξήγηση Επίπεδο χρήστη Router> Επίπεδο χρήστη Περιορισμός σε βασικές παρακολούθησης της κατάστασης δρομολογητή Router# Προνομιακό επίπεδο Μπορεί να έχει πρόσβαση εντολές και να κάνει ρυθμίσεις Router(config)# Γενική διαχείριση (Global) Οι εντολές που δίνονται διαχειριστή επηρεάζουν ολόκληρο το σύστημα Router (config-subif)# Ειδική Διαχείριση Διαχείριση συγκεκριμένων πόρων Συνδέσμων / διασυνδέσεων Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

Κατάσταση Εντολών Τρόπος Προσπέλασης Σήμα προτροπής (prompt) Τρόπος εξόδου EXEC mode Με έναρξη συνόδου (log in). Router> Με τη χρήση της εντολής logout. Privileged EXEC mode Από την EXEC mode, με χρήση της EXEC εντολής enable. Router # Για επιστροφή στην EXEC mode, γίνεται χρήση της εντολής disable. Global configuration Από την Privileged EXEC mode, με χρήση της privileged EXEC εντολής configure terminal. Router (config)# Για επιστροφή στην Privileged EXEC mode, γίνεται χρήση της εντολής exit ή της εντολής end ή ο συνδυασμός των πλήκτρων Ctrl+Z. Interface configuration Από την Global configuration mode, καθορίζοντας κάποιο συγκεκριμένο interface, με χρήση μιας interface εντολής. Router(config-if)# Για επιστροφή στην Global configuration mode, γίνεται χρήση της εντολής exit. Για προσπέλαση της Privileged EXEC mode, γίνεται χρήση της εντολής exit ή ο συνδυασμός των πλήκτρων Ctrl+Z. Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

Κατάσταση Εντολών Τρόπος Προσπέλασης Σήμα προτροπής (prompt) Τρόπος εξόδου Subinterface configuration Από την Interface configuration mode,καθορίζοντας κάποιο συγκεκριμένο subinterface, με χρήση μιας interface εντολής. Router(config-subif)# Για επιστροφή στην Global configuration mode, γίνεται χρήση της εντολής exit. Για προσπέλαση της Privileged EXEC mode, γίνεται χρήση της εντολής exit ή ο συνδυασμός των πλήκτρων Ctrl+Z. ROM monitor Από την Privileged EXEC mode, με χρήση της EXEC εντολής reload. Κατά τη διάρκεια των πρώτων 60 δευτερολέπτων της διαδικασίας εκκίνησης, πρέπει να πατηθεί το πλήκτρο Break. Rommon> Για επιστροφή στην EXEC mode, πληκτρολογείται γίνεται χρήση της εντολής continue. Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

Βασικές Εντολές Μας πηγαίνει στο enabled mode Router>enable Μας πηγαίνει στο enabled mode Router#? Εμφανίζει όλες τις εντολές που είναι διαθέσιμες στο enabled mode Router#s? Εμφανίζονται όλες οι εντολές που ξεκινούν με το γράμμα s Router#show version Εμφανίζει πληροφορίες όπως η έκδοση του λογισμικού, τα διαθέσιμα interfaces Router#show running-config Εμφανίζει το τρέχων configuration της DRAM Router#show startup-config Εμφανίζει το αποθηκευμένο configuration της NVRAM Router#configure terminal Μας εισάγει σε configuraion mode Router(config)#hostname lablab - lablab(config)# ορίζει το όνομα του router <<lablab>> Router (config)#line console 0 Εισάγει στην ρύθμιση παραμέτρων κονσόλας Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

Βασικές Εντολές Ενεργοποιεί τη διαδικασία login Ορίζει το password Router (config-line)#login Ενεργοποιεί τη διαδικασία login Router (config-line)#password pass Ορίζει το password Router(config)#interface fastethernet 0/0 Εισάγει στη ρύθμιση fastethernet interface Router(config-if)#ip address 10.0.0.1 255.0.0.0 Ορίζει ip address και μάσκα υποδικτύου στο interface Router (config-if)#no shutdown Ενεργοποιεί το interface γιατί εξ’ ορισμού είναι απενεργοποιημένα τα Interfaces Router#copy running-config startupconfig Αποθηκεύει τις τρέχουσες ρυθμίσεις στο αρχείο εκκίνησης της nvram Router(config)#CTR+Z - Router# Επιστρέφει στο enabled mode Router#show clock Δείχνει την ώρα και την ημερομηνία του συστήματος. Οδυσσέας Λεβαντής -Υπεύθυνος Τομέα Πληροφορικής του 2ου Σ.Ε.Κ. Δ΄ Αθήνας

Ευχαριστούμε για την Προσοχή σας! Απορίες - Συζήτηση