ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΕΙΔΟΥΣ Gambusia holbrooki ΣΤΗΝ ΛΙΜΝΗ ΠΑΜΒΩΤΙΔΑ Κιοσσέ Θεοφανή, Γκένας Χρήστος, Λεονάρδος Ιωάννης Εργαστήριο Ιχθυολογίας , Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών & Τεχνολογιών, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 45110, Ιωάννινα email: ileonard@cc.uoi.gr ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το είδος Gambusia holbrooki είναι ενδημικό είδος της Ανατολικής και Βόρειας περιοχής των ΗΠΑ εισήχθη στα εσωτερικά ύδατα της Ευρώπης για την καταπολέμηση της ελονοσίας η εισαγωγή του στα υδάτινα οικοσυστήματα είχε βλαβερές επιπτώσεις στους υδρόβιους οργανισμούς παρουσιάζει ικανότητα επιβίωσης σε δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες και ανθεκτικότητα σε μεγάλο εύρος θερμοκρασίας και αλατότητας η ζωοτοκία και ο υψηλός αναπαραγωγικός του ρυθμός αποτελούν πλεονέκτημα απέναντι στα ενδημικά ωοοτόκα είδη Σκοπός της εργασίας Η μελέτη της βιολογίας του είδους Gambusia holbrooki στη Λ. Παμβώτιδα Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της σύνθεσης του πληθυσμού του είδους, της αναλογίας φύλου, της αύξησης του μήκους σε σχέση με το βάρος και ο ηπατοσωματικός και ο γοναδοσωματικός δείκτης.

ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ δειγματοληψίες: Απρίλιο 2007 - Μάρτιο 2008 επιλογή 2 σταθμών, Ντραμπάτοβα & Βοτανικός που διέφεραν μεταξύ τους ως προς το βάθος του νερού, τη βλάστηση καθώς και τη μορφή και κάλυψη του πυθμένα χρήση απόχης με διαστάσεις πλαισίου 30cm x 35cm & άνοιγμα ματιού 2 mm συντήρηση δειγμάτων σε διάλυμα φορμόλης 4% ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ το ολικό μήκος των ψαριών μετρήθηκε με ψηφιακό παχύμετρο ακρίβειας 0.01 mm Βρίσκεται στον Ν. Ιωαννίνων, στους πρόποδες του όρους Μιτσικέλι. το ολικό και καθαρό βάρος ζυγίσθηκαν σε ηλεκτρονικό ζυγό ακρίβειας 0.1 mgr ρηχή λίμνη η οποία έχει έκταση 22,8 km2 μέγιστο βάθος 7.5 m και μέσο βάθος 4,3 m η σχέση ολικού μήκους και σωματικού βάρους εξετάσθηκε χωριστά για κάθε φύλο σε κάθε σταθμό δειγματοληψίας σύμφωνα με τη σχέση W = a TLb κατατάσσεται στις ευτροφικές έως υπερτροφικές λίμνες ανήκει στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευμένων Περιοχών (NATURA 2000). υπολογισμός γοναδοσωματικού (GSI) & ηπατοσωματικού (HSI) δείκτη

Αποτελέσματα μελετήθηκαν 1331 άτομα, το ολικό μήκος κυμάνθηκε από 10.11 έως 46.3mm στο πληθυσμό του είδους εμφανίζονται 2 ηλ. κλάσεις Θηλυκά άτομα παρουσιάζουν μεγαλύτερο μέγεθος από τα αρσενικά (ANOVA, F= 224.6, P<0.01) Εικ. 1: εποχική σύνθεση μηκών του πληθυσμού G. holbrooki βρέθηκαν συνολικά 466 αρσενικά (35.02%), 689 θηλυκά (51.76%) και 176 ανώριμα άτομα (13.22%) η αναλογία φύλου διέφερε στατιστικά από τη θεωρητική αναλογία 1:1 παρουσιάζοντας μια υπεροχή των θηλυκών ατόμων έναντι των αρσενικών με συνολική αναλογία 1.47:1 (χ2 = 43.055, P< 0.001) Εικ. 2: αναλογία φύλων

Εικ. 3 οι τιμές του GSI κυμάνθηκαν από 1.6 – 6.5 για τα αρσενικά και 0.56 – 32.7 για τα θηλυκά άτομα Μέγιστες τιμές παρατηρήθηκαν τον Ιούνιο 2007 Εικ. 4: αύξηση των τιμών του ΗSI για τα αρσενικά άτομα τους χειμερινούς μήνες, μέγιστη τιμή τον Νοέμβριο του 2007 (3.11) υψηλές τιμές για τα θηλυκά σε όλη τη διάρκεια του έτους, μέγιστη τιμή τον Απρίλιο 2007 (5.12) Πιν. 1: σχέση ολικού μήκους – ολικού σωματικού βάρους : συντελεστής b> 3 για τα θηλυκά άτομα και στους 2 σταθμούς συντελεστής b< 3 για τα αρσενικά άτομα και στους 2 σταθμούς άρα, η αύξηση είναι αλλομετρική Σταθμός δειγματοληψίας Φύλο Εξίσωση W = a TLb Όρια εμπιστοσύνης Ντραμπάτοβα Θηλυκά W = 6,0953*10-12 * L3,0761 2,970 – 3,187 Βοτανικός W = 2,1183*10-12 * L 3,1739 3,112 – 3,238 Αρσενικά W = 5,2480*10-11 * L 2,8502 2,729 έως 2,967 W = 3,2960*10-9 * L 2,4382 2,111 έως 2,764

ΣΥΖΗΤΗΣΗ στο πληθυσμό του είδους εμφανίζονται 2 ηλικιακές κλάσεις τα θηλυκά άτομα παρουσιάζουν μεγαλύτερο μέγεθος από τα αρσενικά με τα νεοεισερχόμενα άτομα να εμφανίζονται στο πληθυσμό τους καλοκαιρινούς μήνες ο πληθυσμός του είδους κυριαρχείται σε μεγαλύτερο ποσοστό από θηλυκά άτομα σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του έτους. Η επικράτηση αυτή οφείλεται στο ότι τα θηλυκά άτομα του είδους G. holbrooki ζουν περισσότερο και φτάνουν σε μεγαλύτερο μέγεθος από τα αρσενικά. Μετά την αναπαραγωγική περίοδο τα αρσενικά άτομα εξαφανίζονται από τον πληθυσμό πιθανώς ως αποτέλεσμα της αναπαραγωγικής προσπάθειας που κατέβαλαν τα αρσενικά και θηλυκά άτομα παρουσίασαν την υψηλότερη τιμή του GSI τον Ιούνιο 2007 η αναπαραγωγική περίοδος εντοπίζεται τους μήνες Μάϊο έως Αύγουστο με τα νεοεισερχόμενα άτομα να εισέρχονται στο πληθυσμό τον Αύγουστο οι ενεργειακές απαιτήσεις της αναπαραγωγής και της αύξησης διαφέρουν μεταξύ των 2 φύλων ως συνέπεια της φυσιολογίας και του κύκλου ζωής τους. ο μεγαλύτερος συντελεστής b στα θηλυκά άτομα σημαίνει ότι επενδύουν μεγαλύτερα ποσά ενέργειας στην αύξηση για να έχουν μεγάλη παραγωγή απογόνων και γρήγορη εμβρυική ανάπτυξη. Αντίθετα τα αρσενικά άτομα αναπτύσσονται πολύ λίγο μετά το σχηματισμό του γονοποδίου και δεν ζουν για πολύ μεγάλο διάστημα μετά την ωρίμανσή τους.