Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ως «Ομπρέλα» Κοινωνικής Προστασίας: Εθελοντισμός η Απάντηση στην Οικονομική Κρίση. Η Περίπτωση της Βέροιας

Μεταβαλλόμενο κοινωνικό περιβάλλον όπου παρατηρoύνται: Διόγκωση της ανασφάλειας και της ανησυχίας για το μέλλον Αύξηση των διαδηλώσεων και των κοινωνικών συγκρούσεων Πολλαπλασιασμός του αριθμού αστέγων και ζητιάνων Συρρίκνωση της απασχόλησης και μεγέθυνση της ανεργίας Συνοστισμός ανέργων και απόρων σε ουρές διανομής τροφίμων και υπηρεσιών παροχής επιδομάτων και ανεύρεσης εργασίας

Μαζικές Διαδηλώσεις

Αυξανόμενες Κοινωνικές Συγκρούσεις

Μεγαλύτερος αριθμός αστέγων

Συνοστισμός Ανέργων σε υποκατάστημα του ΟΑΕΔ

Στην ουρά για ένα πιάτο φαγητό

Η τοπική αυτοδιοίκηση σήμερα μπορεί να αποτελέσει κεντρικό άξονα στην αποτελεσματική χάραξη κοινωνικής πολιτικής Τα βασικά συγκριτικά πλεονέκτημα των Ο.Τ.Α: Πληρέστερη εικόνα και γνώση των τοπικών ιδιαιτεροτήτων και συνθηκών και κατ’ επέκταση μεγαλύτερη δυνατότητα προσαρμογής στις πραγματικές ανάγκες των εκάστοτε τοπικών κοινωνιών Παραγωγή άμεσων και ευέλικτων πολιτικών Δυνατότητα σχεδιασμού οριζόντιων δομών κοινωνικής πολιτικής υπό την αιγίδα ενός ενιαίου φορέα Άμεση ενεργοποίηση σημαντικής μερίδας πολιτών στο αγώνα κατά της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού με τη μορφή του εθελοντισμού

Η τοπική αυτοδιοίκηση ως «ομπρέλα κοινωνικής προστασίας» Η τοπική αυτοδιοίκηση ως «ομπρέλα κοινωνικής προστασίας». Η Περίπτωση του Δήμου Βέροιας : Αναλαμβάνοντας τη διοίκηση του Δήμου Βέροιας το 2007, ο Δήμος διέθετε μόνο προγράμματα υποστήριξης ατόμων τρίτης ηλικίας (Βοήθεια στο Σπίτι, ΚΗΦΗ, ΚΑΠΗ) και Κέντρο Υποστήριξης ΑΜΕΑ, το οποίο λειτουργούσε ωστόσο χωρίς σχετική πιστοποίηση. Από την αρχή της θητείας μας επιδιώξαμε τη δημιουργία κοινωνικής υπηρεσίας και «ομπρέλα» κοινωνικής προστασίας, σχεδιάζοντας ολοκληρωμένες δομές κοινωνικής υποστήριξης και φροντίδας, ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες όλων των κοινωνικά ευπαθών ομάδων Επενδύσαμε στον εθελοντισμό ως το βασικό πυλώνα του δικτύου κοινωνικών υπηρεσιών του Δήμου

ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ εθελοντισμός είναι η μη αμειβόμενη και δίχως επαγγελματική εξέλιξη δραστηριοποίηση των πολιτών που αποβλέπει στην ευημερία του συνανθρώπου, της κοινότητας και της κοινωνίας γενικότερα. Ο εθελοντισμός δεν περιορίζεται μόνο στην παροχή ανιδιοτελούς κοινωνικού έργου, αλλά περισσότερο αφορά μια στάση ζωής με ιδιαίτερες αξίες, όπως η φιλανθρωπία, η αλληλεγγύη, η κοινωνική δικαιοσύνη και η κοινωνική συμμετοχή.

η αγάπη προς το συνάνθρωπο ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΘΕΛΟΝΤΗΣ είναι ο πολίτης εκείνος που προσφέρει ανιδιοτελώς τον ελεύθερο χρόνο του ή τη γνώση του και άλλα μέσα που διαθέτει, για χρήσιμες δράσεις προς όφελος άλλων, χωρίς να περιμένει αντάλλαγμα Βασικά του κίνητρα: η αγάπη προς το συνάνθρωπο και η αγωνία και το έμπρακτο ενδιαφέρον του για την υγεία και ευημερία του περιβάλλοντος του(φυσικό ανθρώπινο και κοινωνικό)

Το ιστορικό της ανάπτυξης μειζόνων εθελοντικών δράσεων και προγραμμάτων στο Δήμο Βέροιας Πότε και γιατί Η εξαφάνιση του ΄Αλεξ (Δεκέμβριος 2005) που «εξέθεσε την πόλη» στα μάτια της κοινής γνώμης και λειτούργησε ως αφύπνιση του συναισθήματος ευθύνης πολιτών και δημοτικών αρχών έναντι των ευπαθών ομάδων πληθυσμού Η αλλαγή της Δημοτικής αρχής σε μια κρίσιμη περίοδο Η επερχόμενη οικονομική κρίση της οποίας τα πρώτα σημάδια ήταν εμφανή Διοικητικές αλλαγές και μεταφορά αρμοδιοτήτων στους ΟΤΑ που ασκούνταν πριν από την κεντρική διοίκηση.

ΤΟ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ

Τα βήματα 1ο βήμα Ενημερωτική εκστρατεία για τον εθελοντισμό Ημερίδες Οργανώθηκε με ευθύνη της Αντιδημαρχίας κοινωνικής Πολιτικής/ τμήμα κοιν. Πολιτικής και Αλληλεγγύης περιελάμβανε Ημερίδες ανοιχτή πρόσκληση καταγραφής ήδη υπαρχόντων οργανώσεων και δράσεων εθελοντισμού συναντήσεις αλληλογνωριμίας συντονισμού και δικτύωσης τους Συνεντεύξεις στο ραδιόφωνο και σχετική αρθρογραφία στον τύπο Υποδειγματικές δράσεις περιορισμένης εμβέλειας για την προσέλκυση εθελοντών

2ο βήμα δημιουργία μητρώου εθελοντών 2ο βήμα δημιουργία μητρώου εθελοντών Ανοιχτή πρόσκληση προς υποψήφιους εθελοντές Ατομική συνέντευξη με την ψυχολόγο για την διερεύνηση ατομικών κινήτρων και καταλληλότητας (ψυχική και διανοητική ικανότητα ) Καταγραφή σε ηλεκτρονικό μητρώο όπου γινόταν καταχώρηση στοιχείων όπως: στοιχεία ταυτότητας και επικοινωνίας, εκπ. επίπεδο, επαγγελματική απασχόληση, άλλες τυχόν δεξιότητες, διαθέσιμος χρόνος και τομέας προτίμησης εθελοντικής δράσης , διάθεσης μέσων κλπ. (σύμφωνα με αρχές προστασίας προσωπικών δεδομένων) Διάκριση και σύσταση τομέων εθελοντισμού και ανάλογη κατηγοριοποίηση εθελοντών

3ο βήμα Εκπαίδευση εθελοντών 3ο βήμα Εκπαίδευση εθελοντών Στις αρχές του εθελοντισμού Θέματα προστασίας της υγείας και της ασφάλειας του εθελοντή Δικαιωμάτων και υποχρεώσεων εθελοντή Κοινωνικής δικτύωσης Ανάπτυξης δεξιοτήτων υποδοχής και διαχείρισης περιστατικών, με βιωματικά σεμινάρια .

4ο βήμα Υποστήριξη σύστασης εθελοντικών πρωτοβουλιών και ομάδων 4ο βήμα Υποστήριξη σύστασης εθελοντικών πρωτοβουλιών και ομάδων Με την εξασφάλιση χώρων για τις συναντήσεις τους Με την υποστήριξη σε υλικοτεχνική υποδομή Με νομική συνδρομή Με την οργάνωση εκπαιδευτικών κύκλων επιμόρφωσης εθελοντών κατά κατηγορία Στους σημαντικότερους από αυτούς παραχώρηση δημοτικών κτηρίων για τις ανάγκες των προγραμμάτων τους Με προβολή των δράσεών τους με κάθε θεμιτό μέσο Επιτυχημένα παραδείγματα Η πρωτοβουλία για το παιδί Στέγη κακοποιημένων γυναικών (Δίκτυο Έρασμος) Ελληνική ομάδα διάσωσης

5ο βήμα Σύσταση και Λειτουργία προγραμμάτων στο Δήμο που βασίζονται στην εθελοντική εργασία Πρόγραμμα Κοινωνικής Αλληλεγγύης -Κοινωνικό παντοπωλείο -είδη ένδυσης και οικοσκευής -κοινωνικό ταμείο -κουπόνι ζωής Βασίζεται στην εθελοντική συνεισφορά σε είδη και χρήματα πολιτών, επιχειρήσεων, μαθητικών κοινοτήτων, προσκόπων, τραπεζικών οργανισμών ,επαγγελματικών συλλόγων κλπ) Επίσης την προετοιμασία ,διανομή και μεταφορά των ειδών την αναλαμβάνουν κατεξοχήν εθελοντές

Συγκέντρωση ρουχισμού στο χώρο της «Κοινωνικής Αλληλεγγύης»

Εκδηλώσεις Συγκέντρωσης Αγαθών υπέρ της Κοινωνικής Αλληλεγγύης Πεζοπορία «Αγάπης» στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Νοέμβρης Ανθρωπιάς, Αλληλεγγύης και Συμπαράστασης» 2013, με σκοπό τη συγκέντρωση τροφίμων μακράς διάρκειας σε ειδικά «καλάθια αγάπης». Στην πεζοπορία συμμετείχαν χιλιάδες συμπολίτες μας, σχολεία, αθλητικά σωματεία και πολιτιστικοί σύλλογοι, αποδεικνύοντας ότι όλο και περισσότεροι πολίτες αγκαλιάζουν τις δράσεις της κοινωνικής αλληλεγγύης

Δημοτικό Ιατρείο Παρέχει υπηρεσίες α΄θμιας Υγείας σε ανασφάλιστους άπορους , οικ. μετανάστες πρόσφυγες ,δωρεάν. -Εξοπλίστηκε από εθελοντικές προσφορές μηχανημάτων και εργαλείων, κυρίως ιατρών -Απασχολούνται σε αυτό αποκλειστικά εθελοντές ιατροί και επαγγελματίες υγείας (παθολόγος, γυναικολόγος, καρδιολόγος, ορθοπεδικός, οδοντίατρος, νευρολόγος, χειρουργός, ψυχολόγος, κοιν.Λειτουργός, μαία, νοσηλευτές, διαιτολόγος)

Δωρεάν μετρήσεις- εξετάσεις για οστεοπόρωση

Κοινωνικό Φαρμακείο Κοινωνικό φαρμακείο Χορηγεί δωρεάν φάρμακα σε ασθενείς του Δημοτικού ιατρείου και απόρους Τα φάρμακα συγκεντρώνονται από εθελοντικές προσφορές πολιτών που διακόπτουν την φαρμακευτική αγωγή , από συγγενείς αποβιωσάντων, ιδρύματα κλπ.

Έμπρακτη στήριξη του Εθελοντικού Συλλόγου «Πρωτοβουλία για το Παιδί», με την παραχώρηση χώρων για τη λειτουργία δυο ξενώνων φιλοξενίας παιδιών σε κίνδυνο Το Σπίτι της Βέροιας στεγάζει την Ημερήσια Φροντίδα της Πρωτοβουλίας και «άνοιξε» τον Μάρτιο του 2010. Στο Σπίτι, εμβαδού 150 μ2, φιλοξενούνται 12-16 παιδιά και των δύο φύλων, ηλικίας από 6 ετών και άνω, που έχουν τα χαρακτηριστικά των παιδιών που προστατεύουμε (παραμέληση, κακοποίηση κλπ). Στο Σπίτι εργάζονται επτά επαγγελματικά στελέχη, παρέχοντας τις ανάλογες υπηρεσίες (δύο παιδαγωγοί, κοινωνική λειτουργός, δύο ψυχολόγοι, νηπιαγωγός, γραμματέας). Παράλληλα εργάζονται πολλοί εθελοντές στους διάφορους τομείς 

Το Σπίτι της Πρωτοβουλίας στη Βεργίνα εγκαινιάστηκε το Σεπτέμβρη του 2012

Σύλλογος Κοινωνικής Παρέμβασης «Έρασμος» Ο Σύλλογος Έρασμος είναι ένα κοινωνικό δίκτυο υποστήριξης οικογενειών σε κρίση βασισμένο σε εθελόντριες. Λειτουργεί σε παραχωρημένο και διαμορφωμένο από το Δήμο Βέροιας διαμέρισμα 170 μ2 όπου στεγάζεται ξενώνας φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών (θύματα βίας, trafficking κτλ) με τα παιδιά τους

Συμβουλευτικό Κέντρο «Κορνηλία Καραναστάση» Το Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών «Κορνηλία Καραναστάση» εγκαινιάστηκε το Νοέμβρη του 2013 σε διαμέρισμα του Δήμου Βέροιας που προήλθε από δωρεά και αποτελεί την τελευταία προσθήκη στο κοινωνικό δίκτυο της πόλης. Το κέντρο εντάσσεται στο Εθνικό Πρόγραμμα της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και απευθύνεται σε γυναίκες που υφίστανται βία ή βρίσκονται σε κίνδυνο. Παρέχει ψυχολογική και νομική συμβουλευτική ενώ προσφέρει επίσης υπηρεσίες επαγγελματικής δικτύωσης.

Το σήμερα λόγω της ραγδαίας οικονομικής ύφεσης και του περιορισμού των πόρων στους ΟΤΑ Προσπάθεια για ανάπτυξη του εθελοντισμού στον τομέα προστασίας και καθαριότητας του αστικού και φυσικού περιβάλλοντος Σχεδιασμός προγράμματος αναδοχής φτωχών οικογενειών από εύπορες οικογένειες ή επιχειρήσεις και οργανισμούς Λειτουργία ηλεκτρονικής Κοινής βάσης εξυπηρετουμένων των εθελοντικών οργανώσεων που προσφέρουν οικονομική στήριξη και αγαθά για ορθολογικότερη διαχείριση των πόρων υπέρ των απόρων Εντατικοποίηση των ενεργειών ευαισθητοποίησης του πληθυσμού στο πνεύμα του εθελοντισμού και της κοινωνικής αλληλεγγύης Συχνή διαμεσολάβηση σύνδεσης μεμονωμένων εθελοντών με εθελοντικούς φορείς και προγράμματα Αποδοτική αξιοποίηση, επικαιροποίηση και εμπλουτισμός Μητρώου Εθελοντών

Οι προβληματισμοί Το θεσμικό κενό Η μη πρόβλεψη στον Ν.3852 πρόγραμμα Καλλικράτης πρακτικών ζητημάτων της συνέργειας και της απασχόλησης εθελοντών σε εφαρμοζόμενα από τους ΟΤΑ προγράμματα Κοιν, Αλληλεγγύης όπως : -Ασφάλεια -Παροχή ειδών προστασίας -ένδυσης (στολές –εξοπλισμοί -Οδοιπορικά και έξοδα κίνησης γενικότερα Η ανατροφοδότηση και η αξιοποίηση της εθελοντικής εμπειρίας των εθελοντών ώστε να μην «καούν» Η συστηματοποίηση και η προσαρμογή στα νέα δεδομένα της εκπαίδευσης των εθελοντών Η συστηματοποίηση της καταγραφής των εθελοντικών πρωτοβουλιών και η δημιουργία σχετικής ιστοσελίδας Η πιστοποίηση των φορέων ως ΜΗΚΥΟ ώστε να είναι εφικτή η αξιοποίηση των ευκαιριών χρηματοδότησης από ευρωπαικά προγράμματα