ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΕΝΝΟΙΩΝ (concept mapping) Αχιλλέας Μανδρίκας Σχολικός Σύμβουλος 56ης Περιφέρειας Δημ. Εκπ. Αττικής

ΧΑΡΤΗΣ ΕΝΝΟΙΩΝ ΟΡΙΣΜΟΣ: σχηματική αναπαράσταση συνδέσεων μεταξύ εννοιών σε μορφή προτάσεων ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ: οι κόμβοι (concepts), οι σύνδεσμοι (links), τα στιγμιότυπα (instances)

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Έχουν συνοπτικό χαρακτήρα Βοηθούν στη δόμηση και συσχέτιση των εννοιών Παρέχουν στο δάσκαλο μια παρατηρήσιμη καταγραφή της κατανόησης των εννοιών Μπορούν πολύ εύκολα να διαβαστούν σαν επανάληψη Αποτελούν ένα εργαλείο που απαιτεί την ενεργό εμπλοκή του μαθητή Προσφέρουν στο δάσκαλο και πληροφορίες μεταγνωστικού χαρακτήρα

ΤΥΠΟΙ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ: ΑΡΑΧΝΟΓΡΑΜΜΑ

ΤΥΠΟΙ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ: ΙΕΡΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

ΤΥΠΟΙ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ: ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ

ΤΥΠΟΙ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ: ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

Τι τύπος χάρτη εννοιών είναι;

Τι τύπος χάρτη εννοιών είναι;

Τι τύπος χάρτη εννοιών είναι;

Τι τύπος χάρτη εννοιών είναι;

ΤΡΟΠΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΝΟΣ ΧΑΡΤΗ ΕΝΝΟΙΩΝ Ως οργανόγραμμα του μαθήματος Ως εισαγωγικός σε μια ενότητα Ως οργανωτής προώθησης Ως επαναληπτικός χάρτης Ως εργαλείο αξιολόγησης

ΜΟΡΦΕΣ ΧΑΡΤΗ ΕΝΝΟΙΩΝ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΟΡΦΕΣ ΧΑΡΤΗ ΕΝΝΟΙΩΝ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Ανοιχτός κατάλογος εννοιών (δύσκολο) Ημιδομημένος χάρτης εννοιών (μέτριο) Κατάλογος συγκεκριμένων εννοιών σε τυχαία σειρά (εύκολο)

Ανοιχτός κατάλογος εννοιών

Ημιδομημένος χάρτης εννοιών

Κατάλογος συγκεκριμένων εννοιών σε τυχαία σειρά

ΒΑΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Βασιλοπούλου Μ. (2001), Ο χάρτης εννοιών ως εργαλείο μάθησης, Αθήνα Βλάχος Ι. (2004), Εκπαίδευση στις Φυσικές επιστήμες - Η πρόταση της Εποικοδόμησης, Γρηγόρη, Αθήνα Καριώτογλου Π., Κουμαράς Π. & Ψύλλος Δ. (1994), Η ανάπτυξη χάρτη ιδεών των μαθητών και η χρήση του στο σχεδιασμό διδακτικών παρεμβάσεων: η περίπτωση των ρευστών, Παιδαγωγική Επιθεώρηση, 20-21, σ. 147-170, Αθήνα Κουλουμπαρίτση Α. (1997), Γραφικές αναπαραστάσεις-Εννοιολογικός χάρτης: Όταν οι γνώσεις γίνονται ευέλικτα νοητικά σχήματα, Σύγχρονη Εκπαίδευση, τ. 95, σ. 68-74, Αθήνα Μανδρίκας Α. (2004), «Ο ρόλος και η χρήση των εννοιολογικών χαρτών στη διδασκαλία του μαθήματος των Φυσικών Επιστημών», Διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών: Έρευνα και πράξη, τ. 10, σ. 58-67, Γρηγόρη, Αθήνα Ματσαγγούρας Ηλ. (2000), Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και πράξη, Γρηγόρη, Αθήνα Ματσαγγούρας Ηλ. (1998), Στρατηγικές ∆ιδασκαλίας, Gutenberg, Αθήνα Φορτούνη Τ. & Φραγκάκη Μ. (2004), Εννοιολογική χαρτογράφηση: μια διδακτική παρέμβαση, Εκπαιδευτική Κοινότητα, τ. 68, σ. 41-45, Αθήνα

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ http://www.kidspiration.com/ για εκπαιδευτικές εφαρμογές με εννοιολογικούς χάρτες http://www.metu.edu.tr/~euzun/lectures/concept.pdf Joseph Novak:The Theory Underlying Concept Maps and How To Construct Them (βασικό άρθρο για τους εννοιολογικούς χάρτες)  http://www.graphic.org/concept.html ιστοσελίδα με εφαρμογές εκπαιδευτικού λογισμικού με εννοιολογικούς χάρτες http://www.clab.edc.uoc.gr/ej/kol/simiosis.doc Κόλλιας Α.-Μαργετουσάκη Α. (2003), Σχεδιασμός και ανάπτυξη βασικών εκπαιδευτικών εφαρμογών από εκπαιδευτικούς