Η ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗ & ΟΙ CLAIMS-MADE POLICIES ΙΩΑΝΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΠΜΣ Ναυτικού Δικαίου 2016-2017 Δίκαιο της Θαλάσσιας Ασφάλισης Επιβλέποντες: Επικ. Καθ. Δ. Χριστοδούλου, Λεκτ. Έφη Κινινή

I. ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ 290 αρ. 2 ΚΙΝΔ: 2ετής παραγραφή (χερσαία ασφάλιση: ασφάλιση ζημίας 4 έτη & ασφάλιση προσώπων 5 έτη, αρθ. 10 Ν. 2496/1997) 291ΚΙΝΔ: η παραγραφή αρχίζει από το τέλος του έτους κατά το οποίο συμπίπτει η αφετηρία αυτής (όπως αρθ. 253 Α.Κ.). Χρονικό σημείο αφετηρίας της παραγραφής είναι εκείνο κατά το οποίο γεννήθηκε η αξίωση και είναι δυνατή η δικαστική επιδίωξή της (251 ΑΚ). Ευρεία διάταξη: η αξίωση του ασφαλιστή για την καταβολή ασφαλίστρου, του λήπτη για το ασφάλισμα, η αξίωση του ασφαλιστή κατά του κακής πίστεως νέου κτήτορα (277§3 ΚΙΝΔ), αξιώσεις αντασφαλιστή για την καταβολή αντασφαλίστρου, του αλληλασφαλιστικού οργανισμού για την καταβολή της εισφοράς, αξιώσεις του ασφαλισμένη από την εγκατάλειψη του πλοίου κ.α. 291ΚΙΝΔ: αναγκαστικού δικαίου διάταξη, δε χωρεί ερμηνευτική παρέκκλιση, παρά μόνο όπου προβλέπονται ειδικά στο νόμο. Ο ασφαλιστής δεν μπορεί να υπαγάγει ασφαλιστική σύμβαση στον ΚΙΝΔ, ενώ αυτή υπάγεται στον Ασφ.Ν, χωρίς τη θέληση του λήπτη.

ΕΙΔΙΚΩΤΕΡΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗΣ Πλαγιαστική αγωγή του τρίτου κατά του ασφαλιστή (72ΚΠολΔ): όταν έχει παραγραφεί η αξίωση του τρίτου κατά του ασφαλιστή, ενώ η αξίωση του ασφαλισμένου κατά του ασφαλιστή είναι ακόμα δικαστικά επιδιώξιμη. Προϋπόθεση η αδράνεια του ασφαλισμένου και υποχρέου προς αποζημίωση. Η γένεση της αξίωσης του ασφαλισμένου κατά του ασφαλιστή επέρχεται όταν ο τρίτος ζημιωθείς επιδώσει στον ασφαλισμένο την σχετική αγωγή. 291εδ.β ΚΙΝΔ: Η έγερση αγωγής κατά του ασφαλιστή λόγω εγκαταλείψεως διακόπτει όχι μόνο την παραγραφή της αξιώσεως αυτής, αλλά και την παραγραφή της αξιώσεως λόγω ζημιών. Αναδρομική ασφάλιση: εάν είναι έγκυρη, υπάρχει παραγραφή των σχετικών αξιώσεων. Κατά τα λοιπά ζητήματα (διακοπή, αναστολή) ισχύουν αναλογικά οι διατάξεις του αστικού κώδικα.

ΕΙΔΙΚΩΤΕΡΕΣ ΑΞΙΩΣΕΙΣ Ασφάλιση του πληρώματος: Ισχύει η 5ετής παραγραφή της ασφάλισης των προσώπων, γιατί υπερισχύει ο χαρακτηρισμός της ως ασφάλιση προσώπων (ο νόμος δίνει περισσότερη προστασία στις ασφαλίσεις προσώπων & η ασφάλιση αυτή δεν έχει εμπορικό χαρακτήρα για το δικαιούχο της ασφάλισης) Ωστόσο υποστηρίζεται και η άποψη ότι η ασφάλιση του πληρώματος αποτελεί θαλάσσια ασφάλιση και ως εκ τούτου οι σχετικές αξιώσεις υπάγονται στη διετή παραγραφή του άρθρου 290αρ. 2 ΚΙΝΔ

II. CLAIMS-MADE POLICY- ΑΞΙΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΟΒΛΗΘΟΥΝ Σύμφωνα με την ρήτρα αυτή δεν αρκεί για την γέννηση της υποχρέωσης του ασφαλιστή προς καταβολή του ασφαλίσματος μόνον η πραγματοποίηση του κινδύνου κατά τη διάρκεια της ασφαλιστικής περιόδου, αλλά πρέπει και να προβληθούν κατά την διάρκειά της οι αξιώσεις αποζημίωσης κατά του ασφαλιστή. Επιεικέστερη παραλλαγή: να αναγγελθεί απλώς στον ασφαλιστή κατά τη διάρκειά της η επέλευση της ασφαλιστικής περίπτωσης, που θα πρέπει έτσι να ανακαλυφθεί κατά τη διάρκεια της ασφαλιστικής περιόδου (ρήτρα ανακάλυψης της ζημίας). “Claims-Made & Reported” form “Pure Claims-Made” form

Έγκυρη απαλλακτική ρήτρα που υπάρχει σε όλες τις ασφαλίσεις για κάλυψη επαγγελματικών κινδύνων (κινδύνων από την επαγγελματική δραστηριότητα του λήπτη ή του ασφαλισμένου → ασφάλιση αστικής ευθύνης) Περιορίζονται τα δικαιώματα του λήπτη της ασφάλισης και μειώνεται η έκταση της ευθύνης του ασφαλιστή (άρθρα 7§6εδ. α, 33§1 Ασφ. Ν.) Δεν είναι απαραίτητη η προστατευτική παρέμβαση του νομοθέτη υπέρ του ασφαλισμένου Ελεύθερη διαμόρφωση των όρων στα πλαίσια διαπραγματευτικής ισότητας Η υπ’ αριθμ. 18/2015 απόφαση της ΟλΑΠ έκρινε την ρήτρα “claims-made policy” έγκυρη.

Η υποχρέωση αυτή αναγγελίας δεν συνιστά απλό ασφαλιστικό βάρος κατά την έννοια της παρ. 1 του άρθρ. 7 του Ν. 2496/1997, αλλά αποτελεί την προϋπόθεση για τη γένεση της αξίωσης για ασφαλιστική αποζημίωση, δηλαδή αν δεν ανακαλυφθεί και δεν γνωστοποιηθεί η ζημία κατά τη διάρκεια της ασφαλιστικής περιόδου, δεν έχει επέλθει ο ασφαλιζόμενος κίνδυνος. Παράδειγμα σε ασφαλιστήριο συμβόλαιο σκάφους Ρήτρα Υποχρέωσης Γνωστοποίησης κάθε Αξίωσης Τρίτου - Claims made Clause Η ασφαλιστική Εταιρία συμφωνεί, με την επιφύλαξη των όρων, περιορισμών, εξαιρέσεων και προϋποθέσεων αυτού του ασφαλιστηρίου, να αποζημιώσει τον ασφαλισμένο με τα ποσά που ο ασφαλισμένος έχει νόμιμα υποχρεωθεί να πληρώσει ως ζημίες και έξοδα των θυμάτων ως αποτέλεσμα της αξίωσης ή των αξιώσεων κατά του ασφαλισμένου, εφόσον όμως αυτά γνωστοποιούνται στην ασφαλιστική Εταιρία μέσα στη διάρκεια της περιόδου ασφάλισης που αναφέρεται ανωτέρω και πηγάζουν από οποιαδήποτε αμελή πράξη, λάθος ή παράλειψη του ασφαλισμένου και μόνον αυτού. Η ανωτέρω γνωστοποίηση εντός της διάρκειας της ασφάλισης αποτελεί όρο γέννησης της απαίτησης του ασφαλισμένου για αποζημίωση.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Νομολογία: ΑΠ 1028/2008, ΑΠ 854/2014, ΟλΑΠ 18/2015 Βασίλειος Δ. Κιάντος, Ασφαλιστικό Δίκαιο, Εκδόσεις Σάκκουλα Αθήνα-Θεσσαλονίκη ,2005 Ιωάννης Κοροτζής, Ναυτικό Δίκαιο, Τόμος Τρίτος, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, 2007 Ιωάννης Ρόκας, Συμβατικό Ασφαλιστικό Δίκαιο, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα- Θεσσαλονίκη, 2016 Αγγελική Κ. Ρουσάκη, Δίκαιο Εμπορικών Δικαιοπραξιών, Διπλωματική Εργασία, Θεσσαλονίκη 2012 Ράνια Χατζηνικολάου-Αγγελίδου, Ιδιωτικό Ασφαλιστικό Δίκαιο, Εκδόσεις Σάκκουλα Αθήνα-Θεσσαλονίκη, 2008 Wayne Bernstein, The Ins and Outs of Claims-Made Policies, www. insurancejournal.com Νομολογία: ΑΠ 1028/2008, ΑΠ 854/2014, ΟλΑΠ 18/2015